Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2015 r. w O.

sprawy z odwołania R. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o rentę socjalną

na skutek odwołania R. Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 18.02.2015r. znak (...)

orzeka:

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18.02.2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił R. Z. prawa do renty socjalnej.

R. Z. wniósł odwołanie od powyższej decyzji. Wniósł o przyznanie mu renty socjalnej.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

R. Z. ur. (...) był uprawniony do renty socjalnej w okresie od dnia 01.10.2003r. do dnia 31.05.2016r. Ostanie przedłużenie prawa do renty socjalnej decyzją z dnia 29.05.2013r. nastąpiło na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 09.05.2013r., stwierdzającym, że R. Z. jest całkowicie niezdolny do pracy do dnia 31.05.2016r.

W dniu 18.02.2014r. sprawa R. Z. została przekazana do Departamentu Orzecznictwa Lekarskiego ZUS w W. w celu rozpatrzenia na podstawie art.14 ust.5 pkt 3 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz.1440 ze zm.) w trybie nadzoru nad wykonywaniem orzecznictwa lekarskiego.

Pismem z dnia 27.02.2014r. Departament Orzecznictwa Lekarskiego ZUS poinformował odwołującego, że w związku z kontrolą prawidłowości orzekania jego sprawa w trybie nadzoru nad wykonaniem orzecznictwa o niezdolności do pracy, zostaje przekazana do rozpoznania przez komisję lekarską ZUS. Jednocześnie poinformowano R. Z., że jeśli odwołujący nie podda się badaniu lekarskiemu bez uzasadnionej przyczyny, to ZUS odstąpi od dalszego załatwiania sprawy i wstrzyma wypłatę świadczenia.

R. Z. stawił się na badanie. Komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 03.04.2014r. stwierdziła, że R. Z. nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Dlatego decyzją z dnia 25.04.2014r. ZUS wstrzymał wypłatę renty socjalnej od dnia 01.05.2014r. R. Z. nie odwołał się od tej decyzji.

Dnia 16.09.2015r. R. Z. złożył kolejny wniosek o ustalenie mu prawa do renty socjalnej. Wobec powyższego został skierowany na badanie przez lekarza orzecznika ZUS, który w swym orzeczeniu z dnia 24.11.2014r. uznał, że R. Z. jest całkowicie niezdolny do pracy do dnia 30.09.2019r., a niezdolność ta istnieje od dzieciństwa.

Ponieważ ZUS uznał, że istnieje rozbieżność co do oceny stanu zdrowia R. Z. dokonanej przez lekarza orzecznika ZUS z dnia 24.11.2014r. z oceną dokonaną przez komisję lekarską ZUS z dnia 03.04.2014r., zatem sprawa została przekazana przez głównego lekarza orzecznika ZUS w P. do rozpatrzenia w trybie nadzoru nad wykonaniem orzecznictwa lekarskiego.

Naczelny lekarz ZUS skierował sprawę R. Z. do rozpatrzenia przez komisję lekarską ZUS. R. Z. nie stawił się na badanie przez komisję lekarską ZUS w dniu 26.01.2015r. Wyznaczono zatem kolejny termin badania na dzień 06.02.2015r. Na ten termin R. Z. także się nie stawił.

Z powodu dwukrotnego niestawiennictwa R. Z. na badanie bez uzasadnionej przyczyny Departament Orzecznictwa Lekarskiego ZUS pismem z dnia 12.02.2015r. zwrócił akta sprawy R. Z. do (...) Oddział w P., odstępując od dalszego postępowania w sprawie.

Wobec powyższego ZUS zaskarżoną decyzją odmówił R. Z. prawa do renty socjalnej.

Sąd zważył, co następuje:

spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do oceny, czy ZUS prawidłowo odmówił R. Z. prawa do renty socjalnej w sytuacji, gdy lekarz orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 24.11.2014r. uznał, że R. Z. jest całkowicie niezdolny do pracy, a następnie na skutek zakwestionowania tego orzeczenia – R. Z. nie stawił się na badanie lekarskie przez komisję lekarską ZUS.

W ocenie Sądu działania ZUS były prawidłowe i miały oparcie w przepisach dotyczących trybu przyznawania prawa do renty.

Zgodnie z art.15 ustawy o rencie socjalnej w przedmiotowej sprawie znajduje zastosowanie art.14 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W myśl ustępu 4 tegoż przepisu – Prezes ZUS sprawuje nadzór nad wykonywaniem orzecznictwa o niezdolności do pracy. W ramach tego nadzoru ma prawo kontrolować prawidłowość i jednolitość stosowania zasad orzecznictwa o niezdolności do pracy przez lekarzy orzeczników i komisje lekarskie (art.14 ust.5 pkt 1). Ma też prawo przekazania sprawy do rozpatrzenia przez komisję lekarską, jeżeli w wyniku tej kontroli zostanie stwierdzony brak zgodności orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ze stanem faktycznym lub zasadami orzecznictwa o niezdolności do pracy (art.14 ust.5 pkt 3).

Wobec powyższego w sytuacji, gdy lekarz orzecznik ZUS w swym orzeczeniu dokonał odmiennej oceny stanu zdrowia R. Z., aniżeli w bliskiej odległości czasowej, bo dnia 03.04.2014r. dokonała tej oceny komisja lekarska ZUS – zachodziły uzasadnione podstawy, aby w trybie nadzoru nad prawidłowym wykonywaniem orzecznictwa o niezdolności do pracy skierować odwołującego na badanie przez komisję lekarską ZUS.

Tryb orzekania o niezdolności do pracy został wskazany w Rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 14.12.2004r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy (Dz.U. z 2004r., Nr 273, poz.2711 ze zm.).

Zgodnie z §3 w/w rozporządzenia - Oddział Zakładu w wyznaczonym terminie kieruje osobę, w stosunku do której ma być wydane orzeczenie, na badania przeprowadzane przez lekarza orzecznika, lekarza konsultanta, psychologa, na badania dodatkowe lub na obserwację szpitalną. W razie niestawienia się osoby wezwanej na badanie lub obserwację bez uzasadnionych przyczyn, skierowania na badanie w nowo wyznaczonym terminie dokonuje się za zwrotnym poświadczeniem odbioru, informując o skutkach niestawiennictwa. Natomiast w myśl ustępu 4 tegoż przepisu - niezgłoszenie się na badania lub obserwację w nowo wyznaczonym terminie bez uzasadnionej przyczyny powoduje odstąpienie od dalszego postępowania w sprawie.

Zgodnie z §10 ust.3 w/w rozporządzenia – do komisji lekarskich stosuje się odpowiednio przepisy §2-7. Oznacza to zatem, że dwukrotne niestawiennictwo R. Z. na wyznaczone badania przez komisję lekarską ZUS, skutkowało odstąpieniem od dalszego postępowania w sprawie.

Prawidłowo zatem ZUS odstąpił od dalszego postępowania w sprawie i decyzją z dnia 18.02.2015r. odmówił R. Z. prawa do renty socjalnej.

Podnieść należy, że analogiczna sytuacja zachodzi wtedy, gdy osoba uprawniona do świadczeń nie poddała się badaniu lekarskiemu lub psychologicznemu, bez uzasadnionych przyczyn, mimo wezwania organu rentowego, gdyż wówczas wypłatę świadczenia wstrzymuje się, o czym stanowi art.134 ust.1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Z powyższych przepisów wynika, że uzyskanie prawa do renty socjalnej uzależnione jest od wyczerpania trybu przewidzianego w sprawie orzekania o niezdolności do pracy. Uniemożliwienie organowi rentowemu dokonania oceny swego stanu zdrowia skutkuje niewykazaniem spełnienia przesłanek do uzyskania tego świadczenia. Orzeczenie lekarza orzecznika ZUS jest jedynie pierwszym etapem w dokonywaniu oceny stanu zdrowia. W przypadku zakwestionowania tej oceny przez którąkolwiek ze stron – stan zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie jest analizowany przez komisję lekarską ZUS i to na jej ocenie organ rentowy opiera się, wydając decyzję w sprawie o świadczenie. Wobec powyższego okoliczność, że lekarz orzecznik ZUS dokonał korzystnej dla odwołującego oceny stanu jego zdrowia pozostaje bez znaczenia, skoro orzeczenie to zostało zakwestionowane.

Także podnoszona przez pełnomocnika odwołującego okoliczność, że uprzednio ZUS przyznawał rentę socjalną dla R. Z. jedynie na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS, pozostaje bez znaczenia dla tej sprawy. Uprzednio orzeczenia te nie były bowiem kwestionowane i dlatego na ich podstawie ZUS przyznawał R. Z. prawo do renty socjalnej. Aktualnie organ rentowy skorzystał natomiast z przysługującego mu prawa do zakwestionowania tego orzeczenia. Działanie takie znajduje oparcie w przywołanych powyżej przepisach prawa.

Przy takim stanie faktycznym Sąd nie mógł dokonywać samodzielnie ustaleń, czy stan zdrowia odwołującego uzasadnia przyznanie mu prawa do renty socjalnej. W pierwszej kolejności R. Z. winien poddać się trybowi przewidzianemu w sprawie orzekania o niezdolności do pracy. Zatem w razie takiej potrzeby – winien stawić się na badanie przez komisję lekarską ZUS. Dopiero bowiem wówczas Sąd w przypadku niekorzystnej dla odwołującego decyzji, będzie mógł dokonać weryfikacji tej oceny poprzez zasięgnięcie opinii biegłych lekarzy sądowych.

Reasumując zatem zaakcentować należy, że przyczyną odmowy przyznania prawa do renty socjalnej nie była ocena stanu zdrowia R. Z., lecz przyczyną było niepoddanie się odwołującego badaniom przez komisje lekarską ZUS. Zatem jeśli odwołujący pragnie poddać weryfikacji Sądu ocenę swego stanu zdrowia, to winien uprzednio wyczerpać tryb przewidziany przed organem rentowym.

Mając to na uwadze, Sąd Okręgowy, działając na zasadzie art.477 ¹⁴§1 kpc , oddalił odwołanie.