Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Legnicy I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Mirosława Polak - Pawlaczek

Protokolant: st. sekr. sądowy Katarzyna Wojciechowska

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2013r. w Legnicy

sprawy z powództwa B. M.

przeciwko J. K.

o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji

I  zwalnia spod egzekucji nieruchomość położoną w L. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy w Legnicy VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (...),

II  zasądzona od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3.000 zł tytułem części kosztów postępowania,

III  nie uiszczone przez powódkę koszty postępowania zalicza na rachunek Skarbu Państwa,

IV  koszty zastępstwa adwokackiego między stronami wzajemnie znosi.

Sygn. akt IC 135/13

UZASADNIENIE

Powódka B. M. w pozwie skierowanym przeciwko J. K. wniosła o zwolnienie spod egzekucji nieruchomości położonej w L., ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Legnicy VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą (...) oraz o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania powódka podniosła, że Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w L. R. O. na wniosek pozwanego J. K. prowadzi egzekucję przeciwko A. M. i w ramach tego postępowania wszczął egzekucję z nieruchomości położonej w L., przy ul. (...). Z dniem 5 kwietnia 2013 roku na mocy ugody sądowej przedmiotowa nieruchomość przeszła na wyłączną własność powódki. Powódka wezwała pozwanego do cofnięcia egzekucji, lecz do dnia wniesienia pozwu pozwany nie wykonał wezwania.

W toku procesu powódka zmodyfikowała żądanie pozwu w ten sposób, że nadal domagała się zwolnienia zajętej nieruchomości spod egzekucji, lub wniosła ewentualnie o umorzenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego R. O. w zakresie egzekucji ze spornej nieruchomości - zarzucając, że jej czynności zmierzają faktycznie do wstrzymania prowadzonych przez komornika czynności egzekucyjnych, wymierzonych w składnik majątkowy należący aktualnie do jej majątku.

Pozwany J. K. nie uznał żądania pozwu, wniósł o oddalenie powództwa w całości i obciążenie powódki kosztami postępowania według norm przepisanych, w tym kosztami zastępstwa procesowego w kwocie 21.600 zł.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany podniósł, że powódka w toczącym się z wniosku pozwanego jako wierzyciela A. M. była osobą trzecią w rozumieniu przepisu art. 841 k.p.c., a materialnoprawny termin do wniesienia niniejszego powództwa biegł dla niej od dnia powzięcia informacji o zajęciu nieruchomości. Skoro powódka dowiedziała się o zajęciu w dniu 28 marca 2013 roku, to termin do wniesienia niniejszego powództwa upłynął dla niej w dniu 28 kwietnia 2013 roku. Wobec wniesienia pozwu w dniu 6 maja 2013 roku - powództwo powinno zostać oddalone jako spóźnione. Z ostrożności procesowej pozwany zarzucił, że w przypadku uznania, że również przeciwko powódce została wszczęta egzekucja, to wówczas należy uznać, że nie miała ona legitymacji do wniesienia powództwa jako „osoba trzecia”.

Sąd ustalił:

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 23 października 2012 roku w sprawie sygn. akt I C 193/11 zasądzono od męża powódki A. M. na rzecz pozwanego J. K. kwotę 120.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami postępowania. Wyrokowi w dniu 8 marca 2013 roku Sąd Okręgowy w Legnicy nadał klauzulę wykonalności przeciwko A. M..

(dowód: akta Sądu Okręgowego w Legnicy sygn. I 193/11)

Po uprawomocnieniu się wyroku A. M. próbował się porozumieć z pozwanym w sprawie spłaty należności. Proponował mu przekazanie mieszkania położonego w L., ul. (...) wolnego od obciążeń hipotecznych. Do zawarcia ugody nie doszło, bo A. M. nie spłacił ciążących na spornym lokalu długów hipotecznych.

(dowód: zeznania świadka A. M., przesłuchanie

pozwanego)

W dniu 18 marca 2013 roku pozwany złożył wniosek egzekucyjny wraz z tytułem wykonawczym Komornikowi Sądowemu Sądu Rejonowego w L. R. O.. Komornik w dniu 20 marca 2013 roku wszczął egzekucję przeciwko A. M., zawiadamiając o tym dłużnika.

(dowód: akta Komornika Sądu Rejonowego w L. R.

O. sygn. Km 556/13)

W dniu 26 marca 2013 roku Komornik na wniosek pozwanego wszczął egzekucję z nieruchomości położonej w L., przy ul (...), stanowiącej majątek wspólny dłużnika A. M. i powódki, jako jego żony. Komornik przesłał powódce zawiadomienie o zajęciu udziału we współwłasności spornej nieruchomości należącego do jej męża. Zawiadomienie o zajęciu adresowane do powódki zostało doręczone w dniu 28 marca 2013 roku A. M., który pokwitował je osobiście. A. M. przekazał żonie wiadomość o zajęciu.

(dowód: akta Komornika sygn. Km 556/13, zeznania świadka

A. M.)

W dniu 28 marca 2013 roku powódka i jej mąż zawarli przed Sądem Rejonowym w Lubinie ugodę w przedmiocie podziału majątku w sprawie sygn. akt INs 176/13. W ramach zawartej ugody - powołując się na zawartą w dniu 22 stycznia 2013 roku umowę o ustanowieniu rozdzielności majątkowej – nastąpił podział majątku wspólnego małżonków M. i powódka otrzymała na wyłączną własność m.in. nieruchomość położoną w L., przy ul. (...). Ugoda w sprawie podziału majątku uprawomocniła się z dniem 5 kwietnia 2013 roku.

(dowód: protokół ugody k. 5-6 akt)

Powódka nie dokonała stosownego zgłoszenia nabycia własności nieruchomości w księgach wieczystych i do dnia wniesienia pozwu w niniejszej sprawie nie dokonano wpisu o zmianie właściciela.

(dowód: odpis księgi wieczystej według stanu na dzień 30

kwietnia 2013 roku)

W dniu 29 marca 2013 roku B. M. złożyła w Kancelarii Komornika pismo – „sprzeciw małżonki dłużnika”, zarzucając, że nie jest dłużniczką pozwanego i nie ma podstaw do zajęcia jej majątku- w ramach zajęcia udziału dłużnika w majątku wspólnym.

(dowód; akta Komornika sygn. Km 556/13)

W dniu 29 kwietnia 2013 roku pełnomocnik powódki wezwał pozwanego, za pośrednictwem jego pełnomocnika, do cofnięcia wniosku egzekucyjnego w części dotyczącej spornej nieruchomości - pod rygorem zgłoszenia powództwa w trybie art. 841 k.p.c.

(dowód: pismo pełnomocnika k. 19)

W dniu 30 kwietnia 2013 roku powódka, za pośrednictwem swojego pełnomocnika, przesłała do Sądu pozew o zwolnienie spornej nieruchomości spod egzekucji. Pozew wpłynął do Sądu w dniu 6 maja 2013 roku

(dowód: koperta k. 20, oryginał pozwu k.2 akt sprawy)

W dniu 27 września 2013 roku pozwany złożył w Sądzie Okręgowym w Legnicy pozew o ustalenie nieważności małżeńskiej umowy majątkowej i podziału majątku dokonanych przez powódkę i jej męża A. M.. W dniu 15 listopada 2013 roku pozew został zwrócony. Zarządzenie o zwrocie pozwu uprawomocniło się z dniem 11 grudnia 2013 roku.

(dowód: akta Sądu Okręgowego w Legnicy, sygn. IC 310/13)

Sąd uznał:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Podstawę roszczenia powódki stanowi przepis art. 841§1 k.p.c. Zgodnie z jego dyspozycją osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu spod egzekucji, jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa. W myśl §3 tego przepisu powództwo można wnieść w terminie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawa, chyba, że inny termin jest przewidziany w przepisach szczególnych.

Powódka twierdziła w pozwie, że egzekucja z wniosku pozwanego została skierowana do jej majątku oraz, że bezskutecznie wezwała wierzyciela do cofnięcia wniosku egzekucyjnego w zakresie dotyczącym jej nieruchomości.

Pozwany zarzucił, że wobec złożenia pozwu w dniu 6 maja 2013 roku tj. po upływie terminu jednego miesiąca od dowiedzenia się przez B. M. o dokonanym zajęciu, jej uprawnienie do żądania zwolnienia nieruchomości z tego zajęcia uległo prekluzji, a powództwo powinno zostać oddalone.

Istota sporu sprowadzała się zatem do zbadania:

1/ czy B. M. jest osoba trzecią w rozumieniu art. 841 k.c.

2/ czy zachowany został przez powódkę termin miesięczny do złożenia żądania w trybie art. 841 k.c.

Negatywna odpowiedź na jedno z powyższych zagadnień oznaczałaby, że powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Poza sporem między stronami było, że powódka jest żoną dłużnika A. M. i że nie jest dłużnikiem osobistym pozwanego. Nie kwestionowano również, że J. K. nie posada tytułu wykonawczego przeciwko powódce jako małżonce dłużnika. Bezspornym było również, że wniosek egzekucyjny pozwanego został skierowany przeciwko A. M..

W oparciu o akta Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w L. R. O. sygn. Km 556/13 ustalono, że powódka powzięła wiadomość o wszczęciu egzekucji z nieruchomości położonej w L., przy ul. (...) w dniu 28 marca 2013 roku i , że w tej dacie przedmiotowa nieruchomość była jeszcze składnikiem majątku wspólnego powódki i A. M..

Z treści ugody zawartej przed Sądem Rejonowym w Lubinie w dniu 28 marca 2013 roku w sprawie INs 176/13 wynika, że jej zawarcie poprzedziło zawarcie przez B. M. w dniu 22 stycznia 2013 roku umowy notarialnej z A. M. o ustanowieniu rozdzielności majątkowej. Wynika z niej również, że powódka stała się wyłącznym właścicielem spornej nieruchomości od dnia 5 kwietnia 2013 roku, tj. od dnia uprawomocnienia się ugody w przedmiocie podziału majątku.

Na podstawie dołączonej do akt sprawy koperty (k. 20 akt) ustalił Sąd, że pozew w niniejszej sprawie został nadany na adres Sądu listem poleconym w dniu 30 kwietnia 2013 roku, a wpłynął i został zarejestrowany w dniu 6 maja 2013 roku.

W oparciu o zeznanie świadka A. M. i przesłuchanie pozwanego ustalił Sąd, że jeszcze przed wszczęciem egzekucji podjęli oni próby ugodowego załatwienia rozliczenia wierzytelności pozwanego i A. M. proponował, że zwolni się długu przekazując pozwanemu sporną nieruchomość, lecz do ugody nie doszło. Wprawdzie każda z przesłuchanych osób inaczej przedstawiała warunki porozumienia, jednakże ta okoliczność nie ma istotnego znaczenia dla ustaleń Sądu w tym postępowaniu, a zatem pominięto rozważania nad oceną tego dowodu.

W toku procesu pozwany złożył wniosek o zawieszenie postępowania w sprawie do czasu rozstrzygnięcia w innym postępowaniu ważności podziału majątku małżonków M. - z uwagi na kwestionowanie przez pozwanego ważności umowy między powódką i jej mężem w przedmiocie ustanowienia rozdzielności majątkowej i podziału majątku. Zakwestionowanie ważności tej umowy mogło rzutować na wynik niniejszego postępowania, albowiem unieważnienie podziału majątku powódki i A. M. spowodowałoby, że powódka przestałaby być osobą trzecią w rozumieniu art. 841 k.c. W tych okolicznościach Sąd rozważał możliwość zawieszenia postępowania z chwilą złożenia przez J. K. pozwu przeciwko A. M. i powódce. Odmowa zawieszenia postępowania w sprawie nastąpiła po tym, jak ustalono, że zarządzono zwrot pozwu w sprawie o ustalenie nieważności umowy między B. a A. M. w przedmiocie podziału majątku (sygn. akt IC 320/13) i zarządzenie o zwrocie pozwu uprawomocniło się z dniem 11 grudnia 2013 roku. Brak stwierdzenia nieważności dokonanego podziału majątku otworzył Sądowi drogę do ustalenia w toku niniejszego postępowania, że skoro powódka w dniu 28 marca 2013 roku zawarła umowę, mocą której nabyła na wyłączną własność nieruchomość położoną w L., przy ul. (...), to z dniem uprawomocnienia się zawartej ugody tj. od dnia 5 kwietnia 2013 roku stała się ona „osobą trzecią” w rozumieniu cytowanego art. 841 k.c. uprawnioną do żądania zwolnienia jej nieruchomości z zajęcia.

Analizując spełnienie przesłanki przewidzianej w art. 841§3 k.c. tj. dotrzymania przez powódkę miesięcznego terminu do wniesienia powództwa uznał Sąd, że skoro powódka stała się „osobą trzecią” z dniem 5 kwietnia 2013 roku, to miesięczny termin, w którym jako „osoba trzecia” dowiedziała się o zajęciu jej prawa upływał dla niej w dniu 5 maja 2013 roku. Za takim stanowiskiem Sądu przemawia okoliczność, że wprawdzie powódka dowiedziała się o zajęciu w dniu 28 marca 2013 roku, to jednak w tej dacie nie była ona osobą trzecią, która mogłaby skorzystać z uprawnienia przewidzianego w art. 841 k.c. W tej dacie – jak słusznie wskazały obie strony – powódce przysługiwać mogło roszczenie z art. 825 pkt 3 k.c. tj. żądanie umorzenia egzekucji jako małżonce dłużnika przeciwko której nie nadano klauzuli wykonalności. Powódka jednak z tej możliwości nie skorzystała, a jej uprawnienie do żądania zwolnienia nieruchomości spod zajęcia powstało dopiero w dniu 5 kwietnia 2013 roku, gdy nabyła własność spornego lokalu mieszkalnego. Skoro powództwo w sprawie zostało nadane na adres Sądu w dniu 30 kwietnia 2013 roku, to należy uznać, że miesięczny termin został dotrzymany. Za datę zgłoszenia powództwa, zgodnie z art. 165§2 k.p.c nie można uznać faktycznej daty wpływu pozwu do Sądu, lecz. datę jego oddania w polskiej placówce pocztowej.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania skoro ustalono, że powódka w terminie złożyła pozew o zwolnienie jej nieruchomości z zajęcia oraz wobec ustalenia, że powódka jako wyłączna właścicielka nieruchomości jest osobą trzecią w rozumieniu art. 841 k.c. uznać należało, że zgłoszone w pozwie żądanie zasługiwało na uwzględnienie.

Równocześnie z uwagi na szczególny charakter postępowania w niniejszej sprawie i czynności powódki podjęte przez nią i jej męża dla ochrony majątku w toku podjętych zgodnie z prawem czynności egzekucyjnych, w których pozwany dochodzi swojej słusznej należności uznać należało, że brak jest podstaw do obciążenia pozwanego opłatą sądową od oddalonego powództwa, od uiszczenia której powódka została zwolniona, a także do obciążenia pozwanego kosztami zastępstwa procesowego powódki. Za słuszne uznał Sąd obciążenie pozwanego, który przegrał sprawę, kosztami w zakresie uiszczonej przez powódkę opłaty w kwocie 3.000 zł i rozdzielenie pozostałych kosztów zgodnie z art. 102 k.p.c.