Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W I M I E N I U R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J

Dnia 29 maja 2013 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze V Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący:	SSR Tomasz Sproch
Protokolant:	sekr.sądowy Joanna Linde

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2013 r. w Jeleniej Górze

na rozprawie

sprawy z powództwa J. P. i Z. P. - wspólników spółki cywilnej (...) w K.

przeciwko (...) Towarzystwu (...) w W.

o zapłatę kwoty 7.121,41 zł

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 4.367,82 zł (cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt siedem złotych, osiemdziesiąt dwa grosze) wraz z ustawowymi odsetkami od:

- kwoty 1.667,82 zł od dnia 01.01.2012 r. do dnia zapłaty,

- kwoty 2.700,00 zł od dnia 05.07.2012 r. do dnia zapłaty,

II.  oddala dalej idące powództwo,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 768,18 zł tytułem kosztów postępowania po ich stosunkowym rozdzieleniu,

IV.  wyrokowi w punkcie I, w zakresie kwoty 2.585,41 zł, nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt V GC 294/12

UZASADNIENIE

Powodowie J. P. i Z. P. w pozwie z dnia 30.05.2012 r. domagali się zasądzenia solidarnie od pozwanego (...) Towarzystwa (...) z siedzibą w W. kwoty 7.121,41 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 01.01.2012 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, że w dniu 21.10.2011 r. w wyniku kolizji drogowej doszło do uszkodzenia należącego do nich samochodu osobowego marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Sprawcą szkody był inny uczestnik ruchu drogowego posiadający wykupioną polisę OC u strony pozwanej. W związku z tym, że uszkodzony samochód był wykorzystywany w działalności gospodarczej prowadzonej przez powodów w dniu 22.10.2011 r. zawarli oni umowę „dzierżawy” samochodu zastępczego. Koszty dzierżawy samochodu zastępczego wyniosły 5.100 zł netto. Powodowie wskazywali również, że w związku z tym, iż nie zgadzali się z wyceną wykonaną przez pozwanego zlecili oni niezależnemu rzeczoznawcy określenie rzeczywistych i niezbędnych kosztów naprawy uszkodzonego samochodu. Na dochodzone odszkodowanie składały się następujące kwoty:

- 3.800,00 zł z tytułu zwrotu kosztów wynajmu samochodu zastępczego za okres od 22.10.2011 r. do 29.11.2011 r. tj. od chwili zawarcia umowy „dzierżawy” auta zastępczego do momentu otrzymania od ubezpieczyciela bezspornej części odszkodowania (25.11.2011 r.) powiększone o 4 dni normatywnego okresu naprawy samochodu powodów – łącznie 38 dni,

- 1.721,41 zł tytułem różnicy pomiędzy wyceną szkody na podstawie kosztorysu sporządzonego przez rzeczoznawcę (9298,44 zł netto), a kwotą wypłaconą przez pozwanego (7.577,03 zł),

- 1.000,00 zł tytułem utraty wartości handlowej samochodu pomimo przeprowadzenia jego naprawy,

- 600 zł tytułem zwrotu kosztów sporządzenia opinii prywatnej.

Pozwany w odpowiedzi na pozew w uznał powództwo w zakresie kwoty 2.585,41 zł wnosząc o oddalenie powództwa w pozostałej części. Pozwany domagał się także zasądzenia od powodów kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany w uzasadnieniu odpowiedzi na pozew wskazał, że uznana kwota obejmuje kwotę 185,41 zł z tytułu dopłaty odszkodowania za naprawę pojazdu oraz kwotę 2.400,00 zł z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Pozwany nie kwestionując swojej odpowiedzialności co do zasady wskazywał, że wyliczone przez niego koszty naprawy nie były kwestionowane przez powodów, którzy nie przedłożyli faktury za naprawę samochodu. Pozwany podnosił, że przyjęta przez niego stawka za roboczogodzinę prac naprawczych odpowiada stawce stosowanej na rynku. Pozwany kwestionując żądanie zasądzenia kwoty 1.000 zł z tytułu utraty wartości rynkowej pojazdu wskazywał, że pojazd na skutek naprawy wykonanej z zastosowaniem zaleceń producenta pojazdu winien być przywrócony do stanu sprzed szkody. Pozwany odnosząc się do żądania zasądzenia zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego w części ponad uznaną przez niego zarzucał, że okoliczność przedłużenia przekazania pojazdu do naprawy wynikała z decyzji powodów, co nie może obciążać ubezpieczyciela ponoszącego odpowiedzialność tylko za następstwa szkody pozostające ze szkodą w adekwatnym związku przyczynowym. Pozwany odnosząc się do żądania zasądzenia ustawowych odsetek od kwoty dochodzonej z tytułu wynajmu samochodu zastępczego zarzucał, że roszczenie to zostało zgłoszone dopiero z chwilą doręczenia pozwu i może być wymagalne z upływem 14 dni od tej daty. Pozwany zakwestionował roszczenie dotyczące żądania zwrotu kosztów opinii prywatnej. Zarzucał także, że koszty sporządzenia tej opinii rażąco odbiegają od średnich kosztów stosowanych w podobnych sprawach. Pozwany podobnie jak w przypadku wynajmu samochodu zastępczego zakwestionował datę, od której żądane były odsetki od tej kwoty.

Zarządzeniem z dnia 27.08.2012 r., na podstawie art. 207 § 7 k.p.c., zarządzono zwrot pisma procesowego pełnomocnika powodów z dnia 26.07.2012 r..

Pozwany powołując się na treść pisma pełnomocnika powodów z dnia 26.07.2012 r. w piśmie procesowym z dnia 29.04.2013 r. oraz na rozprawie w dniu 29.05.2013 r. domagał się umorzenia postępowania co do kwoty 1.400,00 zł żądanej z tytułu wynajmu samochodu zastępczego, co do której powodowie mieli cofnąć pozew i zrzec się roszczenia w piśmie procesowym z dnia 27.08.2013 r..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Poza sporem w niniejszej sprawie było, że w dniu 21.10.2011 r. doszło do uszkodzenia samochodu T. (...) nr rej. (...) należącego do powodów w wyniku kolizji drogowej, której sprawcą był podmiot, którego łączyła z pozwanym umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

Przed kolizją powodowie wykorzystywali uszkodzony samochód w prowadzonej działalności gospodarczej m.in. dojeżdżając nim do klientów oraz z miejsca zamieszkania do miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Dowód: przesłuchanie powodów k. 104 v, 105.

W dniu 21.10.2011 r. powodowie telefonicznie zgłosili pozwanemu szkodę.

Dowód: „zgłoszenie szkody” k. 2 akt szkodowych.

W dniu 22.10.2011 r. powodowie zawarli z M. M. umowę najmu samochodu zastępczego. Ustalony czynsz najmu wynosił 100 zł za każdy dzień. W dniu 06.12.2011 r. powodowie zakończyli wynajem samochodu zastępczego płacąc wynajmującej kwotę 5.100 zł.

Dowód: umowa dzierżawy pojazdu k. 22,

protokół zdawczo - odbiorczy k. 23,

zeznania świadka M. M. k. 103 v, 104

przesłuchanie powodów k. 104 v, 105.

W dniu 04.11.2010 r. pozwany przeprowadził oględziny uszkodzonego samochodu.

Dowód: protokół szkody k. 13, 14 akt szkody.

W trakcie wynajmowania samochodu zastępczego powodowie dysponowali środkami pieniężnymi, które mogli przeznaczyć na pokrycie kosztów naprawy samochodu.

Dowód: przesłuchanie powodów k. 104 v, 105.

W postępowaniu likwidacyjnym pozwany wyliczył koszty naprawy samochodu powodów na kwotę 7.577,03 zł netto (bez podatku od towarów i usług), o czym poinformował powodów pismem z dnia 22.11.2011 r..

Dowód: polecenie wypłaty k. 11,

kalkulacja naprawy k. 12, 13.

Bezsporne w sprawie było, że pozwany wypłacił powodom kwotę 7.577,03 zł..

Naprawę uszkodzonego samochodu wykonał znajomy powodów, który nie prowadzi działalności gospodarczej.

Dowód: przesłuchanie powodów k. 104 v, 105.

Koszty naprawy samochodu powodów przy wykorzystaniu do naprawy oryginalnych części zamiennych oraz średnich stawek za usługi naprawcze stosowanych przez zakłady naprawcze gwarantujące prawidłowe wykonanie naprawy działające na terenie K. i okolic wynoszą 9.244,85 zł netto (bez podatku od towarów i usług). Technologiczny czas naprawy uszkodzeń powstałych w dniu 21.10.2011 r. wynosi około 5 dni. Części, które należało wymienić lub naprawić to typowe elementy samochodu. W normalnych warunkach czas jaki upływa od ich zamówienia do dostarczenia do zakładu naprawczego wynosi 2 dni.

Dowód: opinia biegłego k.125 – 132,

ustna opinia biegłego k. 144, 145.

Powodowie zlecili ustalenie szkody powstałej w samochodzie D. Ł. – certyfikowanemu rzeczoznawcy samochodowemu. W ocenie technicznej z dnia 08.12.2011 r. wycenił on m.in. koszty naprawy samochodu, wartość rynkową samochodu przed szkodą, ubytek wartości rynkowej samochodu. Koszty sporządzenia oceny technicznej wyniosły 600 zł netto.

Dowód: ocena techniczno – ekonomiczna k. 24 – 33,

faktura Vat k. 34.

Pismem z dnia 21.12.2011 r. pełnomocnik powodów w ich imieniu wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 8.421,61 zł tytułem niewypłaconego odszkodowania. W wezwaniu nie wskazano, jak wyliczona została wskazana kwota.

Dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania przesyłki k. 35.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jedynie w części zasługiwało na uwzględnienie.

Poza sporem pozostawało, iż pozwany zobowiązany był do naprawienia szkody. Obowiązek ten wynikał za zawartej przez pozwanego z podmiotem zobowiązanym do naprawienia szkody umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Powodowie uprawnieni byli tym samym, na podstawie art. 822 § 4 k.c. jak również na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U z 2003 r., nr 124,poz. 1152 ze zm.) do wytoczenia powództwa bezpośrednio przeciwko ubezpieczycielowi.

Stosownie do art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2 art. 361 k.c.). Zgodnie natomiast z art. 363 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Nie budzi aktualnie żadnych wątpliwości pogląd, że dla skutecznego dochodzenia przez poszkodowanego odszkodowania z tytułu uszkodzenia samochodu nie jest konieczne wykonanie naprawy samochodu. Należy mieć na uwadze, że naprawienie szkody w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje wszystkie koszty przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego. O przywróceniu pojazdu do stanu poprzedniego można mówić jedynie wówczas, gdy stan pojazdu po naprawie pod każdym względem (stan techniczny, zdolność użytkowa, części składowe, trwałość, wygląd estetyczny itp.) odpowiada stanowi tegoż pojazdu sprzed kolizji. Takie koszty naprawy, niezależnie od tego, czy została ona przeprowadzona , czy nie podlegają pokryciu w ramach odszkodowania. Skoro naprawa nie jest warunkiem skutecznego dochodzenia odszkodowania, to konsekwentnie uznać należy, że koszty „naprawy” nieprofesjonalnej, w wyniku której samochód nie jest przywracany do stanu sprzed szkody nie może mieć wpływu na wysokość odszkodowania. Przyjęcie, że dla otrzymania odszkodowania nie jest konieczne wykonanie naprawy samochodu zawiera w sobie założenie, że w praktyce część poszkodowanych zrezygnuje z naprawy, wykona ja częściowo lub w sposób nieprofesjonalny. W rozpoznawanej sprawie powodowie zlecili wykonanie naprawy znajomemu. Koszty tej naprawy nie zostały bliżej wskazane, a tym bardziej wykazane. Nie ma to jednak z przedstawionych powyżej względów znaczenia dla rozstrzygnięcia o żądaniu zwrotu kosztów naprawy samochodu. Sąd ustalił koszty naprawy samochodu w oparciu o opinię biegłego. Zlecając wydanie opinii Sąd wskazał, że wyliczone koszty naprawy winny uwzględniać wykorzystanie przy naprawie części oryginalnych (o ile były one zamontowane w samochodzie w dniu uszkodzenia) oraz stawki za usługi naprawcze stosowane przez zakłady naprawcze gwarantujące prawidłowe wykonanie naprawy, działające na terenie K. i okolic. Zdaniem Sądu jedynie w przypadku takiej naprawy można mówić o przywróceniu uszkodzonego samochodu do stanu pierwotnego. Tak wyliczone koszty zamykają się kwotą 9.244,85 zł. W opinii biegły wskazał, jakie kryteria stosował kwalifikując zakłady naprawcze jako takie, które warunkują należyte wykonanie naprawy (posiadanie ramy kontrolno - pomiarowej oraz kabin lakierniczych). W ustnej opinii uzupełniającej biegły wskazał m.in., że wykonanie naprawy w warsztacie, który nie posiada ramy kontrolno – pomiarowej nie przywraca pojazdu do stanu pierwotnego.

Różnica pomiędzy wyliczonymi przez biegłego kosztami naprawy, a kwotą przyznaną z tego tytułu przez pozwanego wynosi 1.667,82 zł (9.244,85 zł – 7.577,03 zł).

W świetle art. 361 k.c. do poniesionej przez poszkodowanego szkody pozwanego należy zaliczyć koszty wynajęcia przez niego samochodu zastępczego. Na zakres tej odpowiedzialności wpływ ma oczywiście treść 361 k.c.. Koszty najmu samochody zastępczego obejmować więc mogą tylko okres konieczny i niezbędny do naprawy pojazdu. Oczywiście również w tym przypadku obowiązkiem poszkodowanego jest podejmowanie działań zmierzających do zminimalizowania szkody. Brak z jego strony takiego działania nie może zwiększać obowiązku odszkodowawczego osoby zobowiązanej do naprawienia szkody. Wykazanie długości okresu koniecznego i niezbędnego do wykonania naprawy należało do obowiązków powodów (art. 6 k.c.). Powodowie nie wykazali, w ocenie Sądu, aby okres konieczny i niezbędny do wykonania naprawy samochodu wynosił więcej niż niekwestionowane przez pozwanego 24 dni. Szkoda w przedmiotowym samochodzie powstała w dniu 21.10.2011 r.. Następnego dnia zawarta została „umowa dzierżawy pojazdu”. Okres w jakim powodowie korzystali z samochodu zastępczego trwał do dnia 06.12.2011 r.. Technologiczny czas naprawy samochodu wyliczony przez biegłego wynosi 5 dni. W ustnej opinii uzupełniającej biegły wskazał, że wymieniane i naprawiane elementy samochodu to typowe elementy dla każdego samochodu i w związku z tym ich zamówcie nie powinno powodować problemów, a okres od zamówienia do dostawy nie powinien wynosić więcej niż 2 dni. Uwzględniając nawet czas oczekiwania na oględziny uszkodzonego samochodu uznać należy, że uzasadniony czas wynajmu samochodu zastępczego nie przekraczał 24 dni. W tym zakresie pozwany uznał powództwo. Dłuższy okres trwanie wynajmu samochodu zastępczego nie może obciążać pozwanego. Z przesłuchania powodów wynika, że dysponowali oni środkami pieniężnymi, które mogli przeznaczyć na naprawę samochodu.

Sąd Rejonowy w niniejszym składzie podziela pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 18 maja 2004 r. (sygn. akt III CZP 24/04; OSNC z 2005 r. nr 7-8, poz. 117), zgodnie z którym „ odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może – stosownie do okoliczności sprawy – obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego”. W niniejszej sprawie powodowie dochodzili kwoty 600 zł z tytułu kosztów sporządzenia opinii prywatnej. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie zlecenie sporządzenia takiej opinii było celowe dla ustalenia kosztów naprawy i tym samym wysokości żądanej kwoty. Bez wyceny powodowie mogli narazić się na częściowe przegranie sprawy. Co do zasady uprawnieni byli oni więc do żądania zwrotu kosztów sporządzenia opinii. W związku z tym, że jej zakres był większy od niezbędnego, na co wskazał w opinii biegły, Sąd zasądził jedynie połowę żądanej przez powodów kwoty, tj. 300,00 zł.

Żądanie ustawowych odsetek znajduje uzasadnienie w art. 481 § 1 k.c. Zgodnie z art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Powodowie dokonali zgłoszenia szkody w dniu 21.10.2011 r.. W dniu 22.11.2011 r. pozwany poinformował powodów o przyznaniu odszkodowania. Od kwoty 1.667,82 zł odsetki zostały więc zasądzone od dnia 01.01.2012 r. – zgodnie z żądaniem pozwu. W postępowaniu likwidacyjnym powodowie nie żądali zwrotu kosztów wynajmu samochodu zastępczego oraz kosztów opinii prywatnej. W przedsądowym wezwaniu do zapłaty z dnia 21.11.2011 r. nie wskazano jakie należności składają się na żądaną kwotę, w tym czy koszty wynajmu oraz sporządzenia opinii prywatnej są zgłaszane przez powodów i poszkodowanego. Uwzględniając termin 14 dni przewidziany w art. 817 § 2 k.c. oraz datę doręczenia pozwanemu odpisu pozwu (20.06.2012 r.) Sąd zasądził odsetki od kwoty 2.700,00 zł od dnia 05.07.2012 r..

Jak wynika z opinii biegłego w niniejszej sprawie nie można mówić o ubytku wartości rynkowej pojazdu, co jest konsekwencją wykonania naprawy w nieprofesjonalnym zakładzie naprawczym. W tym zakresie żądanie powodów było nieuzasadnione i podlegało oddaleniu.

Pozwany pomimo częściowego uznania powództwa nie dokonał wpłaty uznanej kwoty. Nie przedłożył dowodu wpłaty, a powodowie zaprzeczyli otrzymaniu innej wpłaty niż 7.577,03 zł.

Opierając swoje ustalenia na opinii biegłego Sąd miał na uwadze, że jest on wieloletnim biegłym sądowym dysponującym odpowiednią wiedzą i doświadczeniem. Biegły w sposób wyczerpujący i przekonywujący ustosunkował się do zarzutów do opinii.

Rozstrzygniecie o kosztach procesu co do zasady zostało wydane na podstawie art. 100 zd. 1 Powodowie ponieśli koszty w kwocie 2.274 zł (1.200 zł wynagrodzenie pełnomocnika, 357 zł opłata od pozwu, 17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 700 zaliczka na poczet kosztów przeprowadzenia opinii), a pozwany w kwocie 1.617 zł (1.200 zł wynagrodzenia pełnomocnika, 17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 400 zł zaliczka na poczet kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego). Łączne koszty procesu zamknęły się więc kwotą 3.891,00 zł. Powodowie wygrali sprawę w około 61,3%. Pozwany winien więc ponieść koszty w kwocie 2.385,18. W rzeczywistości poniósł mniejsze koszty, więc różnicę w kwocie 768,18 zł należało zasądzić na rzecz powodów.

Nadanie wyrokowi w części rygoru natychmiastowej wykonalności znajduje podstawę w treści art. 333 § 1 pkt 2 k.p.c.

Powodowie domagali się solidarnego zasądzenia dochodzonej kwoty. Zgodnie z art. 369 zobowiązanie jest solidarne, jeżeli to wynika z ustawy lub z czynności prawnej. Powodowie nie powoływali się na jakąkolwiek czynność prawną, z której wynikałaby ich solidarność jako wierzycieli. Solidarności takiej nie przewiduje także ustawa. Solidarna odpowiedzialność wspólników spółki cywilnej wynikająca z art. 864 k.c. dotyczy jedynie zobowiązań wspólników. Wskazany przepis nie stanowi podstawy solidarności wspólników jako wierzycieli.

W związku z podnoszonym przez pozwanego faktem cofnięcia pozwu przede wszystkim należy wskazać, że w aktach sprawy brak jest takiego oświadczenia powodów lub ich pełnomocnika. Z uwagi na fizyczny zwrot pisma pełnomocnika powodów z dnia 26.07.2012 r. brak jest możliwości zweryfikowania twierdzeń pozwanego, zgodnie z którymi to w tym piśmie miało nastąpić częściowe cofniecie pozwu. W piśmie pełnomocnika powodów, które wpłynęło do Sądu w dniu 27.09.2012 r., a jest datowane na dzień 26.07.2012 r. brak oświadczenia o cofnięciu pozwu. Pomimo tego zaznaczyć należy, że ewentualna błędna decyzja przewodniczącego co do zwrotu pisma procesowego winna być przedmiotem zastrzeżenia z art. 162 k.p.c., które strona powinna zgłosić na najbliższym posiedzeniu, tj. na rozprawie w dniu 07.11.2012 r.. Na marginesie należy zaznaczyć, że w zakresie w jakim miało, zdaniem pozwanego, dojść do cofnięcia pozwu powództwo zostało oddalone jako nieuzasadnione.