Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 4 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu – Wydział I Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2013 r. na posiedzeniu niejawnym we Wrocławiu

sprawy z wniosku: (...) SA w M., (...) Przedsiębiorstwa Budownictwa (...) SA we
W., M. I., (...) SA w W.

przy udziale obowiązanego: Gminy W.

o udzielenie zabezpieczenia przed wytoczeniem powództwa

na skutek zażalenia obowiązanego

na postanowienie Sądu Okręgowego we Wrocławiu

z dnia 26 października 2012 r. sygn. akt I Co 401/12

p o s t a n a w i a: zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że wniosek o zabezpieczenie oddalić.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 26.10.2012 r., Sąd Okręgowy we Wrocławiu
w pkt. I udzielił zabezpieczenia roszczenia, z jakim wnioskodawcy zamierzali wystąpić na drogę sądową, o ustalenie nieistnienia obowiązku zwrotu zaliczki udzielonej Konsorcjum przez Gminę W. zgodnie z klauzulą (...) kontraktu
nr (...) z dnia 22.12.2009 r. wraz z późniejszymi aneksami na budowę (...) we W. w kwocie 14.138.758,82 zł, poprzez zakazanie Gminie W. realizacji praw z gwarancji bankowych nr (...) oraz nr (...) z dnia 17.08.2012 r., ustanowionych na zlecenie uprawnionych przez (...) Bank S.A. Oddział w Polsce
z siedzibą w W., m.in. poprzez przyjęcie od (...) Bank S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w W. świadczenia pieniężnego w kwocie 14.138.758,82 zł, a pkt. II wyznaczył wnioskodawcom
(...) S.A., Hiszpania, (...) Przedsiębiorstwu Budownictwa (...) S.A. we W.,
M. I. oraz (...) S.A. w W. dwutygodniowy termin na wytoczenie powództwa opisanego w punkcie I wniosku przeciwko Gminie W., pod rygorem upadku zabezpieczenia.

W złożonym na nie zażaleniu obowiązany wnósł jego uchylenia w całości
oraz umorzenie postępowania na podstawie art. 355 § k.p.c., ewentualnie jego zmianę poprzez oddalenie w całości wniosku uprawnionych o udzielenie zabezpieczenia, zarzucając Sądowi Okręgowemu, że przy jego wydaniu
dopuścił się:

I. naruszenia przepisów postępowania, tj.:

1. art. 355 § 1 w zw. z art. 13 § 2 i art. 738 k.p.c. poprzez wydanie Postanowienia pomimo, iż w przedmiotowej sprawie zachodziła przesłanka
do umorzenia postępowania;

2. art. 738 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie przez Sąd (w ramach podstawy orzeczenia całokształtu materiału zebranego w sprawie;

3. art. 738 k.p.c. poprzez udzielenie przez Sąd zabezpieczenia
z przekroczeniem granic wniosku o zabezpieczenie złożonego przez Uprawnionych;

4. art. 730 § 1 i § 2 w zw. z art. 730 ¹ § 1 k.p.c. poprzez błędne przyjęcie,
że istnienie zabezpieczonego roszczenia zostało uprawdopodobnione, podczas gdy w świetle materiału zebranego w sprawie roszczenie
to niewątpliwie nie istnieje;

5. art. 730 § 1 i § 2 w zw. z art. 730 ¹ § 1 i § 2 k.p.c. poprzez błędne przyjęcie,
że Uprawnieni uprawdopodobnili interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia, podczas gdy takiego interesu w ogóle nie posiadają,

II. naruszenia prawa materialnego tj. art. 656 §1 k.c. w zw. z art. 640 k.c. poprzez przyjęcie, że odstąpienie od Kontraktu mogło nastąpić na podstawie odpowiednio stosowanego przepisu art. 640 k.c., podczas gdy stosowanie tego przepisu do umowy o roboty budowlane jest w świetle art. 656 §1 k.c. niedopuszczalne.

Obowiązany wniósł ponadto o zasądzenie na jego rzecz, w orzeczeniu kończącym postępowania w sprawie, kosztów postępowania, w tym kosztów postępowania zażaleniowego.

W odpowiedzi Uprawnieni wnieśli o oddalenie niniejszego zażalenia
i obciążania Obowiązanego kosztami postępowania, w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, w tym kosztami zastępstwa procesowego.
Podtrzymały żądanie zasądzenia kosztów postępowania, również na wypadek sytuacji, w której Sąd uznałby, że zrealizowanie przez obowiązanego bankowej gwarancji zwrotu zaliczki stanowi przesłankę dla uchylenia zaskarżonego postanowienia i umorzenia postępowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie należy wskazać, że okolicznością bezsporną w niniejszej sprawie jest to, że w dniu 18.10.2012 r. (...) Bank S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w W., realizując przyjęte na siebie zobowiązanie wobec Gminy W., wynikające z gwarancji bankowych
nr (...) oraz nr (...) z dnia 17.08.2012 r., ustanowionych
na zlecenie Uprawnionych, przelał na jej rzecz kwotę 14.138.785,82 zł.
Zaistnienie tego zdarzenia miało podstawowe znaczenia dla oceny trafności zaskarżonego postanowienia, mając na uwadze, wskazany przez Uprawnionych sposób zabezpieczenia roszczenia, z jakimi zamierzali wystąpić na drogę postępowania sądowego, którego granicami Sąd był związany w świetle dyspozycji art. 738 k.p.c. W ramach przedmiotowego wniosku domagali się oni unormowania praw i obowiązków stron, na czas trwania postępowania o ustalenie nieistnienia obowią zku zwrotu zalic zki udzielonej Konsorcjum przez Gminę W. zgodnie
z klauzulą (...) kontraktu Nr (...) z dnia 22.12.2009 wraz z późniejszymi aneksami na „Budowę (...) we W." w kwocie 14.138.758,82 zł, w ten sposób, że Sąd Okręgowy miałby nakazać obowiązanej Gminie W. wycofanie żądania zapłaty w/w kwoty, skierowanego w piśmie
z dnia 9.10.2012 r. do banku (...) S.A. Oddział w Polsce, tytułem wypłaty z gwarancji bankowych
nr (...) i nr (...) z dnia 17.08.2012 r., w terminie jednego dnia
od dnia wydania postanowienia, a w przypadku niewykonania tego zobowiązania przez obowiązanego w zakreślonym terminie upoważnienia uprawnionych
do wycofania tego żądania ze skutkiem dla obowiązanego, ewentualnie, zakazanie obowiązanej Gminie W. przyjęcia od (...) Bank S.A. Oddział w Polsce świadczenia pieniężnego w kwocie 14.138.758,82 zł,
z w/w tytułu oraz zakazanie obowiązanemu dalszego popierania żądania wypłaty tego świadczenia, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania o ustalenie.

Skoro zatem w dacie rozpoznania tego wniosku przez Sąd I Instancji, wskazane przez Uprawnionych sposoby zabezpieczenia, nie mogły zostać zrealizowane, bowiem żądanie Obowiązanego skierowane do Gwaranta zostało
już wykonane, winien on zostać oddalony, bez wnikania w kwestie merytoryczne, odnoszące się do spełnienia się przesłanek udzielenia zabezpieczenia, o których mowa w art. 730 ¹ k.p.c.

Należy w tym miejscu wskazać na bezzasadność żądania skarżącego uchylenia zaskarżonego postanowienia i umorzenia postępowania w przedmiocie zabezpieczenia roszczenia Uprawnionych, w oparciu o art. 355 §1 k.p.c. w zw. z art. 13 §2 k.p.c. w zw. z art. 738 k.p.c., bowiem brak zasadności żądania udzielenia zabezpieczenia w określonej formie, nie daje podstawy do dokonania oceny, że wydanie postanowienia w tym zakresie stało zbędne,
czy też niedopuszczalne. W sytuacji, gdy przed rozpoznaniem wniosku dochodzi
do zmiany okoliczności faktycznych, prowadzących do tego, że objęte nim żądanie nie może zostać zrealizowane, jednakże wnioskodawca nie cofa go (nie występuje
z żądaniem zabezpieczenia jego roszczeń w innej formie), wniosek ten podlega merytorycznej ocenie, z uwzględnieniem stanu rzeczy z chwili wydania postanowienia w tym przedmiocie (art. 316 §1 k.p.c. w zw. z art.361 k.p.c. w zw.
z art. 13 §2 k.p.c. w zw. z art.738 k.p.c.).

W świetle powyższych okoliczności, za zbędne należy uznać odnoszenie
się do pozostałych zarzutów podniesionych przez skarżącego.

Już jedynie na marginesie wymaga zwrócenia uwagi, że Sąd Okręgowy, udzielając Uprawnionym zabezpieczenia, uwzględniając ich żądanie w zakresie,
w którym domagali się zakazania Gminie realizacji praw z gwarancji, w sposób niedopuszczalny wskazał, że „między innymi” miałby on obejmować przyjęcie
od Gwaranta świadczenia pieniężnego w kwocie 14.138.758,82 zł. Sąd rozpoznając wniosek w jego granicach (art. 738 k.p.c.), winien był, w sposób jednoznaczny sformułować zakres udzielonego zabezpieczenia, nie pozostawiając otwartego katalogu zachowań, od jakich Obowiązany winien byłby się powstrzymać.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 §1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. , postanowił jak na wstępie.

(...)

(...)

(...)

(...)

MW