Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu – Wydział I Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2013 r. na posiedzeniu niejawnym we Wrocławiu

sprawy z powództwa: PPHU (...) Spółki z o.o. z siedzibą w Z. i M. B.

przeciwko: (...) Spółce z o.o. w T.

o pobawienie wykonalności tytułu wykonawczego

na skutek zażalenia strony pozwanej

na postanowienie Sądu Okręgowego w Świdnicy

z dnia 19 grudnia 2012 r. sygn. akt I C 2415/12

p o s t a n a w i a: zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że wniosek o zabezpieczenie dochodzonego roszczenia oddalić.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 19.12.2012 r., Sąd Okręgowy w Świdnicy udzielił zabezpieczenie powództwa o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym przez
Sąd Okręgowy w T. w sprawie o sygn. akt I INC 140/12 poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko powodom przez
Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym (...) M. W.,
w sprawie o sygn. akt KM 3424/12.

W uzasadnieniu niniejszego rozstrzygnięcia wskazał, że powodowie uprawdopodobnili zarówno to, iż mają uprawnienie do wystąpienia przeciwko stronie pozwanej z roszczeniem wyartykułowanym w pozwie, jak również to, że posiadają interes prawny w udzieleniu jego zabezpieczenia.

Odnośnie pierwszej z tych przesłanek wskazał, że co do zasady powodowa spółka może żądać rozliczenia swych wzajemnych roszczeń, przysługujących
jej od strony pozwanej w oparciu o zawartą między stronami umowę leasingu
w związku z jej rozwiązania na skutek wypowiedzenia, w tym w szczególności poprzez potrącenie należności przysługujących jej na podstawie art. 709 ¹⁵ k.c.

Odnośnie drugiej z nich wskazał, że interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia wyraża się w tym, że prowadzone na wniosek strony pozwanej postępowanie egzekucyjne w oparciu o w/w tytuł wykonawczy, a zatem istnieje zagrożenie, że osiągnięcie celu niniejszego postępowania byłoby niemożliwe
lub poważnie utrudnione.

We wniesionym na nie zażaleniu strona pozwana wnosząc o jego uchylenie wskazała, że powódki nie skorzystały z prawa do obrony swojego interesu prawnego w ramach postępowania sądowego toczącego się między stronami przed
Sądem Okręgowym w Toruniu w sprawie o sygn. akt I Nc 140/12, a tym samym straciły możliwość skorzystania w powództwie opozycyjnym prawa do potracenia.

Niezależnie od tego podniosła, że wbrew ocenom Sądu Okręgowego
nie ma podstaw do uznania, że powódki uprawdopodobniły dochodzone roszczenie, bowiem nie posiadały wymagalnych wierzytelności wobec niej.

W odpowiedzi na zażalenie powódki wniosły o jego oddalenie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie zasługiwało na uwzględnienie mimo tego, że przywołana
na jego uzasadnieniu argumentacja w znaczącym zakresie była nietrafna.

W szczególności wbrew twierdzeniom skarżącego, przeszkodą do wytoczenia powództwa o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, obejmującego nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla przez Sąd Okręgowy w Toruniu w sprawie o sygn. akt I Nc 140/12, któremu została nadana klauzula wykonalności,
nie jest to, czy występujące w niniejszej stronie w charakterze powódek, podjęły obronę w tamtej sprawie, ani też to na jakim obecnie etapie ona się znajduje.
Należy zwrócić uwagę, że ustawodawca nie ograniczył możliwości wytoczenia powództw o pozbawienie wykonalności, jedynie do tytułów wydanych w sprawach już prawomocnie rozstrzygniętych. Zgodnie z art. 777 §1 ust. 1 k.p.c. tytułami egzekucyjnymi są zarówno prawomocne orzeczenia sądu jak i podlegające natychmiastowemu wykonaniu. Z kolei zgodnie z art. 492 §3 k.p.c. nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla, staje się natychmiast wykonalny po upływie terminu
do zaspokojenia roszczenia. Skoro zatem, okolicznością bezsporną jest to,
że nadano niniejszemu nakazowi zapłatę klauzulę wykonalności, a tym samym pozwana w niniejszej sprawie dysponuje tytułem wykonawczym w oparciu, o który może prowadzić egzekucję komorniczą dochodząc objętych nim należności, zobowiązane opierając się na twierdzeniu, że spełniona została przesłanka pozbawienia go wykonalności, o której mowa w art. 840 §1 pkt 2 k.p.c., uprawnione są do wystąpienia z żądaniem objętym pozwem. Nie stanowi o braku zasadności roszczenia, również to, że pozwanym przeciwko, któremu został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, co do zasady przysługiwało prawo
do potrącenia wzajemnych roszczeń oraz powołania się na tą okoliczność w toku procesu, jak również możliwość wnioskowania o wstrzymanie wykonalności nakazu zapłaty w oparciu o art. 492 § 3 k.p.c. Podjęcie tych działań uzależnione jest
od ich decyzji, a przy tym zwrócić należy uwagę na ograniczenia,
co do dopuszczalności potrącenia w postępowaniu nakazowym – art. 493 § 3 k.p.c., jak również konieczności wykazania szczególnych okoliczności uzasadniających wniosek o wstrzymania (na czas trwania procesu) wykonalności nakazu zapłaty
z weksla.

Przyznać należy z kolei rację skarżącemu, że w świetle twierdzeń powódek sformułowanych na uzasadnienie roszczenia, którego zabezpieczania domagały
się w ramach przedmiotowego wniosku oraz okoliczności przedstawionych, celem uprawdopodobnienia jego przesłanek, wbrew ocenie Sądu Okręgowego nie podstaw do uznania, że zostały one dostatecznie uprawdopodobnione.

Okolicznością bezsporną jest to, że powodową spółkę łączyła z pozwaną umowa leasingu, a zabezpieczeniem płatności wynikających z niej opłat leasingowych i innych należności był wystawiony przez nią weksel in blanco. M. B. była natomiast poręczycielem wekslowym wystawcy.
Jak wynika z twierdzeń powódek, pozwana w niniejszym procesie spółka dochodziła wobec nich zapłaty w oparciu o ten weksel przysługujących jej roszczeń, z tytułu nienależytego jej wykonania oraz rozwiązania jej na skutek wypowiedzenia z winy leasingobiorcy. Jak wynika z uzasadnienia pozwu złożonego w niniejszej sprawie, powódki kwestionują zaistnienie podstawy do wypowiedzenia tej umowy,
a tym samym prawną skuteczność złożonego w tym przedmiocie oświadczenia przez leasingodawcę. Niezależnie od tego kwestionują również prawidłowość dokonanego przez niego rozliczenia tej umowy (w świetle dyspozycji art. 709 ¹⁵ k.c.), w związku z brakiem uwzględnienia uzyskanych korzyści w związku z jej przedwczesnym rozwiązaniem. O ile jednakże spór między stronami na tym tle zawisł już między stronami, winien on być rozstrzygnięty w ramach uprzednio wszczętego procesu, bowiem wydanie prawomocnego rozstrzygnięcia w tamtej sprawie, ma charakter wiążący w tych kwestiach, w świetle dyspozycji art. 365 k.p.c.

Ponadto należy wskazać, że wbrew twierdzeniom powódek art. 709 ¹⁵ k.c.,
nie stanowi podstawy do dochodzenia roszczeń leasingobiorcy przeciwko leasingodawcy. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu, w razie wypowiedzenia przez finansującego umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający
ponosi odpowiedzialność, finansujący może żądać od korzystającego
natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie
a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu.
Przepis ten stanowił zatem podstawę dochodzenia roszczeń przez spółkę (...) przeciwko powodowej spółce, która kwestionując brak zasadności tego roszczenia winna była wykazać, czy to, że umowa ta nie została skutecznie wypowiedziane, czy też, że korzyści uzyskane przez powoda w związku
jej wypowiedzeniem przed czasem, były wyższe, aniżeli te, które zostały przez niego uwzględnione w ramach tego rozliczenia.

Brak jest zatem przesłanek do uznania, że powodowej spółce przysługiwały roszczenia objęte potrąceniem, z tytuły tych korzyści, które pozwana miałaby odliczyć od przysługujących jej należności, obejmujących przyszłe, a nie zapłacone raty.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, brak jest również podstaw do uznania
za uprawdopodobnione na obecnym etapie procesu roszczeń, które miałaby przysługiwać spółce (...), z tytułu nienależytego wykonania umowy przez pozwaną spółkę, bowiem twierdzenia w tym zakresie nie zostały poparte dowodami, które wspierały by ich wiarygodność.

Co istotne w niniejszej sprawie, powódki wskazując, że powództwo
w niniejszej sprawie oparte jest na art. 840 §1 pkt. 2 k.p.c. nie przedstawiły dowodu, na okoliczność spełnienia się jednej z przesłanek, objętych tą regulacją. W szczególności twierdząc, że przysługują im wzajemne wierzytelności względem wierzytelności, objętej przedmiotowym tytułem wykonawczym, nie tylko,
że nie przedstawiły dowodu na okoliczność złożenia stronie pozwanej oświadczenia o ich potrąceniu, to w ramach uzasadnieniu pozwu nie sformułowały twierdzeń,
że w ogóle zostało ono złożone. Za takie w ocenie Sądu Apelacyjnego nie można bowiem uznać żądania sformułowanego w pkt. 3 pozwu, bowiem nie ma ono cech oświadczenia w tym przedmiocie, skierowanego do drugiej strony procesu.
Takie twierdzenie zostało podniesione dopiero w piśmie strony powodowej datowanym na 31.01.2013 r., jednakże nie świadczy o tym bynajmniej treść pisma jakie skierowała do strony pozwanej w dacie 5.11.2012 r.

W związku z tym, że dla uwzględnienia wniosku o zabezpieczenie roszczenia koniecznym jest wykazania spełnienia się zarówno przesłanki uprawdopodobnienia roszczenia, jak i interesu prawnego w jego udzieleniu, brak wykazania pierwszej z nich, czyni bezprzedmiotowych dokonywanie ocen trafności Sadu Okręgowego, odnośnie drugiej.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. , postanowił jak na wstępie.

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

MW