Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka K. E. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) Sp. z o.o. w B. kwoty 4.245,60 zł tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez pozwanego z nieruchomości, której jest współwłaścicielką oraz domagała się zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że przez nieruchomość, której jest współwłaścicielką przechodzi wodociąg należący do pozwanej, który zajmuje powierzchnię ok. 200 m ² i znacznie ogranicza korzystanie z nieruchomości. Pozwana nie posiada tytułu prawnego do zajmowania nieruchomości należącej do powódki.

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 12 marca 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, w sprawie o sygn. akt I C 1399/10:

- zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 4.245,60 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 2.645,55 zł od dnia 21 maja 2010 r. do dnia zapłaty oraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 1.600,05 zł od dnia 27 marca 2012 r. do dnia zapłaty;

- oddalił powództwo w pozostałej części;

- zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1.330 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

- zasądził od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 1.645,12 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sąd Rejonowy ustalił, że powódka od 1 grudnia 1999 r. jest współwłaścicielką nieruchomości położonej w B. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgę wieczystą nr (...). Przez tę nieruchomość, a dokładnie przez działkę nr (...), przechodzi wodociąg należący do pozwanej. (...) ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości spowodowana istnieniem wodociągu obejmuje powierzchnię 185 m ². Pozwana nie posiada tytułu prawnego do zajmowania i korzystania z nieruchomości należącej do powódki. W sprawie toczącej się uprzednio między tymi samymi stronami przed Sądem Rejonowym w Bydgoszczy pod sygn. akt I C 1130/06, strony zawarły ugodę odnośnie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z tej nieruchomości za okres od 1 grudnia 1999r. do 31 grudnia 2008r., na kwotę 10.000 zł. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości powódki, polegające na utrzymywaniu przewodu wodociągowego o średnicy 150 mm, w okresie od stycznia 2009r. do lutego 2012r., przy uwzględnieniu udziału powódki wynoszącego (...) części, Sąd Rejonowy ustalił na kwotę 5807,46 zł. Wysokość wynagrodzenia ustalił z pomocą opinii biegłego sądowego T. K., której wnioski w całości podzielił. Powódka wezwała pozwaną pismem z dnia 7 maja 2010 r. oraz pismem z dnia 14 lipca 2010 r. do zapłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości, czego ta nie uczyniła.

Przechodząc do oceny prawnej tych ustaleń Sąd Rejonowy wskazał, że spór w sprawie dotyczył jedynie wysokości należnego powódce wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Nie było zaś między stronami sporu, co do bezumownego korzystania z nieruchomości powódki. Po ustaleniu, że sieć wodociągowa jest własnością pozwanej i znajduje się na nieruchomości powódki i że pozwana jest posiadaczem zależnym w złej wierze, Sąd I instancji stwierdził, że powódce na zasadzie art. 225 k.c. w zw. z art. 224 § 2 k.c. i 230 k.c. należy się wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Sąd Rejonowy - co do wysokości roszczenia - oparł się na wnioskach opinii biegłego podzielając je w całości, zarówno w kwestii przyjętej stawki, jak i szerokości pasa ochrony. Mając na uwadze, że wyliczona przez biegłego kwota wynagrodzenia za okres od stycznia 2009 do czerwca 2010r. przenosi żądanie pozwu, Sąd zasądził od pozwanej kwotę żądaną pozwem, przy czym odsetki ustawowe od zasądzonej należności za okres do stycznia 2009r. do czerwca 2010r. zasądził od dnia 21 maja 2010r. tj. od dnia pierwotnego wezwania. Natomiast odsetki od części żądania objętej rozszerzoną podstawą faktyczną od dnia 27 marca 2012r., zasadził od chwili dowiedzenia się przez pozwaną o zmianie podstawy faktycznej żądania. O kosztach procesu Sąd I instancji rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c. Na podstawie art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.) w zw. z art. 100 k.p.c. Sąd Rejonowy zasądził od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 1.645,12 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

W apelacji od wyroku pozwana wniosła o jego zmianę w punktach 1, 3, 4 (pierwszym, trzecim i czwartym) poprzez oddalenie powództwa, względnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Skarżąca podniosła w istocie dwa zarzuty, a mianowicie:

- sprzeczności ustaleń Sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym;

- naruszenie prawa materialnego polegające na niezastosowaniu art. 207 k.c.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny w zakresie istotnym w sprawie, a zatem Sąd odwoławczy przyjął jego ustalenia także za podstawę swego orzeczenia. W szczególności dotyczy to faktów, że powódka jest współwłaścicielką nieruchomości, przez którą przebiega rura wodociągowa należąca do pozwanej i że pozwana nie posiada tytułu prawnego do takiego korzystania z nieruchomości powódki. Te fakty były niesporne, a zatem niezrozumiały jest zarzut pierwszy apelacji, że ustalenia Sądu Rejonowego są sprzeczne z zebranymi w sprawie dowodami. Co ważne apelująca nie wskazała w jakim to zakresie ustalenia Sądu I instancji są wadliwe i które z dowodów przeprowadzonych w sprawie uzasadniały poczynienie innych ustaleń. Zatem ten zarzut apelacji jest w zupełności chybiony.

Podobnie należało ocenić także zarzut drugi apelacji. Skoro poza sporem pozostawała okoliczność, że powódka jest współwłaścicielem nieruchomości, przez którą przebiega rura wodociągowa należąca do pozwanej, a ta nie posiada tytułu prawnego do takiego korzystania z nieruchomości powódki, to powódce należy się wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z jej nieruchomości (w ramach przepisów wskazanych przez Sąd Rejonowy). Wiedziała o tym pozwana choćby z uprzedniej sprawy toczącej się między tymi stronami o zapłatę i z tego samego tytułu, a jedynie za okres wcześniejszy (sygn. akt I C 1130/06), w której strony zwarły ugodę. Zatem powódce należało się wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z jej nieruchomości, którego wysokość Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o opinię biegłego sądowego, niekwestionowaną przez stronę pozwaną. Wyliczenia w niej zawarte nie budziły istotnych wątpliwości (w znaczeniu nie były rażąco wygórowane), a zatem nie wymagały od Sądu podjęcia jakichś dodatkowych czynności wyjaśniających z urzędu.

Przy zasądzeniu dochodzonej należności nie nastąpiło naruszenie przez Sąd Rejonowy art.207 kc – jak twierdzi apelująca. Przepis ten dotyczy w istocie rozliczenia pożytków i innych przychodów z rzeczy między współwłaścicielami rzeczy i w żaden sposób nie ogranicza uprawnienia jednego ze współwłaścicieli do żądania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy wspólnej. Zgodnie bowiem z treścią art. 209 k.c., każdy ze współwłaścicieli może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania wspólnego prawa. Zatem współwłaściciel może podejmować czynności tzw. zachowawcze, a więc we własnym imieniu, ale w interesie wszystkich współwłaścicieli. Nie może skutecznie podjąć takich czynności zachowawczych, gdy inny współwłaściciel się im sprzeciwia. W sprawie taka sytuacja nie miała miejsca, co oznacza., że powódka mogła dochodzić od pozwanej zapłaty za korzystanie z nieruchomości nie tylko do wysokości swego udziału, ale w pełnym zakresie. Inną natomiast kwestią jest rozliczenie się współwłaściciela z pozostałymi współwłaścicielami (zgodnie z zasadą wyrażoną w art.207 kc). Na gruncie rozpoznawanej sprawy rozważania powyższe nie mają tak istotnego znaczenia, bowiem z opinii biegłego sądowego wynika, że wyliczył wynagrodzenie należne powódce z uwzględnieniem jej udziału we współwłasności nieruchomości (k.92 akt).

Z tych zasadniczych przyczyn apelacja w niniejszej sprawie nie mogła być uwzględniona i podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. O kosztach postępowania odwoławczego Sąd odwoławczy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i § 6 pkt 3 i § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 461). Na oryginale właściwe podpisy