Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2014r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Jolanta Litwinowicz

Protokolant sekr. sądowy Iwona Batko

po rozpoznaniu w dniu 21 października 2014r. w Kętrzynie

sprawy z powództwa R. T.

przeciwko J. T.

o uchylenie obowiązku alimentacyjnego lub o obniżenie alimentów

I.  Obniża alimenty od powoda R. T. płatne na rzecz pozwanej J. T. do kwoty 350 (trzysta pięćdziesiąt) złotych miesięcznie przy zachowaniu dotychczasowych warunków i terminów płatności z ustawowymi odsetkami w wypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat poczynając od 21 października 2014r. w miejsce alimentów ustalonych ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kętrzynie w dniu 22 lutego 2013r. w sprawie III RC 525/12 w kwocie 400 zł miesięcznie.

II.  W pozostałej części powództwo oddala.

III.  Nie obciąża pozwanej kosztami sądowymi.

IV.  Koszty procesu wzajemnie znosi.

V.  Wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności

Sygn. akt III RC 106/14

UZASADNIENIE

Powód R. T. wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego w kwocie 400 zł miesięcznie, którą łoży na rzecz byłej żony - J. T. lub o obniżenie alimentów do kwoty 100 zł miesięcznie. Następnie domagając się nadal uchylenia obowiązku alimentacyjnego żądał ewentualnie obniżenia alimentów do kwoty 200 zł miesięcznie (k.157),potem do kwoty 250 zł miesięcznie (157 verte´) następnie do kwoty 200zł miesięcznie (k.191) a potem znowu do kwoty 100 zł miesięcznie (k.190). W uzasadnieniu podał, że w 2013r. uległ wypadkowi na skutek czego doznał złamania kości piszczelowej i rozdarcia wiązadła krzyżowego kolana a niebawem po powrocie do pracy na budowie, skręcił sobie kolano i ponownie przebywa na zwolnieniu lekarskim. W związku z powyższym wynagrodzenie powoda uległo znacznemu zmniejszeniu a wypełnianie obowiązku alimentacyjnego w dotychczasowej wysokości wiąże się z nadmiernym uszczerbkiem dla powoda i jego rodziny. Powód ponosi znaczne wydatki związane ze swoim i swojej rodziny utrzymaniem. Natomiast pozwana utrzymuje się z alimentów płaconych przez powoda i nie czyni starań mających na celu podjęcie przez nią jakiegokolwiek zatrudnienia. Pozwana powinna pracując, choćby częściowo, zdobywać środki finansowe na swoje utrzymanie.

Pozwana J. T. domagała się oddalenia powództwa w całości. Podniosła, że wskutek rozwodu jej sytuacja uległa znacznemu pogorszeniu, popadła w niedostatek, nie stać jej na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, niewiele zarabia i ma problemy ze zdrowiem.

Sąd ustalił, co następuje:

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 27 czerwca 2011r. w sprawie VI RC 2007/10 małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód z winy powoda. Wyrokiem tym został określony obowiązek alimentacyjny powoda wobec pozwanej na kwotę 800 zł miesięcznie ( k.69 w sprawie sygn. akt VIRC 2007/10).

Następnie w dniu 22 lutego 2013r. przed Sądem Rejonowym w Kętrzynie strony zwarły ugodę, w której ustaliły obniżenie alimentów płatnych na rzecz pozwanej do kwoty 400 zł miesięcznie (k.46 w sprawie sygn. akt III RC 525/12).

Z małżeństwa strony miały dwoje dzieci, które są już samodzielne .

Strony od dawna nie mieszkają razem. Jeszcze przed rozwodem powód mieszkał i pracował za granicą. Łożył na utrzymanie rodziny. Powódka leczyła się z powodu dyskopatii i rwy kulszowej. W trakcie pobytu za granicą powód związał się z inną kobietą. Z tego związku w dniu (...) urodziła się małoletnia M. T..

W dacie orzekania w poprzedniej sprawie powód był zatrudniony w (...) S.c.w A. jako malarz tapeciarz z zarobkiem 1625 euro miesięcznie oraz pobierał ekwiwalent na dojazdy w kwocie 49 euro (k.21-22 oraz k. 25 w aktach III RC 525/12).

Opłacał czynsz z tytułu najmu mieszkania w wysokości 325 euro miesięcznie z przedpłatą za media i koszty dodatkowe w kwocie 150 euro tj. łącznie 475 euro miesięcznie (k.23-24 w aktach III RC525/12).

Powód z zawodu jest murarzem, ma 49 lat. Zatrudniony jest jako posadzkarz z tym, że ostatnio przebywał na zasiłku chorobowym w kwocie netto 1446 euro miesięcznie ( pismo (...) Kasy Chorych w B. wraz z tłumaczeniem k.14 i k.15 oraz k.12 i 13).

W dniu 11 lipca 2013r. powód uległ wypadkowi ( uraz w kolano wózkiem na zakupy- k.10), na skutek którego doznał bocznego złamania głowy kości piszczelowej oraz przedniego rozdarcia wiązadła krzyżowego kolana prawego. Przebywał na zwolnieniu lekarskim do 11 listopada 2013r. W dniu 25 listopada 2013r. powód podczas pracy na budowie skręcił sobie prawe kolano i od tego czasu ponownie przebywał na zwolnieniu lekarskim. W dniu 3 lutego 2014r. powód przebył zabieg artroskopowej plastyki przedniego wiązadła krzyżowego prawego stawu kolanowego (kserokopia karty informacyjnej leczenia szpitalnego z Kliniki w B. wraz z tłumaczeniem na język polski k.8-11,zaświadczenie lekarskie k. 55,145).

Powód ponosi koszty związane z utrzymaniem mieszkania : nadal 475 euro za czynsz i przedpłatę za media ;19,99 euro za internet i telefon; 43,34 euro za ubezpieczenie od wypadku i ubezpieczenie domu; 9,83 euro za ubezpieczenie od pożaru; 56 euro miesięcznie za przedszkole córki, koszty ubezpieczenia samochodu w łącznej kwocie 72,08 euro w tym kwota 36,64 euro tytułem AC oraz ponosi koszt benzyny w wysokości średnio 100 euro miesięcznie a także spłaca kredyt ratalny w wysokości 225 euro miesięcznie, ponadto opłaca ubezpieczenie emerytalne drugiej żony w wysokości 60 euro miesięcznie oraz swoje ubezpieczenie na życie w wysokości 50 euro miesięcznie (wyciąg ,zestawienie obrotów na koncie wraz z tłumaczeniem k.16 -22 oraz k.61-105,k.138-143,151-173,158-188). Ponadto wpłaca do komornika 150 euro miesięcznie (powód nie płacił alimentów wobec czego pozwana wszczęła skutecznie egzekucję komorniczą). Powód spłaca raty kredytu, dwukrotnie brał kredyt aby spłacać zadłużenie powstałe dlatego, że nie płacił alimentów na rzecz pozwanej, na kaucję za mieszkanie, zakup łóżka. W dniu 27 października 2014r. powód zapłacił pozwanej tytułem zaległych alimentów kwotę 2000 zł (dowód wpłaty- k.189).

Po rozwodzie z pozwaną, powód zawarł nowy związek małżeński, na utrzymaniu ma jedno dziecko. Pobiera zasiłek rodzinny na córkę w kwocie 184 euro miesięcznie. W związku z wypadkiem przy pracy otrzymał odszkodowanie w kwocie 2000 euro. Powód oświadczył, że jego żona podjęła pracę jako sprzątaczka ale została zwolniona ponieważ jak rozchorowała się ich córka, żona musiała zająć się dzieckiem. Córka powoda ma problemy z sercem, aktualnie jest w trakcie diagnozowania.

Orzeczeniem (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w K. z dnia 8 sierpnia 2011r. pozwana została zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (k.41 w aktach III RC525/12). Kolejnym orzeczeniem (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w K. z dnia 22 października 2013r. pozwana została zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (k.43).

Poprzednio pozwana pobierała z (...)u zasiłek w kwocie 580 zł miesięcznie ( k.45 odwrót w aktach III RC525/12).Ponosiła koszty utrzymania mieszkania w kwocie 350,20 zł miesięcznie oraz 100 zł miesięcznie tytułem spłaty zaległości w opłatach za mieszkanie tj. łącznie 450,20 zł miesięcznie ( k.42 w aktach III RC525/12). Pozwana leczyła się w poradni neurologicznej z powodu dyskopatii, rwy kulszowej przewlekłej, zwyrodnienia kręgosłupa (k.43 w aktach IIIRC525/12).

Pozwana zamieszkuje w dotychczasowym mieszkaniu stron, które przypadło jej w wyniku podziału majątku wspólnego. Nie ma pracy, jest zarejestrowana jako bezrobotna, bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Utrzymuje się z alimentów płaconych przez powoda. Przewlekle choruje z powodu dyskopatii lędźwiowej, dyskopatii szyjnej i przewlekłej rwy kulszowej (zaświadczenie o stanie zdrowia k.44). Pozostaje pod stałą opieką specjalistycznej poradni. Ponosi stale koszty związane z leczeniem w kwocie około 50 zł miesięcznie (k.46,).

Pozwana w okresie od 3 marca 2014r. do 31 sierpnia 2014r. odbywała staż na stanowisku rejestratorki w Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej (...) w B. (k.155) otrzymywała wówczas stypendium w wysokości 988,40 zł brutto miesięcznie (kserokopia decyzji k.42).Pozwana zalegała z ponoszeniem opłat za mieszkanie na łączną kwotę 7772,47 zł a zadłużenie na dzień 31.03.2014r. wynosiło 2189,98zł (zaświadczenie k.47). Pozwana zarejestrowana jest jako bezrobotna, bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych ( zaświadczenie k.154). Od komornika niemieckiego pozwana otrzymuje przekazy pieniężne w kwotach 60-70 euro egzekwowane od powoda w związku z tym ,że powód nie płacił alimentów(k.129-134,) a we wrześniu 2014r. otrzymała 202,81 euro (k.156).

Zakończyła się sprawa o podział majątku wspólnego. Pozwana obowiązana jest zapłacić powodowi 40.000 zł tytułem spłaty wynikłej z podziału majątku wspólnego. Na ten cel syn pozwanej zaciągnie kredyt i będzie go spłacał (k.192 verte´).

Sąd zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego żądanie powoda jest zasadne ale tylko częściowo.

Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje dwie postaci obowiązku alimentacyjnego między rozwiedzionymi małżonkami: zwykłą postać (art. 60 § 1 kro) oraz szerszą postać tego obowiązku (art. 60 § 2 kro).

Zgodnie z art.60 § 1 kro małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

Artykuł 60 § 1 kro reguluje istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego między byłymi małżonkami po orzeczeniu rozwodu, w sytuacji gdy oboje małżonkowie zostali uznani za winnych rozkładu pożycia małżeńskiego jak również ma zastosowanie w sytuacji, gdy żadnemu z małżonków nie została przypisana wina, a zatem gdy sąd rozwodowy na zgodne żądanie małżonków zaniechał orzeczenia o winie (art. 57 § 2 zdanie pierwsze kro).

Natomiast zgodnie z art. 60 § 2 kro, jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, choćby ten nie znajdował się w niedostatku.

Przepis ten (art. 60 § 2 kro) legł u podstaw obowiązku alimentacyjnego powoda względem pozwanej, ustalonego wyrokiem Sądu Okręgowego w sprawie rozwodowej stron.

Tymczasem przedmiotem rozważań w niniejszej sprawie jest ustalenie czy nastąpiła taka zmiana stosunków, która uzasadniałaby uchylenie obowiązku alimentacyjnego powoda wobec pozwanej lub obniżenie alimentów. Zgodnie, bowiem z treścią art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przy czym przez zmianę stosunków należy rozumieć istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania poprzez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych. Zmianę stosunków powoduje także zdarzenie, wskutek którego obowiązek alimentacyjny wygasa(vide’ Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem pod redakcją Krzysztofa Pietrzykowskiego wyd.2 Wydawnictwo C.H. BECK Wa-wa 2010r).

Analizując dowody zebrane w sprawie, Sąd uznał, że brak jest podstaw do uchylenia obowiązku alimentacyjnego.

Przesłanką obowiązku alimentacyjnego powoda wobec pozwanej jest istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka wyłącznie niewinnego, choćby ten nie znajdował się w niedostatku. Sytuacja finansowej pozwanej jest trudna i absolutnie nieuzasadniająca uchylenia obowiązku alimentacyjnego powoda względem pozwanej. Alimenty, które otrzymuje od powoda pozwalają na zaspokojenie części jej zupełnie podstawowych potrzeb.

Zdaniem Sądu Rejonowego od ostatniego rozstrzygnięcia nie nastąpiła, taka zmiana stosunków, która uzasadniałaby uwzględnienie żądania powoda tj. uchylenie obowiązku alimentacyjnego powoda wobec pozwanej lub obniżenie do kwoty 100 zł miesięcznie. Nie jest taką okolicznością fakt, że powód założył nową rodzinę, ani że spłaca kredyt ani, że ma zadłużenie alimentacyjne, bo nie płacił alimentów, ani, że alimenty egzekwuje od niego komornik ani, że ponosi koszty utrzymania samochodu.

Schorzenie powoda w żaden sposób nie uniemożliwia powodowi wykonywanie jego pracy (być może na razie utrudnia mu dodatkowe dorabianie, z uwagi na przebyty uraz). Powód nie jest osobą niepełnosprawną tak jak pozwana. Rzeczywiście przejściowo jego sytuacja finansowa nieco pogorszyła się na skutek doznanego urazu kolana ale powód w przeciwieństwie do pozwanej nie jest osobą chorą ,niepełnosprawną i ma stałą pracę przynoszącą dochód.

Tłumaczenie powoda, że ma na utrzymaniu córkę pochodzącą z aktualnego związku nie oznacza, że koszty jakie powstają w związku z utrzymaniem dziecka obciążają tylko ojca dziecka a matkę dziecka już nie. Nie wiadomo dlaczego tylko on miałaby ponosić wszystkie koszty związane z utrzymaniem dziecka skoro obydwoje rodzice obowiązani są utrzymywać dziecko a nie tylko jedno z nich. Słuszna wydaje się sugestia pozwanej ,że skoro córka powoda uczęszcza do przedszkola ,to nic nie stoi na przeszkodzie aby żona powoda podjęła pracę i wspomogła w utrzymaniu rodziny.

Sytuacja materialna pozwanej nie tylko uległa istotnemu pogorszeniu na skutek orzeczenia rozwodu ale pozwana znajduje się w niedostatku.

Pozwana ponosi koszty utrzymania mieszkania należącego do stron w wysokości: 372 zł miesięcznie za czynsz, za energię elektryczną około 150 zł miesięcznie, za gaz co drugi miesiąc 56 zł , za telefon 20 zł miesięcznie, za telewizję 39,90zł miesięcznie, podatek od nieruchomości 23 zł kwartalnie (kserokopie dowodów opłat k.48,49,50,51).

Zdaniem Sądu Rejonowego powód nie udowodnił, że od ostatniego rozstrzygnięcia nastąpiła, taka zmiana stosunków, która uzasadniałaby uwzględnienie w całości żądania powoda tj. uchylenie obowiązku alimentacyjnego powoda wobec pozwanej, lub radykalnego obniżenia alimentów, choć rzeczywiście przyznać należy, że sytuacja związana z wypadkiem powoda i tym ,że w tym okresie jego dochody były niższe zdaniem Sądu rzutuje na wysokość alimentów.

Sytuacja finansowa pozwanej nadal jest bardzo trudna i absolutnie nieuzasadniająca uchylenia obowiązku alimentacyjnego powoda względem pozwanej. Aktualnie poza alimentami pozwana nie ma innych świadczeń. Alimenty, które otrzymuje od powoda pozwalają jej na opłacenie części podstawowych potrzeb.

Stanowisko powoda, że była żona powinna sobie radzić sama nie znalazło akceptacji Sądu .

Przyjęcie toku rozumowania powoda, prowadziłoby do paradoksalnej sytuacji, że wystarczy posiadać samochód, użytkować go, ponosić znaczne opłaty z tym związane oraz doprowadzić do zaległości alimentacyjnych by na tym skorzystać w postaci uzyskania uchylenia obowiązku alimentacyjnego lub znacznego obniżenia alimentów. Skoro użytkowanie samochodu przez powoda wiąże się ze sporymi wydatkami to może powód winien się zastanowić czy jest to wydatek niezbędny. Na utrzymanie samochodu powód potrzebuje miesięcznie prawie 200 euro a tymczasem alimenty na byłą żonę to kwota tylko niespełna 100 euro. Powód ponosi koszt dobrowolnego dodatkowego ubezpieczenie siebie i drugą żonę a jego łączny koszt wynosi 110 euro a zatem więcej niż alimenty na pozwaną. Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że powód jest w stanie łożyć na utrzymanie byłej żony.

Zdaniem Sądu, w sprawie od daty ustalenia alimentów, których uchylenia lub obniżenia pozwany się domaga nie nastąpiły takie zmiany, które uzasadniałby żądanie powoda i uchylenie obowiązku alimentacyjnego, natomiast zasadne jest obniżenie alimentów do kwoty 350 zł miesięcznie.

Przy wykorzystaniu swoich sił i możliwości powód jest w stanie łożyć na utrzymanie byłej żony alimenty w kwocie 350 zł miesięcznie.

W tym stanie rzeczy, uwzględniając częściowo żądanie obniżenia alimentów w pozostałym zakresie należało na podstawie art. 138 kro powództwo oddalić.

Koszty procesu pomiędzy stronami Sąd wzajemnie zniósł.

Na marginesie tylko dodatkowo należy zauważyć, że nie ma również podstaw do ustalenia, że wygasł obowiązek alimentacyjny w oparciu o przepis art. 60 § 3 kro. Rozwód został orzeczony z winy powoda a po rozwodzie uprawiona do alimentów nie zawarła nowego związku małżeńskiego.