Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Jerzy Leder

Sędziowie: SA – Anna Prokopiuk

SO /del./ – Dorota Tyrała (spr.)

Protokolant: st. sekr. sąd. – Anna Grajber

przy udziale prokuratora Gabrieli Marczyńskiej - Tomali

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2014 r.

sprawy:

1)  K. D. oskarżonego:

- z art.53 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64§1 k.k.,

- z art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64§1 k.k.,

- z art. 61 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii

- z art. 291§1 k.k. ( x 8) .

2)  E. J. oskarżonego:

- z art.53 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64§1 k.k.,

- z art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64§1 k.k.,

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie

z dnia 5 lutego 2014 roku, sygn. akt V K 172/10

I.  uchyla zaskarżony wyrok wobec oskarżonych K. D. oraz E. J. i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu Warszawa – Praga w Warszawie do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

K. D. został oskarżony o to, że:

I.  w nieustalonym dniu, w okresie od 5 grudnia 2007 r. do dnia 5 marca 2009 r. wytworzył, wspólnie i w porozumieniu z E. J. oraz z innymi nieustalonymi osobami, w W., na posesji przy ul. (...) , wbrew przepisom ustawy znaczną ilość substancji psychotropowej w postaci parametaksyamfetaminy w ilości 5645 tabletek, o łącznej masie 1068,08 g oraz białego proszku z zawartością parametaksyamfetaminy o masie 0,7 kg, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne

tj. o przestępstwo z art. 53 ust.1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64§1 k.k.,

II.  w nieustalonym dniu, w okresie od 5 grudnia 2007 r. do dnia 5 marca 2009 r. wytworzył, wspólnie i w porozumieniu z E. J. oraz z innymi nieustalonymi osobami, w W., na posesji przy ul. (...) , wbrew przepisom ustawy nieustaloną ilość substancji psychotropowej w postaci amfetaminy, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne

tj. o przestępstwo z art. 53 ust.1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64§1 k.k.,

III.  w nieustalonym dniu , w okresie od 5 grudnia 2007 r. do dnia 5 marca 2009 r. wytworzył, wspólnie i w porozumieniu z E. J. oraz z innymi nieustalonymi osobami, w W., na posesji przy ul. (...) , wbrew przepisom ustawy i rozporządzenia 273/2004 posiadał w celu niedozwolonego wytworzenia substancji psychotropowej prekursory w postaci BMK- fenyloacetonu oraz safloru, izosafrolu, 3,4 metylenodioksyfenylopropan-2-onu – PMK

tj. o przestępstwo z art. 61 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii,

IV.  w nieustalonym czasie, jednakże nie wcześniej niż 31 października 2008 r. i nie później niż 5 marca 2009 r. w W. na targowisku (...) przy ul. (...) nabył telefon komórkowy m-ki N. (...) C. o nr (...): (...) o wartości 3.000 zł pochodzący z kradzieży dokonanej w dniu 31 października 2008 r. w W., przy ul. (...). (...) na szkodę E. G. mając świadomość, iż rzecz ta została uzyskana za pomocą czynu zabronionego,

tj. o przestępstwo z art. 291§1 k.k.

V.  w nieustalonym czasie, jednakże nie wcześniej niż 28 stycznia 2009 r. i nie później niż 5 marca 2009 r. w W. na targowisku (...) przy ul. (...) nabył radioodtwarzacz samochodowy m-ki (...) o nr seryjnym (...) o wartości 680 zł pochodzący z kradzieży z włamaniem do samochodu osobowego m-ki V. (...) nr rej. (...) dokonanej w nocy z 28 na 29 stycznia 2009 r. w W., przy ul. (...) na szkodę K. i D. D. (1), mając świadomość, iż rzecz ta została uzyskana za pomocą czynu zabronionego,

tj. o przestępstwo z art. 291§1 k.k.

VI.  w nieustalonym czasie, jednakże nie wcześniej niż 1 kwietnia 2008 r. i nie później niż 5 marca 2009 r. w W. na targowisku (...) przy ul. (...) nabył cyfrowy aparat fotograficzny (...) nr fabryczny (...) wraz z akumulatorem o łącznej wartości 1.700 zł pochodzący z przestępstwa przywłaszczenia rzeczy znalezionej dokonanego w nocy z 31 marca 2008 r. na 1 kwietnia 2008 r. w pociągu relacji S. – T. na trasie z C. do T. na szkodę R. H. i R. K., mając świadomość, iż rzecz ta została uzyskana za pomocą czynu zabronionego,

tj. o przestępstwo z art. 291§1 k.k.

VII.  w nieustalonym czasie, jednakże nie wcześniej niż 17 sierpnia 2008 r. i nie później niż 5 marca 2009 r. w W. na targowisku (...) przy ul. (...) nabył aparat fotograficzny marki O. (...) o nr seryjnym (...) wraz z obiektywem marki O. (...) 14-42 mm o nr fabrycznym (...), obiektywem marki O. (...) 40-150 mm o nr fabrycznym (...), torbę O. (...) (...) oraz pilotem do aparatu fotograficznego marki O. (...) RM-2 o łącznej wartości 2008 zł, pochodzące z kradzieży dokonanej w dniu 17 sierpnia 2008 r. w pociągu relacji Z. – (...) na trasie R. do W. na szkodę N. K., mając świadomość, iż rzecz ta została uzyskana za pomocą czynu zabronionego,

tj. o przestępstwo z art. 291§1 k.k.

VIII.  w nieustalonym czasie, jednakże nie wcześniej niż 30 grudnia 2006 r. i nie później niż 5 marca 2009 r. w W. na targowisku (...) przy ul. (...) nabył kamerę video marki S. model (...) o nr fabrycznym (...) o wartości 600 zł pochodzącą z kradzieży dokonanej w nocy z 29/30 grudnia 2006 r. w W. na szkodę S. B., mając świadomość, iż rzecz ta została uzyskana za pomocą czynu zabronionego,

tj. o przestępstwo z art. 291§1 k.k.

IX.  w nieustalonym czasie, jednakże nie wcześniej niż 25 września 2006 r. i nie później niż 5 marca 2009 r. w W. na targowisku (...) przy ul. (...) nabył mikrokomputer marki H. i (...) model (...) o nr (...) o wartości 1.000 zł pochodzący z kradzieży z włamaniem do samochodu m-ki H. (...) nr rej. (...) dokonanej w dniu 25 września 2006 r. w W., przy ul. (...) na szkodę firmy (...) Sp. z o.o. z/s w I., mając świadomość, iż rzecz ta została uzyskana za pomocą czynu zabronionego,

tj. o przestępstwo z art. 291§1 k.k.

X.  w nieustalonym czasie, jednakże nie wcześniej niż 14 grudnia 2005 r. i nie później niż 5 marca 2009 r. w W. na targowisku (...) przy ul. (...) nabył aparat fotograficzny marki F. model (...) o nr fabrycznym (...) o wartości 400 zł pochodzący z kradzieży z włamaniem do domu jednorodzinnego dokonanej w dniu 14 grudnia 2005r. w W. przy ul.(...) na szkodę L. K., mając świadomość, iż rzecz ta została uzyskana za pomocą czynu zabronionego,

tj. o przestępstwo z art. 291§1 k.k.

XI.  w nieustalonym czasie, jednakże nie wcześniej niż 6 marca 2006 r. i nie później niż 5 marca 2009 r. w W. na targowisku (...) przy ul. (...) nabył kamerę video marki J. (...) o nr fabrycznym (...) o wartości 500 zł pochodzącą z kradzieży dokonanej w okresie od 6 marca 2006r. do 16 lipca 2006 r. w pomieszczeniu biurowym firmy (...) w G. przy ul. (...) na szkodę firmy (...) z/s w G., mając świadomość, iż rzecz ta została uzyskana za pomocą czynu zabronionego,

tj. o przestępstwo z art. 291§1 k.k.

E. J. został oskarżony o to, że:

XII.  w nieustalonym dniu, w okresie od 5 grudnia 2007 r. do dnia 5 marca 2009 r. wytworzył, wspólnie i w porozumieniu z K. D. oraz z innymi nieustalonymi osobami, na posesji przy ul. (...) w W., wbrew przepisom ustawy znaczną ilość substancji psychotropowej w postaci parametaksyamfetaminy w ilości 5645 tabletek, o łącznej masie 1068,08 g oraz białego proszku z zawartością parametaksyamfetaminy o masie 0,7 kg, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne

tj. o przestępstwo z art. 53 ust.1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64§1 k.k.,

XIII.  w nieustalonym dniu, w okresie od 5 grudnia 2007 r. do dnia 5 marca 2009 r. wytworzył, wspólnie i w porozumieniu z K. D. oraz z innymi nieustalonymi osobami, na posesji przy ul. (...) w W., wbrew przepisom ustawy nieustaloną ilość substancji psychotropowej w postaci amfetaminy, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne

tj. o przestępstwo z art. 53 ust.1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64§1 k.k.,

Sąd Okręgowy Warszawa- Praga w Warszawie wyrokiem z dnia 5 lutego 2014 r. w sprawie sygn. akt V K 172/10 :

I.  w ramach czynu zarzuconego K. D. w pkt. I uznał go za winnego tego, że nieustalonego dnia marca do dnia 5.03.2009 r. w W. wbrew przepisom ustawy, wytworzył znaczną ilość substancji psychotropowej w postaci parametaksyamfetaminy zawartej w ilości 5645 tabletek, o łącznej masie 1068,08 g oraz proszku o masie 0,7 kg, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu kary pozbawienia wolności w rozmiarze powyżej 6 miesięcy orzeczonej za umyślne przestępstwo podobne, tj. czynu z art. 53 ust.1 i 2 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64§1 k.k. i za to, z mocy art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 33§1 i §3 k.k. wymierzył mu karę 3 (trzech) lat 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności i grzywny w liczbie 200 (dwustu) stawek dziennych w wysokości 50 (pięćdziesięciu) złotych stawki;

II.  na zasadzie art. 70 ust.4 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii orzekł od oskarżonego K. D. na rzecz (...), (...)-(...) C., ul. (...) nawiązkę w kwocie 5.000 (pięciu tysięcy) zł;

III.  oskarżonego K. D. od popełnienia czynów zarzucanych mu w pkt. II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X, XI uniewinnił, kosztami postępowania w tej części obciążając Skarb Państwa;

IV.  oskarżonego E. J. od popełnienia czynów zarzucanych mu w pkt. XII i XIII uniewinnił, kosztami postępowania w tej części obciążając Skarb Państwa;

V.  na zasadzie art. 63§1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonego K. D. kary pozbawienia wolności zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 5.03.2009 r. do dnia 15.10.2009 r.;

VI.  zasądził od oskarżonego K. D. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem opłaty oraz obciążył go w części skazującej kosztami postępowania w sprawie;

VII.  na zasadzie art. 70 ust.1 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa, przez zniszczenie, dowodów rzeczowych opisanych w wykazie dowodów rzeczowych nr 1/09, w punktach: 1, 12, 129, 130, 131, 132, 141, 146, 149, 178, 179, 195, 201, 207, 210, 225, 226, 205, 241, 242, 245, 249, 250, 251, 252, 255, 256, 259, 260, 262, 263, 264, 272, 274, 276, 277, 150, 153, 154, 155, 156, 157, 160, 167, 169, 171, 173, 190, 184, 192, 194, 196, 198, 202, 206, 209, 211, 215, 217, 219, 221, 224, 229, 231, 234, 246, 278, 280, 281, 282, 283, 284, 285, 286, 287, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 297, 298, 299, 300, 301, 302, 304, 306, 307, 308, 309, 311, 312, 313, 314, 316, 317, 318, 319, 322, 327, 331, 332, 333, 334, 335, 336, 337, 338, 339;

VIII.  na zasadzie art. 230§2 k.p.k. zwrócił K. D. dowody rzeczowe opisane w wykazie dowodów rzeczowych nr 1/09 w punktach: 22, 138, 139, 140, 142, 143, 144, 145, 147, 148, 158, 159, 161, 162, 163, 164, 165, 166, 168, 170, 172, 174, 175, 176, 177, 180, 181, 182, 183, 185, 186, 187, 188, 189, 191, 193, 197, 199, 200, 203, 204, 208, 212, 213, 214, 216, 218, 220, 222, 223, 227, 228, 230, 232, 233, 235, 236, 237, 238, 239, 240, 243, 244, 247, 248, 253, 254, 257, 258, 261, 265, 266, 267, 268, 269, 270, 271, 273, 275, 279, 288, 296, 303, 305, 310, 315, 320, 321, 323, 326, 328, 329, 330;

IX.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz E. J. kwotę 3542,40 zł (trzy tysiące pięćset czterdzieści dwa złote czterdzieści groszy) tytułem kosztów obrony.

Apelacje od niniejszego wyroku wywiedli obrońcy oskarżonego K. D. oraz prokurator.

Obrońca oskarżonego K. D. – adw. P. K. (1) zaskarżył wyrok na korzyść tego oskarżonego w części dotyczącej pkt. I, II, VI i VII tego orzeczenia i na podstawie art. 438 pkt. 2 k.p.k. wyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na jego treść, a w szczególności:

1)  naruszenie przepisów art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k., polegające na naruszeniu zasady swobodnej kontrolowanej oceny wyjaśnień K. D. w zakresie w jakim konsekwentnie wskazywał, ze do wyprodukowania substancji psychotropowej w postaci (...) doszło w wyniku usprawiedliwionego błędu co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego, jak również w wyniku pominięcia przy ocenie materiału dowodowego szeregu okoliczności potwierdzających te wyjaśnienia, w szczególności poprzez:

- pominięcie wyjaśnień oskarżonego z dnia 23 września 2013 r., dowodów w postaci dokumentacji fotograficznej, zeznań K. S., z których wynika, że J. S. przekazał oskarżonemu w latach 2005- 2009 kilka takich samych pojemników, zamkniętych fabrycznie, z takimi samymi oznaczeniami, zawierających taką samą substancję, co potwierdza wersję oskarżonego, że do produkcji użył związku, przebadanego przez biegłego R. J. (1),

- niewłaściwe uznanie za niewiarygodne wyjaśnień oskarżonego z tego powodu, że w chwili podjęcia działań przez policję nie odwoływał się do produkcji tabletek z użyciem związku zwróconego w 2007 r., w sytuacji gdy K. D. już w chwili zatrzymania wskazywał, że wyprodukował 2-metoksychlorowodorek, a od pierwszego przesłuchania, kiedy poznał wyniki badań zabezpieczonych tabletek, konsekwentnie wskazywał, że do syntezy użył związku, który został mu zwrócony w 2007 r. jako 2-metoksyfenyloaceton,

- pominięcie zeznań R. J. (1), złożonych w niniejszej sprawie oraz w sprawie 1 Ds. 470/10 Prokuratury Rejonowej Warszawa Śródmieście Północ, w których potwierdził możliwość popełnienia błędu przy badaniu związków chemicznych zabezpieczonych u oskarżonego w 2007 r., a także prywatnej opinii dr inż. P. K. (2) potwierdzającej błędną identyfikację,

w wyniku czego Sąd Okręgowy całkowicie dowolnie nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego i przypisał mu winę w zakresie czynu określonego w pkt. I zaskarżonego orzeczenia, pomimo tego, że zachodziła okoliczność wyłączająca winę umyślną określona w art. 28§1 k.k.

2) naruszenie przepisów art. 2§2 k.p.k., art. 170§1 pkt. 2 i 5 k.p.k., art. 195 k.p.k. i art. 366§1 k.p.k., polegające na niezasadnym oddaleniu wniosków obrońców o przeprowadzenie dowodów: i opinii specjalisty P. K. (2), względnie opinii innego biegłego, w celu identyfikacji związku chemicznego zabezpieczonego u oskarżonego w 2007 r., z oględzin beczek zabezpieczonych u oskarżonego w 2009 r. oraz znajdujących się w siedzibie firmy, z opinii biegłego z zakresu substancji chemicznych w celu stwierdzenia tożsamości substancji zabezpieczonych w beczkach znalezionych u oskarżonego w 2007 r. i 2009 r., z przesłuchania R. J. (2), co uniemożliwiło wszechstronne wyjaśnienie okoliczności o istotnym znaczeniu dla odpowiedzialności karnej oskarżonego, a w szczególności weryfikację jego wyjaśnień, w tej części w której Sąd nie dał im wiary;

3) naruszenie przepisu art. 424 k.p.k. polegające na zaniechaniu wskazania przez Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku faktów, które Sąd uznał za udowodnione i na jakich w tej mierze oparł się dowodach, zaniechaniu należytego ustosunkowania się do wyjaśnień oskarżonego oraz wskazania powodów, dla których uznał za niewiarygodne jego wyjaśnienia w zakresie w jakim oskarżony wskazywał, iż działał pod wpływem błędu wyłączającego jego winę umyślną.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca adw. P. K. (1) wniósł o zmianę wyroku Sądu Okręgowego w zaskarżonej części poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia czynu przypisanego mu w pkt. I tego orzeczenia, ewentualnie o jego uchylenie w zaskarżonej części i przekazanie niniejszej sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Obrońca oskarżonego K. D. – adw. P. F. w wywiedzionej na korzyść tego oskarżonego apelacji zaskarżył wyrok w odniesieniu do punktów I, II, V, VI i VII tego orzeczenia i powołując się na art. 438 pkt 1, 2 i 3 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1)  mającą wpływ na jego treść – obrazę przepisów postępowania, to jest:

a)  naruszenie przepisu art. 2 k.p.k. w zw. z art. 9§1 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k., art. 170§2 i 5 k.p.k. poprzez zaniechanie realizacji zasady dążenia do wykrycia prawdy materialnej i zaniechanie wyjaśnienia okoliczności, dotyczących zarzucanego oskarżonemu czynu w pkt. I zaskarżonego wyroku, a w szczególności okoliczności uzasadniających tezę, iż oskarżony K. D. wykonując czynności sprawcze czynu, o którym mowa w pkt. I zaskarżonego wyroku, znajdował się w usprawiedliwionym błędzie co do znamion czynu zabronionego, o którym mowa w przepisie art. 28§1 k.k., które to okoliczności nasuwały poważne wątpliwości, a ich wyjaśnienie mogłoby doprowadzić do odmiennej oceny stanu faktycznego sprawy w zakresie popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu w pkt. 1 aktu oskarżenia czynu, w tym dopuszczenia dowodu z urzędu z przesłuchania w charakterze świadka Naczelnika Wydziału do Spraw Zwalczania Przestępczości Narkotykowej Zarządu C.B.Ś. w W. o nazwisku C., którego przesłuchanie w świetle zeznań świadka A. K. na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2013 r. (k.3598), a także stosownie do dowodów ujawnionych do tej pory przed Sądem I instancji było konieczne, a także niezasadne oddalenie szeregu istotnych dla wyjaśnienia sprawy i udowodnienia wskazywanej tezy wniosków dowodowych, w tym wniosku o przesłuchanie R. J. (2) (k. 3420 – 3421 oraz 3601), czy też złożonych na rozprawie w dniu 23 września 2013 r. wniosków dowodowych, w tym o dokonanie oględzin czerwonych beczek z substancjami chemicznymi, znajdującymi się w siedzibie Spółki (...) w W. przy Al. (...) (...), (...)-(...) W., w celu ustalenia wskazanej wyżej okoliczności, a w szczególności, czy beczki te są tożsame z beczkami zabezpieczonymi w niniejszej sprawie, a także o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ds. środków chemicznych, który po pobraniu próbek analitycznych substancji chemicznej znajdującej się w opisanych wyżej beczkach, ustaliłby za pomocą tożsamych urządzeń, na których badane zostały substancje chemiczne, znajdujące się w podobnych czerwonych beczkach, jakie zostały zabezpieczone w toku niniejszej sprawy, a także na tożsamych urządzeniach, na jakich badane były substancje chemiczne, znajdujące się w czerwonych beczkach, jakie zostały zabezpieczone w toku sprawy sygn. V Ds. 152/09 Prokuratury Okręgowej Warszawa – Praga w Warszawie, w celu ustalenia tożsamości substancji chemicznej, jaka znajdowała się w tych beczkach, to jest ustalenia i potwierdzenia okoliczności wskazywanych przez tego oskarżonego w toku postępowania, a także w uzupełniających wyjaśnieniach złożonych na rozprawie w dniu 23 września 2013r., wskazującymi iż oskarżony ten znajdował się w okolicznościach, o których mowa w dyspozycji przepisu art. 28§1 k.k. (k. 3668v- 3669);

b)  naruszenie przepisu art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, polegające na popadnięciu przez Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie, V Wydział Karny w dowolność ocen w zakresie uznania za niewiarygodne, bądź nie odniesienie się do konsekwentnych wyjaśnień oskarżonego K. D., w zakresie podnoszonych przez niego twierdzeń, uzasadniających tezę, iż w zakresie czynu opisanego w pkt. I wyroku znajdował się w usprawiedliwionym błędzie co do znamion czynu zabronionego, o którym mowa w art. 28§1 k.k., w tym do wyjaśnień złożonych przez oskarżonego w dniu 23 września 2013 r. (k. 3668 – 3668v), a także błędną ocenę innych dowodów zgromadzonych w sprawie, a także pominięcie lub zmarginalizowanie tych wszystkich dowodów, które były korzystne dla oceny tych okoliczności, a także potwierdzenia wiarygodności w tym zakresie, w tym fragmentów zeznań świadka K. J. z rozprawy w dniu 12 czerwca 2013 r. (k. 3621 od słów: „procedura polegająca” do słowa (...), fragmentów zeznań świadka A. K. z rozprawy z dnia 24 kwietnia 2013 r. (k. 3598-3599v), fragmentów zeznań K. S. złożonych na rozprawie w dniu 11 października 2012 r., dotyczących współpracy oskarżonego K. D. i jej konkubenta – J. S., a także spostrzeżeń poczynionych przez tego świadka na posesji oskarżonego w latach 2005 – 2009 (k.3419), fragmentów zeznań świadka A. B., złożonych na rozprawie w dniu 1 czerwca 2012 r., w tym znajdujących się na k. 3386 akt sprawy (od słów: „Rozmawialiśmy z oskarżonym” do słowa: „Przekazał”), fragmentów przesłuchania biegłej A. D. z rozprawy w dniu 25 maja 2012 r. (k.3377v od słów „na pytanie odnośnie wniosku” do słowa: substancji chemicznych” z k. 3378), fragmentu przesłuchania świadka Ł. M. z rozprawy z dnia 25 maja 2012 r. (k. 3370v od słowa: „czy świadek” do słowa „metoksyfenyloacetonu”), fragmentów zeznań R. J. (1) złożonych w dniu 7 marca 2012 r. (k.3289 – 3294), a także innych dowodów, w tym dokumentów złożonych do akt niniejszej sprawy przez oskarżonego K. D. ( w tym na rozprawie w dniu 23 września 2013 r. (k. 3667v.), to jest niedopełnieniu określonego przepisem art. 410 k.p.k. obowiązku wydania orzeczenia w oparciu o całokształt materiału dowodowego, zgromadzonego w niniejszej sprawie, które to zaniechanie doprowadziło w rezultacie do nieprawidłowego ustalenia przez sąd I instancji, iż oskarżony K. D. ponosi winę w zakresie przypisanego mu w pkt. I wyroku czynu, a zarazem wobec tego oskarżonego nie zachodzą okoliczności wyłączające winę oskarżonego, o których mowa w dyspozycji przepisu art. 28§1 k.k.

c)  naruszenie art. 424 k.p.k., polegające na niedopełnieniu określonego tym przepisem obowiązku zamieszczenia w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia koniecznych elementów, a przede wszystkim szczegółowego wskazania jakie fakty Sąd uznał za udowodnione lub nie udowodnione, na jakich w tej materii oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, w szczególności w zakresie podnoszonej przez oskarżonego okoliczności wyłączającej jego winę umyślną, należytej oceny poszczególnych dowodów, a także zaniechaniu zweryfikowania i odniesienia się w sposób należyty do okoliczności, wskazywanych w swoich wyjaśnieniach przez oskarżonego K. D., stosownie do których pozostawał w usprawiedliwionym błędzie co do okoliczności stanowiących znamię czynu przypisanego w pkt. I wyroku;

2)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę, który miał istotny wpływ na treść orzeczenia i polegał na nietrafnym ustaleniu, że oskarżony K. D. popełnił z winy umyślnej czyn przypisany mu w pkt. I wyroku oraz na zaniechaniu ustalenia, iż działał w istotnym błędzie co do okoliczności stanowiących znamiona tego czynu, a w szczególności co do świadomości, jakiego związku chemicznego używał przy reakcjach chemicznych, które doprowadziły do wyprodukowania tabletek, opisanych w pkt. I wyroku, a także w rezultacie jaki związek chemiczny powstał w wyniku reakcji chemicznych przeprowadzonych przez tego oskarżonego, a zatem czy oskarżony dopuścił się zarzucanego mu przestępstwa, w sytuacji gdy prawidłowa analiza materiału dowodowego prowadzi do odmiennego wniosku.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca oskarżonego K. D. – adw. P. F. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego i przypisanego mu w pkt. I wyroku czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Równocześnie wobec treści art. 446 § 1 k.p.k. i wynikającego z tego przepisu przymusu adwokackiego w postaci obowiązku sporządzenia apelacji od wyroku Sądu Okręgowego przez adwokata - pismo oskarżonego z dnia 26.03.2014 r. zatytułowane jako „apelacja oskarżonego” nie mogło zostać potraktowane jako skarga odwoławcza, niemniej z jego treścią wskazującą na wolę zaskarżenia wyroku Sądu Okręgowego i w istocie korespondującą z apelacjami wywiedzionymi przez obrońców Sąd Apelacyjny zapoznał się w ramach art. 453§2 k.p.k.

Prokurator w wywiedzionej apelacji zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść oskarżonych K. D. i E. J. i na podstawie art. 438 pkt. 2 i 3 k.p.k. wyrokowi zarzucił:

1)  obrazę przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k. i art. 366§1 k.p.k., mająca wpływ na treść orzeczenia polegającą:

- na dowolnej ocenie materiału dowodowego z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, poprzez niezasadne uznanie, iż zgromadzone w sprawie dowody w postaci wyników badań biologicznych, daktyloskopijnych i fizykochemicznych, nie są wystarczające do przyjęcia, iż oskarżeni E. J. i K. D. wspólnie i w porozumieniu wytworzyli w W. przy ul. (...), wbrew przepisom ustawy, znaczną ilość substancji psychotropowej w postaci parametoksyamfetaminy oraz substancję psychotropową w postaci amfetaminy, podczas gdy wskazane wyżej dowody w zestawieniu z pozostałymi dowodami w sprawie, oceniane swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, wskazują, że oskarżeni dopuścili się zarzucanych im czynów, kwalifikowanych z art. 53 ust. 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64§1 k.k., opisanych w pkt I i II aktu oskarżenia,

- na dowolnej ocenie materiału dowodowego z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, poprzez niezasadne uznanie, iż zgromadzone w sprawie dowody w postaci wyników oględzin i badań fizykochemicznych nie są wystarczające do przyjęcia, iż oskarżony K. D. posiadał na posesji przy ul. (...) w W. w celu niedozwolonego wytworzenia substancji psychotropowej prekursory w postaci między innymi BMK- fenyloacetonu, podczas gdy wskazane wyżej dowody w zestawieniu z pozostałymi dowodami w sprawie, oceniane swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, wskazują, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu kwalifikowanego z art. 61 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, opisanego w pkt. III aktu oskarżenia,

- na dowolnej ocenie materiału dowodowego z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, poprzez niezasadne uznanie, iż zgromadzone w sprawie dowody w postaci wyników przeszukania i oględzin, a także wyjaśnień oskarżonego K. D., nie są wystarczające do przyjęcia, iż oskarżony K. D. nabył na targowisku (...) w W. przy ul. (...), rzeczy pochodzące z czynów zabronionych, mając świadomość, iż przedmioty te zostały uzyskane za pomocą czynów zabronionych, podczas gdy wskazane wyżej dowody w zestawieniu z pozostałymi dowodami zgromadzonymi w sprawie, oceniane swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań doświadczenia życiowego, wskazują, że oskarżony dopuścił się zarzucanych mu czynów, kwalifikowanych z art. 291§1 k.k., opisanych w pkt. IV-XI aktu oskarżenia,

- nie wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, a mianowicie poprzestaniu na odebraniu wyjaśnień od oskarżonego K. D. w zakresie zamieszkiwania w jego domu przy ul. (...), w okresie objętym zarzutami, innych osób tj. D. E. oraz M. P. i nie podjęciu dalszych niezbędnych czynności w postaci przesłuchania w charakterze świadków wskazanych osób w celu ustalenia sposobu korzystania przez te osoby z pomieszczeń należących do K. D. i prowadzonej w trakcie ich pobytu działalności na posesji przy ul. (...),

- nie wyjaśnieniu wszystkich istotnych okoliczności sprawy, a mianowicie poprzestaniu na wskazaniu, że stwierdzenie w pobranych w miejscu zdarzenia próbkach i wymazach obecności (...), amfetaminy, (...) łączy się z ilościami śladowymi, bądź też z mieszaninami, co do których przeprowadzono tylko badania jakościowe, a następnie zakwestionowaniu, na tej podstawie, posiadania przez oskarżonego K. D. takiej ilości prekursora, która pozwalała na wytworzenie substancji psychotropowej i nie podjęciu dalszych niezbędnych czynności w postaci uzupełniającej opinii fizykochemicznej celem stwierdzenia ilościowej zawartości (...) – fenyloacetonu w dwóch plastikowych pojemnikach o pojemności 10 litrów z zawartością cieczy w ilości, odpowiednio ok. 9,5 litra i ok. 9 litrów,

- nie wyjaśnieniu wszystkich istotnych okoliczności sprawy, a mianowicie poprzestaniu na wskazaniu, przy zakwestionowaniu ustalonej, na podstawie zeznań właścicieli, wartości urządzeń, opisanych w pkt. IV-XI aktu oskarżenia, iż tego typu urządzenia tracą na wartości wobec postępujących zmian technicznych i ich dużej dostępności i nie podjęciu dalszych niezbędnych czynności w postaci uzyskania opinii biegłego rzeczoznawcy celem ustalenia wartości rynkowej poszczególnych przedmiotów,

co skutkowało przyjęciem za podstawę orzeczenia błędnych ustaleń faktycznych i w konsekwencji uniewinnieniem oskarżonego E. J. od zarzucanych mu czynów oraz uniewinnieniem K. D. od zarzucanych mu w pkt. II-XI aktu oskarżenia czynów oraz wyeliminowaniem z opisu czynu z pkt. I aktu oskarżenia, opisanego w pkt. I zaskarżonego wyroku działania tego oskarżonego wspólnie i w porozumieniu z E. J.;

2)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na niesłusznym przyjęciu przez Sąd, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie jest wystarczający do ustalenia, iż oskarżony E. J. dopuścił się wspólnie i w porozumieniu z K. D. zarzucanych mu czynów oraz nie jest wystarczający do ustalenia, iż oskarżony K. D. dopuścił się czynu zarzuconego mu w pkt. II aktu oskarżenia, a także nie jest wystarczający do uznania, iż posiadając prekursory w postaci między innymi (...) oraz nabywając rzeczy pochodzące z czynów zabronionych oskarżony K. D. dopuścił się przestępstw zarzucanych mu w pkt. III-XI aktu oskarżenia, kwalifikowanych z art. 61 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i art. 291§1 k.k., co w konsekwencji skutkowało uniewinnieniem K. D. w zakresie czynów z pkt. II-XI aktu oskarżenia, działania tego oskarżonego wspólnie i w porozumieniu z E. J., podczas gdy prawidłowa ocena wszystkich ujawnionych na rozprawie dowodów w postaci między innymi badań biologicznych, daktyloskopijnych i fizykochemicznych oraz zeznań świadków prowadzi do stwierdzenia, że E. J. i K. D. dopuścili się wszystkich zarzucanych im w akcie oskarżenia czynów.

Podnosząc powyższe zarzuty prokurator wniósł o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu Warszawa – Praga w Warszawie.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacjom wywiedzionym przez prokuratora oraz obrońców oskarżonego K. D. nie można odmówić słuszności, w konsekwencji czego zaszła konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Już na wstępie stwierdzić należy, że elementem wspólnym wszystkich wywiedzionych skarg odwoławczych było wskazywanie, że Sąd orzekający wydając zaskarżone orzeczenie naruszył normy procesowe wskazujące na pominięcie całokształtu materiału dowodowego, brak inicjatywy dowodowej wskazującej na niewystarczające dążenie do ustalenia prawdy materialnej, a nadto wskazywanie, że zgromadzone dowody zostały poddane ocenie dowolnej a nie swobodnej – czyli nie znajdującej pełnego oparcia w materiałach dowodowych, w sposób sprzeczny z wiedzą i doświadczeniem życiowym.

Kontrola instancyjna potwierdziła powyższe uchybienia, w związku z czym wydanie prawidłowego rozstrzygnięcia było co najmniej przedwczesne.

Zarówno bowiem wyrok skazujący, jak i uniewinnienie oskarżonego winno być poprzedzone szczegółową analizą całokształtu materiału dowodowego, ujawnionego w trakcie postępowania sądowego oraz wszechstronną i wnikliwą jego oceną, która winna zostać następnie przedstawiona, stosownie do treści art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. w uzasadnieniu wyroku Sądu, w taki sposób, by możliwe było dokonanie kontroli instancyjnej. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem uzasadnienie wyroku winno zawierać dokładne określenie ustalenia podstawy faktycznej orzeczenia, a więc wyraźnie wskazywać, na jakich dowodach opiera Sąd Orzekający ustalenie każdego istotnego dla rozstrzygnięcia faktu, a także należycie rozważać i oceniać wszystkie dowody przemawiające za przyjętymi przez Sąd ustaleniami faktycznymi lub przeciw nim, wyjaśnić wszelkie istotne wątpliwości w sprawie i sprzeczności w materiale dowodowym oraz ustosunkować się do nich. W razie istnienia sprzeczności między dowodami Sąd powinien wyjaśnić w uzasadnieniu, na których z nich się oparł oraz dlaczego odrzucił inne. Brak wyjaśnienia sprzeczności, czy też pominięcie lub lakoniczne ustosunkowanie się do pewnych dowodów wywołuje ten skutek, że utrudnia czy też nawet uniemożliwia odparcie zarzutu przekroczenia przez sąd granic sędziowskiej swobody ocen (art. 7 k.p.k.).

W realiach sprawy niniejszej trudno uznać, że w pisemnych motywach swojego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy wykazał się należytą starannością i wnikliwością. Zupełnie zbyteczne były powtórzenia w postaci przywołania zarzutów stawianych oskarżonym, enumeratywne wyliczenia dotyczące zabezpieczonych podczas oględzin śladów i wskazań co do miejsc ich zabezpieczenia bez równoczesnego czytelnego, wnikliwego i wyczerpującego przedstawienia sposobu rozumowania Sądu w zakresie analizy zgromadzonych dowodów. W znakomitej większości ocena ta sprowadza się do wyłącznie snucia dowolnych przypuszczeń mających na celu wykazanie wątpliwości w rozumieniu art. 5§2 k.p.k. W szczególności odnosi się powyższe do: wskazania charakteru znajomości między oskarżonymi, nieskrępowanego przemieszczania się po posesji należącej do oskarżonego D. przez oskarżonego J. i powzięciu tym samym wątpliwości co do okoliczności w jakich doszło do naniesienia śladów daktyloskopijnych i biologicznych na poszczególne przyrządy stanowiące bądź to elementy linii technologicznej, bądź przyrządy bezpośrednio z nią związane. Lektura uzasadnienia wskazuje przy tym, że wykonane w sprawie badania fizykochemiczne i wnioski wypływające z wydanych w tym zakresie opinii zostały potraktowane całkowicie marginalnie. Podobnie ocenić należy wątpliwości Sądu wynikające z rzekomego braku dowodów co do sprawstwa czynów z art. 291 k.k. zarzuconych oskarżonemu K. D. w pkt. IV-XI aktu oskarżenia.

Analiza uzasadnienia wyroku Sądu I instancji prowadzi tym samym do wniosku, że zgodzić należy się ze stanowiskiem wszystkich skarżących, iż Sąd Okręgowy nie podołał obowiązkowi dokonania pełnej i wnikliwej analizy zgromadzonych i ujawnionych w toku rozprawy dowodów, co wykluczyło możliwość poczynienia prawidłowych ustaleń faktycznych.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutów skierowanych w apelacjach bezpośrednio związanych z czynami zarzucanymi oskarżonym K. D. w pkt I-III aktu oskarżenia oraz E. J. w pkt XII i XIII :

W pierwszym rzędzie zauważyć należy, że w istocie bezsporne i niekwestionowane przez strony jest ustalenie Sądu I instancji, że gdy w dniu 05.03.2009 roku na posesji przy ul. (...) w W. należącej do K. D. odbyło się przeszukanie wobec podejrzenia, że odbywa się tam nielegalna produkcja środków odurzających – zabezpieczono nie tylko urządzenia wskazujące na istnienie działającej linii technologicznej, substancje wykorzystywane przy produkcji substancji chemicznych, ale także produkty finalne w postaci tabletek oraz „biały proszek”. Również niekwestionowane przez strony jest to, że zabezpieczone w wyniku oględzin ślady zostały następnie poddane m.in. badaniom biologicznym, fizykochemicznym i daktyloskopijnym. To właśnie ustalenia na podstawie wyników tychże badań w zestawieniu z miejscami, w których określone ślady zostały zabezpieczone winny stanowić punkt wyjścia do oceny treści wynikających z dowodów osobowych.

Z pisemnych motywów kontrolowanego orzeczenia wynika, że Sąd Okręgowy w pełni dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonych K. D. i E. J. co do charakteru łączącej ich znajomości i przyczyn z jakich w przeszukiwanych pomieszczeniach odnaleziono ślady daktyloskopijne i biologiczne należące do E. J.. Na tej podstawie wysnuł wniosek, że zabezpieczone w sprawie dowody nie są wystarczające do uznania, że oskarżeni wspólnie i w porozumieniu wytwarzali zabezpieczone produkty powstałe w wyniku procesu chemicznego w postaci tabletek i białego proszku, a także że wskazani oskarżeni wspólnie i w porozumieniu w wytwarzaniu substancji psychotropowej w postaci amfetaminy. Powyższa zaś ocena doprowadziła do subsumcji, że w sprawie istnieją wątpliwości w rozumieniu art. 5§2 k.p.k. w zakresie odnoszącym się do sprawstwa oskarżonego E. J..

Prawidłowo zarzucił prokurator, że treści wynikające z wyjaśnień oskarżonych K. D. i E. J. Sąd odniósł do wyrywkowo potraktowanego materiału dowodowego. Poprzestanie przez Sąd orzekający na stwierdzeniu, że wyniki badań biologicznych i daktyloskopijnych nie wnoszą nic istotnego do sprawy i świadczą jedynie o obecności E. J. na posesji przy ul. (...) w W., w żaden sposób nie zasługuje na aprobatę Sądu Apelacyjnego. Sąd I instancji podchodząc bardzo powierzchownie do wymienionych powyżej dowodów nie rozważył, dlaczego ślady biologiczne i daktyloskopijne pochodzące od oskarżonego E. J. znajdowały się właśnie na przedmiotach bezpośrednio związanych z urządzoną linią technologiczną, w szczególności na szklanej chłodnicy, szklanej kolbie i szklanej zlewce. Ma w tym zakresie rację prokurator argumentując, że czym innym jest przebywanie w domu oskarżonego D. na prawach domownika, wykonywanie prac porządkowych, a czym innym właśnie takie umiejscowienie śladów biologicznych i daktyloskopijnych należących do oskarżonego E. J., które bezpośrednio wskazuje na jego związek z linią technologiczną. Sąd winien rozważyć zwłaszcza ten element wynikający z jednoznacznych wyjaśnień oskarżonych, że z pomieszczeń na ul. (...) i znajdujących się tam urządzeń korzystali wspólnie. Trafnie przy tym zarzucił prokurator, że dla wyciągnięcia prawidłowych wniosków niezbędna była całościowa ocena następujących okoliczności:

- z treści pierwszych wyjaśnień oskarżonego K. D. złożonych w sprawie wynika, że podjęta przez niego działalność w pomieszczeniach na ul. (...) nie była prowadzona jednoosobowo,

- oskarżony J. niewątpliwie pozostawił ślady wynikające z opinii daktyloskopijnej i biologicznej,

- oskarżony K. D. i E. J. byli już karani za wspólną produkcję narkotyków w sprawie sygn. akt XVIII K 356/03,

W związku z tym jako konieczne zdaje się również udzielenie odpowiedzi na pytanie czy istotnie w świetle powyższych okoliczności twierdzenia wynikające z wyjaśnień oskarżonych, że rola E. J. sprowadzała się istotnie do bliżej niesprecyzowanych prac porządkowych oraz czy osoba niewtajemniczona w działalność mogłaby w sposób nieskrępowany mieć dostęp do linii produkcyjnej .

W tym zakresie prokurator trafnie również podniósł, że ocena sprawstwa oskarżonych co do czynów im zarzuconych będzie możliwa dopiero wówczas, gdy Sąd całościowo oceni następujące okoliczności, a mianowicie:

- w dniu 05.03.2005 r. podczas przeszukania 2 linie technologiczne ujawnione na posesji, a służące do procesu destylacji, zestawu do sączenia pod zmniejszonym ciśnieniem, butli gazowych z przerobionymi zaworami w tym jednej z płaszczem grzewczym oraz dwóch zasilanych elektrycznie urządzeń były w pełni przydatne do mieszania mieszaniny reakcyjnej,

- niewątpliwie tego rodzaju aparatura jak zabezpieczona jest aparaturą wykorzystywaną w procesach produkcji amfetaminy,

- wyniki badań zabezpieczonych podczas przeszukania substancji wskazują na zawartość w nich m.in. (...)

- podczas przeszukania ujawniono ślady amfetaminy na urządzeniach oraz wentylatorze, a przede wszystkim również na ścianie pomieszczenia.

Dopiero kompleksowa analiza wszystkich wskazanych powyżej okoliczności da odpowiedz na pytanie, czy istnieją dowody wskazujące na obecność na miejscu zdarzenia produktu końcowego niedozwolonego procesu chemicznego w postaci amfetaminy.

Ma rację również prokurator, że w sprawie niniejszej Sąd I instancji poprzestał na wskazaniu, że stwierdzenie w pobranych na miejscu zdarzenia próbkach i wymazach obecności (...), amfetaminy i (...) łączy się z ilościami śladowymi bądź mieszaninami, co do których przeprowadzono jedynie badania jakościowe. Skoro nie wykonano badań ilościowych, trafny jest zarzut prokuratora, że nieuprawnione było zakwestionowanie jedynie na tej podstawie posiadania przez oskarżonego K. D. takiej ilości prekursora, która pozwalała na wytworzenie substancji psychotropowej i nie podjęciu dalszych niezbędnych czynności w postaci uzupełniającej opinii fizykochemicznej celem stwierdzenia ilościowej zawartości (...) – fenyloacetonu, w szczególności w dwóch plastikowych pojemnikach o pojemności 10 litrów z zawartością cieczy w ilości, odpowiednio ok. 9,5 litra i ok. 9 litrów.

Podsumowując tą część rozważań stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy wykazał się brakiem konsekwencji w dążeniu do ustalenia prawdy materialnej. Dostrzegając niepełność materiału dowodowego przedstawionego przez prokuratora wraz z aktem oskarżenia postanowieniem z dnia 18 listopada 2010 r. (vide k. 2933) Sąd meriti podjął wówczas próbę zwrotu sprawy prokuratorowi w trybie art. 345§1 k.p.k. w celu uzupełnienia śledztwa poprzez m.in. „uzyskanie dowodu z opinii uzupełniającej fizykochemicznej (ewentualnie dowodu z opinii fizykochemicznej) zawierającej odpowiedzi nie tylko na formułowane pytania (wniosek z k.2805-2806), ale w szczególności zawierającej omówienie przebiegu procesu wytwarzania „substancji psychotropowej w postaci parametoksyamfetaminy (zarzut I) oraz substancji psychotropowej w postaci amfetaminy (pkt II) z opisem typowych charakterystycznych dla chemika możliwych do zaobserwowania procesów niezbędnych dla wytworzenia tego rodzaju substancji oraz niezbędnego do tego oprzyrządowania, z uwzględnieniem przy tym faktycznie ujawnionych przedmiotów i substancji zabezpieczonych podczas przeszukania posesji przy ul. (...) (k. 54- 70)” . Jak wynika z uzasadnienia wymienionej decyzji procesowej Sąd widział również potrzebę ustalenia co znajdowało się na posesji w trakcie przeszukania w lutym 2007 r. i jakie substancje zostały zwrócone oskarżonemu K. D. na mocy postanowienia z dnia 12.06.2007 r. – wskazując, że niezbędne jest uzyskanie m.in. oryginalnego materiału poglądowego, podobnie jak w odniesieniu do uzyskanych opinii załączenia wszelkich wyników badań – w tym m.in. widm – AK . Sąd zwrócił także uwagę na niezbędność uzyskania stanowiska od biegłego odnośnie substancji, których ilości określono jako śladowe: czy mogą być one wynikiem np. procesów chemicznych przebiegających przy wykorzystaniu substancji niesklasyfikowanych, czy są to po prostu pozostałości.

Orzeczenie to uchylił postanowieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z dnia 29.12.2010 r. i sprawa została przekazana Sądowi Okręgowemu do merytorycznego rozpoznania, niemniej powyższe było wynikiem przesłanek bezpośrednio leżących u podstaw możliwości zwrotu sprawy prokuratorowi w trybie art. 345§1 kpk . Tym samym jedynie częściowe uzupełnienie materiału dowodowego we wskazanym powyżej zakresie było w realiach niniejszej sprawy nieuprawnione. Dodatkowo zauważyć należy, że praktycznie pominięcie w rozważaniach uzasadnienia stanowiącej kluczowy dowód opinii fizykochemicznej i w efekcie dokonanie ocen co do okoliczności mających znaczenie dla odpowiedzialności karnej świadczy o ocenie materiału dowodowego w sposób nie mający cech kompleksowości.

W realiach niniejszej sprawy niewątpliwie przy tym decydującą jest ocena, czy istotnie oskarżony K. D. prowadząc działalność związaną z produkcją chemikaliów oraz „pracami badawczo – rozwojowymi w dziedzinie nauk chemicznych” w swoim zamyśle produkował tzw. „dopalacze” korzystając do ich produkcji z legalnych i ogólnie dostępnych na rynku składników, czy też działalność ta była związana z produkcją narkotyków.

W tym zakresie trafnie zarzucili obaj obrońcy oskarżonego K. D., że niezrozumiałe jest z jakich przyczyn dając wiarę wyjaśnieniom oskarżonych – zwłaszcza oskarżonego K. D. - Sąd w żaden sposób nie podjął próby ustalenia, czy substancje zabezpieczone u tego oskarżonego w 2007 r. są to te same substancje, które zostały zbadane w niniejszej sprawie. Według twierdzeń oskarżonego jest on również w posiadaniu kolejnych beczek pochodzących z tego samego źródła, zapakowanych fabrycznie oraz z takimi samymi oznaczeniami w siedzibie swojej Spółki w W. przy (...) Jeśli istotnie są to te same substancje to mają rację skarżący obrońcy K. D., że Sąd w żaden sposób nie rozważył czy istotnie w odniesieniu do czynu przypisanego mu w pkt. I wyroku znajdował się on w usprawiedliwionym błędzie co do znamion czynu zabronionego, o którym mowa w art. 28§1 k.k.

Słusznie w tym zakresie podnoszą obrońcy, że akta sprawy 1 Ds. 87/11/IV prowadzonej przez Prokuraturę Rejonową Warszawa Śródmieście Północ świadczą o tym, że istotnie na etapie badania zabezpieczonej u oskarżonego podczas przeszukania w 2007 roku substancji znajdujących się w beczkach mogło dojść do pomyłki. Tymczasem wniosek dowodowy obrońcy o zbadanie substancji posiadanych przez oskarżonego został oddalony na podstawie art. 170 §2 i 5 k.p.k. (vide k. 3669). Ponadto z wykonanych w sprawie badań fizykochemicznych wynika, że zabezpieczone w sprawie tabletki i biały proszek zawierały niedozwolone związki w postaci parametoksyamfetaminy, zaś ich zabezpieczona ilość (w postaci 5645 sztuk oraz 0,7 kg białego proszku również z zawartością tejże substancji) była znaczna. Nie zwalniało to Sądu od wskazania jaką ilość niedozwolonych związków oskarżony użył, a następnie do dokonania oceny czy zawierające substancje zabronione wyprodukowane tabletki miały właściwości odurzające i jaka ich ilość była niezbędna dla odurzenia jednej osoby, po to by ocenić, czy mieszczą się one w definicji art. 53 ust. 1 bądź 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

Odnosząc się do zarzutów stawianych oskarżonemu K. D. w pkt. IV-XI :

Ma rację skarżący prokurator, że uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów nie zostało poprzedzone wyjaśnieniem wszystkich istotnych okoliczności sprawy.

Sąd meriti przytaczając w uzasadnieniu okoliczności podawane przez pokrzywdzonych a związane z utratą rzeczy oraz wskazaniu treści zapadłych postanowień kończących postępowania przygotowawcze w tych sprawach – przeszedł do zacytowania treści zarzutów z aktu oskarżenia (str. 6-11uzasadnienia). Następnie dając wiarę wyjaśnieniom oskarżonego co do nabycia przedmiotów opisanych w poszczególnych zarzutach na targowisku (...) – poprzestał w zasadzie na stwierdzeniu wynikającym z wyjaśnień tego oskarżonego, że „jest to miejsce gdzie prowadzona jest sprzedaż tego rodzaju rzeczy jakie i on kupował za przyzwoleniem Państwa, przy kontrolach prowadzonych przez Policję” (str. 23 uzasadnienia), a także podważył wartość rynkową przedmiotów wskazywana przez pokrzywdzonych.

Sąd Okręgowy w zakresie zarzutów z pkt IV-XI nie wykazał właściwej inicjatywy dowodowej. Możliwość wyciągnięcia prawidłowych wniosków będzie dopiero wówczas, gdy Sąd I instancji w sposób na tyle precyzyjny, na ile pozwalają dowody zgromadzone w sprawie niniejszej ustali wartość sprzętu objętego treścią zarzutów w pkt IV-XI a/o. W tym celu niezbędne jest przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu wyceny ruchomości – w szczególności w celu ustalenia wartości sprzętu objętego treścią zarzutów z pkt. IV-IX aktu oskarżenia w chwili zakupu wymienionych tam przedmiotów przez oskarżonego .

W dalszej części zauważyć należy, że z treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, iż Sąd Okręgowy nie ocenił przesłanek podmiotowych czynów objętych zarzutami z pkt IV- XI , a dla tych istotne są okoliczności w jakich oskarżony wymienione w zarzutach rzeczy nabywał.

Ma rację skarżący prokurator podkreślając, że z samych wyjaśnień oskarżonego wynika, iż miał świadomość zakupu wymienionych w zarzutach IV- XI przedmiotów w miejscu gdzie odbywa się handel przedmiotami pochodzącymi z kradzieży. Poza zainteresowaniem Sądu pozostała także i ta okoliczność, że w chwili transakcji dokonywanych przez oskarżonego nabywane przedmioty nie miały ani faktur zakupu, ani kart gwarancyjnych.

Dokonana przez Sąd I instancji ocena jest tym samym obarczona wadą dowolności i nie uwzględnia zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a zatem Sąd ten dopuścił się obrazy art. 7 k.p.k. Dokonane w jej konsekwencji ustalenia faktyczne polegające na przyjęciu, że w przedmiotowej sprawie zachodzą nie dające się usunąć wątpliwości są co najmniej przedwczesne. Zasady nietłumaczenia wątpliwości na niekorzyść oskarżonego nie można w żadnej mierze traktować jako swoistego uproszczonego traktowania wątpliwości. Opisywana zasada nie ma zatem zastosowania w wypadkach, gdy wątpliwości są skutkiem niedokładnego, niepełnego postępowania dowodowego i jego oceny. (przykładowo: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16.07.2013 r. w sprawie sygn. akt WA 15/13). Tym samym Sąd Okręgowy przed zastosowaniem normy art. 5§2 k.p.k. winien wpierw wyjaśnić wszystkie istotne okoliczności sprawy (art. 366§1 k.p.k.), by następnie w ramach precyzyjnie ustalonych zdarzeń historycznych z udziałem oskarżonego ocenić elementy składające się zarówno na zarzucone oskarżonemu czyny z art. 291§1 k.k., jak i przez pryzmat przesłanek składających się na przestępstwo z art. 292§1 k.k., czy też ewentualnie wykroczenie z art. 122§1 k.w.

Mając na względzie stwierdzone uchybienia uniemożliwiające dokonanie kontroli instancyjnej Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Równocześnie kierując się treścią art. 436 kpk Sąd Apelacyjny stwierdza, że rozważenie powyżej wskazanych zarzutów zawartych w apelacjach prokuratora i obrońców oskarżonego K. D. wystarcza do wydania orzeczenia i tym samym rozpoznanie pozostałych zarzutów byłoby przedwczesne.

Nie przesądzając o ostatecznym kierunku rozstrzygnięcia sprawy, w toku ponownego rozpoznania sprawy Sąd pierwszej instancji przeprowadzając postępowanie dowodowe winien dążyć do usunięcia występujących w sprawie braków dowodowych. W szczególności Sąd ten winien uzupełnić opinię fizykochemiczną w zakresie ilościowego zbadania cieczy zawartej w plastikowych pojemnikach celem ustalenia, czy zawarta w niej ilość prekursora (...)fenyloacetonu pozwalała na wytworzenie substancji psychotropowej, czy też były to ilości śladowe. Sąd winien także w sposób kategoryczny ustalić czy substancja wydana oskarżonemu K. D. w 2007 r. jest tą samą, która w sprawie niniejszej służyła do produkcji tabletek i białego proszku, a równocześnie została oceniona przez biegłych jako zawierająca niedozwolone związki. W przypadku potwierdzenia zgodności substancji Sąd winien rozważyć, jak wydana w 2007 roku ocena co do legalności związków zawartych w zwróconych beczkach i możliwość błędu wydanej w tym zakresie ekspertyzy (o czym świadczą akta 1 Ds. 87/11/IV) przełożyła się na ewentualność zaistnienia warunków art. 28§1 k.k. co do działania oskarżonego K. D. w błędzie co do znamion czynu zabronionego. Sąd I instancji podejmie również czynności mające na celu ustalenie kręgu osób korzystających z posesji należącej do oskarżonego K. D. przy ul. (...) i biorących w prowadzonej działalności – co w szczególności bezpośrednio przekłada się na ustalenia co do odpowiedzialności oskarżonego E. J.. W tym zakresie wskazanym wydaje się uzupełnienie materiału dowodowego poprzez przesłuchanie w charakterze świadków D. E. i M. P., skoro z wyjaśnień oskarżonego K. D. wynika, że osoby te również korzystały z pomieszczeń do niego należących. W odniesieniu do zarzutów z pkt. IV-XI Sąd Okręgowy ustali wartość sprzętu jaki został nabyty przez oskarżonego K. D. poprzez dokonanie wyceny przez biegłego ds. ruchomości.

Wszystkie dowody należy poddać wnikliwej ocenie zgodnie z zasadami wynikającymi z treści art. 7 kpk oraz ustalić wzajemną między nimi relację. Zwłaszcza w ocenie tej Sąd Okręgowy szczegółowo odniesie się do zabezpieczonych w wyniku oględzin dowodów materialnych oraz przeprowadzonych w sprawie opinii z zakresu badań biologicznych, daktyloskopijnych i fizykochemicznych zestawiając je z wyjaśnieniami złożonymi przez oskarżonych.

Dopiero tak ocenione i uznane za wiarygodne dowody winny być podstawą prawidłowych ustaleń faktycznych w sprawie oraz oceny prawnej zachowań oskarżonych. W oparciu o bezbłędne ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy na podstawie całokształtu okoliczności powinien dokonać oceny winy oskarżonych, a w zależności od niej także ewentualnie rodzaju i wymiaru kary. Wszelkie rozważania Sądu I instancji winny być należycie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku w sposób umożliwiający dokonanie kontroli instancyjnej rozstrzygnięcia – zgodnie z wymogami określonymi w art. 424 kpk.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 437 § 1 k.p.k., Sąd Apelacyjny orzekł, jak na wstępie.