Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Okręgowego Dariusz Iskra (sprawozdawca)
Sędziowie: Sędzia Sądu Okręgowego Anna Ścioch - Kozak

Sędzia Sądu Okręgowego Andrzej Mikołajewski
Protokolant Sekretarz sądowy Katarzyna Gustaw

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2014 roku w Lublinie, na rozprawie sprawy z wniosku K. K. (1) z udziałem T. K. o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji uczestniczki od postanowienia Sądu Rejonowego Lublin -Zachód w Lublinie z dnia 24 września 2013 roku, w sprawie I Ns 246/12 postanawia:

I. oddalić apelację w części, w jakiej dotyczy rozstrzygnięcia o zaliczeniu
do majątku wspólnego T. K. i K. K. (1)
ruchomości wymienionych w punktach od l do 19 zaskarżonego postanowienia;

II. odrzucić apelację w pozostałej części.

Sygn. akt II Ca 1094/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem wstępnym z dnia 24 września 2013 roku Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie postanowił:

ustalić, że w skład majątku wspólnego byłych małżonków K. K. (1) i T. K. wchodzi:

1) regał czteroczęściowy (...),

2) telewizor (...),

3) radio stereo (...) z zestawem kolumn (...),

4) magnetofon stereo kasetowy (...),

5) lampka stojąca z abażurem;

6) stolik (ława),

7) zestaw mebli kuchennych,

8) chłodziarko-zamrażarka (...),

9) szafa wnękowa w przedpokoju,

10) trzy szafki stojące, wyposażone w podwójne drzwiczki,

11) stół rozkładany,

12) wersalka o tapicerce w kolorze jasnym w kratę,

13) 1 fotel rozkładany (leżanka) o tapicerce w kolorze jasno różowym,

14) kamera (...) 8 mm,

15) projektor filmowy 8 mm,

16) lornetka,

17) odtwarzać video marki (...),

18) regał młodzieżowy jasnobeżowy,

19) fotel rozkładany

(k. 386-386v).

W uzasadnieniu postanowienia Sąd Rejonowy ustalił, że wyrokiem z dnia 29 grudnia 2003 roku, wydanym w sprawie III C 1431/02, Sąd Okręgowy w Lublinie rozwiązał przez rozwód małżeństwo K. K. (1) zawarte z T. K., z domu K., w dniu 1 stycznia 1972 roku przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w L., z winy obu stron. Wyrok ten uprawomocnił się z dniem 19 stycznia 2004 roku.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 26 września 2000 roku T. K. i K. K. (1) zawarli umowę majątkową małżeńską, wyłączając z tym dniem ustawową wspólność majątkową.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 3 lutego 1986 roku T. i K. małżonkowie K. otrzymali przydział lokalu mieszkalnego typu lokatorskiego przy ul. (...) w L., o powierzchni użytkowej 60,50 m ². Jako osoba uprawniona do zamieszkania w lokalu został w przydziale wskazany prócz małżonków ich syn K. K. (3).

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 24 czerwca 2003 roku zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. podjął uchwałę numer (...) w sprawie określenia przedmiotu odrębnej własności lokali na nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów i budynków jako działka numer (...), obejmującej budynki położone przy ul. (...).

Sąd wskazał, że w dniu 3 stycznia 2008 roku T. K. oraz K. K. (1) wystąpili z wnioskiem na podstawie art. 1 ust. 12 ustawy z dnia 14 czerwca 2007 roku o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych do Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. o zawarcie umowy przeniesienia własności odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...), do którego przysługiwało im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. Na podstawie § 4 umowy z dnia 16 stycznia 2008 roku o przeniesienie własności lokalu mieszkalnego Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w L. ustanowiła odrębną własność lokalu i przeniosła na rzecz T. i K. małżonków K. własność lokalu mieszkalnego numer (...), znajdującego się na piętrze budynku mieszkalnego przy ul. (...) w L..

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 17 lipca 2000 roku T. K. nabyła od E. i E. małżonków T. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego numer (...), płożonego przy ul. (...) w Ł., za kwotę 55000 zł. Środki te pochodziły z jej majątku odrębnego.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 26 września 2000 roku K. K. (1) złożył zaś oświadczenie, iż pieniądze na zakup wymienionego mieszkania pochodzą z odrębnego majątku żony T. K..

Sąd Rejonowy ustalił, że w trakcie trwania małżeństwa K. K. (1) był pracownikiem budownictwa, kierownikiem budowy i inspektorem nadzoru, z czego osiągał dochody około 1300 zł – 1500 zł miesięcznie. Początkowo pracował on również dorywczo, środki z tego tytułu przeznaczone zostały na utrzymanie rodziny. T. K. pracowała natomiast jako nauczycielka, osiągając dochód w granicach około 1000 zł miesięcznie. Dwa lata przed śmiercią swojego ojca przeszła jednak na emeryturę, która wynosiła około 600 zł – 800 zł miesięcznie. Małżonkowie nie posiadali przy tym żadnych oszczędności, zaś osiągane przez nich dochody były wydawane na bieżące utrzymanie.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w 1996 roku w lokalu przy ul. (...) w L. wraz z małżonkami K. zamieszkali rodzice T. K.. W 1997 roku po śmierci żony ojciec T. K. w zamian za rezygnację z kwatery wojskowej otrzymał ekwiwalent za zwrot mieszkania w kwocie 35298,24 zł, którą to kwotę na podstawie umowy z dnia 20 maja 1997 roku darował T. K., Ł. K. oraz K. K. (3). T. K. na podstawie testamentu nabyła również prawo do likwidacji wyposażenia mieszkania, na które składały się: unikatowy zbiór znaczków pocztowych, srebro, złoto, dolary, kryształy, zbiór książek, ze sprzedaży których zakupiła dolary. Środki te w ostateczności T. K. przeznaczyła na zakup lokalu mieszkalnego numer (...), płożonego przy ul. (...) w Ł.. Ojciec T. K. miał ponadto wysoką rentę wynoszącą około 4000 zł, którą dysponowała T. K., przeznaczając pieniądze z tego tytułu, za zgodą ojca, w większości na bieżące potrzeby, głównie dla swoich synów.

Sąd Rejonowy wskazał, że w skład majątku wspólnego stron wchodzą opisane w uzasadnieniu ruchomości, które zostały zakupione w trakcie małżeństwa stron.

Sąd Rejonowy ustalił, że stolik komputerowy stanowiący darowiznę od dziadków, podobnie jak stolik podręczny, stanowiący z kolei darowiznę od rodziców, są własnością K. K. (3), syna T. i K. byłych małżonków K..

Sąd Rejonowy ustalił, że K. K. (1) po wyprowadzeniu się żony z mieszania przy ul. (...) w L. sprzedał wszystkie zegary znajdujące się w mieszkaniu, kolejkę elektryczną oraz samochód osobowy marki D. (...), zaś środki finansowe pochodzące ze sprzedaży tych przedmiotów przeznaczył na bieżące utrzymanie mieszkania, w którym zamieszkiwał wraz z synem K.. Natomiast pralka automatyczna, wirówka marki (...), podobnie jak cztery drewniane krzesła z siedzeniami tapicerowanymi, dwa fotele tapicerowane na czterech nogach, stolik nocny, jedna wersalka i pawlacz, na skutek starości uległy zniszczeniu i w związku z tym zostały przez K. K. (1) wyrzucone. Samochód osobowy marki W. (...), który wchodził w skład majątku wspólnego małżonków, został zabrany przez T. K. po wyprowadzeniu się z mieszkania przy ul. (...) w L., a następnie sprzedany przez małżonków K. za kwotę 800 zł. Połowa tej kwoty została przekazała K. K. (1). T. K. po wyprowadzeniu się do Ł. w dniu 27 grudnia 2000 roku zakupiła ze środków odrębnych, bo pochodzących z oszczędności ojca, inny samochód osobowy marki W..

Sąd Rejonowy wskazał dowody, na podstawie których dokonał ustaleń faktycznych oraz przedstawił swoje stanowisko w zakresie oceny dowodów.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że na podstawie art. 567 § 3 k.p.c. do postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami, a zwłaszcza do odrębnego postępowania w sprawach wymienionych w paragrafie pierwszym, stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku, to jest art. 680 k.p.c. – 689 k.p.c., przy czym, zgodnie z art. 688 k.p.c., do działu spadku stosuje się z kolei odpowiednio przepisy dotyczące zniesienia współwłasności, a w szczególności art. 618 § 2 i 3 k.p.c., co oznacza, że w wyniku odesłania drugiego stopnia do postępowania o podział majątku wspólnego mają odpowiednie zastosowanie art. 617 k.p.c., 618 § 1 k.p.c., 619 k.p.c. i 621 k.p.c. – 625 k.p.c.

Sąd wskazał, że zgodnie z przepisem art. 35 k.r.o., podziału majątku, który był objęty małżeńską wspólnością ustawową, można żądać dopiero po jej ustaniu. Wspólność ustawowa małżeńska pomiędzy wnioskodawcą K. K. (1) a uczestniczką T. K. ustała w dniu 26 września 2000 roku na skutek zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej, wyłączającej z tym dniem ustawową wspólność majątkową.

Sąd Rejonowy przytoczył treść przepisu art. 31 § 1 k.p.c. i wyjaśnił, że aby dokonać podziału majątku wspólnego, należy przede wszystkim ustalić jego skład i wartość. Ustalenia składu majątku wspólnego sąd dokonuje z urzędu, biorąc pod uwagę dane i dowody podane we wniosku, a także okoliczności ustalone w postępowaniu sądowym (art. 684 k.p.c. w związku z art. 567 § 3 k.p.c.). Miarodajna dla ustalenia przynależności danego prawa do majątku wspólnego jest chwila ustania wspólności. Podziałem mogą być objęte wyłącznie te przedmioty, które w chwili ustania wspólności wchodziły w skład majątku wspólnego małżonków, a które nadal znajdują się w tej masie podlegającej podziałowi.

Sąd wskazał, że ustalając składniki majątku wspólnego stron w pierwszej kolejności należy odnieść się do nieruchomości lokalowej przy ul (...) w L. i spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu przy ul. (...) w Ł., zgłoszonych do podziału przez wnioskodawcę we wniosku.

Sąd wskazał, że bezsporne jest, iż przydział przedmiotowego lokalu mieszkalnego numer (...) w budynku wielorodzinnym przy ul. (...) w L., na warunkach spółdzielczego lokatorskiego prawa na rzecz małżonków K., nastąpił w trakcie małżeństwa i istniejącej pomiędzy małżonkami wspólności ustawowej oraz to, iż małżonkowie wyłączyli ustawową wspólność majątkową z dniem 26 września 2000 roku. Jednakże K. K. (1) oraz T. K. w dniu 16 stycznia 2008 roku, a więc już po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej, nabyli odrębną własność lokalu przy ul. (...) w L., toteż lokal ten nie mógł wejść w skład majątku wspólnego wnioskodawcy i uczestniczki.

Sąd wskazał, że małżonkowie K. w trakcie trwania wspólności majątkowej nie złożyli wniosku o przekształcenie przysługującego im spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w L. w trybie art. 219 ustawy z dnia 16 września 1982 roku – Prawo spółdzielcze. Wniosek ten został bowiem złożony dopiero w styczniu 2008 roku, a więc już po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej. Sąd podkreślił, że do ekspektatywy prawa nie może znaleźć zastosowania ustawa z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych, albowiem ustawa ta weszła w życie po ustaniu wspólności ustawowej pomiędzy T. i K. małżonkami K.. Przekształcenia prawa lokatorskiego w odrębną własność lokalu dokonano dopiero w dniu 16 stycznia 2008 roku, w trybie art. 12 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych.

Sąd wskazał, że małżonkowie nie zawiadomili Spółdzielni o rozwodzie, a Spółdzielnia nie podjęła uchwały w trybie art. 13 ustawy. Natomiast w dniu 4 stycznia 2008 roku K. K. (1) i T. K. złożyli wniosek o przeniesienie własności lokalu. Do wniosku załączyli potwierdzenie uregulowania zobowiązań oraz dane do aktu notarialnego, gdzie wskazali, że są po rozwodzie.

Sąd wyjaśnił, że co prawda w paragrafie 4 umowy z dnia 16 stycznia 2008 roku o przeniesienia własności lokalu jest zapis, że „nabyte prawa wejdą do majątku wspólnego”, jednak jest to niemożliwe, bowiem w dacie zawarcia umowy nie istniał już ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej pomiędzy T. K. a K. K. (1). O przynależności konkretnego przedmiotu majątkowego do majątku wspólnego nie przesądza bowiem ocena przesłanek sposobu wyrażenia oświadczenia woli, czy zamiar stron, gdyż samo oświadczenie nie może wyłączać skutków z art. 32 k.r.o. – art. 34 k.r.o. Nabycie nastąpiło więc w udziałach po 1/2, co ostatecznie na wniosek uczestniczki znalazło swój wyraz we wpisie w księdze wieczystej nr (...).

Sąd wskazał, że z czynnością notarialną z dnia 16 stycznia 2008 roku wiążą się również doniosłe skutki w zakresie przysługującego uprzednio małżonkom lokatorskiego prawa do lokalu i co do wierzytelności dotyczącej wkładu. Z chwilą tzw. „wykupu” prawo lokatorskie wygasło, jak też wygasło roszczenie o zwrot wkładu budowlanego. Nabycie odrębnej własności lokalu nastąpiło bowiem w trybie wymienionej wyżej ustawy, przy zaliczeniu uiszczonego wcześniej wkładu budowlanego, stąd do zapłaty przed aktem notarialnym zainteresowani mieli jedynie około 1000 zł. Koszt ten, nieznaczny, biorąc pod uwagę rynkową wartość mieszkania, jak też pozostałe koszty „wykupu”, ponieśli po połowie.

Sąd uznał, że z powyższego należy wyprowadzić wniosek, iż zgodnie „stając do aktu notarialnego” z dnia 16 stycznia 2008 roku, byli małżonkowie dokonali dorozumianego umownego podziału majątku wspólnego w zakresie przysługujących im roszczeń w związku pokrytym w czasie małżeństwa wkładem budowlanym na lokal nr (...). Żadne z nich nie zgłosiło bowiem wówczas roszczenia rozliczenia wkładu względem siebie, nie było też zgłoszone wobec spółdzielni stosowne żądanie wypłaty. Z dokumentacji zgromadzonej aktach członkowskich wynika, że wolą byłych małżonków K. było nabycie własności lokalu na preferencyjnych warunkach, przy zachowaniu równych praw obojga byłych małżonków do lokalu, z czym ostatecznie wiąże się policzenie wkładu po połowie dla każdego z nich. Dlatego roszczenie o rozliczenie wkładu zostało zaspokojone poprzez nabycie po 1/2 udziału w nieruchomości lokalowej.

Sąd uznał, że na datę orzekania nie istnieje składnik majątku w postaci spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nr (...) przy ul (...) w L., ani wierzytelność z tytułu wkładu na ten lokal. Z uwagi na to, że sąd dzieli aktywami istniejącymi w chwili podziału, powyższe składniki, jako nieistniejące, nie mogą być objęte podziałem.

Sąd wskazał, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przy ul. (...) w Ł. zostało nabyte w trakcie trwania ustawowej wspólności majątkowej, niemniej jednak środki pochodzące na zakup tego prawa pochodziły z majątku odrębnego uczestniczki, dlatego również i ten lokal nie wszedł w skład majątku wspólnego stron, zgodnie z art. 33 ust 2 i 3 k.r.o., w brzmieniu obowiązującym na dzień 26 września 2000 roku.

Sąd Rejonowy wskazał, jakie rzeczy ruchome wschodzą w skład majątku wspólnego stron. Sąd Rejonowy ustalił w szczególności, że w skład majątku wspólnego stron wchodzą regał młodzieżowy, fotel rozkładany oraz odtwarzacz video marki (...). Uczestniczka co prawda zaprzeczyła, aby przedmioty te wchodziły w skład majątku, podnosząc, że stanowią własność ich synów, niemniej jednak twierdzenia te są gołosłowne i nie zostały poparte żadnymi dowodami.

Sąd uznał, że w skład majątku wspólnego stron nie wchodzą natomiast z całą pewnością rzeczy, które zostały zbyte przez wnioskodawcę, a środki finansowe pochodzące z ich sprzedaży zostały przez niego przeznaczone na utrzymanie mieszkania stanowiącego współwłasność byłych małżonków, a obecnie współwłasność wnioskodawcy oraz K. K. (3), to jest wszystkie zegary zgłoszone przez uczestniczkę do podziału, kolekcjonerski komplet modelarski kolejki elektrycznej firmy (...), samochód osobowy marki D. (...), a także rzeczy, które uległy zniszczeniu i zostały przez wnioskodawcę wyrzucone, to jest pralka automatyczna, wirówka firmy (...), 4 drewniane krzesła z siedzeniami tapicerowanymi, dwa fotele tapicerowane na czterech nogach, stolik nocny, pawlacz oraz jedna wersalka.

Sąd uznał, że składniki majątkowe, które co prawda wchodziły w skład majątku stron w chwili ustania wspólności majątkowej, lecz obecnie już nie istnieją, powinny być przez Sąd uwzględnione przy podziale majątku jedynie wtedy, gdy zostały one bezprawnie zbyte przez jednego z małżonków przed podziałem. W rozpoznawanej sprawie środki finansowe uzyskane ze sprzedaży zegarów, kolejki i samochodu wnioskodawca przeznaczył na utrzymanie mieszkania przy ul. (...) w L., które stanowiło współwłasność uczestniczki, a zatem nie można uznać, iż środki te zostały przez niego roztrwonione.

Sąd wskazał, że pralka automatyczna, wirówka firmy (...), 4 drewniane krzesła z siedzeniami tapicerowanymi, dwa fotele tapicerowane na czterech nogach, stolik nocny, pawlacz, wersalka, w chwili ustania wspólności majątkowej były w majątku stron już od wielu lat i były eksploatowane. Sąd wskazał, że rzeczą naturalną jest, iż po upływie kolejnych 13 lat przedmioty te uległy zniszczeniu do takiego stopnia, iż biorąc pod uwagę ich stan techniczny i estetyczny nadawały się tylko do utylizacji. To, że aktualnie nie znajdują się w majątku stron, nie można więc poczytywać jako roztrwonienie przez uczestnika.

Sąd ustalił również, że w skład majątku stron nie wchodził stanowiący własność K. K. (3) stolik komputerowy, który został zakupiony dla niego przez dziadków oraz stolik podręczny, które, jak sam przyznał wnioskodawca w toku niniejszej sprawy, zostały darowane synowi.

Sąd ustalił również, że w skład majątku wspólnego byłych małżonków nie wchodzi samochód osobowy marki W. (...), który, jak zostało ustalone w toku niniejszej sprawy, został sprzedany przez zainteresowanych za kwotę 800 zł, której połowę wnioskodawca otrzymał. Również drugi samochód osobowy marki W., który został zakupiony przez uczestniczkę po wyprowadzeniu się do Ł., bo w dniu 27 grudnia 2000 roku ze środków pochodzących z oszczędności ojca, nie mógł wejść w skład majątku wspólnego stron.

*

Od postanowienia z dnia 24 września 2013 roku apelację wniosła T. K., wskazując, że zaskarża postanowienie wstępne w całości i zarzuca:

„I. naruszenie prawa materialnego, tj.:

1. art. 45 § 1 k.r.o. poprzez jego nieuprawnione zastosowanie wynikające z błędnego przyjęcia przez Sąd I instancji, że wnioskodawca miał prawo zbyć rzeczy ruchome tj.: wszystkie zegary zgłoszone przez uczestniczkę, kolejkę elektryczną firmy (...) oraz samochód osobowy marki D. (...) stanowiące współwłasność jego i uczestniczki w częściach ułamkowych po 1/2 i przeznaczyć uzyskane w ten sposób środki na rzekome "utrzymanie mieszkania przy ul. (...) w L." i w związku z tym nie należy w/w rzeczy ruchomych uwzględniać dokonując podziału majątku wspólnego byłych małżonków, w sytuacji gdy przecież jakiekolwiek zbycie na rzecz osoby trzeciej któregokolwiek z przedmiotów wchodzących w skład tego majątku, dokonane jednostronnie przez wnioskodawcę po dacie ustania wspólności majątkowej tj. po dniu 26 września 2000 r., bez uzyskania uprzedniej zgody uczestniczki, podlega rozliczeniu w ramach niniejszego postępowania o podział majątku wspólnego;

II. naruszenie prawa procesowego, mające wpływ na treść wyroku, tj.:

1. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną, nie mającą waloru wszechstronności, zawierającą istotne błędy logicznego rozumowania oraz niezgodną z zasadami doświadczenia życiowego ocenę materiału dowodowego poprzez:

• wybiórczą i stronniczą ocenę zeznań uczestniczki T. K. w zakresie twierdzeń co do faktu przekazania rzeczy ruchomych przez wnioskodawcę i uczestniczkę na rzecz każdego z ich wspólnych synów tj. K. K. (3) i Ł. K. i tym samym błędnego uznania przez Sąd I instancji, że wskazane zeznania są "gołosłowne" i nie znajdują oparcia w zebranym materiale dowodowym sprawy w sytuacji, gdy okoliczność tę jednoznacznie potwierdził w swoich zeznaniach świadek K. K. (3);

• wybiórczą i stronniczą ocenę zeznań K. K. (3) w zakresie faktu przekazania mu przez wnioskodawcę i uczestniczkę odtwarzacza video marki (...) i w zakresie faktu przekazania jego bratu Ł. K. przez uczestników postępowania rzeczy ruchomych w postaci regału młodzieżowego i fotela rozkładanego oraz błędnego uznania przez Sąd I instancji, że wskazane zeznania nie są wiarygodne ponieważ nie znajdują potwierdzenia w materiale dowodowym uznanym przez Sąd za wiarygodny, w sytuacji gdy zeznania uczestniczki T. K. potwierdziły te okoliczności, a nie uzyskały aprobaty sądu z uwagi na rzekomą, zdaniem sądu, "gołosłowność";

• pominięcie dowodu z zeznań świadka K. K. (3) oraz uznanie za niewiarygodne zeznań uczestniczki T. K. w zakresie dotyczącym: sprzedaży przez wnioskodawcę rzeczy ruchomych wchodzących w skład majątku wspólnego tj.: wszystkich zegarów zgłoszonych przez uczestniczkę, kolejki elektrycznej firmy (...) oraz samochodu osobowego marki D. (...) i rzekomego przeznaczenia całej otrzymanej z w/w tytułu kwoty na bieżące utrzymanie mieszkania przy ul. (...) w L., w którym wnioskodawca mieszkał wraz z synem K. i swoją konkubiną oraz w zakresie dotyczącym wyrzucenia, zniszczenia przez wnioskodawcę rzeczy ruchomych tj.: pralki automatycznej, wirówki firmy (...), czterech drewnianych krzeseł z siedzeniami tapicerowanymi, dwóch foteli tapicerowanych na czterech nogach, stoliku nocnego, wersalki, pawlacza oraz jednej szafy, w sytuacji gdy uwzględnienie w/w dowodów winno doprowadzić Sąd pierwszej instancji do całkowicie odmiennych ustaleń faktycznych;

co w konsekwencji skutkowało poczynieniem przez Sąd pierwszej instancji błędnych ustaleń faktycznych, polegających na uznaniu, że:

• wnioskodawca K. K. (1) przeznaczył całą kwotę pochodzącą ze sprzedaży rzeczy ruchomych tj.: wszystkich zegarów zgłoszonych przez uczestniczkę, kolejki elektrycznej firmy (...) oraz samochodu osobowego marki D. (...) na bieżące utrzymanie mieszkania, w którym mieszkał wraz z synem K. i swoją konkubiną, w sytuacji gdy wnioskodawca posiadał środki na w/w utrzymanie, ponadto kolejka elektryczna firmy (...) została darowana /a nie sprzedana/ przez wnioskodawcę osobie trzeciej;

• rzeczy ruchome tj.: pralka automatyczna, wirówka firmy (...), 4 drewniane krzesła z siedzeniami tapicerowanymi, dwa fotele tapicerowane na czterech nogach, stolik nocny, wersalka, pawlacz oraz jedna szafa zostały wyrzucone przez wnioskodawcę co było spowodowane ich wyeksploatowaniem i naturalnym zniszczeniem związanym z długim upływem czasu prawidłowego ich używania przez wnioskodawcę i w związku z tym, biorąc pod uwagę ich stan techniczny i estetyczny, nadawały się tylko do utylizacji, w sytuacji, gdy w/w rzeczy zostały albo darowane przez wnioskodawcę osobom trzecim /znajomym wnioskodawcy/ albo uległy zniszczeniu na skutek nieprawidłowego i niezgodnego z ich przeznaczeniem wykorzystania przez wnioskodawcę tj. K. K. (1);

• rzeczy ruchome tj. regał młodzieżowy, fotel rozkładany i odtwarzacz video marki (...) wchodzą w skład majątku wspólnego, w sytuacji gdy odtwarzacz video marki (...) został darowany przez uczestników postępowania synowi K. K. (3), natomiast regał młodzieżowy oraz fotel rozkładany został darowany przez uczestników postępowania synowi Ł. K., tak więc w/w rzeczy nie stanowią własności uczestników postępowania;

2. art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niezamieszczenie w uzasadnieniu skarżonego postanowienia jakichkolwiek merytorycznych argumentów przemawiających za trafnością uznania przez Sąd pierwszej instancji zeznań wnioskodawcy za wiarygodne w części odnoszącej się do rzeczy ruchomych rzekomo sprzedanych lub zużytych przez niego, w sytuacji gdy zeznania te są gołosłowne, a co więcej słusznie zostały uznane za niewiarygodne w pozostałym zakresie, co powoduje, że uzasadnienie postanowienia nie pozwala na prześledzenie rozumowania Sądu na podstawie którego wydał skarżone orzeczenie.

Uczestniczka wniosła o:

„zmianę zaskarżonego postanowienia wstępnego i orzeczenie, że w skład majątku wspólnego wchodzą:

1. rzeczy ruchome:

a/ regał czteroczęściowy, typu „L.;

b/ stolik /ława/;

c/ telewizor marki (...);

d/ stół rozkładany;

e/ radio (...) z dwoma kolumnami;

f/ radiomagnetofon kasetowy firmy (...);

g/ stolik nocny wraz z lampą z abażurem;

h/ zestaw mebli kuchennych;

i/ lodówka (...), dwudrzwiowa, jedna część to chłodziarka;

j/ szafa przedpokojowa, dwudrzwiowa, z pawlaczem;

k/ 3 /trzy/ szafki stojące, wyposażone w podwójne drzwiczki;

l/ 1 /jedna/ wersalka dwuosobowa;

m/ 1 /jeden/ fotel rozkładany /leżanka/;

n/ kamera (...) "8 mm";

o/ projektor filmowy, produkcji radzieckiej, do wyświetlania filmów bezdźwiękowych "8 mm";

p/ lornetka, produkcji radzieckiej;

2. wierzytelność stanowiąca równowartość ruchomości bezpodstawnie zbytych bądź zużytych przez wnioskodawcę po dacie ustania wspólności ustawowej małżeńskiej, tj.:

a/ 1/jednej/ wersalki dwuosobowej;

b/ kolekcjonerskiego kompletu modelarskiego kolejki elektrycznej firmy (...) z wyposażeniem, składającego się z: 5 składów wagonów wraz z lokomotywami z napędem elektrycznym /każdy skład od 5 do 9 wagonów/, kilkudziesięciu elementów torów kolejowych, 11 domków, 4 semaforów, 4 latarni, 4 zwrotnic, i szlabanu elektrycznego, dwóch szlabanów podnoszonych ręcznie, 65 drzewek oraz zasilacza;

c/ 5 /pięciu/ zegarów ściennych, skrzynkowych, z wahadłami firmy (...);

d/ 1 /jednego/ zegara ściennego, skrzynkowego, z dwoma odważnikami do nakręcania

e/ l /jednego/ zegara ściennego, paryskiego, skrzynkowego, z wahadłem;

f/ l / jednego/pawlacza;

g/ 2 /dwóch/ foteli tapicerowanych e, na czterech metalowych nogach;

h/ wirówki firmy (...);

i/ 4 /czterech/ drewnianych krzeseł, z siedzeniami tapicerowanymi;

j/ pralki automatycznej, produkcji polskiej;

k/ samochodu osobowego firmy (...) model (...) z 1997 r.;

3. zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki kosztów postępowania za II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych” (k. 404-411v).

*

Na rozprawie apelacyjnej pełnomocnik uczestniczki popierał apelację i wnosił o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki kosztów postępowania odwoławczego według norm prawem przepisanych. Pełnomocnik wnioskodawcy wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych (k. 424v).

*

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja uczestniczki jest bezzasadna w części, w jakiej dotyczy rozstrzygnięcia o zaliczeniu do majątku wspólnego T. K. i K. K. (1) ruchomości wymienionych w punktach od 1 do 19 zaskarżonego postanowienia.

W związku z tym w tej części apelacja podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Na wstępie należy wskazać, że apelacja jest bezzasadna w części, w jakiej zakresem zaskarżenia objęte jest rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji o zaliczeniu do majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika składników majątkowych wskazanych w punktach 1-16 postanowienia wstępnego. W tym zakresie apelacja uczestniczki nie zawiera żadnych zarzutów, w szczególności takich, które odnosiłyby się do ustaleń faktycznych Sądu pierwszej instancji, czy też prawidłowości zastosowania przepisów prawa materialnego. Co więcej, treść wniosku apelacyjnego jednoznacznie wskazuje, że T. K. zgadza się z tą częścią rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego, którego przedmiotem jest zaliczenie do majątku wspólnego składników majątkowych wskazanych w punktach 1-16 zaskarżonego postanowienia. W związku z powyższym można postawić tezę, że zbędne było objęcie zakresem zaskarżenia omawianej części rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji.

W omawianym zakresie prawidłowe są ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji.

Apelacja jest również bezzasadna w tej części, w której dotyczy rozstrzygnięcia ustalającego, że w skład majątku wspólnego K. K. (1) i T. K. wchodzą: odtwarzacz wideo marki (...), regał młodzieżowy jasnobeżowy oraz fotel rozkładany.

W omawianym zakresie prawidłowe są ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji oraz dokonana przez ten Sąd ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Nie jest uzasadniony zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. Jeżeli sąd odwoławczy stwierdzi, że z określonego materiału dowodowego sąd pierwszej instancji wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu pierwszej instancji nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Ocena dowodów przeprowadzona przez sąd może być natomiast skutecznie podważona, jako nieodpowiadająca wyrażonej w art. 233 § 1 k.p.c. tak zwanej zasadzie swobodnej oceny dowodów, tylko w przypadku, gdy sąd wyprowadza z zgromadzonego materiału dowodowego wnioski sprzeczne z zasadami logiki lub zasadami doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych. Uprawnienie sądu drugiej instancji do dokonania odmiennych ustaleń bez ponowienia dowodów z zeznań świadków, czy też z przesłuchania stron, jest dopuszczalne i uzasadnione, ale w szczególności wówczas, gdy dowody te mają jednoznaczną wymowę, a ocena sądu pierwszej instancji jest oczywiście błędna. Same, nawet poważne, wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji, jeżeli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c., nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez Sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska1.

W rozpoznawanej sprawie Sąd Okręgowy podziela w całości ocenę dowodów dokonaną przez Sąd Rejonowy, a dotyczącą dowodów, które stanowiły podstawę ustaleń, że w skład majątku wspólnego wnioskodawcy i uczestniczki wchodziły składniki wymienione w punktach 17-19 postanowienia wstępnego.

÷

W pozostałej części apelacja uczestniczki nie jest dopuszczalna i w związku z tym podlega odrzuceniu na podstawie art. 373 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Apelacja w tej części podlegała odrzuceniu już przez Sąd pierwszej instancji na podstawie art. 370 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Nieodrzucenie apelacji we wskazanej części przez Sąd Rejonowy spowodowało konieczność wydania takiego rozstrzygnięcia przez Sąd Okręgowy, jako Sąd drugiej instancji.

Niedopuszczalność apelacji w omawianym zakresie wynika z faktu, że postanowienie Sądu pierwszej instancji nie zawiera rozstrzygnięcia, które mogłyby być przedmiotem zaskarżenia.

Z przepisu art. 518 zd. 1 k.p.c. wynika, że w postępowaniu nieprocesowym od postanowień sądu pierwszej instancji orzekających co do istoty sprawy przysługuje apelacja.

Z powołanego przepisu wynika również, że apelacja nie przysługuje, jeżeli postanowienie co do istoty sprawy nie zostało wydane (nie istnieje w sensie prawnym), jak również wówczas, gdy postanowienie takie zostało wprawdzie wydane, jednak nie zawiera rozstrzygnięcia lub rozstrzygnięć, które mogłyby zostać zaskarżone w drodze apelacji.

Postanowienie Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie z dnia 24 września 2013 roku nie zawiera rozstrzygnięcia w przedmiocie ruchomości wskazanych przez uczestniczkę w zarzucie zawartym w punkcie II.1. akapit trzeci części wstępnej apelacji oraz w punkcie 2 wniosków apelacyjnych.

Postanowienie Sądu pierwszej instancji nie zawiera również rozstrzygnięcia w przedmiocie jakiejkolwiek wierzytelności, która miałaby stanowić składnik majątku wspólnego.

W rozpoznawanej sprawie podstawę prawną wydania postanowienia wstępnego przez Sąd pierwszej instancji stanowiły przepisy art. 685 k.p.c. w zw. z art. 567 § 3 k.p.c.

Przepis art. 685 k.p.c. stanowi, że w razie sporu o istnienie uprawnienia do żądania działu spadku, jak również w razie sporu między współspadkobiercami o to, czy pewien przedmiot należy do spadku, sąd spadku może wydać postanowienie wstępne.

Przepis art. 567 § 3 k.p.c. stanowi, że do postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami, a zwłaszcza do odrębnego postępowania w sprawach wymienionych w paragrafie pierwszym stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku.

Z powołanych przepisów wynika, że w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd może wydać postanowienie wstępne, którego przedmiotem jest ustalenie, czy pewien przedmiot należy do majątku wspólnego.

Postanowienie wstępne sądu, którego treścią jest ustalenie, czy pewien przedmiot należy do majątku wspólnego (także spadku), jest szczególnym w stosunku do wyroku wstępnego (art. 318 k.p.c.) orzeczeniem o charakterze wstępnym.

Wyrok wstępny, o którym mowa w przepisie art. 318 k.p.c., może być wyłącznie orzeczeniem pozytywnym. Wydając wyrok wstępny w procesie, sąd może wyłącznie uznać roszczenie za usprawiedliwione w zasadzie, to jest co do samej zasady. W procesie nie jest natomiast możliwe wydanie wyroku wstępnego o charakterze negatywnym. Uznając, że roszczenie powoda nie jest uzasadnione już tylko co do samej zasady, sąd pierwszej instancji powinien wydać wyrok oddalający powództwo.

Przepis art. 318 k.p.c. na podstawie art. 13 § 2 k.p.c. może mieć odpowiednie zastosowanie w postępowaniu nieprocesowym. Odpowiednie zastosowanie przepisu art. 318 k.p.c. w postępowaniu nieprocesowym oznacza, że może mieć on zastosowanie w tych wszystkich wypadkach, w których sąd w tym postępowaniu orzeka o roszczeniach o spełnienie świadczenia, i tylko wówczas, jeżeli możliwość wydania postanowienia wstępnego nie została uregulowana w sposób szczególny.

Zagadnienie postanowienia wstępnego sądu, którego treścią jest ustalenie, czy pewien przedmiot należy do majątku wspólnego (także spadku), zostało uregulowane w sposób szczególny w stosunku do przepisu art. 318 k.p.c.

Wskazanie w przepisie art. 685 k.p.c., że sąd może wydać postanowienie wstępne między innymi w razie sporu między współspadkobiercami o to, czy pewien przedmiot należy do spadku, i użycie przy tym partykuły „czy”, oznacza, iż postanowienie wstępne może być wydane zarówno w razie ustalenia stanowiącego odpowiedź pozytywną na pytanie, które rozpoczyna partykuła „czy”, jak i odpowiedź negatywną.

Jeżeli weźmie się dodatkowo pod uwagę to, że sąd pierwszej instancji nie jest związany wnioskiem uczestnika lub uczestników o wydanie postanowienia wstępnego co do tego czy pewien przedmiot należy do spadku (odpowiednio: majątku wspólnego), należy dojść do wniosku, że orzekając postanowieniem wstępnym w omawianym zakresie sąd powinien ustalić, że dany przedmiot majątkowy wchodzi do spadku (odpowiednio: majątku wspólnego), albo że dany przedmiot nie wchodzi do spadku (odpowiednio: majątku wspólnego).

Brak rozstrzygnięcia pozytywnego nie może być utożsamiany z rozstrzygnięciem negatywnym już choćby dlatego, że sąd, wydając postanowienie wstępne na podstawie art. 685 k.p.c. albo art. 685 k.p.c. w zw. z art. 567 § 3 k.p.c., nie musi orzekać co do wszystkich składników mogących wchodzić w rachubę jako składniki spadku albo majątku wspólnego (zgłoszonych przez uczestników do podziału, jak i jeszcze nie zgłoszonych). Bardzo często byłoby to przy tym niecelowe, gdyż spór co do przynależności określonych przedmiotów do spadku lub majątku wspólnego może dotyczyć tylko niektórych składników, a nie wszystkich.

Nie można zatem postawić tezy, że wydanie przez sąd postanowienia ustalającego, iż oznaczone przedmioty wchodzą do spadku albo majątku wspólnego oznacza, że inne przedmioty do tego majątku nie wchodzą.

Postanowienie wstępne wydane na podstawie art. 685 k.p.c. albo na podstawie art. 685 k.p.c. w zw. z art. 567 § 3 k.p.c. jest orzeczeniem sądu co do istoty sprawy. Jak każde orzeczenie sądu, musi posiadać swój zakres rozstrzygnięcia. O zakresie rozstrzygnięcia powinna przesądzać wyłącznie treść orzeczenia sądowego, a nie treść uzasadnienia tego orzeczenia. Treść uzasadnienia orzeczenia, jeżeli zostanie ono sporządzone, może stanowić wyłącznie podstawę wyjaśniającą treść i zakres rozstrzygnięcia sądu. Uzasadnienie orzeczenia nie jest natomiast orzeczeniem sądu i nie może ani zmieniać treści i zakresu orzeczenia, ani też nie może tego rozstrzygnięcia zastępować.

W szczególności za niedopuszczalną należałoby uznać apelację w sytuacji, w której sąd pierwszej instancji stwierdziłby, że nie zachodzi potrzeba wydania postanowienia wstępnego, gdyż składnik lub składniki majątkowe, co do których przynależności istnieje spór, nie wchodzą w skład spadku albo majątku wspólnego. Nawet gdyby takie stanowisko zostało wyrażone przed wydaniem postanowienia kończącego postępowanie w sprawie, to i tak nie byłoby proceduralnych podstaw do wniesienia apelacji, gdyż brak byłoby orzeczenia sądowego, które mogłoby zostać zaskarżone.

Opisana wyżej sytuacja nie różni się niczym od sytuacji, w której sąd wydaje postanowienie wstępne ustalające, że pewne oznaczone przedmioty wchodzą w skład spadku albo majątku wspólnego, lecz nie ustala, iż inne przedmioty do spadku albo majątku wspólnego nie wchodzą.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy nie podziela stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w uzasadnieniu postanowienia z dnia 28 maja 2013 roku, V CZ 162/122, oraz w uzasadnieniu postanowienia z dnia 21 sierpnia 2008 roku, IV CZ 62/083.

W omawianym zakresie Sąd Okręgowy stoi na tradycyjnym stanowisku, wyrażonym już w uchwałach Sądu Najwyższego: z dnia 13 lutego 1970 roku, III CZP 97/694, z dnia 12 listopada 1974 roku, III CZP 69/745, czy wreszcie w uzasadnieniu postanowienia z dnia 14 grudnia 2011 roku, I CSK 138/116.

Podsumowując należy stwierdzić, że w sprawie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej:

a) sąd nie jest związany wnioskiem o wydanie postanowienia wstępnego rozstrzygającego o tym, czy pewien przedmiot należy do majątku wspólnego; sąd może wydać takie postanowienie z urzędu, jak i na wniosek;

b) postanowienie wstępne powinno dotyczyć tylko tych przedmiotów, co do których istnieje spór między małżonkami (byłymi małżonkami) o to, czy pewien przedmiot należy do majątku wspólnego, a ściślej, czy należał do majątku wspólnego;

c) rozstrzygając postanowieniem wstępnym spór o to, czy pewien przedmiot należy do majątku wspólnego, sąd wydaje albo postanowienie pozytywne – ustala, że oznaczony przedmiot wchodzi do majątku wspólnego, albo postanowienie negatywne – ustala, że oznaczony przedmiot nie wchodzi do majątku wspólnego;

d) ustalenie, że pewien przedmiot należy do majątku wspólnego może dotyczyć tylko składników, które wchodziły w skład tego majątku na chwilę ustania wspólności majątkowej małżeńskiej i które istnieją w sensie prawnym na chwilę orzekania o podziale tego majątku; zniszczenie, zużycie, czy też skuteczne zbycie składnika majątku na rzecz osoby trzeciej (przez jednego, czy oboje małżonków), wyklucza możliwość ustalenia, że składnik ten wchodzi w skład majątku wspólnego podlegającego podziałowi przez sąd – w takim wypadku może zostać wydane rozstrzygnięcie wstępne negatywne;

e) uzasadnienie omawianego postanowienia wstępnego nie może wykraczać poza zakres rozstrzygnięcia zawartego w postanowieniu wstępnym, jeżeli zaś wykracza, to o treści i zakresie rozstrzygnięcia sądu decyduje treść wydanego postanowienia, nie zaś stanowisko wyrażone w uzasadnieniu; uzasadnienie orzeczenia może stanowić podstawę ustalenia rzeczywistej treści i zakresu rozstrzygnięcia zawartego w orzeczeniu, a więc podstawę faktyczną wykładni rozstrzygnięcia, nie może jednak zastępować rozstrzygnięcia sądu zawartego w orzeczeniu.

Odmienna sytuacja ma natomiast miejsce w odniesieniu do postanowienia działowego kończącego postępowanie w sprawie. W tym wypadku pominiecie w postanowieniu jednego lub niektórych przedmiotów majątkowych zgłoszonych do podziału uzasadnia możliwość wniesienia apelacji. Należy jednak podkreślić, że dotyczy to pominięcia składników majątku wspólnego, a nie pominięcia rozstrzygnięcia o roszczeniach dodatkowych, na przykład z tytułu nakładów, pożytków, odszkodowania, korzystania z rzeczy i tym podobnych. W tym wypadku niezawarcie w treści postanowienia działowego stosownego rozstrzygnięcia jest równoznaczne z brakiem orzeczenia sądowego w tym zakresie.

÷

W rozpoznawanej sprawie przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji nie było również ustalenie, aby w skład majątku wspólnego wchodziła lub nie wchodziła jakakolwiek wierzytelność, w szczególności wierzytelność o naprawienie szkody wynikłej ze zbycia określonych składników majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, czy też o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia, którego źródłem było zbycie określonych składników majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej.

Jak już wyżej wyjaśniono, przepis art. 318 k.p.c. może mieć odpowiednie zastosowanie w postępowaniu nieprocesowym, w szczególności w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej7.

W postępowaniu nieprocesowym sąd może wydać postanowienie wstępne na podstawie art. 318 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. w tych wypadkach, w których zachodzą te same przesłanki, które w procesie pozwalają na wydanie wyroku wstępnego, a dopuszczalność wydania postanowienia wstępnego nie została uregulowana w przepisie szczególnym (na przykład art. 567 § 2 k.p.c., art. 628 § 1 zd. 2 k.p.c., art. 687 k.p.c.).

Postanowienie wstępne wydane w postępowaniu nieprocesowym na podstawie art. 318 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. może być wyłącznie postanowieniem pozytywnym, to jest uznającym określone roszczenie za usprawiedliwione w zasadzie, czyli co do zasady.

Postanowienie Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie z dnia 24 września 2013 roku takiego rozstrzygnięcia nie zawiera.

Tylko ubocznie należy wskazać, że wierzytelność jednego z małżonków w stosunku do drugiego z tytułu zbycia lub zużycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej przedmiotu, który wchodził w skład tej wspólności na chwilę jej ustania, nie stanowi składnika majątku wspólnego. Wierzytelność taka powstała już po ustaniu tej wspólności, a dodatkowo wynika ona ze stosunku prawnego między samymi małżonkami, a nie ze stosunku między małżonkami a osobą trzecią, jako dłużnikiem.

Należy również zwrócić uwagę, że jeżeli zbycie lub niezgodne z prawem zużycie składnika majątku wspólnego nastąpiły po ustaniu wspólności majątkowej i nastąpiło to bez zgody drugiego małżonka, rozliczenie powinno być dokonane niezależnie od tego na jaki cel zostały przeznaczone ewentualne środki pochodzące ze zbycia, jak też niezależnie od tego, na jaki cel zostały wykorzystane wspólne środki finansowe istniejące w gotówce w dacie ustania wspólności majątkowej. Po ustaniu wspólności majątkowej do majątku, który był nią objęty, stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, co oznacza, że każdemu z małżonków przysługuje własny udział w każdym prawie, które stanowiło składnik majątku wspólnego.

Odrębną natomiast kwestią jest możliwość zgłoszenia wzajemnych roszczeń przez tego małżonka, który po ustaniu wspólności majątkowej dokonał wprawdzie zbycia składnika, który wchodził w skład tego majątku, lecz uzyskane środki przeznaczył w całości na zaspokojenie długów związanych z majątkiem wspólnym, które powstały przed lub po ustaniu wspólności.

Omawiana kwestia wykracza jednak poza zakres rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego.

÷

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Okręgowy postanowił odrzucić apelację w tej części, w której jest ona niedopuszczalna.

*

Sąd Okręgowy nie zamieszczał w postanowieniu rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego. Postanowienie Sądu Okręgowego w Lublinie nie jest postanowieniem kończącym sprawę w instancji, w znaczeniu określonym przez przepisy art. 108 § 1 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., dlatego też Sąd Okręgowy nie orzekał w nim o kosztach postępowania odwoławczego. Rozliczenia kosztów postępowania odwoławczego, powstałych w związku z wniesieniem apelacji od postanowienia wstępnego, dokona Sąd Rejonowy w orzeczeniu kończącym sprawę w pierwszej instancji.

*

Z tych wszystkich względów i na podstawie powołanych wyżej przepisów Sąd Okręgowy orzekł jak w postanowieniu.

1 Wyrok SN z dnia 21 października 2005 roku, III CK 73/05, Lex nr 187032.

2 Lex Nr 1360369.

3 Lex Nr 464465.

4 OSPiKA 1971, nr 9, poz. 167

5 OSPiKA 176, nr 6, poz. 114.

6 OSN 2012, z. 7-8, poz. 89.

7 Por.: uzasadnienie postanowienia SN z dnia 8 listopada 2013 roku, I CSK 723/12, Lex nr 1439378; uzasadnienie postanowienia z dnia 22 października 2009 roku, III CSK 21/09, Lex nr 564975.