Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 marca 2015r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Marzanna A. Piekarska-Drążek

Sędziowie: SA – Zbigniew Kapiński (spr.)

SA – Rafał Kaniok

Protokolant: – sekr. sąd. Kazimiera Zbysińska

przy udziale pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych: Z. P., A. N., P. G., J. O., D. S., A. K., M. S., K. R., J. K. (1), J. K. (2), B. Ś., J. B., D. N., P. K., T. S., D. M., M. W., A. Z., A. F., W. M., B. B., W. B., R. P. (1), S. G.,

przy udziale Prokuratora Gabrieli Marczyńskiej - Tomali

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2015 r.

sprawy I. W.

oskarżonego z art. 270 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

na skutek apelacji, wniesionych przez obrońcę oskarżonego i prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 29 sierpnia 2014 r. sygn. akt XVIII K 253/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1)  orzeczoną wobec oskarżonego I. W. karę pozbawienia wolności podwyższa do lat 2 (dwa);

2)  uchyla zawarte w pkt II wyroku orzeczenie oparte o treść art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. o warunkowym zawieszeniu orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności;

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  apelację wniesioną przez obrońcę oskarżonego uznaje za oczywiście bezzasadną;

IV.  zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze wydatkami obciążając Skarb Państwa;

V.  zasądza do Skarbu Państwa na rzecz adwokat J. C. – Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 738 zł w tym 23% VAT za obronę z urzędu oskarżonego wykonywaną w postępowaniu odwoławczym przed Sądem Apelacyjnym.

UZASADNIENIE

Prokuratura oskarżyła I. W. o to, że:

1. w okresie od 23 października 2006 r. do października 2007 r. w W., działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej poprzez podstępne wprowadzenie w błąd J. F. i R. M., usiłował doprowadzić pokrzywdzonych: Z. P., A. N., P. G., J. O., D. S., A. K., M. S., K. R., J. K. (1), J. K. (2), B. Ś., J. B., D. N., P. K., T. S., D. M., M. W., A. Z., A. F., W. M., W. B., B. B., R. P. (1), G. P., J. S., K. K., A. Ż., W. P., A. S., W. N., R. P. (2) i S. G. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie po 50.000 zł z każdego weksla, na łączną sumę 1.500.000 zł, co stanowi mienie znacznej wartości, w ten sposób, że pełniąc funkcję prezesa zarządu spółki z o.o. (...) z siedzibą w T. podrobił weksle gwarancyjne in blanco w ten sposób, że wbrew postanowieniom umów deklaracji wekslowych, wiedząc że spółka nie posiada żadnych roszczeń finansowych względem w/w pokrzywdzonych na przedmiotowych wekslach wypisał kwoty po 50.000 zł , mające stanowić zobowiązania pokrzywdzonych z tytułu nienależytego wykonania umów współpracy, a następnie zbył przedmiotowe weksle przez indos na rzecz spółki z o.o. (...) z siedzibą w O., co w konsekwencji doprowadziło do złożenia powództw przez przedstawicieli w/w spółki, czym działano na szkodę w/w pokrzywdzonych

tj. o czyn z art. 13 § 1 k.k. w związku z art. 286 § 1 k.k. w zbiegu z art. 310 § 1 k.k.w. związku z art. 294 § 1 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k. w związku z art. 12 k.k. ;

2. w dniu 23 października 2006 r. w W. działając z góry powziętym zamiarem, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził Z. D. oraz (...) Sp. z o.o. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 50.000 zł wypełniając blankiet weksla in blanco z dnia 30 kwietnia 2003 r. opatrzonego podpisem Z. D. niezgodnie z jego wolą a następnie jego użycie wprowadzając tym samym pokrzywdzonych w błąd co do istnienia podstawy prawnej do wypełnienia i realizacji w/w weksla, działając tym samym na szkodę pokrzywdzonych

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zbiegu z art. 270 § 2 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k.;

3. w dniu 2 listopada 2006 r. w W. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej poprzez podstępne wprowadzenie w błąd J. F. i R. M., usiłował doprowadzić pokrzywdzonego S. K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie po 50.000 zł w ten sposób, że pełniąc funkcję prezesa zarządu spółki z o.o. (...) z siedzibą w T. podrobił weksel gwarancyjny in blanco w ten sposób, że wbrew postanowieniom umowy deklaracji wekslowej , wiedząc że spółka nie posiada żadnych roszczeń finansowych względem w/w pokrzywdzonego na przedmiotowym wekslu wypisał kwotę 50.000 zł, mającą stanowić zobowiązania pokrzywdzonego z tytułu nienależytego wykonania umowy współpracy, a następnie zbył przedmiotowy weksel przez indos na rzecz spółki z o.o. (...) z siedzibą w O., co w konsekwencji doprowadziło do złożenia powództwa przez przedstawicieli w/w spółki, czym działano na szkodę S. K.

tj. o czyn z art. 13 § 1 kk w związku z art. 286 § 1 k.k. w zbiegu z art. 310 § 1 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k.

Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 29 sierpnia 2014 r.:

I. oskarżonego I. W. w ramach czynów zarzucanych w pkt 1 - 3 uznał za winnego tego, że w dniu
23 października 2006 r. w W. w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wypełnił na kwoty po 50.000 zł weksle in blanco, które zostały złożone w ramach umowy współpracy z firmę (...) Sp. z o.o. na poczet zabezpieczenia ewentualnych roszczeń z tytułu nienależytego wykonania umowy przez osoby wykonujące usługi kurierskie tj. Z. D., S. K., Z. P., A. N., P. G., J. O., D. S., A. K., M. S. , K. R., J. K. (1), J. K. (2), B. Ś. , J. B., D. N., P. K., T. S., D. M., M. W., A. Z., A. F., W. M., B. B. i W. B., G. P. i R. P. (1), J. S., K. K., A. Ż., W. P., A. S., W. N., R. P. (2) i S. G., pomimo tego, iż firma (...) w dacie wypisywania weksli nie posiadała roszczeń finansowych wobec tych kurierów w kwotach po 50.000 zł, a tym samym wypełnienie dokumentów w postaci weksli in blanco podpisanych przez kurierów było niezgodne z ich wolą wyrażoną w deklaracjach wekslowych, a następnie weksle te zbył na rzecz firmy (...) Sp. z o.o., czym wypełnił znamiona przestępstwa z art. 270 § 2 k.k. w związku z art. 12 k.k. i na tej podstawie skazał go, zaś na podstawie art. 270 § 2 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

II. na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił tytułem próby na okres 3 (trzech) lat;

III. na podstawie art. 45 § 1 k.k. orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa równowartości korzyści majątkowej osiągniętej przez oskarżonego na skutek popełnienia przestępstwa w kwocie
1000 (tysiąca) złotych;

IV. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata J. C. kwotę 1740 ( tysiąc siedemset czterdzieści ) złotych plus VAT tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu;

V. na podstawie art. 624§ 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

Powyższy wyrok został zaskarżony przez obrońcę oskarżonego oraz przez prokuratora.

Obrońca oskarżonego na podstawie art. 444 k.p.k. oraz art. 425 § 2 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok w całości na korzyść I. W. i na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. oraz 438 pkt 2 i 3 k.p.k. zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

- obrazę art. 4 k.p.k., art. 5 k.p.k., art. 7 k.p.k., polegającą na niesłusznym odmówieniu wiary przez Sąd I instancji - wyjaśnieniom oskarżonego I. W. w części dot. iż nie posiadał on wiedzy w chwili wypełniania weksli co do wierzytelności, które przysługiwały spółce (...) względem pokrzywdzonych, a zasadnie ufał w tym zakresie A. P., który zapewniał go o istnieniu takich wierzytelności i określał ich kwoty, każdego z pokrzywdzonych względem spółki (...), a tym samym odmówieniu wiary oskarżonemu, iż znajdował się on w niezawinionym błędzie co do faktu stanu zadłużenia pokrzywdzonych względem tej spółki oraz niesłusznym odmówieniu wiary przez Sąd Okręgowy wyjaśnieniom oskarżonego w zakresie jego świadomości - nie działania na szkodę tych pokrzywdzonych przy wypełnianiu przez niego weksli, co w konsekwencji doprowadziło do dokonania przez Sąd I instancji błędnych ustaleń faktycznych wskazujących na sprawstwo oskarżonego wypełniające znamiona czynu zabronionego przewidzianego w art. 270 § 2 k.k., poprzez niesłuszne uznanie przez Sąd I instancji, że oskarżony był świadomy, iż postępuje niezgodnie z dorozumianą wolą pokrzywdzonych

Na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. oraz art. 437 § 1 i 2 k.p.k. wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez uniewinnienie oskarżonego I. W. od zarzucanego mu czynu.

Prokurator na podstawie art. 425 § 1,2 i 3 k.p.k. oraz art. 444 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze na niekorzyści I. W. skazanego za czyn z art. 270 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. oraz art. 438 pkt 4 k.p.k. orzeczeniu temu zarzucił:

- rażącą niewspółmierność orzeczonej przez Sąd Okręgowy wobec oskarżonego I. W. kary 1 roku pozbawienia wolności wymierzonej z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, wbrew dyrektywom sądowego wymiaru kary określonym w art. 53 kle w sytuacji, gdy tak wymierzona kara nie jest adekwatna w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości czynu i stopnia winy, a także niewystarczająco realizuje cele, jakie kara winna osiągać w zakresie wychowawczym i zapobiegawczym w stosunku do oskarżonego oraz w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 k.p.k. wnosił o zmianę zaskarżonego orzeczenia i wymierzenia oskarżonemu I. W. kary 3 lat pozbawienia wolności.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wniesiona przez obrońcę oskarżonego okazała się bezpodstawna w stopniu oczywistym a zatem nie zasługuje na uwzględnienie zawarty w nie wniosek. Zasługuje natomiast na uwzględnienie w zasadniczej części apelacja wniesiona przez prokuratora.

Odnośnie apelacji obrońcy oskarżonego.

Wbrew twierdzom autora omawianej apelacji Sąd Okręgowy nie naruszył wymienionych w petitum przepisów postępowania tj. art. 4 k.p.k., 5 k.p.k. i art. 7 k.p.k. Z treści zarzutu wynika, że wprawdzie skarżący wymienił trzy przepisy procedury karnej, które Sąd meriti rzekomo obraził, ale nie wskazano w jaki sposób naruszone zostały art. 4 k.p.k. oraz 5 k.p.k. a w tym także, który z paragrafów tego ostatniego z wymienionych przepisów. Autor apelacji nie sprecyzował również tego w dosyć lakonicznym i pozbawionym w istocie merytorycznych argumentów uzasadnienia środka odwoławczego. Taki sposób konstatacji przedmiotowej skargi apelacyjnej uniemożliwia Sądowi odwoławczemu szczegółowe odniesienie się do treści omawianego zarzutu.

Należy zatem stwierdzić, że art. 4 k.p.k. zawiera zasadę procesową o charakterze ogólnym, która samodzielnie nie może stanowić podstawy zarzutu apelacyjnego i skarżący w żaden sposób nie wykazał, że została ona w niniejszej sprawie naruszona. Nie wiadomo również w jaki sposób Sąd Okręgowy obraził art. 5 k.p.k. oraz czy zarzut obrońcy odnosi się do zawartej w §1 zasady domniemania niewinności, czy też zawartej w § 2 zasady in dubio pro reo. Zdaniem Sądu Apelacyjnego przepis ten nie został przez Sąd Okręgowy naruszony bowiem zebrane w sprawie dowody w sposób jednoznaczny świadczą o winie oskarżonego w zakresie przypisanego mu czynu i dowody te pozwalały na dokonanie jednoznacznych i stanowczych ustaleń faktycznych, co powoduje, że w ogóle nie zachodziła potrzeba sięgania przez Sąd do reguły zawartej w
art. 5 § 2 k.p.k.

Za bezpodstawny i chybiony uznać również należy zarzut obrazy art. 7 k.p.k. Dokonana przez Sąd Okręgowy ocena zgormadzonych w sprawie dowodów w tym wyjaśnień oskarżonego I. W. nie zawiera błędów natury faktycznej, logicznej, zgodna jest z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego i tym samym zasługuje na pełną akceptację ze strony Sądu odwoławczego. Autor apelacji nie przedstawił bowiem zarówno w treści zarzutu jak również w uzasadnieniu żadnych merytorycznych i przekonujących argumentów podważających sposób i wyniki dokonanej przez Sąd meriti dowodów. Podniesiona przez autora apelacji okoliczność, że oskarżony ufał A. P. nie ma w tym zakresie istotnego znaczenia.

Sąd pierwszej instancji w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku dokonał wnikliwej i wszechstronnej analizy wyjaśnień składanych przez oskarżonego i ocenił je we wzajemnym powiązaniu z pozostałymi dowodami zgormadzonymi w przedmiotowej sprawie.

Skoro więc Sąd Okręgowy nie naruszył żadnego z przepisów postępowania ze sfery gromadzenia i oceny dowodów to brak jest również podstaw aby kwestionować dokonane ustalenia faktyczne, które mają pełne oparcie w materiale dowodowym niniejszej sprawy.

Nie budzi też żadnych zastrzeżeń przyjęta w wyroku kwalifikacja prawna czynu przypisanego oskarżonemu, która nie jest kwestionowana.

Odnośnie apelacji wniesionej przez prokuratora.

Podzielić należy w zasadniczej części stanowisko prokuratora, że orzeczona wobec oskarżonego I. W. kara 1 roku pozbawienia wolności warunkowo zawieszona na okres próby wynoszący
3 lata jest rażąco niewspółmiernie łagodna i nieadekwatna w stosunku do stopnia winy oskarżonego oraz stopnia społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu, który bez wątpienia jest znaczny. Orzeczona przez Sąd meriti w takim wymiarze kara nie spełnia również i nie realizuje w sposób właściwy swoich celów jakie kara winna osiągnąć w zakresie prewencji indywidualnej i ogólnej.

Z tej części uzasadnienia zaskarżonego wyroku, która odnosi się do kwestii wymiaru i rodzaju kary orzeczonej wobec oskarżonego wynika, że Sąd meriti dostrzegając wprawdzie istotne okoliczności obciążające dotyczące I. W. nie nadał im właściwego i odpowiedniego znaczenia przy kształtowaniu represji karnej.

Dlatego też Sąd Apelacyjny mając na uwadze argumenty podniesione przez prokuratora i zawarte w uzasadnieniu apelacji uznał, że należy zmienić wyrok w tym zakresie i orzec wobec I. W. karę 2 lat pozbawienia wolności bez warunkowego jej zawieszania. Tak orzeczona kara w ocenie Sądu odwoławczego jest adekwatna do stopnia winy oskarżonego oraz znacznego stopnia społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu, uwzględnia również pozostałe względy określone w art. 53 k.k., w tym także cele wychowawcze i zapobiegawcze.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego mając na uwadze chociażby dotychczasową wielokrotną karalność oskarżonego brak jest podstaw do ustalenia wobec I. W. pozytywnej prognozy i przyjęcia, że pomimo niewykonania kary w przyszłości będzie on przestrzegał porządku prawnego i ponownie nie popełni przestępstwa.

W związku z tym aby zrealizować cele kary określone w art. 53 k.k. konieczna jest resocjalizacja oskarżonego w warunkach zakładu karnego. Jednocześnie uznać należy, że wniosek końcowy zawarty w analizowanej apelacji zasługiwał jedynie na częściowe uwzględnienie. Proponowana przez prokuratora kara 3 lat pozbawienia wolności w ocenie Sądu odwoławczego byłaby zbyt surowa.

Sąd Apelacyjny mając na uwadze powyższe orzekł jak w wyroku.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono zaś na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., gdyż Sąd odwoławczy uznał, że z uwagi na sytuację majątkową oskarżonego i brak dochodów uiszczenie tych kosztów byłoby dla niego zbyt uciążliwe.