Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Czarnecka

Sędzia: SO Michał Kuczkowski

Sędzia: SO Marcin Miczke (spr.)

Protokolant: starszy prot.sąd. Justyna Klimek

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2015 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniej Z. P. reprezentowanej przez matkę M. S. (1)

przeciwko A. P.

o alimenty

na skutek apelacji wniesionej przez powódkę

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań-Stare Miasto w Poznaniu

z dnia 2 lipca 2014 r.

sygn. akt IV RC 72/13

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II. w ten sposób, że zasądzoną w punkcie I. kwotę podwyższa do kwoty 800 zł (osiemset złotych);

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki 300 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej;

3.  nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego Poznań–Stare Miasto w Poznaniu 150 zł tytułem nieuiszczonej opłaty od apelacji.

/-/M.Kuczkowski /-/A.Czarnecka /-/M.Miczke

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 8 lutego 2013 r. małoletnia powódka Z. P. reprezentowana przez matkę M. S. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego A. P. na rzecz małoletniej powódki alimentów w kwocie 800 zł miesięcznie, płatnych od dnia wniesienia pozwu do dnia 10 – go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat.

W odpowiedzi na pozew z dnia 29 marca 2013 r. pozwany A. P. wniósł o oddalenie powództwa. Wniósł o zasądzenie alimentów w wysokości 400 zł miesięcznie poczynając od dnia uprawomocnienia się wyroku w niniejszej sprawie.

Na rozprawie w dniu 3 kwietnia 2014 r. pozwany zgodził się świadczyć alimenty na rzecz córki w wysokości 500 zł.

Wyrokiem z 2 lipca 2014 r. Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w Poznaniu zasądził od pozwanego na rzecz małoletniej powódki rentę alimentacyjną w kwocie 550 zł miesięcznie począwszy od dnia 8 lutego 2013 r. (wniesienia pozwu) płatną do 10-tego dnia każdego miesiąca do rąk matki z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletnia powódka Z. P. urodziła się w dniu (...) w P. i pochodzi z nieformalnego związku (...).

Rodzice małoletniej rozstali się 12 lutego 2012 r. Pozwany wyprowadził się wówczas ze wspólnie zajmowanego mieszkania przy os. (...) w P., gdzie obecnie mieszka małoletnia powódka wraz z matką.

W skład usprawiedliwionych, miesięcznych potrzeb małoletniej powódki wchodzą: opłata czynszowa za mieszkanie – 184 zł, prąd – 30 zł, gaz 15 zł, inne media 24 zł, wyżywienie – 300 zł, ubrania ok. 150 zł, kosmetyki i chemia ok. 50 zł, wizyty u alergologa 100 zł (jedna), wizyty u stomatologa 140 zł (jedna), dodatkowe lekcje baletu – 20 zł, wyjazdy do rodziny – 60 zł oraz koszt rozrywek 50 zł. W roku szkolnym 2014/2015 małoletnia rozpocznie naukę w szkole podstawowej nr (...) w P.. Opłata za komitet rodzicielski wynosi ok. 180 zł miesięcznie.

Matka małoletniej powódki – M. S. (1) ma (...) lat jest z wykształcenia technikiem dentystycznym i pracuje w Laboratorium (...) przy ul. (...) w P.. Od października 2013 r. M. S. (1) rozpoczęła pracę na pełen etat i zarabia miesięcznie 1.680 zł brutto. Tj. ok. 1.300 zł netto. Matka małoletniej powódki, mieszka wraz z powódką i swoją koleżanką, z którą dzieli opłaty za mieszkanie. Ponosi miesięczne koszty utrzymania w postaci: opłat za czynsz za mieszkanie ok. 410 zł, prąd 60 zł, gaz 30 zł, media ok. 50 zł. W dniu 27 sierpnia 2012 r. matka małoletniej powódki zaciągnęła kredyt na sfinansowanie wymiany okien w mieszkaniu, którego miesięczna rata wynosi 219,61 zł.

Pozwany A. P. ma (...) lata, ukończył studia na kierunku Turystyka i Rekreacja w trybie zaocznym. Pozwany od 8 listopada 2012 r. jest zarejestrowany jako bezrobotny bez prawa do zasiłku. Podejmuje prace dorywcze z których osiąga dochód rzędu od 1.000 do 2.500 zł miesięcznie. Od lutego 2012 r. pracował jako pracownik fizyczny w zakresie usług remontowo – budowlanych. Pozwany mieszka wraz ze swoją mamą, która jest na emeryturze, w mieszkaniu którego miesięczne koszty utrzymania wynoszą 2.000 zł, do podziału pomiędzy dwojga domowników. Pozwany jest właścicielem nieruchomości położonej w O. przy o pow. 0,0419 ha, podatek rolny od nieruchomości wynosi 10 zł rocznie.

Od momentu narodzin pozwany świadczył dobrowolnie na rzecz utrzymania swojej córki Z. oraz sprawował nad nią opiekę w terminach ustalanych z matką małoletniej. Od momentu rozstania z matką małoletniej powódki pozwany dobrowolnie uiszczał opłatę za przedszkole Z. P. w wysokości ok. 300 zł miesięcznie, ponadto przekazywał jednorazowo kwoty 100-200 zł na pokrycie dodatkowych opłat związanych z przedszkolem. Oprócz tego pozwany prawie co weekend zabierał małoletnią do swojego miejsca zamieszkania. W czasie gdy małoletnia przebywa wraz z ojcem w domu jego mamy w O. ojciec ponosił wszelkie koszty utrzymania małoletniej, w tym liczne atrakcje. Pozwany świadczył opiekę nad małoletnią w czasie gdy jej matka studiowała w P.. Obecnie poza alimentami pozwany pokrywa koszty lekcji języka angielskiego, oraz opłat za basen.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów: dowody wpłat za przedszkole (k.35-37), odpis zupełny aktu urodzenia małoletniej Z. P. (k.5), dowód wpłaty za zajęcia baletu (k.8), skierowanie do poradni specjalistycznej (k.87), bilet (k.11), informacja o naborze do szkoły (k.138-139), lista kandydatów zakwalifikowanych do szkoły (k.140-143), zawiadomienie o wysokości czynszu (k.6), faktura za energię elektryczną (k. 7), faktura za gaz wraz z dowodem wpłaty (k. 12), zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia z dnia 29.01.2013 r. (k.13), zaświadczenie Banku z dnia 07.02.2013 r. (k.14), historia wypłat z karty kredytowej (k.15), paragony (k.16-17), decyzja o uznaniu za bezrobotnego i odmowie przyznania zasiłku z dnia 8.11.2012 r. (k.28), decyzja w sprawie wymiaru podatku rolnego z dnia 25.01.2013 r. (k.29), faktury Vat i dowody wpłat (k. 29-34), wydruk ze strony internetowej prowadzonej przez pozwanego i Z. J. Z. (k.53-81), cennik usług malarskich, cennik usług instalacyjnych oraz cennik usług wysokościowych świadczonych przez pozwanego (k.82-86), nadto na podstawie zeznań świadka M. S. (2), zeznań matki małoletniej powódki M. S. (1) oraz pozwanego A. P..

Sąd Rejonowy uznał dokumenty zgromadzone w sprawie za wiarygodne i rzetelne, albowiem pochodzą od osób i instytucji uprawnionych do ich wydania, a nadto żadna ze stron nie zaprzeczyła ich prawdziwości, ani nie twierdziła, iż zawarte w nich oświadczenia są niezgodne z prawdą, a i Sąd nie powziął wątpliwości co do ich autentyczności i rzetelności ich sporządzenia.

Zeznania świadka M. S. (2) Sąd uznał za wiarygodne, w zakresie w jakim miały znaczenie dla ustalenia stanu faktycznego niniejszej sprawy. Świadek potwierdziła, że pozwany pokrywał kwotę opłat za przedszkole małoletniej, rodzaju zatrudnienia pozwanego, sytuacji materialnego matki małoletniej powódki. Zeznania te korespondowały ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, okazały się jednak być przydatne w niewielkim zakresie, nie wnosiły wiele do sprawy.

Sąd Rejonowy częściowo dał wiarę zeznaniom matki małoletniej powódki. Sąd nie dał wiary w zupełności co do wysokości kosztów utrzymania małoletniej powódki w wysokości aż 1.500 zł.

Sąd I instancji co do zasady dał wiarę zeznaniom pozwanego, które były logiczne, uzupełniały się ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

Sąd oparł się na dowodzie z zeznań stron w części nie kwestionowanej przez pozostałe dowody i w części zgodnej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, uwzględniając to, iż strony zeznawały o okolicznościach ocenianych przez siebie subiektywnie.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługiwało w części na uwzględnienie.

Podstawę prawną wytoczonego powództwa stanowił przepis art. 133 § 1 k.r.o., zgodnie z którym rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W myśl natomiast art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Rodzice nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego na tej podstawie, że wykonywanie tego obowiązku stanowiłoby dla nich nadmierny ciężar. Zaś zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego dziecka nie polega przy tym wyłącznie na zaspokajaniu jego potrzeb podstawowych, na poziomie minimum socjalnego, lecz na zapewnieniu dziecku tego, co jest konieczne dla jego prawidłowego rozwoju. Do takich potrzeb, poza potrzebami elementarnymi, związanymi z zapewnieniem wyżywienia, odzieży, leczenia czy mieszkania, należą także potrzeby związane z intelektualnym i fizycznym rozwojem dziecka czy koniecznością zapewnienia mu stosownych dla jego wieku rozrywek.

Artykuł 96 k.r.o. nakłada na rodziców obowiązek troski o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, zaś wedle art. 133 § 2 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie także wtedy, gdy nie znajduje się w niedostatku. Trudna sytuacja materialna rodziców nie zwalnia ich od obowiązku świadczenia na potrzeby dzieci. Zmuszeni są oni dzielić się z dziećmi nawet bardzo szczupłymi dochodami, chyba że takiej możliwości są pozbawieni w ogóle. W sytuacjach skrajnych, zwłaszcza o charakterze przejściowym, sprostanie obowiązkowi alimentacyjnemu wymagać nawet będzie poświęcenia części składników majątkowych (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 marca 2000 r. w sprawie I CKN 1538/99).

Sąd Rejonowy ocenił, że postępowanie dowodowe przeprowadzone w sprawie wykazało, że na zaspokojenie swoich podstawowych, usprawiedliwionych potrzeb małoletnia powódka potrzebuje kwotę około 1.000 zł miesięcznie. Do miesięcznych kosztów utrzymania małoletniej powódki Sąd I instancji zaliczył: 1/3 kosztów utrzymania mieszkania zajmowanego przez dziewczynkę w wysokości ok. 184 zł (550 zł /3 osoby), część opłat za prąd (30 zł), gaz (15 zł), inne media (24 zł), koszty wyżywienia w wysokości ok. 300 zł, koszty nabycia środków czystości i higienicznych w wysokości 50 zł, koszty nabycia ubrań w wysokości ok. 150 zł, koszt zajęć z baletu ok. 20 zł, koszt opłat na komitet rodzicielski 180 zł, koszty wyjazdów do rodziny ok. 60 zł, koszt wizyt u stomatologa (140 zł jednorazowo) oraz u alergologa (100 zł jednorazowo).

Odnosząc się do ustalonych kosztów utrzymania małoletniej powódki, Sąd I instancji uznał ich wysokość jedynie za częściowo usprawiedliwioną. Podstawę dla oceny w tej kwestii stanowiło przeprowadzone postępowanie dowodowe w sprawie oraz zasady doświadczenia życiowego. Ze względu na to Sąd uznał za wygórowane koszty utrzymania dziewczynki na poziomie 1.500 zł miesięcznie, które nie znajdują potwierdzenia w przedstawionych dowodach. W szczególności, za zawyżone Sąd uznał koszty zakupu odzieży Z. w wysokości aż 200-300 zł miesięcznie. Okoliczność ta nie została udowodniona przez matkę małoletniej stosownymi dowodami zakupu. Ponadto matka małoletniej nie finansuje tychże potrzeb samodzielnie, gdyż znaczną ich część pokrywa ojciec dziewczynki. Pozostałe wydatki Sąd odpowiednio obniżył, dając temu wyraz w ustalonym stanie faktycznym.

Obok określenia rozmiaru usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki konieczne było również ustalenie, jaką część tych potrzeb winien i może zaspokoić pozwany. W pierwszej kolejności Sąd I instancji zauważył, że przed wytoczeniem powództwa pozwany w znaczny sposób przyczyniał się do utrzymania małoletniej powódki. Przede wszystkim opłacał przedszkole małoletniej w wysokości ok. 300 zł miesięcznie. Ponadto pozwany czynił inne niezbędne wydatki na utrzymanie córki, w postaci zakupu odzieży, finansowania rozrywek i nauki (konie, basen, wyjazdy, zabawy, lekcje języka angielskiego) na koszt ok. 200 zł miesięcznie. Z. znaczną część czasu przebywała u pozwanego, pozostając w tym czasie wyłącznie na jego utrzymaniu, co w znaczny sposób pozwoliło odciążyć matkę w pokrywaniu jej kosztów utrzymania.

Odnosząc się do zarobkowych i majątkowych możliwości pozwanego Sąd Rejonowy stwierdził, że obecnie nie posiada on stałego źródła zatrudnienia, pracuje dorywczo. Jego średni miesięczny dochód kształtuje się na poziomie od 1.000 do 2.500 zł. Średnio wiec jest to kwota ok. 1750 zł miesięcznie. Z kolei wydatki na utrzymanie pozwanego związane z mieszkaniem kształtują się w wysokości ok. 1.000 zł miesięcznie, nie licząc innych wydatków. Biorąc to pod uwagę, kwota 550 zł tytułem alimentów jest, zdaniem Sądu I instancji, adekwatna i nie wygórowana. Wyższe alimenty w obecnej sytuacji pozwanego, pozbawiłyby go możliwości świadczenia kwot, które obecnie przekazuje na rzecz małoletniej i stanowiłyby nadmierne obciążenie. Nadto Sąd Rejonowy zauważył, że dużą część osobistych starań o wychowanie i opiekę nad dziewczynką pokrywał i pokrywa nadal pozwany, m.in. poprzez częste kontakty, poświęcanie czasu, zabieranie córki do siebie na weekendy i w poszczególne dni tygodnia, pozwany sprawował także osobistą opiekę nad dziewczynką gdy jej matka studiowała na uczelni. Mając to na uwadze Sąd Rejonowy uznał, że pozwany winien uczestniczyć w finansowaniu potrzeb dziecka w stopniu porównywalnym z matką dziecka. Uwzględniając powyższe, Sąd ustalił kwotę alimentów należną od pozwanego na poziomie 55 % kosztów utrzymania małoletniej powódki, co odpowiada kwocie 550 zł miesięcznie.

Odnosząc się do możliwości zarobkowych i majątkowych matki małoletniej Sąd I instancji uznał, że przy osiąganiu dochodu w wysokości ok. 1300 zł netto miesięcznie przy niewielkich kosztach utrzymania w wysokości ok. 770 zł matka małoletniej jest w stanie sprostać świadczeniu kosztom utrzymania dziecka w wysokości 450 zł miesięcznie. Nadto zauważył, że koszty utrzymania mieszkania ulegają podziałowi pomiędzy matkę małoletniej, małoletnią oraz jeszcze jedną lokatorkę mieszkania w związku z czym są one niższe niż podana wyżej kwota. Dodatkowo wskazał, że matkę małoletniej wspiera finansowo także jej matka – babcia małoletniej powódki, przesyłając na koszty utrzymania kwoty średnio od 50 do 100 euro miesięcznie.

Uwzględniając powyższe oraz na podstawie powołanych przepisów, Sąd I instancji uznał roszczenie małoletniej powódki za udowodnione co do kwoty 550 zł miesięcznie o czym orzekł jak w pkt 1 wyroku, oddalając powództwo w pozostałej części, jak w pkt 2 wyroku.

Sąd odstąpił od obciążania stron kosztami postępowania oraz zniósł koszty zastępstwa procesowego pomiędzy stronami, na podstawie art. 100 k.p.c., jak w pkt 3 i 4 wyroku.

Rygor natychmiastowej wykonalności Sąd nadał z urzędu na podstawie art. 333 § 1 pkt.1 k.p.c. jak w punkcie 5 wyroku.

Apelację złożyła powódka. Zaskarżyła wyrok w pkt II. Zarzuciła Sądowi Rejonowemu:

I. naruszenie przepisów postępowania, mające wpływ na wynik sprawy - art. 233 § 1 k.p.c., sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z całokształtem zebranego w sprawie materiału dowodowego w zakresie, w jakim Sąd:

1.  odmówił wiary zeznaniom M. S. (1), matki powódki, dotyczącym wysokości usprawiedliwionych kosztów utrzymania powódki, w świetle spójnych, logicznych zeznań powódki, znajdujących potwierdzenie w przedstawionym materiale dowodowym oraz korespondujących z zeznaniami świadków;

2.  wbrew wskazaniom doświadczenia życiowego, zasadom logicznego rozumowania oraz obowiązkowi wszechstronnego zbadania całego zgromadzonego w sprawie materiału
dowodowego dał wiarę zeznaniom pozwanego A. P. w zakresie wysokości
uzyskiwanych przez pozwanego dochodów oraz zakresu uczestniczenia pozwanego w
pokrywaniu usprawiedliwionych kosztów utrzymania powódki, w świetle faktu, iż pozwany
prowadzi dobrze prosperującą niezarejestrowaną działalność gospodarczą i nie uczestniczy
w utrzymaniu powódki w tak szerokim zakresie, jaki został przez niego wskazany;

3.  ustalił, że pozwany w znaczny sposób przyczynia się do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki i w związku z tym koszty utrzymania powódki powinni pokryć jej rodzice mniej więcej po połowie wobec faktu, iż matka powódki przyczynia się również poprzez osobiste starania do wychowania powódki;

4.  pominął dowód ze strony internetowej - pogotowie malarskie.blogspot.com prowadzonej przez pozwanego i Z. J. Z. oraz cennika usług malarskich, cennika usług instalacyjnych oraz z cennika usług wysokościowych zawierających ogólnopolskie ceny za poszczególne usługi świadczone przez pozwanego, o przeprowadzenie których powódka wnosiła w piśmie przygotowawczym z dnia 11 czerwca 2013 roku, które to dowody stoją w sprzeczności z zeznaniami pozwanego, złożonymi w toku rozprawy w dn. 19 września 2013 r. dotyczącymi możliwości zarobkowych pozwanego, które uzyskuje z prowadzonej przez siebie niezarejestrowanej działalności gospodarczej.

Wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez podwyższenie zasądzonej kwoty do kwoty 800 zł od dnia wniesienia pozwu i zasądzenie od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za instancję odwoławczą.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja okazała się zasadna.

Sąd Okręgowy jedynie częściowo podzielił ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i przyjął je za własne (art.382 kpc). Zmienił te ustalenia w zakresie ustalenia dodatkowych potrzeb powódki, pominiętych przez Sąd I instancji, skorygował inne ustalenia przez określenie prawidłowej wysokości niektórych potrzeb powódki, a także zmienił ustalenia w zakresie możliwości zarobkowych pozwanego.

Sąd Okręgowy ustalił pominięte przez Sąd Rejonowy usprawiedliwione potrzeby małoletniej. Są to po pierwsze wydatki związane z początkiem roku szkolnego na ok. 500 zł. Zostały one na tę kwotę wskazane przez matkę powódki, a więc, jak wynika z zasad doświadczenia życiowego, bardzo skromnie. Same podręczniki do I klasy szkoły podstawowej kosztują przynajmniej 200-300 zł, do tego zeszyty, przybory szkolne, plecak i inne niezbędne rzeczy, co wynika z doświadczenia życiowego i nie wymagało żadnego dowodu. Przeliczając w skali miesiąca daje to kwotę ok. 40 zł. Do tego należało zaliczyć bieżące comiesięczne wydatki związane ze szkołą dziecka, a wynikające z uzupełniania przyborów szkolnych, uiszczaniu drobnych opłat związanych z nauką dziecka, szacując je skromnie na około 20 zł miesięcznie. Zatem wydatki związane ze szkołą powódki wynoszą około 60 zł miesięcznie. Do tego należy dodać skromne kieszonkowe 25 zł miesięcznie zgodnie z zeznaniami matki powódki i doświadczeniem życiowym każdego rodzica.

Sąd Rejonowy pominął wydatki na lekarstwa i wizyty u stomatologa i alergologa, mimo ustalenia, że stanowią one usprawiedliwione potrzeby dziecka. Rocznie wynoszą one ok.700-800 zł rocznie, a więc ok.60-65 zł miesięcznie. Wynika to z zeznań informacyjnych matki powódki oraz z zasad doświadczenia życiowego.

Sąd Rejonowy nieprawidłowo oszacował potrzeby dziecka związane z lekcjami baletu. Wliczył do potrzeb dziecka koszt jednej lekcji, tymczasem w miesiącu jest ich przynajmniej cztery. Koszt lekcji baletu wynosi więc ok. 80 zł miesięcznie.

Nieprawidłowo Sąd Rejonowy ustalił potrzeby powódki w zakresie wyżywienia na 300 zł. Wynoszą one przynajmniej 500 zł miesięcznie. Przed wrześniem 2014 r., kiedy powódka poszła do szkoły, żywiła się częściowo w przedszkolu, a w kwocie opłaty za przedszkole wynoszącej 300 zł część stanowiło wyżywienie. Oprócz posiłków w przedszkolu powódka była karmiona przez matkę i ojca, a koszt tego wyżywienia należało ocenił na około 200 zł – 300 zł miesięcznie. Od września 2014 r., gdy powódka uczęszcza do szkoły, koszt jej wyżywienia generalnie się nie zmienił i wynosi przynajmniej 500 zł. Taki koszt wyżywienia ośmioletniego dziecka jest zgodny z zeznaniami matki powódki i zasadami doświadczenia życiowego.

Nieprawidłowo też Sąd I instancji ustalił potrzeby dziecka związane z zakupem ubrań i butów. Należało je ustalić na ok. 200 zł miesięcznie z uwagi na potrzebę obuwia specjalistycznego. Takie koszty wynikają z zasad doświadczenia życiowego i zeznań matki powódki.

Sąd I instancji zaniżył więc potrzeby powódki na wyżywienie o 200 zł, ubrania i butów o 50 zł, baletu o 60 zł, nie zaliczył kieszonkowego 25 zł, kosztów początku roku szkolnego oraz bieżących wydatków szkolnych ok. 60-65 zł w skali miesiąca. Nie wziął pod uwagę kosztów leków i nie przeliczył wizyt u stomatologa i alergologa w skali miesiąca, tymczasem wynoszą one ok. 60-65 zł. Zaniżył więc potrzeby dziecka o ok.450 - 500 zł.

Sąd Rejonowy ustalił potrzeby małoletniej, jak skonstatował, na około 1.000 zł. Tymczasem taki jego wniosek nie wynika choćby z ustaleń tego Sądu. Sąd Rejonowy ustalił bowiem potrzeby dziecka na 883 zł, do tego koszt komitetu rodzicielskiego na 180 zł, co już daje kwotę 1063 zł. Do tego wskazał za zasadne koszty wizyt u stomatologa i alergologa, których co prawda nie oszacował, ale których koszt oczywiście podwyższa usprawiedliwione potrzeby powódki. Same więc ustalenia Sądu I instancji prowadzą do wniosku, że usprawiedliwione potrzeby dziecka wynoszą przynajmniej 1.100 zł – 1.200 miesięcznie. Mając na uwadze ustalenia Sądu Okręgowego należało przyjąć, że usprawiedliwione potrzeby powódki wynoszą więc ok. 1.500 – 1.600 zł miesięcznie. Tak ustalone potrzeby powódki wynikają z zeznań jej matki, w dużej części weryfikowane zasadami doświadczenia życiowego.

Sąd Rejonowy nie ustalił prawidłowo możliwości zarobkowych pozwanego. Jego zeznania ocenił powierzchownie, bezkrytycznie, wbrew logice i doświadczeniu życiowemu.

Pozwany prezentował zmienne, niekonsekwentne i nielogiczne stanowisko odnośnie wysokości swoich dochodów. W odpowiedzi na pozew pozwany wskazał, że zarabia ok. 1000-1600 zł miesięcznie, a w zeznaniach, że od 1.000 do 2.500 zł. Stwierdził, że pokrywa połowę kosztów utrzymania domu, w którym mieszka z matką, czyli ok. 1.000 zł miesięcznie (cały koszt utrzymania domu to 2.000 zł). Deklarował, że płaci alimenty na rzecz powódki w kwocie 400 zł, potem także twierdził, że 500 zł, oraz, że ponosi opłaty za przedszkole 300 zł. Deklarował także ponoszenie kosztów utrzymania córki, gdy jest u niego, a twierdził, że jest bardzo często. Twierdził, że ponosi wtedy koszty nauki angielskiego córki i jazdy konnej oraz pływalni. Już więc te wydatki pozwanego przekraczają znacznie deklarowane przez niego dochody, a nie zawierają przecież części kosztów utrzymania pozwanego, takich jak ubranie, obuwie, środki czystości, jedzenie, które przecież muszą wynosić, mając na uwadze doświadczenie życiowe, przynajmniej 700-800 zł miesięcznie.

Sąd Rejonowy nie wziął pod uwagę, że pozwany w 2012 r. był w Afryce, koszt takiego wyjazdu według pozwanego wyniósł ok. 2.500 zł, a ocenić należy, że został zaniżony. W 2014 r. pozwany w marcu był w Czechach i w Anglii, co wynika z jego zeznań. To wymagało od niego dysponowania stosownymi środkami pieniężnymi na utrzymanie w tych krajach. Nawet zakładając, że korzystał z gościny znajomych, to i tak ponosił koszty wyżywienia, transportu i inne związane z pobytem w istocie wakacyjnym.

Sąd Rejonowy tych okoliczności, istotnych dla oceny zeznań pozwanego i ustalenia jego rzeczywistych możliwości zarobkowych, nie wziął pod uwagę. Podobnie, mimo, że wskazał jako podstawę ustalonych faktów wydruki ze strony internetowej działalności gospodarczej pozwanego i jego kolegi Z. Z., nie wyciągnął z nich żadnych wniosków. Tymczasem ze wszystkich wskazanych wyżej okoliczności wynika, że twierdzenia pozwanego zawarte w odpowiedzi na pozew, że zarabia 1.000 – 1.600 zł miesięcznie (de facto sprzeczne z jego zeznaniami informacyjnymi, gdzie podał, że zarabia 1.000 – 2.500 zł miesięcznie), są oczywiście niewiarygodne, bo niezgodne z doświadczeniem życiowym i zasadami logiki. Wydatki pozwanego, finansowanie wyjazdów wakacyjnych, fakt, że pozwany nie twierdził, aby posiadał jakiekolwiek długi, nadto wskazane wydruki reklamujące prowadzoną działalność gospodarczą i jej zakres nakazują wniosek, że dochody pozwanego nie mogą być niższe, niż 3.000 zł netto miesięcznie.

Matka dziecka w większym stopniu przyczynia się własnym, osobistym staraniem do wychowywania i utrzymania córki. Wynika to choćby z treści ugody w sprawie I. N. (...), na mocy której pozwany zabierać ma dziecko na dwa weekendy w miesiącu od piątku do niedzieli i raz w tygodniu we wtorek od 16 do 19, nadto połowę wakacji letnich i ferii zimowych plus część świąt. Nadto matka dziecka zarabia mniej, niż pozwany, jej możliwości zarobkowe są mniejsze. Stąd to pozwany winien w większym stopniu przyczyniać się finansowo do pokrywania potrzeb córki. Tym bardziej, że pozwany poza powódką nie ma nikogo innego na utrzymaniu. Kwota 800 zł za cały okres dochodzony pozwem odpowiada możliwościom zarobkowym pozwanego i usprawiedliwionym potrzebom dziecka – art.135 par.1 i art.133 par.1 krio. Kwota ta stanowi ok. 50% miesięcznych, usprawiedliwionych potrzeb córki. Sąd wziął przy tym pod uwagę, że pozwany ponosi nadto koszty utrzymania córki, kiedy ta jest u niego. Nie ma jednak obowiązku finansowania tych jej potrzeb, poza wyżywieniem i drobnymi kwotami na rozrywkę, które wynikają z ustalonych wyżej potrzeb branych pod uwagę przy wyliczaniu kwoty alimentów.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok na podstawie art.386 par.1 kpc.

O nieuiszczonych kosztach sądowych Sąd Okręgowy orzekł w pkt 2. wyroku na podstawie art. 391 § 1 k.p.c. oraz art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) w zw. z art. 98 par.1 k.p.c. Pozwany przegrał sprawę w postępowaniu apelacyjnym w całości. Obciąża go więc opłata od apelacji, od której uiszczenia powódka była ustawowo zwolniona (art. 96 ust. 1 pkt 2 u.k.s.c.). Opłata ta wynosiła 150 zł, tj. 5% wartości przedmiotu zaskarżenia, wynoszącej 3.000 zł. Z tego względu należało pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 150 zł.

Pozwany ponosi koszty pełnomocnika z wyboru powódki za postępowanie odwoławcze na podstawie art.98 par.1 i 3 kpc oraz art.391 par.1 kpc, bo przegrał sprawę w II instancji. Wynoszą ono 300 zł na podstawie par.6 pkt 3 i par.7 ust.4 w zw. z par.13 ust.1 pkt 1 rozporządzenia MS z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, o czym Sąd orzekł w pkt 3. wyroku.

Powódka nie skarżyła pkt 4 wyroku Sądu I instancji i nie domagała się przyznania zwrotu kosztów procesu za tę instancję.

/-/M. Miczke /-/A. Czarnecka /-/M. Kuczkowski