Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2014 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w I Wydziale Cywilnym

w składzie: SSR Adam Mitkiewicz

protokolant: Iwona Szendel

po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2014 roku w Warszawie

sprawy z powództwa Miasta (...)

przeciwko Stowarzyszeniu (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego Stowarzyszenia (...)z siedzibą w W.na rzecz powoda Miasta (...) kwotę 14.018,42 zł (czternaście tysięcy osiemnaście 42/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 października 2013 r. do dnia zapłaty,

II.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  Odstępuje od obciążenia pozwanego kosztami procesu.

Sygn. akt I C 124/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 12 grudnia 2013 roku powód miasto (...)wniósł przeciwko pozwanemu Stowarzyszenie (...)w K.o zasądzenie kwoty 21.504,48 zł. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu. W uzasadnieniu pełnomocnik powoda wyjaśnił, iż strony zawarły umowę najmu lokalu użytkowego na czas określony, tj. do dnia 30 marca 2013 roku. Następnie pismem z dnia 12 grudnia 2011 roku powód dokonał wypowiedzenia łączącej strony umowy najmu lokalu i zobowiązał pozwanego do opróżnienia lokalu oraz spłaty istniejącego zadłużenia. W obecnym postępowaniu powód dochodzi zapłaty kwoty 21.504,48 zł. za okres od dnia 10 października 2012 roku do dnia 10 czerwca 2013 roku, przy czym należność główna z tytułu odszkodowania wynosi kwotę 19.577,73 zł., zaś odsetki kwotę 1.926,75 zł. / k. 1-3/.

Na rozprawie w dniu 13 marca 2014 roku przedstawiciel pozwanego wniósł o oddalenie powództwa /k. 32/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 marca 2010 roku w W.pomiędzy miastem (...)jako Wynajmującym a Stowarzyszeniem (...)z siedzibą w K.jako Najemcą zawarta została umowa nr (...)najmu lokalu użytkowego na czas oznaczony. Przedmiotem umowy najmu był lokal użytkowy usytuowany w podwórzu, w piwnicy budynku przy ul. (...)w W., obręb (...), dz. ew. nr (...), którym procentowy udział miasta we współwłasności nieruchomości wynosił 68,66%. Najemca miał wykorzystywać w/w lokal na klub profilaktyki dla dzieci i młodzieży. Umowę tę strony zawarły na czas oznaczony 3 lat, tj. do dnia 30 marca 2013 roku / k. 17-20/.

Pismem z dnia 12 grudnia 2011 roku miasto stołeczne W., w związku z nieuregulowaniem zaległości czynszowych za lokal użytkowy przy ul. (...), wypowiedziało umowę najmu lokalu użytkowego, bez zachowania terminu wypowiedzenia. Zaległość na dzień 30 listopada 2011 roku wyniosła kwotę 7.912,82 zł., w tym kwota główna w kwocie 7.670,54 zł. oraz odsetki w kwocie 242,28 zł. Powyższa korespondencja została wysłana przesyłką poleconą do Stowarzyszenia (...) w K. / k. 12-13/.

Pismem z dnia 22 października 2013 roku miasto (...)wezwało Stowarzyszenie (...)w K.do spłaty zaległości z tytułu opłat za lokal użytkowy przy ul. (...). Zadłużenie wg stanu na dzień 30 września 2013 roku wyniosło kwotę 21.504,48 zł., w tym należność główna w kwocie 19.577,73 zł. oraz odsetki w kwocie 1.926,75 zł. / k. 10 – ostateczne wezwanie do zapłaty/. Powyższe wezwanie należało uznać za doręczone w dniu 23 października 2013 roku, pomimo braku faktycznego odbioru korespondencji, z uwagi na możliwość zapoznania się z treścią pisma nadanego w polskiej placówce pocztowej / k. 11/.

Zaległość z tytułu odszkodowania za bezumowne korzystanie wyniosła: za październik 2012 roku - 1.033,90 zł., za listopad 2012 roku - 1.787,45 zł., za grudzień 2012 roku – 1.787,45 zł., za styczeń 2013 roku – 1.807,52 zł., za luty 2013 roku – 1.807,52 zł., za marzec 2013 roku – 750,93 zł., za kwiecień 2013 roku – 1.807,52 zł., za maj 2013 roku – 1.855,76 zł., za czerwiec 2013 roku – 1.380,37 zł. / wykaz zaległości – k. 6/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie analizy akt sprawy, na które złożyły się dokumenty wskazane i opisane w treści, których autentyczność nie budziła żadnych wątpliwości Sądu i które nie były kwestionowane przez żadną ze stron.

Zebrane dowody stanowiły wystarczająca podstawę do wydania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, tj. z art. 224 k.c. samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne ( § 1). Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył ( § 2).

Z kolei przepis art. 225. k.c. stanowi, iż obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

W złej wierze pozostaje posiadacz, który wie lub przy dołożeniu należytej staranności powinien wiedzieć, że nie przysługuje mu prawo podmiotowe do posiadanej rzeczy.

Dobra lub zła wiara jest uzależniona od stanu świadomości posiadacza. Zła wiara wiąże się z powzięciem przez posiadacza informacji, które - racjonalnie ocenione - powinny skłonić go do refleksji, że jego posiadanie nie jest zgodne ze stanem prawnym. Okoliczności, które uzasadniałyby takie przypuszczenie podlegają indywidualnej ocenie, uzależnionej od ogólnego stanu wiedzy i doświadczenia posiadacza. Nie można zgodzić się z poglądem, że kluczowe znaczenie dla przyjęcia dobrej, czy złej wiary ma jedynie chwila objęcia rzeczy w posiadanie przez posiadacza samoistnego. Jak już wskazano powyżej, decydujące znaczenie ma w każdym przypadku stan świadomości i moment dowiedzenia się, że brak jest podstaw do władania rzeczą ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 28 września 2012 roku, sygn. akt I ACa 687/12, opubl. Ldex nr 1267497) .

W okolicznościach niniejszej sprawy niewątpliwym było, iż pozwane Stowarzyszenie (...)zawarło z miastem (...)umowę najmu lokalu użytkowego na czas określony, tj. 3 lat. Niemniej jednak przed upływem powyższego terminu, pismem z dnia 12 grudnia 2011 roku, powód wypowiedział dotychczasową umowę najmu lokalu użytkowego. Ponadto podnieść należy, iż powód wskazał wyraźnie w pozwie okres, za który dochodził odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu użytkowego, tj. od października 2012 roku do czerwca 2013 roku, czyli za okres dziewięciu miesięcy. Tymczasem załączony wykaz zaległości oraz kwota wskazana w pozwie dotyczyły okresu od 10 sierpnia 2012 roku do 10 czewrca 2013 roku. Podkreślenia wymaga również i to, że pozwany nie zakwestionował roszczenia ani co do zasady ani co do wysokości. Podnoszone przez niego okoliczności dotyczące prowadzenia szerokiej działalności na rzecz (...)rodzin, dzieci i młodzieży w przedmiotowym lokalu, ponoszenie olbrzymich wydatków, w tym związanych m.in. z adaptacją lokalu, pozostawały bez wpływu na rozstrzygniecie niniejszej sprawy.

Przysługujące na mocy art. 224 § 2 k.c. i art. 225 k.c. od samoistnego posiadacza wynagrodzenie, nie jest odszkodowaniem, to znaczy nie stanowi naprawienia szkody wyrządzonej właścicielowi, lecz jest wynagrodzeniem zapłaty za korzystanie z jego rzeczy, którą posiadacz musiałby uiścić właścicielowi, gdyby jego posiadanie oparte było na istniejącej podstawie prawnej, a więc tym co uzyskałby właściciel, gdyby rzecz oddał w odpłatne korzystanie na podstawie ważnego stosunku prawnego. Zatem wynagrodzenie to ustala się w sposób hipotetyczny, odnosząc się do stawek wolnorynkowych, ustalając jego wysokość przy założeniu prawidłowego zarządu nieruchomością ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 lutego 2013 roku, sygn. akt I ACa 1134/12, opubl. Lex nr 1311977).

Na podstawie art. 225 w zw. z art. 224 § 2 k.c. właścicielowi należy się odpowiednie wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy przez posiadacza w złej wierze, który nie miał do tego tytułu prawnego. Wynagrodzenie to powinno odpowiadać dochodowi, jaki w normalnych okolicznościach właściciel mógłby osiągnąć z czynszu za wynajęcie albo wydzierżawienie nieruchomości podobnego rodzaju, według stawek rynkowych obowiązujących w stosunkach miejscowych ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 października 2012 roku, sygn. akt I ACa 315/12, opubl. Lex nr 1238420).

Reasumując ponieważ powód dochodził wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z lokalu użytkowego za okres od dnia 10 października 2012 roku do dnia 10 czerwca 2013 roku w tym okresie pozwany zajmował lokal, nie kwestionując tego i nie kwestionując wysokości odszkodowania za poszczególne miesiące należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 14.018,42 zł. z tytułu bezumownego korzystania, która odpowiadała sumie miesięcznych kwot, wskazanych w wykazie zaległości, należnych za okres od października 2012 roku do czerwca 2013 roku. Odsetki ustawowe należało na mocy art. 481 §1 k.c. zasądzić od dnia 24 października 2013 roku, tj. od dnia następującego po dniu uznania za doręczone wezwania do uregulowania należności, do dnia zapłaty.

Korzystający z rzeczy bezumownie znajduje się w sytuacji zbliżonej do osoby bezpodstawnie wzbogaconej. Roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy nie jest roszczeniem o świadczenia okresowe i obejmuje cały czas, przez który posiadacz korzystał z rzeczy, powstaje od momentu objęcia rzeczy w posiadanie przez posiadacza, a po powstaniu uzyskuje samodzielny byt prawny ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 26 sierpnia 2008 roku, sygn. akt I ACa 235/08, opubl. Lex nr 1120096).

W świetle powyższego wynagrodzenie za bezumowne korzystanie jest należnością jednorazową przysługującą za cały okres korzystania z rzeczy przez posiadacza bez tytułu prawnego, w związku z czym nie uzasadnionym byłoby przyznawanie odsetek za miesięczne okresy płatności.

W pozostałym zakresie powództwo (w zakresie roszczeń o bezumowne korzystanie wyższych niż suma miesięcznych kwot, wskazanych w wykazie zaległości, należnych za okres od października 2012 roku do czerwca 2013 roku i nienależnie skapitalizowanych odsetek liczonych jak od roszczeń okresowych) jako bezzasadne podlegało oddaleniu.

W tym stanie rzeczy Sąd orzekł o zgłoszonym roszczeniu w oparciu o przepis art. 225 k.c. i z art. 481 k.c.

Orzeczenie w przedmiocie kosztów procesu oparto na przepisie art. 102 kpc.

W ocenie Sądu orzekającego z uwagi na to, że pozwane Stowarzyszenie (...) znajduje się w trudnej sytuacji majątkowej, a świadczy nieodpłatnie usługi w zakresie użyteczności publicznej na rzecz lokalnej społeczności, obciążenie go kosztami procesu byłoby nieuzasadnione bo prowadziło by do zmniejszenia zakresu pomocy świadczonej przez pozwanego dla potrzebujących mieszkańców W..

Mając na względzie powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

Z./ odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.