Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 stycznia 2015 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu – Wydział XIII Cywilny Rodzinny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Agata Kotuła

Sędziowie: SSO Teresa Znaińska

del. SSR Barbara Chmielowska

Protokolant: Magdalena Maślanka

po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2015 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa małoletnich D. O., S. O. (1), K. O. i B. O. reprezentowanych przez przedstawicielkę ustawową S. O. (2)

przeciwko K. O. (1)

o alimenty

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Trzebnicy z dnia 26 czerwca 2014 r. sygn. akt III RC 277/13 ;

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 600 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego poniesionych przez powodów w postępowaniu odwoławczym

Sygn. akt XIII Ca 497/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 26 czerwca 2014 r., sygn. akt III RC 277/13 Sąd Rejonowy w Trzebnicy w pkt. I zasądził alimenty od pozwanego K. O. (1) na rzecz małoletnich powodów D. O., S. O. (1), K. O. w kwocie po 700 zł miesięcznie na każde z nich i na rzecz małoletniego powoda B. O. alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie, łącznie w kwocie 2600 zł, płatnej z góry do rąk matki powodów S. O. (2) do 10-tego dnia każdego miesiąca poczynając od dnia 6 grudnia 2013 r. z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat; w pkt. II dalej idące powództwo oddalił; w pkt. III odstąpił od obciążania powodów kosztami w tej części postępowania; w pkt. IV nakazał pozwanemu aby uiścił na rzecz Skarbu Państwa (kasa tut. Sądu) kwotę 1560 zł plus 12 zł za klauzulę wykonalności tytułem należnej opłaty sądowej; w pkt. V zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 2417 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego; w pkt. VI wyrokowi w pkt I nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Rozstrzygnięcie powyższe Sąd oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

S. O. (2) i pozwany K. O. (1) są małżeństwem od 10 lat. Mają czworo dzieci – D. O. lat 11, S. O. (1) lat 9, K. O. lat 8 i B. O. 1 rok życia. Mieszkają razem z powodami w domu jednorodzinnym będącym własnością pozwanego. Jest w nim 6 pokoi, kuchnia i dwie łazienki. Przed ślubem pozwany i matka powodów notarialnie ustanowili rozdzielność majątkową małżeńską. Od 02.11.2009 r. S. O. (2) prowadzi własną firmę, która zajmuje się wywozem nieczystości płynnych. Wcześniej prowadził ją pozwany. Do 21 czerwca 2014 r. S. O. (2) pobierała zasiłek macierzyński w średniej kwocie 1230 zł netto miesięcznie. Obecnie pobiera jedynie zasiłek rodzinny z dodatkami w łącznej kwocie 555 zł miesięcznie.

W czasie urlopu macierzyńskiego firma płaciła podatek ryczałtowy. W 2013 roku uzyskany z działalności przychód wyniósł 90 618 zł, z czego dochód wynosił 30 000 zł. Od 01.01.2014 r. zmieniła się forma rozliczenia podatkowego na księgę przychodów i rozchodów. W okresie od 01.01.2014 r. do 31.04.2014 r. formalny średni dochód w firmie wynosił 2891 zł miesięcznie. S. O. (2) zatrudnia w firmie na umowę zlecenie jedynie pozwanego, który jeżdżąc beczkowozem czyści szamba u klientów. W dniu 05.10.2011 r. S. O. (2) pobrała z pozwanym kredyt w Banku (...) – na remont domu. Spłaca go sama do października 2017 r. w ratach po 547 zł miesięcznie z pieniędzy uzyskanych z zasiłków rodzinnych na dzieci. W dniu 05.02.2013 r. S. O. (2) i pozwany pobrali kredyt w kwocie 48 958 zł na zakup samochodu osobowego D., z którego korzystała matka powodów. Kupiła auto za 47 000 zł. Spłacała sama raty po 1039 zł miesięcznie z pieniędzy pochodzących z zasiłku macierzyńskiego. Sprzedała go 27.04.2014 r. za 43 000 zł, bo nie miała pieniędzy na dalsze spłaty. Zdołała spłacić łącznie 4000 zł rat. Pozostały dług w banku w kwocie 43 000 zł spłacił nowy nabywca auta regulując cenę zapłaty. W związku z tym S. O. (2) ze sprzedaży nie pozostały żadne pieniądze. W maju 2014 r. kupiła sobie używane (...) za 600 zł, które dostała od pozwanego. Oprócz 555 zł świadczeń rodzinnych od marca 2013 r. S. O. (2) otrzymuje 300-500 zł miesięcznie, które pozwany przelewa na konto firmy. Przeznacza te pieniądze na częściowe opłaty TV, telefonu, Internetu i usług księgowej. Resztę tych opłat pokrywa pozwany. Średnio 2 razy w miesiącu klienci firmy za czyszczenie szamba przekazują matce powodów łącznie 300 zł, z czego zatrzymuje sobie 50 zł, a resztę oddaje pozwanemu na jego żądanie. Dodatkowo pozwany wydziela jej 20-50 zł tygodniowo na utrzymanie jej i dzieci. Od klientów i męża S. O. (2) dostaje średnio łącznie 300 zł miesięcznie. Od 21.06.2014 r. jej średni dochód wynosi 800 zł miesięcznie, licząc w tym pieniądze przeznaczane przez nią na w/w opłaty. Wcześniej w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego dochód wynosił 1630 zł. Sama kupuje powodom żywność na kredyt w miejscowym sklepie. Ostatni dług w sklepie spłaciła w kwocie 830 zł, z pobranego w tej wysokości zasiłku macierzyńskiego – w czerwcu 2014 r. W utrzymaniu powodów S. O. korzysta z pomocy finansowej matki i babci. Rzeczowej pomocy udzielają jej oprócz nich koleżanki. Matka nie kupuje odzieży powodom. Niemalże w całości korzystają oni z odzieży używanej darowanej przez jej koleżanki, podobnie jak ona sama. W styczniu 2014 r. stryj pozwanego J. O. (1) z jego żoną dali S. O. (2) 300 zł na zakup miału węglowego. Co tydzień zawożą jej i powodom pierogi. W styczniu 2014 r. oboje widzieli w lodówce powodów tylko szyję z indyka i salami. K., D. i S. przestali uczęszczać na zajęcia karate w kwietniu 2014 r. bo matce zabrakło na ten cel pieniędzy. Szkolne wyjazdy powodów K., D. i S. do teatru lub kina są finansowane częściowo z pieniędzy rodziców i komitetu rodzicielskiego, bo matkę nie stać na nie. Pozwany nie chciał zapłacić za wakacyjną wycieczkę rowerową D. ze szkoły. Powód pojedzie na nią bo matka jego koleżanki z klasy przekazała na ten cel 1200 zł. Do tej pory powodowie praktycznie nie jeździli na ferie i wakacje. D. w 2012 i 2013 roku był na turnusie lekarskim dla osób odchudzających się i za jego pobyt płacił pozwany dwa razy po 500 zł. W maju 2014r. wyjechał na „Zieloną szkołę”, za którą matka zapłaciła 300 zł. S. była na „Zielonej szkole” razem z nim z tym, że za jej wyjazd płacił 400 zł pozwany.

Powód D. O. ma 11 lat i zdał do IV klasy SP. Miesięcznie na jego wyżywienie matka powinna wydawać 400-500 zł, a na zakup odzieży 200-300 zł. Od stycznia 2013 r. małoletni leczy się u ortodonty. Na początku leczenia matka zapłaciła 1250 zł za górną część jego aparatu ortodontycznego. W kwietniu 2014 r. miał mieć założoną dolną cześć aparatu, ale matka nie miała pieniędzy na jego zakup. Wizyty u ortodonty kosztują 150 zł miesięcznie. D. opuścił kilka ostatnich wizyt z powodu braku pieniędzy. Od września 2013 r. małoletni jest pod nieodpłatną kontrolą psychologa i psychiatry we W. z powodu konfliktów między rodzicami w domu. Środki czystości D. powinny kosztować 30-40 zł miesięcznie. Jego ostatnia wyprawka szkolna z używanymi podręcznikami kosztowała 600 zł. Pozwany przeznaczył na nią 100 zł, S. O. 150 zł, a resztę pokryła babka S. O. (2). Za ubezpieczenie i komitet rodzicielski S. O. zapłaciła 65 zł. Matka opłaca synowi doładowanie telefonu 20 zł miesięcznie.

Powódka S. O. (1) ma 9 lat zdała do III klasy SP. Miesięcznie na jej wyżywienie matka powinna wydawać 300-400 zł, a na zakup odzieży 200 zł i na środki higieniczne 30-40 zł. Od stycznia 2013 r. S. nosi aparat ruchomy nazębny, za który pozwany zapłacił 500 zł. Jej wizyty u ortodonty co 6 miesięcy kosztują 100 zł. Przez ostatnie pół roku nie była na nich z powodu braku pieniędzy. Ostatnia wyprawka szkolna, ubezpieczenie i komitet kosztowały 300-400 zł. Za doładowanie jej telefonu płaci ojciec -20 zł. Za zajęcia taneczne i plastyczne matka płaci 70 zł.

Powód K. O. ma 8 lat i zdał do II klasy SP. Miesięcznie na jego wyżywienie matka powinna wydawać 300-400 zł, a na odzież do 200 zł, na środki higieniczne 30-40 zł. Jego ostatnia wyprawka szkolna z podręcznikami kosztowała 300-400 zł. Głównie finansowała ja babka S. O.. Zajęcia taneczne i plastyczne K. opłacała matka – 70 zł miesięcznie.

Małoletni B. O. ma rok życia. Miesięcznie na jego wyżywienie matka powinna wydawać średnio 300 zł, na pampersy 80 zł, na ubranka 200 zł, na środki higieniczne i maść na odparzenia do 110 zł.

Incydentalnie w czasie chorób dzieci, matka wydaje na lekarstwa średnio 150-200 zł na każde z nich. 17.06.2014 r. S. O. wzięła w aptece na kredyt lekarstwa dla chorego B..

W marcu 2014 na 8 dni S. O. (2) zawiesiła działalność gospodarczą bo pozwany nie dawał jej pieniędzy. Podjęła ją ponownie po obietnicach męża, że będzie jej je przekazywał.

Praktycznie od czasu zawarcia małżeństwa S. O. wyłącznie sama opiekuje się powodami aktualnie utrzymuje stały kontakt z ich szkołą.

Pozwany K. O. (1) czyści szamba i zajmuje się wszystkimi bieżącymi sprawami związanymi z prowadzeniem firmy. Odbiera rachunki za usługi od klientów na podstawie których S. O. (2) wystawia faktury i prowadzi dokumentację firmy. Pracując na umowę zlecenie pozwany zarabia formalnie 500 zł brutto, a 363 zł netto miesięcznie. Wraz z żoną fikcyjnie ustalili zarobki w celu uniknięcia opłaty wyższych składek do ZUS.

Pozwany z dochodów firmy opłaca rachunki w domu. Miesięcznie średnio płaci za energię 380 zł, za śmieci 57 zł, za TV Cyfrę i P. 120 zł, internet 50 zł, za telefon domowy 50-80 zł. Co 2 miesiące za butlę gazu płaci 50 zł, za wodę 150 zł. Co kwartał opłaca 92 zł podatku od nieruchomości. W okresie grzewczym od października do końca kwietnia na miał węglowy do pieca wydaje 4200 zł – po 600 zł miesięcznie.

Z dochodów firmy pozwany spłaca 4 kredyty. 7.06.2013 r. razem z żoną wzięli w leasing samochód ciężarowy - beczkowóz do wywozu nieczystości. Pozwany spłaca raty leasingowe w kwocie 1719 zł do 7 lipca 2017 r. We wrześniu 2013 r. pozwany pobrał z żoną kredyt w kwocie 33.000 zł. Przeznaczył 25.000 zł na naprawę silnika w beczkowozie. Pozostałą kwotę stanowią odsetki. Pozwany spłaca go do 26.09.2016 r. w ratach po 925 zł miesięcznie. Od stycznia 2013 r. pozwany spłaca kredyt pobrany w kwocie 3000 zł – w ratach po 100 zł miesięcznie, do 1 sierpnia 2015 r. Formalnie pobrała go babka jego żony. Pozwany przeznaczył go w całości na zakup opon do jego ciągnika. Od wiosny 2012 r. spłaca raty po 245 zł miesięcznie kredytu pobranego w łącznej kwocie 10.000 zł przez babkę żony. Spłaca go do wiosny 2017 r. i przeznaczył go na elewację swego domu.

K. O. (1) żywi się poza domem. Praktycznie w domu tylko nocuje. Często nie spędza w nim weekendów. Z dochodów firmy przekazuje żonie na konto firmy 300 – 500 zł miesięcznie. Osobiście wydziela jej średnio 200 zł miesięcznie i pozwala jej zatrzymać 100 zł miesięcznie z opłat za usługi uiszczonych przez klientów w jego domu. Przekazane 800 zł miesięcznie pozwany przeznacza na potrzeby powodów. Dodatkowo sam kupuje żywność dla dzieci w niedużej ilości. Pozwany nie kupuje odzieży, środków czystości dla powodów. Nie pokrywa kosztów zakupu ich wyprawek szkolnych. W kwietniu 2014 r. kupił za 450 zł monitor do komputera powodów. Jak wcześniej wspomniano zapłacił 400 zł za „Zieloną szkołę” S. w maju 2014 i w 2012 r. oraz 2013 r. roku dwa razy po 500 zł za turnus leczniczy D.. W kwietniu 2014 kupił D. koszulkę za 40 zł. W maju 2014 r. dał trojgu powodom po 20 zł na festyn szkolny. W marcu 2014 r. 16.04.2014 r. dał żonie 2 razy po 50 zł. 10.04.2014 r. zapłacił za zajęcia taneczne dzieci 140 zł i fryzjera 60 zł. 11.04.2014 pozwany kupił dla B. wózek spacerowy za 350 zł. K. O. (1) w 2013r. był raz w szkole u D., wezwany przez wychowawcę. Dobrowolnie pytał o naukę i zachowanie syna będąc 2 razy w jego szkole w 2014 r. Nie chodzi na wywiadówki powodów. Wyręcza go w tym żona.

Pozwany pomaga odpłatnie swemu ojcu w gospodarstwie rolnym. Nie ujawnia swych dochodów i nie ustalono ile zarabia z tego tytułu.

Obecnie toczy się przeciwko niemu postępowanie karne o psychiczne i fizyczne znęcanie nad rodziną. Z powodu konfliktów przez grudzień 2013 r. S. O. (2) mieszkała z powodami w domu jej babki. Pozwany dał wtedy powodom po 100 zł na Święta Bożego Narodzenia.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy przeprowadzając analizę przepisów art. 133 § 1 kro i 135 kro uznał, że powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Sąd Rejonowy w oparciu o zebrane w sprawie dowody ustalił, że pozwany nie łoży dobrowolnie na utrzymanie powodów w wystarczający sposób i w niezbędnym zakresie. W związku z tym Sąd ustalił alimenty w wysokości, która pozwoli na zaspokojenie podstawowych, usprawiedliwionych potrzeb małoletnich. Zdaniem Sądu Rejonowego miesięczny koszt utrzymania małoletniego D. O. wynosi 965 zł, małoletniej S. O. (1) 779 zł miesięcznie, małoletniego K. O. 763 zł, małoletniego B. O. 640 zł, tj. łączny koszt utrzymania czworga małoletnich wynosi 3147 zł miesięcznie. Sąd Rejonowy zasądził alimenty w łącznej kwocie 2600 zł miesięcznie przyjmując, że brakujące 547 zł zostanie uzupełnione z pobieranych przez powodów świadczeń rodzinnych w kwocie 555 zł miesięcznie. Zgodnie z wytycznymi Sądu Najwyższego przy ustaleniu alimentów uwzględnia się bowiem zasiłki rodzinne przeznaczone na potrzeby dzieci. Na podstawie art. 135 § 2 kro tymczasowo Sąd zwolnił w całości S. O. (2) z pieniężnego obowiązku alimentacyjnego wobec powodów zaliczając na jego poczet jej osobisty trud w wychowaniu i codziennej opiece nad dziećmi albowiem obowiązek sprawowania opieki nad nimi i ich wychowania obciąża wyłącznie matkę. Pozwany wyizolował się z życia rodzinnego i unika przebywania w domu. Przy posiadaniu czworga dzieci w tym jednego rocznego, obowiązki matki mają wymiar szczególny i zasługują na ich uwzględnienie w stopniu przyjętym przez Sąd. W obecnej sytuacji rodzinnej S. O. (2) nie ma fizycznej możliwości podjęcia pracy i wraz z dziećmi jest zdana jedynie na finansową pomoc męża.

W oparciu o dowody Sąd uznał, że pozwany posiada możliwości zarobkowe pozwalające mu na łożenie alimentów w zasądzonej kwocie tym bardziej, że jak sam zeznał, na utrzymanie rodziny przeznacza 3000-3500 zł miesięcznie. W ocenie Sądu Rejonowego pozwany nie ujawnia swoich zarobków w całości. Od 1.01.2014 r. średni dochód z działalności firmy wynosi 2891 zł miesięcznie. Natomiast stałe wydatki pozwanego na pokrycie rachunków związanych z utrzymaniem i spłatą 4 kredytów, wynoszą 3806 zł miesięcznie. Jeśli do tych wydatków dodać 3500 zł, które zgodnie z jego deklaracją przeznacza na utrzymanie rodziny, to przyjąć należy, że pozwany wydaje łącznie 7306 zł miesięcznie czyli dwa razy więcej niż zarabia firma. Sąd Rejonowy ustalił, że dodatkowo pozwany zarobkuje w gospodarstwie swego ojca. W oparciu o przepis art. 133 § 1 w zw. z art. 135 § 2 kro orzeczono jak w pkt. I i II wyroku. O kosztach sadowych orzeczono na podstawie art. 96.1 pkt. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z 28.07.2005 r. ze zmianami. O kosztach adwokackich orzeczono na podstawie art. 98 § 1 kpc i § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. o opłatach za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany, zaskarżając wyrok Sądu Rejonowego w całości i zarzucając:

1/ naruszenie przepisów prawa procesowego mających istotny wpływ na wynik postępowania, a mianowicie:

a)  niewyjaśnienie faktów istotnych dla sprawy oraz sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału, błędy w ustaleniach faktycznych oraz oparcie rozstrzygnięcia o niepełny lub wątpliwy materiał dowodowy, z naruszeniem art. 233 § 1 kpc na skutek przeprowadzenia przez Sąd I instancji postępowania dowodowego bez rozważenia w sposób bezstronny i wszechstronny zebranego w sprawie materiału dowodowego (z naruszeniem zasad doświadczenia życiowego i zasad logicznego rozumowania oraz wykroczeniem poza ramy swobodnej oceny materiału dowodowego) oraz nierozpoznanie istoty sprawy polegające na:

b)  naruszenie art. 227 kpc poprzez uznanie za wiarygodne zeznań świadków, którzy twierdzą, że byli w domu stron i pominięcie zeznań innych świadków wskazujących na faktyczny stan stosunków finansowych stron i zaopatrzenia alimentacyjnego dzieci;

c)  naruszenie art. 187 kpc poprzez brak uznania, że całkowita zmiana żądania pozwu powinna skutkować wyrokowaniem od daty jej wniesienia, a nie od daty pierwotnego żądania, w szczególności, że mienione żądanie nie wskazuje od jakiej daty należy zasądzić alimenty, zatem Sąd I instancji orzekł ponad żądanie matki powodów zamiast od daty wpłynięcia pisma zmieniającego żądanie pozwu, gdyż ona sama nie wskazuje od kiedy domaga się zasądzenia, a dokładnie datą tą powinien być dzień złożenia przedmiotowego pisma w Sądzie I instancji;

d)  naruszenie art. 217 § 1 kpc w zw. z art. 232 kpc poprzez pominięcie wnioskowanych przez pozwanego środków dowodowych w postaci: zobowiązania S. O. (2) do złożenia do akt sprawy wyciągów bankowych prowadzonej działalności zgodnie z art. 7 Prawa Bankowego, gdyż dotychczas złożone są niepełne i nie spełniają wymogów dokumentu urzędowego, poza tym noszą znamiona ingerencji posiadacza rachunku oraz o zobowiązanie kuratora sądowego M. S. do złożenia do akt niniejszej sprawy wywiadu kuratorskiego w sprawie z zawiadomienia Szkoły Podstawowej w K., prowadzonego w dniu 7 maja 2014 r. oraz o przeprowadzenie dowodu z przedmiotowego wywiadu; brak przeprowadzenia tych dowodów uniemożliwił określenie jakimi faktycznie środkami matka powodów dysponuje (w tym zakresie Sąd I instancji oparł się jedynie na jej twierdzeniach) oraz czy wypełnia swoje obowiązki wychowawcze, na bazie których Sąd I instancji zwolnił ją z obowiązku alimentacyjnego w całości, co do odmowy przeprowadzenia dowodów złożone zastrzeżenia do protokołu rozprawy;

e)  naruszenie art. 3 kpc poprzez dopuszczenie dowodu z zaświadczeń o zarobkach prowadzonej przez powódkę działalności gospodarczej, podczas gdy Sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku sam stwierdza, że zaświadczenia te nie są wiarygodne, a w trakcie postępowania dowodowego nie wyraża zgody na dopuszczenie dowodu z wyciągu z rachunkowej księgi przychodów i rozchodów, na żądanie pełnomocnika pozwanego jako środka precyzyjnego i wskazującego na możliwość dokładnej oceny materiału dowodowego i finansowego potencjału działalności;

f)  naruszenie prawa do obrony i spowodowanie nieważności postępowania w świetle art. 379 ust. 5 kpc poprzez uniemożliwienie pozwanemu obrony swoich praw w zakresie przeprowadzenia wnioskowanych dowodów i arbitralne uznanie twierdzeń powódki jako prawdziwych jeszcze przed przeprowadzeniem postępowania dowodowego i dopuszczeniem pozwanego do zeznań; w tym naruszeniu art. 2 Konstytucji RP poprzez naruszenie zasady sprawiedliwości społecznej i nierównego traktowania stron procesu; naruszeniu art. 45 Konstytucji RP, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły Sąd, poprzez pominięcie stanowiska pozwanego popartego zeznaniami powołanych świadków;

g)  zmiana żądania pozwu, jak i fakt złożenia do akt sprawy dowodu wypłaty matce powodów pokwitowanej przez nią kwoty 2.598 zł powinien ponadto skutkować obniżeniem zasądzonej kwoty i zliczeniem pokwitowanych kwot na poczet alimentów; w tym zakresie należy również domniemywać, że otrzymywała ona środki finansowe wcześniej bez pokwitowania, jak i później (natomiast w celu uniemożliwienia pozwanemu skutecznej obrony matka powodów odmawiała dalszych pokwitowań);

2/ naruszenie przepisów prawa materialnego:

a)  art. 6 kc w zw. z art. 135 § 1 i 2 krio poprzez przyjęcie, że matka powodów udowodniła wysokość dochodzonych świadczeń alimentacyjnych i zarobkowe i majątkowe możliwości pozwanego oraz poprzez zwolnienie powódki z obowiązku alimentacyjnego w całości bez podstawy prawnej i wbrew ustalonemu stanowi faktycznemu, w tym w szczególności w świetle zeznań świadków zawnioskowanych przez pozwanego;

b)  art. 5 kc w zw. z art. 128 krio poprzez brak uznania, że matka powodów nadużywa przysługującego jej prawa podmiotowego niezgodnie z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem, tj. w celu zmuszenia powoda do stosownego – oczekiwanego przez nią zachowania, rozliczania się z prowadzonej działalności gospodarczej, w tym Sąd I instancji pomija fakt założenia pozwanemu niebieskiej karty i faktu prowadzenia postępowania prokuratorskiego Ds. 1958/13, który to środek dowodowy mimo zgłoszenia przez strony nie został rozważony przez Sąd I instancji w żadnym zakresie;

c)  dokonanie oceny dowodów bez rozważenia ich w sposób bezstronny i wszechstronny i nie wzięcia pod uwagę faktu, że to matka powodów odseparowała pozwanego od dzieci, uniemożliwiła mu sprawowanie opieki nad nimi i traktuje go jedynie jako źródło przychodów, w tym zarobkowania dla samej siebie;

d)  błędne przyjęcie za ustalone, że skoro świadkowie wnioskowani przez pozwanego nie byli w domu stron to nie mogą być źródłem wiarygodnych informacji oraz że babcia i matka reprezentantki powodów regularnie łożyły na małoletnich znaczne kwoty, a nie zbadano jakie mają przychody i czy faktycznie mogą, aż w takim zakresie finansowym i okresie czasu udzielać tak znacznej pomocy; uznania za wiarygodne zeznania J. O. (2) wujka pozwanego, pozostającego w wieloletnim konflikcie rodzinnym z ojcem pozwanego, że lodówka jest pusta, podczas gdy strony posiadają dwie lodówki, że należało nabyć opał podczas gdy pozwany go już kupił, że należy małoletnim dowozić jedzenie podczas gdy najstarszy syn cierpi na nadwagę;

e)  dokonanie oceny materiału dowodowego kolidującej z regułami logicznego wnioskowania i przyjęcie, że:

- należy zasądzić alimenty, a matka powodów wraz z dziećmi stołuje się wielokrotnie w hotelu (...), podczas gdy zasady doświadczenia życiowego wskazują, że osoba bez środków do życia nie będzie korzystać z usług kulinarnych żadnego hotelu;

- pozwany dodatkowo zarobkuje u swojego ojca, podczas gdy pozwany zeznaje przeciwnie, natomiast matka powodów dowodzi wielkości gospodarki w wysokości 42 ha, a następnie przyznaje, że jest to areał około 4 ha, przez co jej zeznanie nabiera charakteru niewiarygodności nie tylko w tej kwestii, pomijając jednocześnie, że pozwany spłaca ojcu jedynie dług wdzięczności z którego korzystają jego dzieci i ich matka mieszkając na terenie podarowanym przez ojca pozwanego i w domu praktycznie przez niego wybudowanym;

- matka powodów spłaca kredyty z uzyskiwanych zasiłków rodzinnych i opiekuńczych za samochód D., podczas gdy pomija się fakt w jak znacznych kwotach dokonuje płatności z kart kredytowych przypisanych do kont bankowych czego dowodzą załączone do pozwu dokumenty płatnicze w znacznych kwotach, których zliczenie wyłącza możliwość opłacania jakichkolwiek kredytów, a Sąd I instancji ustala, że płaciła kredyty za samochód D. i kredyt remontowy, przeczy temu zestawienie obrotów na kartach kredytowych i zestawienie operacji gotówkowych;

- zasądzone miesięczne alimenty nie stanowią nadmiernego obciążenia dla pozwanego, w sytuacji gdy działalność gospodarcza należy jedynie do powódki i w aktach postępowania prokuratorskiego istnieją dowody, jak często matka powodów odbierała możliwość zarobkowania pozwanemu bez szczególnej przyczyny, jedynie na skutek chwilowego kaprysu to jest wadliwego ustalenia, że zasądzona kwota alimentów jest adekwatna do możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego i usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych;

- uznanie, że zasądzona kwota alimentów nie jest wygórowana, pomijając jednocześnie zasadę prawa rodzinnego, że dzieci dzielą los rodziców (w tym finansowy), podczas gdy pozwany zarabia jedyne 365 zł miesięcznie i tak wysokie alimenty sprawiają, że popada on w niedostatek, co więcej Sąd I instancji nie wziął pod uwagę, że przy tej ilości dzieci rodzice zobowiązani są do większej oszczędności i kontroli wydatków w proporcji do zarobków, a przecież o ilości dzieci nie decydował tylko pozwany, wobec kwoty alimentów tylko on ponosi konsekwencji tej decyzji.

Na uzasadnienie podał, że na bieżąco i regularnie spełniał obowiązek alimentacyjny. Dzieci nie miały nigdy niezaspokojonych potrzeb, w związku z tym nie zaistniały przesłanki do zasądzenia alimentów. Zarzucił apelujący, że wysokość zasądzonych alimentów jest nieadekwatna do rzeczywistych możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego. Nadto zarzucił, że Sąd I instancji nie rozważył także kwestii czynnego udziału pozwanego w życiu swych dzieci, a tym samym jego osobistego udziału w ich wychowanie, co ma istotne znaczenie dla ustalenia obowiązku alimentacyjnego. Zarzucił, że ustalenia Sądu I instancji stoją w sprzeczności z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Koliduje zdaniem pozwanego z regułami logicznego wnioskowania twierdzenie Sądu I instancji, iż to przede wszystkim matka powodów podejmuje osobiste starania w zakresie wychowania małoletnich. Podał, że dba o codzienne sprawy dzieci oraz o ich rozwój fizyczny i duchowy.

Mając na uwadze powyższe wniósł o:

- uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania;

ewentualnie o:

- zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa;

- zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi powodowie wnieśli o oddalenie apelacji jako bezzasadnej i zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy wyjaśnił istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności faktyczne i poczynił prawidłowe ustalenia, które Sąd Okręgowy przyjął za własne, właściwie przeprowadził postępowanie dowodowe, prawidłowo powołał także podstawy prawne rozstrzygnięcia oraz dokonał ich wykładni. Ustalenia te pozwalają na stwierdzenie, że zarzuty apelacji nie zasługują na uwzględnienie.

Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy nie naruszył przepisu art. 233 § 1 kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów.

Sąd ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych. Reguła ta, współokreślająca granice swobodnej oceny dowodów nie będzie zachowana, jeżeli wnioski wyprowadzone przez sąd przy ocenie dowodów nie układają się w logiczną całość zgodną z doświadczeniem życiowym, lecz pozostają ze sobą w sprzeczności, a także gdy nie istnieje logiczne powiązanie wniosków z zebranym w sprawie materiałem dowodowym (uzas. wyroku SN z dnia 9.12.2009 r., IV CSK 290/09).

Wbrew zarzutom apelacji ustalenia Sądu Rejonowego nie są sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego oraz zasadami logicznego rozumowania. Dokonując ustaleń Sąd I instancji uwzględnił bowiem wszystkie dowody przeprowadzone w postępowaniu, jak również wszelkie okoliczności towarzyszące przeprowadzaniu poszczególnych dowodów i mające znaczenie do oceny ich mocy i wiarygodności. Nie ma, zdaniem Sądu Okręgowego, uzasadnionych powodów by - w myśl zarzutów skarżącego - zakwestionować istnienie logicznego związku między treścią przeprowadzonych dowodów a ustalonymi na ich podstawie w drodze wnioskowania faktami stanowiącymi podstawę zawartego w nim rozstrzygnięcia.

Jak słusznie uznał Sąd Rejonowy, roszczenie oparte jest na treści art. 133 krio i art. 135 krio. Zgodnie z treścią art. 133 § 1 krio rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Z art. 135 § 1 krio wynika, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Sąd Okręgowy przede wszystkim wskazuje, że nie znajduje potwierdzenia zarzut błędnych ustaleń faktycznych dotyczących w szczególności możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego K. O. (2), bowiem Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił te możliwości i dochody pozwanego. Nie sposób uznać, że jedynym dochodem uzyskiwanym przez pozwanego jest kwota 365 zł netto miesięcznie z tytułu świadczonej pracy i w związku z wysokością ustalonych alimentów na rzecz małoletnich powodów przez Sąd Rejonowy, pozwany popadnie w niedostatek. Kluczowe dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy miały zeznania pozwanego który zeznał, jak wskazał Sąd Rejonowy, że na utrzymanie rodziny faktycznie przeznacza kwoty od 3000 - 3500 zł miesięcznie. Jeśli chodzi natomiast o kwestię dobrowolnego przekazywania przez pozwanego kwot pieniężnych na utrzymanie dzieci to wskazać należy, że w sytuacji, gdy Sąd środki te uzna za wystarczające dla zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb dziecka, świadczenie ustala się w tej wysokości w sentencji postanowienia (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 1951 r., sygn. I C 98/51, OSNC 1952, Nr 2, poz. 38). Skoro zatem pozwany był w stanie dobrowolnie przekazywać na rzecz dzieci określone kwoty, to tym bardziej będzie w stanie partycypować w kosztach utrzymania w kwocie zasądzonej przez Sąd Rejonowy.

Słusznie zatem Sąd I instancji ustalił alimenty na rzecz małoletnich powodów w łącznej wysokości 2600 zł miesięcznie. Sąd Okręgowy podziela także pogląd Sądu Rejonowego, że pozwany nie ujawnia prawdziwej wysokości osiąganych dochodów, mając na uwadze wysokość jego zobowiązań z tytułu spłaty kredytów i innych wydatków oraz z wydatków związanych z dobrowolnym, deklarowanym przez pozwanego łożeniem na utrzymanie rodziny.

Odnosząc się w dalszej kolejności do pozostałych zarzutów sformułowanych przez apelującego wskazać należy, w odniesieniu do zarzutu dotyczącego oddalenia wniosku o przeprowadzenie wywiadu kuratora, iż w niniejszym postępowaniu został zgromadzony tak obszerny materiał dowodowy, który pozwolił na wydanie rozstrzygnięcia bez potrzeby przeprowadzania w/w dowodu. Nadto wskazać należy, że w sprawach o alimenty, w odróżnieniu do postępowań opiekuńczych przeprowadzenie przez Sąd dowodu w postaci wywiadu kuratora nie jest konieczne. Nadto jak wynika z akt sprawy, pełnomocnik pozwanego nie wskazał, na jaką okoliczność miał być tenże dowód przeprowadzony.

Dalej wskazać należy, że chybione są zarzuty apelacji dotyczące przyznania przez Sąd Rejonowy waloru wiarygodności zeznaniom świadków, którzy bywali w domu stron i mieli wiedzę na okoliczność sytuacji materialnej stron, potrzeb małoletnich powodów. Słusznie również Sąd I instancji takiego waloru odmówił zeznaniom tych świadków pozwanego, którzy w domu stron nie bywali, jak wynika z ustaleń dokonanych przez Sąd Rejonowy, świadkowie ci widywali na zakupach zarówno pozwanego, jak i jego żonę.

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 217 § 1 kpc w zw. z art. 232 kpc poprzez pominięcie wnioskowanych przez pozwanego środków dowodowych w postaci zobowiązania S. O. (2) do złożenia do akt sprawy wyciągów bankowych prowadzonej działalności zgodnie z art. 7 Prawa Bankowego, gdyż jak zarzucał pozwany dotychczas złożone są niepełne i nie spełniają wymogów dokumentu urzędowego i poza tym noszą znamiona ingerencji posiadacza rachunku wskazać należy, że wyciągi bankowe przedstawione przez przedstawicielkę ustawową małoletnich powodów nie wymagają podpisu i są zgodne z wymogami art. 7 Prawa bankowego, stanowiącego w stosunku do art. 245 kc przepis szczególny.

Sąd Okręgowy uznał, że zarzuty apelacji dotyczące naruszenia art. 2 i 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. są chybione. Przepis art. 45 Konstytucji RP stanowi, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy zastosował dla oceny zgłoszonego żądania właściwe przepisy prawa materialnego, dokonał właściwej wykładni przepisów, przez co nie doszło do naruszenia zasad i charakterze konstytucyjnym. Pozwany nie został pozbawiony prawa do sądu, bowiem żądanie pozwanego zostało rozpoznane przez Sąd. Również złożenie apelacji i rozpoznanie jej przez Sąd Okręgowy jest potwierdzeniem realizacji prawa do sądu oraz prawa do dwuinstancyjności. Nie był pozwany pozbawiony inicjatywy dowodowej, ani też nikt go w tym zakresie nie ograniczał.

Pozostałe zarzuty sformułowane przez pozwanego nie miały wpływu na treść rozstrzygnięcia.

Stąd też mając na uwadze powyższe na podstawie art. 385 kpc Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt. I sentencji.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie § 6 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).