Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 maja 2013 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Zabrocka

Protokolant: st.sekr.sądowy Alina Bastuba

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2013 r. w Gdańsku

sprawy S. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania S. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 18 grudnia 2012 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. i przyznaje ubezpieczonemu S. J. prawo do emerytury od 1 stycznia 2013r.

/ na oryginale właściwy podpis/

Sygn. akt VII U 198/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 grudnia 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił wnioskodawcy S. J. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa przewidzianych przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) w wobec nie udowodnienia 15 letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Organ rentowy wyjaśnił, iż nie zaliczył do pracy w szczególnych warunkach okresu od 01.07.1969r. do 30.04.1972r., od 16.03.1977r. do 08.04.1978r. oraz od 02.10.1980r. do 30.04.1994r. z tytułu zatrudnienia w Państwowym Ośrodku (...), ponieważ wnioskodawca nie wykazał w jakim konkretnie okresie wykonywał pracę na stanowisku traktorzysty a z przedłożonych dokumentów wynika, iż wnioskodawca wykonywał pracę na różnych stanowiskach tj. pracownika fizycznego – traktorzysty, pracownika produkcji roślinnej.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawca wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury, w oparciu o uznanie, iż w okresie od 01.07.1969r. do 30.04.1972r. oraz od 02.10.1980r. do 30.04.1994r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach, będąc zatrudnionym w Państwowym Ośrodku (...).

Ponadto wniósł o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków : J. W. i A. P., na okoliczność wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał argumentację prezentowaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Ponadto podniósł, iż wnioskodawca nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach za okres zatrudnienia w Państwowym Ośrodku (...).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony S. J., urodzony dnia (...)., w dniu 19 listopada 2012r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniosek o emeryturę. Zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją z dnia 18 grudnia 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił wnioskodawcy S. J. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach, z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa.

Wnioskodawca, nie jest członkiem OFE, nie pozostaje w zatrudnieniu.

W toku postępowania przed organem rentowym ubezpieczony udowodnił na dzień 01 stycznia 1999 r. staż ubezpieczeniowy wymiarze 28 lat, 4 miesięcy i 27 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 8 miesięcy i 20 dni okresów pracy w szczególnych warunkach.

Okoliczności bezsporne, vide : wniosek – k. 1 – 3 plik E akt ubezpieczeniowych, karta przebiegu zatrudnienia – k.34-35 plik E akt ubezpieczeniowych, decyzja ZUS z dnia 18.12.2012r. k. 36 plik E akt ubezpieczeniowych.

S. J. był zatrudniony w Państwowym Ośrodku (...). Ośrodek zajmował się uprawą roślin i hodowlą żywca. W ośrodku znajdowała się suszarnia pasz i traw. W okresie od 01 lipca 1969r. do 30 kwietnia 1972r. wnioskodawca wykonywał prace traktorzysty z wyłączeniem początkowego okresu zatrudnienia, kiedy przez tydzień wykonywał roboty ogólne. Po upływie tego okresu przydzielono mu ciągnik. W tym okresie pracował w PGR G.. Do ciągnika, który obsługiwał wnioskodawca była podczepioną łyżka, która służyła do ładowania trawy. Do zadań wnioskodawcy należało ładowanie trawy do suszarni a także zwożenie trawy z pola – prace te wykonywał od lata do później jesieni czyli do końca września. Od października koszono kukurydzę, która była przeznaczona na zielonkę. Wówczas do zadań wnioskodawcy należało zwiezienie jej z pola na plac przed suszarnią. Wnioskodawca wykonywał także prace polegające na podgarnianiu ziemniaków przeznaczonych na susz do zsypu suszarni. Woził także obornik na pole lub na pryzmę, przy czym czynności te wykonywał przez wszystkie pory roku. W okresie zimowym wnioskodawca wywoził obornik, dowoził kiszonkę na farmę oraz wykonywał prace przy obsłudze bydła (przy użyciu ciągnika). Ośrodek miał około 700 sztuk bydła, które umieszczone były w kilku oborach. Do obsługi bydła byli zatrudnieni inni pracownicy, którzy zajmowali się zwierzętami. Do zadań wnioskodawcy należało tylko przywiezienie kiszonki i słomy i rozwiezienie jej po wszystkich halach.

W okresie wiosennym wnioskodawca poza zakresem prac wyżej opisanych dodatkowo musiał wykonać opryski, wysiew nawozów, orkę, bronowanie oraz zwieźć z pola siano, buraki, kukurydzę, zboże a dodatkowo wykonywał pompowanie szamba. Wszystkie opisane czynności wykonywał przy użyciu ciągnika.

Wnioskodawca pracował po 8 godzin a czasami po 12 i 16 godzin. Pracę wykonywał także w soboty i w niedzielę.

Wnioskodawca pracował także w mieszalni pasz. Będąc pracownikiem mieszalni pasz zajmował się wyłączenie przewożeniem z magazynu do mieszalni pasz różnych produktów tzn. otręb, śruty, zielonki, przywoził to ciągnikiem a po przywiezieniu rozładował i jechał po następne.

W okresie od 16 marca 1977r. do 08 kwietnia 1978r. wnioskodawca rozpoczął pracę w (...) P. jako pracownik produkcji zwierzęcej. Pracę traktorzysty wykonywał w zastępstwie, gdy była taka potrzeba. Okresu tego ubezpieczony nie traktuje jako okresu prac w warunkach szczególnych.

Ponownie w (...) P. ubezpieczony pracował w okresie od 02 października 1980r. do 30 kwietnia 1994r. Wnioskodawca został zatrudniony na stanowisku traktorzysty przy czym przez pierwsze 2 tygodnie nie miał ciągnika, wówczas wykonywał zlecone prace w magazynie. Pracując jako kierowca ciągnika (traktorzysta )wykonywał prace przy obsłudze bydła tzn. woził kiszonkę, słomę, obornik, czynności te wykonywał przez cały rok. Sezonowo wykonywał opryski, rozsiewał nawóz, zwoził z pola buraki, słomę i siano.

W okresie od 01 grudnia 1993r do 30 kwietnia 1994r. wnioskodawca wykonywał pracę palacza. Na stanowisku palacza był zatrudniony w pełnym, wymiarze etatu, był jedynym palaczem.

W okresie od 17.08.1972r. do 05.07.1976r. wnioskodawca był zatrudniony w (...) Fabryki (...) w Ś.. Fabryka funkcjonowała Odlewnia, w której pracował wnioskodawca najpierw jako suszarniowy, a potem młynowy. Młynowy pracował przy masach formierskich i rdzeniowych. Masa formierska składa się z piasku i różnych chemikaliów. Zadaniem młynowego było wymieszanie piasku z chemikaliami w celu wyrobienia masy. Tak wyrabiało się masę rdzeniową i formierska . Przeznaczenie mas było różne. Masa rdzeniowa służyła do wykonywania rdzeni, a z masy formierskiej robiło się całą formę. Jako młynowy ubezpieczony nie wykonywał żadnej innej pracy poza przygotowaniem mas formierskich. Jako suszarniowy ubezpieczony zajmował się suszeniem piasku w specjalnych piecach. Na pryzmach składowany był piasek, skąd ubezpieczony na wózku transportował go do pieca, gdzie był poddany procesowi suszenia. Po wysuszeniu, zadaniem ubezpieczonego było wybranie piasku z pieca i umieszczeniu go w specjalnych zbiornikach.

Wszystkie te prace ubezpieczony wykonywał na hali Odlewni. Pracownicy Odlewni otrzymywali najwyższy dodatek szkodliwy wynoszący 15%.

A. P. był zatrudniony w Państwowym Ośrodku (...) w S. – (...) P. od 30.09.1969r. do 14.12.1994r., na stanowisku kierowcy ciągnika.

J. W. był zatrudniony w Państwowym Ośrodku (...) w S. –(...) K. i (...) P. od 01.02.1970r. do 30.09.1993r., na stanowisku kierowcy ciągnika.

D. L.zatrudniona była w (...)Fabryce (...). w Ś.od 28.04.1964 r. do 30.06.1977r. w charakterze technologa i samodzielnego planisty wykonując prace w Odlewni.

Dowód:

- akta osobowe za okres zatrudnienia w Państwowym Ośrodku (...) po reorganizacji Gospodarstwie (...)w S. w tym umowa o pracę z dnia 01.07.1971r.k. 1, umowa z dnia 15.03.1977r. nienumerowana karta akt, umowa z dnia 01.01.1982r. nienumerowana karta akt, świadectwo pracy z dnia 30.09.1993r. nienumerowana karta akt, umowa o pracę z dnia 01.12.1993r. nienumerowana karta akt, świadectwo pracy z dnia 30.04.1994r. nienumerowana karta akt, ,świadectwo pracy z dnia 18.05.1994r. nienumerowana karta akt.

- akta osobowe za okres zatrudnienia w (...) Fabryce (...) w tym świadectwo z dnia 07.07.1976r.

- akta sprawy w tym zeznania świadka A. P. k. 28-29, zeznania świadka J. W. k. 29-30zeznania śweiadka D. L. k. 42-44, zeznania wnioskodawcy k. 30 i 25-28.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach ubezpieczeniowych pozwanego organu emerytalnego, aktach osobowych za okres zatrudnienia w Państwowym Ośrodku (...) po reorganizacji Gospodarstwie (...)w S., aktach osobowych za okres zatrudnienia w (...) Fabryce (...) oraz aktach sprawy, których prawdziwości i rzetelności nie kwestionowała żadna ze stron postępowania. Sąd również nie znalazł podstaw do podważenia jej wiarygodności z urzędu.

Podstawą ustaleń stanu faktycznego stanowiły także zeznania świadków w tym świadka – A. P. i świadka J. W., współpracowników wnioskodawcy za sporny okres zatrudnienia w Państwowym Ośrodku (...) w S. –(...) G. i (...) P. , które zasługiwały na wiarę, albowiem były jasne, spójne, rzetelne i razem z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie tworzyły zwartą i logiczną całość. Taki sam charakter miały zeznania świadka D. L.. Sąd wziął pod uwagę to , że świadek jest spowinowacona z ubezpieczonym (ubezpieczony jest synem przyrodniej siostry świadka), jednakże zeznania tego świadka w pełni korespondują z dokumentacja pracowniczą, która wskazuje na zatrudnienie ubezpieczonego w charakterze suszarniowego i młynowego . W poczet materiału dowodowego Sąd zaliczył także zeznania samego wnioskodawcy, które w pełni ocenił jako wiarygodne, wewnętrznie spójne i znajdujące odzwierciedlenie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych odwołanie skarżącego S. J. zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania była kwestia ustalenia prawa ubezpieczonego do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Wyniki przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego wykazały, że wnioskodawca legitymuje się wymaganym 15 – letnim stażem pracy w szczególnych warunkach, co sprawia, że stanowisko organu emerytalnego odmawiające wnioskodawcy prawa do wcześniejszej emerytury, nie jest słuszne.

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2009, Nr 153 poz. 1227 ze zm.), zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, tj. spełniają łącznie następujące warunki:

1)legitymują się okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż: 65 lat - dla mężczyzn, 60 dla kobiet,

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej: 25 lat dla mężczyzn, 20 dla kobiet,

3 ) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa;

Podkreślenia wymaga, iż art. 184 ust 2, zmieniony został przez art. 1 pkt 20 ustawy z dnia 11 maja 2012 r. ( Dz.U.2012.637) z dniem 1 stycznia 2013r., co skutkuje tym iż od 1 stycznia 2013r. aby uzyskać uprawnienia do emerytury w warunkach szczególnych nie ma konieczności spełniania przesłanki rozwiązania stosunku pracy.

Podkreślić także należy, iż dla uzyskania uprawnień do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wymagane jest osiągnięcie wskazanego w przepisach wykonawczych wieku, a także przepracowanie określonej ilości lat w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Aktem wykonawczym, do którego odsyła ustawa o emeryturach i rentach z FUS, jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Stosownie do treści § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W wykazie A – prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego – stanowiącym załącznik do rozporządzenia, w dziale VIII (w transporcie i łączności ) pod poz. 3 opisano prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych, w dziale III ( w hutnictwie i przemyśle metalowym ) poz. 21 przygotowanie mas formierskich, prace formierzy oraz rdzeniarzy .

Dodatkowo wskazać należy, iż zgodnie z przepisem § 2 ust 1 i 2 powołanego wyżej rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy natomiast, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2).

Trzeba jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z utartą praktyką i orzecznictwem w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84), a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi.

Bezspornym jest, iż ubezpieczony na dzień 01 stycznia 1999 r. udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 28 lat, 4 miesięcy i 27 dni oraz nie jest członkiem OFE.

Przedmiotem sporu pozostawało zatem jedynie ustalenie, czy za zatrudnienie w szczególnych warunkach może zostać uznany okresy od 01.07.1969r. do 30.04.1972r., od 02.10.1980r. do 30.04.1994r. w Państwowym Ośrodku (...) oraz okres od 17.08.1972r. do 05.07.1976r. z tytułu zatrudnienia w (...) Fabryki (...) w Ś., jako pracownik odlewni.

Pozwany odmawiając zaliczenia spornych okresów zatrudnienia w Państwowym Ośrodku (...) podnosił, iż wnioskodawca nie udowodnił w jakim konkretnie okresie był zatrudniony na stanowisku kierowcy ciągnika. Natomiast co do drugiego okresu pracy z tytułu zatrudnienia w (...) Fabryki (...) w Ś. wnioskodawca skonkretyzował żądanie zaliczenia tego okresu w trakcie postępowania sądowego.

Podkreślenia wymaga, iż wynik przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego potwierdza w sposób nie budzących żadnych wątpliwości interpretacyjnych, iż wnioskodawca w okresie zatrudnienia od 01.07.1969r. do 30.04.1972r., od 02.10.1980r. do 30.04.1994r. będąc zatrudnionym w Państwowym Ośrodku (...) wykonywał pracę w szczególnych warunkach na stanowisku kierowcy ciągnika (wykaz A dział VIII poz. 3).

Okoliczności powyższe potwierdza umowa o pracę z dnia 01.07.1971r.(k. 1), umowa z dnia 15.03.1977r., umowa z dnia 01.01.1982r., świadectwo pracy z dnia 30.09.1993r., umowa o pracę z dnia 01.12.1993r., świadectwo pracy z dnia 30.04.1994r.,świadectwo pracy z dnia 18.05.1994r. a także zeznania powołanych w sprawie świadków oraz zeznania samego wnioskodawcy.

Świadkowie A. P. i J. W. powołani w sprawie byli współpracownikami wnioskodawcy za sporny okres zatrudnienia w Państwowym Ośrodku (...), pracowali w tym samym zakładzie znali specyfikę pracy, zakres obowiązków i charakter wykonywanego zatrudnienia.

Biorąc pod uwagę powyższe wskazać należy, iż niewątpliwie charakter pracy świadczonej przez wnioskodawcę na stanowisku kierowcy ciągnika kwalifikuje do pracy w szczególnych warunkach.

Uznanie tylko tego okresu pracy jako wykonywanej w warunkach szczególnych( 16 lat 4 miesiące i 28 dni ) , przy uwzględnieniu uznanego przez pozwanego stażu pracy w takim charakterze(8 miesięcy 20 dni ) daje ubezpieczonemu nieci ponad 17 letni okres pracy w warunkach szczególnych .

Do okresu pracy w warunkach szczególnych jednakże doliczyć należy także okres zatrudnienia w (...) Fabryki (...) w Ś., na stanowisku pracownika Odlewni . Na taki charakter pracy wskazują dokumenty z akt osobowych za ten okres zatrudnienia oraz zeznania wnioskodawcy i świadka .

W świetle powyższego, brak jest w ocenie Sądu jakichkolwiek podstaw do zakwestionowania szczególnego charakteru pracy wnioskodawcy w spornych okresach czasu 01.07.1969r. do 30.04.1972r., od 02.10.1980r. do 30.04.1994r. z tytułu zatrudnienia w Państwowym Ośrodku (...) oraz od 17.08.1972r. do 05.07.1976r. w (...) Fabryce (...) w Ś..

Biorąc pod uwagę, powyższe w ocenie Sądu ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki dla nabycia emerytury w obniżonym wieku, ponieważ ukończył 60 lat, na dzień 01 stycznia 1999 r. udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze, co najmniej 25 lat, nie jest członkiem OFE. Wynik przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wykazał, iż wnioskodawca legitymuje się ponad 15 letnim stażem pracy w szczególnych warunkach wobec zaliczenia okresu 01.07.1969r. do 30.04.1972r., od 02.10.1980r. do 30.04.1994r. z tytułu zatrudnienia w Państwowym Ośrodku (...) oraz od 17.08.1972r. do 05.07.1976r. w (...) Fabryce (...) w Ś..

W konkluzji, z wyżej przytoczonych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w związku z cytowanymi wyżej przepisami, zmienił decyzję organu rentowego z dnia 18 grudnia 2012r. i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach od dnia 01 stycznia 2013r., mając na uwadze datę osiągnięcia 60 roku życia oraz dyspozycję art. 129 w zw. z art. 100 ust. 1 cyt. ustawy emerytalnej, zgodnie z którą świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek , który to wniosek w przedmiotowej sprawie zgłoszony został w dniu 19 listopada 2012r.

SSO Elżbieta Zabrocka