Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwiec 2011 r.

Sąd Rejonowy w Suwałkach I. Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 08 czerwca 2011 r. w Suwałkach

na rozprawie

sprawy z powództwa W. C.

przeciwko Bankowi (...) Spółce Akcyjnej we W. I Oddział w S.

o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym

I. Oddala powództwo;

II. Zasądza od powoda W. C. na rzecz pozwanego Banku (...) Spółki Akcyjnej we W. I Oddział w S. kwotę 2.417,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

SSR Anna Magdalena Taraszkiewicz

Sygn. akt I C 407/10

UZASADNIENIE

Powód W. C. wniósł przeciwko Bankowi (...) Spółce Akcyjnej w P. Oddział w S. pozew o uzgodnienie treści księgi wieczystej nr (...) z rzeczywistym stanem prawnym w którym ostatecznie precyzując powództwo domagał się wykreślenia z działu IV tej księgi hipoteki przymusowej w kwocie 161.536.100,00 starych złotych z 100,5% odsetek od dnia 19 grudnia 1991 r. do dnia zapłaty wpisanej na rzecz Banku (...) Spółki Akcyjnej w P. Oddział w S..

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany jest następcą prawnym wierzyciela hipotecznego Banku (...). W księdze wieczystej co do której domaga się uzgodnienia treści z rzeczywistym stanem prawnym widnieje hipoteka przymusowa na rzecz w/w wierzyciela w kwocie wskazuj w pozwie. Z zapisów księgi wynika, że hipoteka ta została wpisana w dniu 22.;04.1992 r. kiedy gospodarstwo powoda obejmowało działki oznaczone numerami (...). Wpis z dnia 21.02.1994 r. wskazuje, że z w/w księgi odłączono działki (...) o łącznej powierzchni 4,83 ha. Brak jest wpisu o ustanowieniu hipoteki łącznej na tych nieruchomościach, a skoro tak to zdaniem powoda wierzytelność zabezpieczona hipoteką przymusową została zaspokojona przed zbyciem nieruchomości, albowiem niepodobieństwem jest by bank zrezygnował z zabezpieczenia wierzytelności na znacznej części gospodarstwa. Powód podnosił, że Bank (...) sam wskazał powodowi nabywcę należących do powoda nieruchomości. Powód wskazał, że po umorzeniu postępowania egzekucyjnego pozwany nie podejmował jakichkolwiek czynności zmierzających do zaspokojenia wierzytelności zabezpieczonej hipoteką co oznacza, że wierzytelność wygasła na skutek jej zaspokojenia.

Pozwany Bank (...) Spółka Akcyjna w P. Oddział w S. wniósł o oddalenie powództwa. Pozwany wskazywał, że powód nie wykazał, by wierzytelność zabezpieczona hipoteką przymusową na jego rzecz wygasła, a co za tym idzie by zaistniała przesłanka do wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości powoda.

Sąd ustalił, co następuje:

W. C. był właścicielem gospodarstwa rolnego położonego w miejscowości K. gmina S. składającego się z działek oznaczonych numerami geodezyjnymi: 201, 306, 307, 308, 311, 413, 414, 415, 416, 845/2, które uzyskał na mocy umowy przekazania własności gospodarstwa rolnego zawartej ze swoimi rodzicami w dniu 30.10.1989 r.(umowa k. 1-2 akt księgi wieczystej KW nr (...)).

W dniu 08.05.1991 r. Bank (...) Spółka Akcyjna w P. udzielił W. C. kredytu (bezsporne, protokół uzgodnień k. 78, zeznania powoda k. 116).

Wobec niespłacania kredytu rzez (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w P. wdrożył windykację należności i w dniu 06.05.1992 r. uzyskał tytuł wykonawczy (bezsporne, protokół uzgodnień k. 78).

dniu 08.05.1991 r. Bank (...) Spółka Akcyjna w P. udzielił W. C. kredytu (bezsporne, protokół uzgodnień k. 78).

Postanowieniem z dnia 23 marca 1992 r. Sąd Wojewódzki w Suwałkach I Wydział Cywilny postanowił zabezpieczyć w drodze zarządzenia tymczasowego roszczenie Banku (...) S.A. w P. Oddział w S. wobec W. C. i in. o zapłatę kwoty 161.536.100,00 st. zł poprzez obciążenie nieruchomości W. C. objętej księgą wieczystą KW nr (...) hipoteką przymusową w wysokości 161.536.100,00 st. zł wraz z 100,5% od dnia 19.12.1991 r. do dnia zapłaty z uwzględnieniem dalszych zmian stopy procentowej kredytu refinansowego NBP (postanowienie k. 10 akt księgi wieczystej KW nr (...)).

W dniu 22 kwietnia 1992 r. w księdze wieczystej nr (...) prowadzonej dla nieruchomości W. C. wpisano hipotekę przymusową na rzecz Banku (...) S.A. w P. Oddział w S. (treść działu IV księgi wieczystej KW nr (...)).

W dniu 12.06.1992 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Suwałkach Rewiru I wezwał W. C. do zapłaty należności w kwocie 161.536.100,00 st. zł wraz z 100,5% od dnia 19.12.1991 r. do dnia zapłaty oraz 12.940.000 zł kosztów procesu przypadającej wierzycielowi Bankowi (...) S.A. w P. na podstawie tytułu wykonawczego Wyroku Sądu Wojewódzkiego w Suwałkach w sprawie sygn. akt I C 937/91 informując dłużnika że została skierowana egzekucja do nieruchomości stanowiącej jego własność objętej księgą wieczystą nr (...) (zawiadomienie i wezwanie k. 16 akt księgi wieczystej KW nr (...)).

W dniu 22 .07.1992 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Suwałkach Rewiru I wniósł do Sadu Rejonowego w Suwałkach Wydziału ksiąg Wieczystych o dokonanie w księdze wieczystej nr (...) wpisu ostrzeżenia o wszczęciu egzekucji z nieruchomości w celu zaspokojenia należności dłużnika W. C. wobec Banku (...) S.A. w P. w kwocie 161.536.100,00 st. zł wraz z 100,5% od dnia 19.12.1991 r. do dnia zapłaty (wniosek k. 15 akt księgi wieczystej KW nr (...)).

Postanowieniem z dnia 05.10.1994 r. Komornik Sądowy Rewiru I przy Sadzie Rejonowym w Suwałkach w sprawie z wniosku Banku (...) S.A. w P. Oddział w S. przeciwko W. C. umorzył postępowanie egzekucyjne, zwrócił tytuł wykonawczy wierzycielowi i ustalił koszty egzekucji. W uzasadnieniu komornik wskazał, że egzekucja z majątku dłużnika okazała się bezskuteczna, obie licytacje z nieruchomości dłużnika nie były skuteczne, brak było chętnych do nabycia nieruchomości (postanowienie k. 99 akt księgi wieczystej KW nr (...)).

Bank (...) Spółka Akcyjna w P. został w 1995 roku zlikwidowany, nabywcą majątku banku został Bank (...) Spółka Akcyjna w P. (dokumenty nadzoru bankowego k. 67-71).

W dniu 30.04.1996 r. sporządzono protokół wyboru uzgodnienia i przyjęcia do realizacji przez (...) Banku (...) SA w S. formy i trybu odzyskania wierzytelności Banku od dłużnika W. C.. Zadłużenie na dzień 30.04.1996 r. W. C. wynosiło 69.357,09 zł z tytułu kredytu udzielonego w dniu 08.05.1991 r. Wskazano, że podjęte były próby celem odzyskania wierzytelności polegające na egzekucji z nieruchomości i ruchomości dłużnika, próbie zawarcia ugody cywilno-prawnej w miesiącu IX-XI 1993 r. Obie te próby okazały się nieskuteczne. W uwagach dotyczących sprawy wskazano, że z uwagi na bezskuteczną egzekucję wierzytelność należy spisać na straty bez jej umorzenia. (protokół k. 78).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo W. C. nie zasługiwało na uwzględnienie. Stosownie do art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 19, poz. 147) w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nie istniejącego obciążenia lub ograniczenia, może żądać usunięcia niezgodności. Usunięcie takiej niezgodności w treści księgi wieczystej, w razie ustalenia jej występowania, może polegać bądź na wpisaniu nowego prawa, bądź na wykreśleniu prawa wpisanego i wpisaniu prawa nowego, bądź też na sprostowaniu treści istniejącego prawa.

W niniejszej sprawie powód W. C. domagając się uzgodnienia treści księgi wieczystej nr (...) z rzeczywistym stanem prawnym poprzez wykreślenie z działu IV tej księgi hipoteki przymusowej w kwocie 161.536.100,00 starych złotych z 100,5% odsetek od dnia 19 grudnia 1991 r. do dnia zapłaty wpisanej na rzecz Banku (...) Spółki Akcyjnej w P. Oddział w S.. Powód podnosił, że wierzytelność wygasła z uwagi na to że świadczenie zostało spełnione. Powód podnosił, że zgubił dowód wpłaty kwoty zadłużenia, zaś w księgach rachunkowych banku przejmującego jego dług nie został ujęty.

Zgodnie z treścią art. 94 ustawy o księgach wieczystych i hipotece wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką pociąga za sobą wygaśnięcie hipoteki. Podstawowym sposobem wygaśnięcia wierzytelności hipotecznej jest zapłata, na którą powoływał się powód w toku procesu.

Okoliczność zapłaty należności Banku (...) SA w P. zabezpieczonej hipotecznie nie została w toku procesu przez powoda wykazana, a to na nim w myśl art. 6 kc spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie. Wskazać należy, iż do stwierdzenia wygaśnięcia wierzytelności hipotecznej konieczne jest przeprowadzenie dowodu pozytywnego wskazującego sposób jej wygaśnięcia, czy to za pomocą przedstawienia dowodu zapłaty, dowodu potrącenia, dowodu zwolnienia z długu, złożenia sumy dłużnej do depozytu sądowego, itp. Dowód taki w niniejszej sprawie nie został przeprowadzony. Strona powoda powoływała się na fakt nieistnienia w księgach rachunkowych banku wzmianki o przejętej wierzytelności dłużnika W. C.. Brak takiego zapisu nie może być jednak sam w sobie podstawą wykreślenia hipoteki. Brak w tym zakresie miałby jedynie znaczenie w postępowaniu o zapłatę toczącym się przeciwko W. C. i w trudnościach dowodowych z tym związanych. Dla uwzględnienia powództwa o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym w zakresie wykreślenia hipoteki z działu IV tej księgi dowód taki nie jest wystarczający. Powód winien był udowodnić, że wierzytelność wygasła, a to nie zostało uczynione.

Sąd nie mógł również dać wiary twierdzeniom powoda (zeznania k. 116-117), że należność na rzecz Banku (...) została spłacona przez osobę trzecią – nabywcę nieruchomości. Powód nie przedstawił dowodu zbycia nieruchomości, aktu notarialnego, w którym zostałby poczyniony stosowny zapis o przeznaczeniu ceny sprzedaży na zaspokojenie wierzytelności wierzyciela hipotecznego. Z zeznań powoda wynika, że były jedynie ustne uzgodnienia między nim a nabywcą nieruchomości, na podstawie których ów nabywca miał spłacić za niego dług wobec Banku (...). Powód wskazał, że nie wie czy nabywca ów spłacił ten dług, nie interesował się tym. Twierdzenia powoda nie zostały poparte żadnymi pozytywnymi dowodami. Powód nie znał personaliów rzekomego nabywcy nieruchomości wchodzących w skład jego gospodarstwa rolnego. Co więcej, wskazać należy, iż twierdzeniom powoda przeczy materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy i w aktach księgi wieczystej. Powód twierdził bowiem, że z uwagi na uregulowanie zadłużenia nie odbyła się licytacja jego nieruchomości. Tymczasem z postanowienia komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wynika, że odbyły się dwie licytacje nieruchomości dłużnika, jednakże były one bezskuteczne, gdyż nikt do nich nie przystąpił. Sama egzekucja została umorzona z uwagi na bezskuteczność, a nie z uwagi na spełnienie świadczenia.

Z. z treścią art. 816 kpc po ukończeniu postępowania egzekucyjnego należy na tytule wykonawczym zaznaczyć wynik egzekucji i tytuł zatrzymać w aktach, a jeżeli świadczenie objęte tytułem nie zostało zaspokojone całkowicie, tytuł zwrócić wierzycielowi.

W niniejszej sprawie treść postanowienia komornika z dnia 05.10.1994 r. o umorzeniu postępowania egzekucyjnego i fakt zwrotu wierzycielowi tytułu wykonawczego wskazuje, że świadczenie nie zostało spełnione, bo gdyby zostało spełnione, tytuł wykonawczy pozostałby w aktach sprawy egzekucyjnej opatrzony o stosowna wzmiankę o jego wykonaniu w całości.

Wskazać również należy, iż fakt istnienia świadczenia niezaspokojonego w roku 1996 potwierdza przedstawiony przez stronę pozwaną protokół wyboru uzgodnienia i przyjęcia do realizacji przez (...) Banku (...) S.A. w S. formy i trybu odzyskania wierzytelności Banku od dłużnika W. C.. Protokół ten odzwierciedla przebieg windykacji należności od dłużnika – powoda w niniejszej sprawie. Odzwierciedla również fakt przeprowadzenia przez komornika bezskutecznej egzekucji m.in. z nieruchomości dłużnika.

Z tego względu stwierdzić należy, iż powód nie wykazał, by wierzytelność zabezpieczona hipotecznie wygasła, a wobec tego brak jest podstaw do wykreślenia hipoteki z działu IV księgi wieczystej.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, iż zapis w dziale IV księgi wieczystej (...) zgodny jest z rzeczywistym stanem prawnym. Z tego względu powództwo W. C. zostało oddalone.

SSR Anna Magdalena Taraszkiewicz