Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2013r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Waldemar Masłowski

Protokolant Jolanta Kopeć

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze Zbigniewa Jaworskiego

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2013r.

sprawy R. M.

oskarżonego z art. 178a § 4 kk

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 19 listopada 2012r. sygn. akt II K 1423/12

I. zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego R. M. w ten sposób, że orzeczoną karę pozbawienia wolności obniża do 3 (trzech) miesięcy,

II. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. R. B. kwotę 516,60 zł w tym 96,60 zł podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

IV. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w kwocie 80 złotych.

UZASADNIENIE

R. M.został oskarżony o to, że w dniu 30 czerwca 2012r. w J.województwo (...)znajdując się w stanie nietrzeźwości wynoszącym 1,24 mg/dm ³ alkoholu w wydychanym powietrzu prowadził w ruchu lądowym samochód m-ki „F. (...)”nr rej. (...)przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze o sygnaturze akt II K 466/11 z dnia 22.06.2011r. za czyn z art. 1787a § 1 kk oraz wbrew orzeczonego tym wyrokiem środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 2 (dwóch) lat od dnia 09.02.2011r. do dnia 09.02.2013r., tj. o czyn z art. 178a § 4 kk.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze wyrokiem z dnia 19 listopada 2012r. w sprawie sygn. akt II K 1423/12:

I. uznał oskarżonego R. M. za winnego popełniania zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tj. występku z art. 178a § 4 kk i za to na podstawie art. 178a § 4 kk wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

II. na podstawie art. 42 § 2 kk orzekł wobec oskarżonego R. M., środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 6 (sześciu) lat,

III. na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonego R. M. od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, w tym opłaty.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł oskarżony R. M. zaskarżając orzeczenie Sądu I instancji w całości na swoja korzyść.

Skarżący orzeczeniu temu zarzucił:

1) rażąco surową karę polegającą na wymierzeniu oskarżonemu bezwzględnej kary pozbawienia wolności podczas gdy karą odpowiednią i wystarczająco surową byłaby wnioskowana przez oskarżonego i prokuratora kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania nawet wraz z wymierzoną obok grzywną,

2) wymierzenie oskarżonemu obok kary środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres aż 6 lat z uwagi na fakt, iż - jak to wynika z uzasadniania pisemnego wyroku – będzie on dla oskarżonego stanowił „wystarczającą dolegliwość w realizacji różnych form aktywności życiowej, aby zrozumiał naganny charakter swojego czynu” podczas gdy zadaniem środka karnego są cele uboczne postępowania, tj. przede wszystkim prewencja szczególna i ogólna, a ni dodatkowe karanie – obok kary właściwej, która to winna ten cel spełniać,

3) ustalanie w zaskarżonym wyroku, iż oskarżony był uprzednio karany za przestępstwo z art. 1787a § 1 kk podczas gdy przepis taki nie istnieje, za czym brak jest ustawowych znamion zarzucanego oskarżonemu czynu,

4) błędną kwalifikację prawną czynu,

5) nieprzeprowadzenie postępowania dowodowego w sposób prawidłowy z zastosowaniem zasady bezpośredniości poprzez nieprzeprowadzenie na rozprawie dowodów w postaci zeznań świadków i poprzestanie na zeznaniach z postępowania przygotowawczego, podczas gdy oskarżony nie kwestionował ich jedynie z uwagi na fakt, iż chciał poddać się karze uzgodnionej z prokuratorem, tj. karze pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, który to wniosek następnie nie został uwzględniony przez Sąd,

6) nie umożliwienie oskarżonemu podjęcia obrony i zakończenie postępowania na pierwszym posiedzeniu, po tym, jak nie uwzględniono wniosku oskarżonego o poddanie się karze w zawieszeniu wskazanej w akcie oskarżenia i brak odpowiednich pouczeń o możliwości skorzystania z pomocy obrońcy, o którym mowa w art. 387 § 1 kpk pomimo, że oskarżony występował w sprawie bez obrońcy, jak również wskazywanie w toku rozprawy, również przez prokuratora, że poddanie się przez oskarżonego karze bezwzględnej pozbawienia wolności w wysokości 6 miesięcy jest dla niego rozwiązaniem korzystnym, z którego to dobrodziejstwa powinien skorzystać,

7) nie poczynienie przez Sąd właściwie żadnych ustaleń faktycznych na okoliczności sposobu prowadzenia pojazdu w aspekcie realnego, faktycznego zagrożenia dla ruchu (poza stanem nietrzeźwości, ewentualnie naruszenie innych zasad bezpieczeństwa w ruchu, zwłaszcza w aspekcie znaczenia ich wagi dla tegoż bezpieczeństwa), miejsca poruszania się pojazdem (np. drogi o małym natężeniu ruchu, czy też miejsca o znacznym natężeniu ruchu, wymagające szczególnej uwagi także od trzeźwego kierowcy, które to okoliczności powinno się uwzględnić przy ocenie przestępstwa prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości,

8) ustalenie, iż oskarżony pojazdem poruszał się z błahych powodów, podczas gdy samochodem wyjechałem do swoich chorych rodziców.

Oskarżony R. M. wniósł o zmianę wyroku i wymierzenie kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów w mniejszym wymiarze albo o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna tylko częściowo w zakresie rażącej surowości kary.

Chybiony był zarzut naruszenia art. 387 § 1 kpk oraz zarzut uniemożliwienia korzystania z obrońcy.

Oskarżony był pouczony o prawie do korzystania z obrońcy o czym świadczy pouczenie podpisane przez niego w dniu 02.07.2012r. (k.10 akt). Obrońcy nie ustanowił i nie wniósł o ustanowienie obrońcy z urzędu. W aktach sprawy , w tym w protokole rozprawy brak jest takiego wniosku. Brak było w sprawie jakichkolwiek podstaw do ustanowienia z urzędu przez Sąd obrońcy oskarżonemu. To nie prokurator lecz oskarżony wniósł w toku rozprawy o wymierzenie bezwzględnej kary 6 miesięcy pozbawienia wolności i orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 6 lat. Twierdzenia oskarżonego zawarte w apelacji, że w toku rozprawy prokurator nakłaniał go do poddania się takiej karze są nieprawdziwe. Z treści protokołu rozprawy wynika, że prowadzona ona była w trybie uproszczonym a prokurator nie brał w niej udziału. Wniosek o dobrowolne poddanie się karze złożony został przez samego oskarżonego a akceptację prokuratora niezbędną do jego uwzględniania przez Sąd przewodniczący Sądu uzyskał w drodze telefonicznej.

Nieprawdziwe jest twierdzenie oskarżonego, że „wyraził zgodę na poddanie się karze”. Oskarżony samodzielnie skorzystał ze swojego prawa i złożył wniosek o wymierzenie mu kary i środka karnego wskazanych wyżej.

Nieprawdzie są twierdzenia apelacji jakoby oskarżony uzgodnił z prokuratorem wymierzenie kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania i by prokurator w akcie oskarżenia taki wniosek sformułował. W aktach sprawy brak jest jakiegokolwiek dokumentu potwierdzającego tego rodzaju uzgodnienie pomiędzy prokuratorem a oskarżonym. Akt oskarżenia nie zawiera jakiegokolwiek wniosku w przedmiocie kary.

Chybiony był zarzut przeprowadzenia postępowania dowodowego w toku rozprawy z naruszeniem zasady bezpieczeństwa i poprzestania przez Sąd na odczytaniu dowodów w tym zeznań świadków z postępowania przygotowawczego. Przepisy art. 387 § 1 i 4 kpk uprawniały Sąd do przeprowadzenia postępowania dowodowego w ograniczonym zakresie a nawet bez przeprowadzenia postępowania dowodowego. Przychylając się do wniosku oskarżonego o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie mu określonej kary i środka karnego sąd mógł uznać za ujawnione dowody wymienione w akcie oskarżenia (§ 4 art. 387 kpk). Sąd Rejonowy uwzględnił wniosek oskarżonego jako, że okoliczności popełniania przestępstwa nie budziły wątpliwości a cele postępowania zostały osiągnięte mimo nieprzeprowadzenia rozprawy w całości.

Wina i sprawstwo oskarżonego nie budziły żadnych wątpliwości w świetle chociażby jego wyjaśnień. Oskarżony przyznał bowiem, że po wypiciu ok. 200 gram wódki i trzech piw kierował samochodem jadąc do domu konkubiny w ruchu lądowym ulicami (...). Stwierdzony stan nietrzeźwości wynoszący 1,24 mg/litra alkoholu w wydychanym powietrzu potwierdza prawdziwości jego wyjaśnień (k. 2). Treść wyjaśnień oskarżonego znajduje oparcie w zeznaniach świadka A. Z..

Oskarżony był już uprzednio karany za przestępstwo z art. 178a § 1 kk wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 22.06.2011 roku sygn. akt II K 466/11 na karę grzywny i orzeczono wówczas zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres lat 2.

Tak więc prowadząc samochód w stanie nietrzeźwości w dniu 30.06.2012r. oskarżony naruszył nadto obowiązujący zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych. Zachowaniem swoim oskarżony wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 178a § 4 kk. Kwalifikacja prawa czynu przypisanego oskarżonemu jest więc prawidłowa.

Z powodu omyłki pisarskiej w opisie czynu przypisanego oskarżonemu wpisano kwalifikację prawną czynu za który został uprzednio skazany w sprawie II K 466/11 z art. 1787a § 1 kk zamiast art. 178a § 1 kk.

Stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, wbrew jego twierdzeniem zawartym w apelacji był wysoki. Wynika on z bardzo wysokiego stopnia stanu nietrzeźwości oskarżonego (pięciokrotnie przekraczał on dolny próg stanu nietrzeźwości wynoszący 0,25 mg/l) oraz z faktu prowadzenia samochodu w godzinach południowych (ok. godz. 15.00), gdy natężenie ruchu jest stosunkowo duże, ulicami miasta.

Ten wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu i wysoki stopień zawiania oskarżonego, który zupełnie lekceważył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym prowadząc samochód ulicami miasta w stanie wysokiej nietrzeźwości a nadto lekceważąc zupełnie poprzedni wyrok sądu prowadzi do wniosku, że wobec oskarżonego należało orzec bezwzględną karę pozbawienia wolności. Oskarżony jest sprawcą niepoprawnym wymagającym resocjalizacji w warunkach zakładu karnego. Brak było tym samym podstaw do orzeczenia warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności.

Sąd Okręgowy doszedł jednak do przekonania, że kara bezwzględna 6 miesięcy pozbawienia wolności jest karą rażąco surową i nie uwzględnia jednokrotnej wcześniejszej karalności za przestępstwo z art. 178 a § 1 kk. Dlatego też zmienił zaskarżony wyrok i karę tę obniżył do 3 miesięcy. Bezwzględna kara w tej wysokości jest wystarczająca dla osiągnięcia celów wychowawczych wobec oskarżonego.

Zważywszy na stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, wysoki stopień jego zawinienia Sąd Odwoławczy doszedł do przekonania, że wymiar orzeczonego wobec oskarżonego środka karnego w postaci 6 lat zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym jest w pełni uzasadniony.

Z tych wszystkich względów zaskarżony wyrok zmieniono na podstawie art. 437 § 2 kpk obniżając wymiar kary pozbawienia wolności a w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok jako trafny na podstawie art. 437 § 1 kpk utrzymano w mocy.

O kosztach obrony z urzędu oskarżonego w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy prawo o adwokaturze.

Na podstawie art. 636 § 1 kpk zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania odwoławczego.

Wyk. J.K.