Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2014roku

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący Sędzia SA – Paweł Rysiński

Sędziowie SA – Hanna Wnękowska (spr)

SO (del) – Przemysław Filipkowski

Protokolant – sekr. sąd. Kazimiera Zbysińska

przy udziale Prokuratora Leszka Woźniaka

po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2014 roku

sprawy D. W. (1)

oskarżonego o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.
w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 20 grudnia 2013 roku sygn. akt XII K 229/12

zaskarżony wyrok uchyla i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu
w Warszawie do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

D. W. (1) został oskarżony o to, że:

w Banku (...) SA Oddział w W. ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w/wskazany bank, wprowadzając w błąd pracowników w/w banku co do zamiaru spłaty zobowiązania, własnej zdolności kredytowej oraz stanu cywilnego w ten sposób, że w dniu 23 kwietnia 2004 r. złożył w w/w banku podrobione zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach w firmie (...) (...) ul. (...) (...)w W. oraz wniosek kredytowy, w którym złożył nieprawdziwe oświadczenie co do swojego stanu cywilnego, na podstawie których to dokumentów w dniu 26 maja 2004 r. zawarł umowę kredytu hipotecznego na zakup budynku mieszkalnego przy ul. (...) w miejscowości E. gm. W.,
w realizacji której w/w bank dokonał wypłaty w dniu 27 maja 2004 r. kwoty kredytu stanowiącej mienie znacznej wartości tj. 675 000 zł na szkodę banku, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat od odbycia kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej za inne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Zaskarżonym wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 20 grudnia 2013 roku oskarżony D. W. (1) został uznany za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, z tym, że przyjęto, iż czynu tego dopuścił się w warunkach art. 64 § 1 k.k. i na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.
w zw. z art. 64 § 1 k.k. został skazany a na podstawie art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11§ 3 k.k. wymierzono mu karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 33 § 2 k.k. – karę grzywny w wymiarze 40 stawek dziennych po 10 zł każda stawka; na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązano oskarżonego do naprawienia w części szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego Banku (...) SA ul. (...) w W. kwoty 200 000 zł.

Od wyroku tego apelację wniósł obrońca oskarżonego.

Apelacja zaskarżała wyrok w całości zarzucając:

mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia obrazę prawa procesowego, a mianowicie art. 4 k.p.k., art. 5 k.p.k. i art. 7 k.p.k. poprzez przyjęcie, przekraczając swobodną ocenę dowodów,
z naruszeniem zasady domniemania niewinności, że zgromadzony
w sprawie materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, że D. W. (1) dopuścił się zarzucanego czynu,

mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia obrazę prawa procesowego, a konkretnie art. 170 § 1 pkt 2 i § 2 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego złożonego w piśmie z 11 grudnia 2013 r. o zwrócenie się przez Sąd do (...) Banku (...) S.A. oddział w W. przy ul. (...) oraz władz Banku (...) SA (do którego należał przedmiotowy oddział w dacie składnia wniosku) o zabezpieczenie przez przesłanie do Sądu nagrań monitoringu z wnętrza banku (...) w W. przy ul. (...) z dnia 23 kwietnia 2004 r. tj. z czasu w którym wg. relacji świadka K. potwierdzającej fakt istnienia monitoringu w tym oddziale, oskarżony miał z pomocą świadka N. składać wniosek o udzielenie kredytu na zakup domu w E.,

mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia obrazę prawa procesowego, a konkretnie art. 170 § 1 pkt 2 i § 2 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego złożonego w piśmie z dnia z 11 grudnia 2013 r. o ustalenie danych personalnych osoby o imieniu B., zatrudnionej w (...) S.A przy ul. (...)
w W. i wezwanie jej na rozprawę w charakterze świadka, pomimo że jak wynika zeznań K. N., a również częściowo oskarżonego, który zawarł polisę ubezpieczeniową w(...), wniosek kredytowy do Banku (...) miał być wypełniany,
a dokumenty skompletowane w pokoju osoby o imieniu B. zatrudnionej w N.-N.,

mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia obrazę prawa procesowego, a konkretnie art. 49a w zw. z art. 51 § 1 k.p.k. poprzez częściowe uwzględnienie w wyroku, złożonego dopiero w mowie końcowej prokuratora - wniosku o częściowe naprawienie szkody na rzecz banku (...) SA ul. (...) w W., pomimo że Bank (...) zawiadamiany kilkukrotnie przez Sąd nie wyraził zainteresowania uczestnictwem w tym postępowaniu, ponadto pomimo posiadania organów upoważnionych do składania oświadczeń, nie złożył wniosku o naprawienie szkody,

mający wpływ na wynik rozstrzygnięcia, błąd w ustaleniach faktycznych połączony z naruszeniem przepisów procesowych, a konkretnie art. 4, art. 7, art. 167 k.p.k. poprzez nie ustalenie z urzędu do którego z banków ( Bank (...) SA czy też Bank (...) SA) należy po dokonanej w 2008 r. fuzji banków i przejściu oddziału przy ul. (...) w W. wraz z klientami do Banku (...) S.A. wierzytelność z tytułu kredytu udzielonego w 2004 r. na zakup domu w E. przy ul. (...),

błąd w ustaleniach fatycznych przyjętych jako podstawa rozstrzygnięcia polegający na przyjęciu, że bank (...) SA doznał uszczerbku na kwotę 675.000 zł, podczas gdy z wniosku kredytowego wynika, że Bank dokonał wypłaty wskazanej kwoty pomniejszonej o 1% prowizji, ponadto na rzecz oskarżonego dokonano dwóch częściowych spłat rat kredytowych,

Obrońca wniósł o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Wniosek apelacji zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy nie wyjaśnił i nie rozważył szeregu istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności.

Na wstępie podkreślić należy, że wobec wyjaśnień oskarżonego, zaprzeczającego by złożył wniosek kredytowy, podpisał umowę kredytową oraz nabył nieruchomość od Z. i Z. F. (1) - należało ze szczególną wnikliwością wyjaśnić wszystkie okoliczności dotyczące przedmiotowych umów.

Tymczasem poza sferą zainteresowania Sądu pozostały istotne fakty.

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na okoliczność, iż podpis oskarżonego figuruje jedynie u dołu drugiej strony wniosku kredytowego
(k 2 odw.) zaś na kolejnej stronie tegoż wniosku, w miejscu, w którym wnioskodawca potwierdza , że wszystkie informacje zawarte we wniosku i załączonych dokumentach są rzetelne , prawdziwe i dokładne według stanu na dzień określony poniżej a składanie nieprawdziwych informacji może spowodować pociągnięcie do odpowiedzialności zgodnie z art. 297 par. 1 k.k. – brak jest podpisu wnioskodawcy (oskarżonego D. W. (1) ). Mimo to, w rubryce obok figuruje podpis i pieczątka pracownika banku (...) potwierdzającej własnoręczność podpisu wnioskodawcy (k. 3).

Powyższa okoliczność nie została przez Sąd Okręgowy dostrzeżona, a zeznania świadka J. K. ,że oskarżony w jej obecności podpisał wniosek kredytowy , uznane zostały za całkowicie wiarygodne
(str. 6 uzasadnienia).

Sąd Okręgowy pominął w swych rozważaniach także tę okoliczność, że - jak wynika z opinii biegłych z zakresu badań dokumentów, H. B. (79) oraz M. K. (336) - zapisy w dołączonej do wniosku kredytowego „ Informacji o zatrudnieniu” - część pierwsza, nie zostały nakreślone przez oskarżonego, podobnie jak widniejący w niej podpis D. W.. Sąd nie rozważył w aspekcie zasad logiki i doświadczenia życiowego przyczyn dla których oskarżony, jeśli składał wniosek kredytowy, miałby prosić nieustaloną osobę o podrobienie swego podpisu.

Sąd poniechał wyjaśnienia kwestii czyją ręką zastał nakreślony przedmiotowy podpis, przyjmując ,że biegły wykazał, iż zarówno pismo ręczne stanowiące wypełnienie przedniej strony dokumentu „Informacje o zatrudnieniu” jak i podpis w brzmieniu „D. W.” nie został nakreślony ani przez oskarżonego ani przez A. W., K. N., G. N., Z. F. (2), Z. F. (1) oraz P. B. to jest przez żadną z osób, których wzory rękopisów przedstawiono do badań w charakterze materiału porównawczego (str. 11 uzasadnienia). Tymczasem wnioski takie jednoznacznie z pisemnej opinii biegłego M. K. nie wynikają, gdyż w odniesieniu do podpisu „D. W.” biegły zaopiniował jedynie, że nie został on nakreślony przez D. W. (1) (k. 336). Należało zatem wezwać biegłego na rozprawę i kwestie tę wyjaśnić.

Poza sferą zainteresowania Sądu pozostała także - wynikająca m.in. z zeznań K. F. i A. C. - okoliczność, że oskarżony przez szereg lat nie wykazał żadnej inicjatywy zmierzającej do faktycznego przejęcia nieruchomości, którą – jak wynika z aktu notarialnego - nabył w dniu 27 maja 2004 roku od Z. F. (3). Syn Z. F. (3) , K. F. zamieszkiwał w domu usytuowanym na tej nieruchomości nieprzerwanie do września 2012 roku, kiedy to zgłosił się do niego oskarżony i nakazał mu opuścić dom. Okoliczność ta koresponduje z wyjaśnieniami oskarżonego, że dopiero w toku niniejszego postępowania, w 2012 roku, dowiedział się, że jest właścicielem przedmiotowej nieruchomości.

W świetle powyższego, przy uwzględnieniu kategorycznych wyjaśnień oskarżonego zaprzeczającego podpisaniu umowy kredytowej i nabyciu nieruchomości od małż. Z. i Z. F. (2) – należało dopuścić dowód z opinii biegłego z zakresu badania dokumentów celem stwierdzenia czyją ręką został nakreślony podpis (...) na umowie kredytowej z dnia 26 maja 2004 roku (k. 234) oraz czyją ręką został nakreślony podpis nabywcy w akcie notarialnym umowy sprzedaży przedmiotowej nieruchomości przez małż. Z. i Z. F. (2).

Przeprowadzenie tego dowodu pozwoliłoby w sposób obiektywny i niebudzący wątpliwości zweryfikować wyjaśnienia oskarżonego, bez potrzeby poszukiwania dowodów wskazanych w zarzutach 2 i 3 apelacji.

Wskazane wyżej uchybienia spowodowały uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Przy ponownym rozpoznaniu Sąd Okręgowy wyjaśni wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności, z uwzględnieniem uwag poczynionych wyżej , a przede wszystkim dopuści dowód z opinii biegłego z zakresu badania dokumentów celem stwierdzenia czy podpis (...) na umowie kredytowej oraz podpis nabywcy w akcie notarialnym sprzedaży przez małż. Z. i Z. F. (2) nieruchomości w miejscowości E. gm. W., zostały złożone przez oskarżonego a jeśli nie – czy podpisy te zostały nakreślone ręką jednej z osób, których wzory rękopisów przedstawiono do badań w charakterze materiału porównawczego biegłemu M. K. sporządzającemu opinię w dniu 27.09.2009 roku (k 327-326). Materiał dowodowy Sąd oceni zgodnie z wymogami art. 7 k.p.k. , a uzasadnienie wyroku sporządzi w sposób umożliwiający kontrolę instancyjną.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.