W pozwie złożonym 25 sierpnia 2014 roku Syndyk Masy upadłości (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. żądał zasądzenia od pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., w postępowaniu nakazowym, kwoty 169.704,88 zł, z ustawowymi odsetkami od 19 sierpnia 2014 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.
W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż należność dochodzona przez powoda stanowi raty czynszu z tytułu umów leasingowych nieruchomości, zawartych przez (...) Spółkę z o.o. w Ł. z (...) Spółką z o.o. w Ł.. Należności te, zdaniem strony powodowej, powinny być płacone przez pozwaną spółkę z uwagi na zawarcie przez nią z (...) Spółką z o.o. w Ł. umowy dzierżawy przedsiębiorstwa z dnia 12 grudnia 2012 r., w myśl której przedmiot dzierżawy obejmował m.in. prawa i obowiązki wynikające z określonych tam umów leasingu zawartych przez spółkę (...) z (...) Spółką z o.o. w Ł. (pozew k. 2-4).
Sprawa została skierowana do rozpoznania w postępowaniu upominawczym. W dniu 23 września 2014 roku Sąd wydał przeciwko pozwanej nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (nakaz zapłaty k. 45).
Pismem złożonym 24 września 2014 r. strona powodowa cofnęła pozew w zakresie kwoty 31.968,87 zł, z uwagi na zapłatę przez stronę pozwaną w dniu 17 września 2014 r. kwoty 33.782,16 zł, którą powód zaliczył w pierwszej kolejności na poczet odsetek za opóźnienie w zapłacie należności głównej (pismo powoda k. 49).
W dniu 16 października 2014 r. pozwana wniosła sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, żądając oddalenia powództwa. Pozwana zakwestionowała istnienie podstaw prawnych dla argumentacji powoda, iż jest zobowiązana do uiszczania rat opłat leasingowych opisanych w pozwie, bezpośrednio na rzecz powoda. Pozwana zaprzeczyła, aby pomiędzy stronami procesu istniała więź obligacyjna, na podstawie której pozwana zobowiązana była do świadczeń na rzecz powoda rat leasingowych wynikających z umowy zawartej przez upadłego z osobą trzecią, tj. spółką (...) (sprzeciw od nakazu zapłaty k. 55-60).
Pismem złożonym 13 listopada 2014 r. strona powodowa cofnęła pozew w zakresie kwoty 33.821,52 zł, popierając powództwo w zakresie kwoty 102.100,65 zł z ustawowymi odsetkami od 15 października 2014 r. do dnia zapłaty, powołując się na okoliczność zapłaty przez stronę pozwaną w dniu 14 października 2014 r. kwoty 35.128,61 zł, którą strona powodowa zaliczyła w pierwszej kolejności na odsetki za opóźnienie (pismo powoda k. 85-86).
Pismem złożonym 19 listopada 2014 r. strona powodowa cofnęła pozew w zakresie dalszej kwoty 33.821,52 zł, popierając powództwo w zakresie kwoty 67.409,43 zł z ustawowymi odsetkami od 14 listopada 2014 r. do dnia zapłaty, powołując się na okoliczność zapłaty przez stronę pozwaną w dniu 13 listopada 2014 r. kwoty 35.782,16 zł, którą strona powodowa zaliczyła w pierwszej kolejności na odsetki za opóźnienie (pismo powoda k. 93).
Pismem złożonym 10 grudnia 2014 r. strona powodowa cofnęła pozew w zakresie dalszej kwoty 39.471,81 zł, popierając powództwo w zakresie kwoty 27.937,62 zł z ustawowymi odsetkami od 6 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty, powołując się na okoliczność zapłaty przez stronę pozwaną w dniu 5 grudnia 2014 r. kwoty 40.000 zł, którą strona powodowa zaliczyła w pierwszej kolejności na odsetki za opóźnienie (pismo powoda k. 100).
Z kolei pismem złożonym 29 grudnia 2014 r. strona powodowa cofnęła pozew w zakresie dalszej kwoty 24.048,68 zł, popierając powództwo w zakresie kwoty 3.888,94 zł z ustawowymi odsetkami od 23 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty, powołując się na okoliczność zapłaty przez stronę pozwaną w dniu 22 grudnia 2014 r. kwoty 24.217,84 zł, którą strona powodowa zaliczyła w pierwszej kolejności na odsetki za opóźnienie (pismo powoda k. 113).
Strona pozwana wnosiła o oddalenie powództwa w podtrzymywanym przez powoda zakresie.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 28 czerwca 2012 roku (...) Spółka z o.o. w Ł. oraz (...) Spółka z o.o. w Ł. zawarły umowę leasingu nieruchomości. W § 2 tejże umowy strony ustaliły wynagrodzenie za korzystanie z przedmiotu leasingu w wysokości 4.248.271,83 zł netto, a czynsze leasingowe miały być płatne każdy w kwocie 69.388,44 zł netto, powiększonej o należny podatek VAT, co pół roku z dołu, odpowiednio do 15 lipca i 15 stycznia każdego roku. Szczegółowy harmonogram płatności czynszów leasingowych określony został w załączniku nr 3 do umowy.
W dniu 28 czerwca 2012 roku (...) Spółka z o.o. w Ł. oraz (...) Spółka z o.o. w Ł. zawarły umowę leasingu operacyjnego (...). W § 2 umowy strony ustaliły wynagrodzenie za korzystanie z przedmiotu leasingu w wysokości 491.613,97 zł netto, a czynsze leasingowe miały być płatne każdy w kwocie 40.148,47 zł netto, powiększonej o należny podatek VAT, co pół roku z dołu, odpowiednio do 15 lipca i 15 stycznia każdego roku. Szczegółowy harmonogram płatności czynszów leasingowych określony został w załączniku nr 2 do umowy.
W dniu 28 czerwca 2012 roku (...) Spółka z o.o. w Ł. oraz (...) Spółka z o.o. w Ł. zawarły umowę leasingu operacyjnego (...). W § 2 umowy strony ustaliły wynagrodzenie za korzystanie z przedmiotu leasingu w wysokości 299.445,74 zł netto, a czynsze leasingowe miały być płatne każdy w kwocie 24.454,74 zł netto, powiększonej o należny podatek VAT, co pół roku z dołu, odpowiednio do 15 lipca i 15 stycznia każdego roku. Szczegółowy harmonogram płatności czynszów leasingowych określony został w załączniku nr 2 do umowy.
W dniu 28 czerwca 2012 roku (...) Spółka z o.o. w Ł. oraz (...) Spółka z o.o. w Ł. zawarły umowę leasingu operacyjnego (...). W § 2 umowy strony ustaliły wynagrodzenie za korzystanie z przedmiotu leasingu w kwocie 165.352,27 zł netto, a czynsze leasingowe miały być płatne każdy w kwocie 13.503,77 zł netto, powiększonej o należny podatek VAT, co pół roku z dołu, odpowiednio do 15 lipca i 15 stycznia każdego roku. Szczegółowy harmonogram płatności czynszów leasingowych określony został w załączniku nr 2 do umowy.
W dniu 29 czerwca 2012 roku (...) Spółka z o.o. w Ł. oraz (...) Spółka z o.o. w Ł. zawarły umowę leasingu operacyjnego (...). W § 2 umowy strony ustaliły wynagrodzenie za korzystanie z przedmiotu leasingu w wysokości 211.782,59 zł netto, a czynsze leasingowe miały być płatne każdy w kwocie 17.295,58 zł netto, powiększonej o należny podatek VAT, co pół roku z dołu, odpowiednio do 15 lipca i 15 stycznia każdego roku. Szczegółowy harmonogram płatności czynszów leasingowych określony został w załączniku nr 2 do umowy
(bezsporne – poświadczone kopie umów z załącznikami k. 12-22).
W dniu 11 lipca 2012 roku zostało wydane postanowienie Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi − Sądu Gospodarczego o ogłoszeniu upadłości (...) Spółki z o.o. w Ł., sygn. akt: XIV GU 46/12 (bezsporne).
W dniu 12 grudnia 2012 roku (...) Spółka z o.o. w upadłości układowej zawarła z pozwaną (...) Spółką z o.o. umowę dzierżawy przedsiębiorstwa, na mocy której strony postanowiły w pkt. 2.2. umowy, iż przedmiot dzierżawy obejmuje m. in. prawa i obowiązki wynikające z umów przejmowanych wskazanych w załączniku nr 7 do umowy dzierżawy. W pkt 15 załącznika nr 7 strony wskazały, iż do umów przejmowanych przez (...) sp. z o.o. należą umowy leasingu nieruchomości z dnia 28 czerwca 2012 roku oraz umowy leasingu operacyjnego nr (...) (dowód: poświadczona kopia umowy dzierżawy k. 23-27, poświadczona kopia załącznika nr 7 do umowy dzierżawy k. 28).
W dniu 17 kwietnia 2013 roku zostało wydane postanowienie Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi − Sądu Gospodarczego o ogłoszeniu upadłości (...) Spółki z o.o. w Ł., sygn. akt: XIV GU 7/13 (bezsporne).
W okresie od zawarcia powyższej umowy dzierżawy przedsiębiorstwa, pozwana uiszczała opłaty leasingowe bezpośrednio na rzecz (...) Spółki z o.o. w Ł., a następnie na rzecz powodowego Syndyka. Opłaty wymagalne od 16 stycznia 2014 r. płacone były na rzecz powoda w ratach, na mocy ugody zawartej między stronami w dniu 18 lutego 2014 r. (dowód: poświadczona kopia ugody k. 77-80).
W dniu 25 lipca 2014 roku powód wystawił fakturę nr (...) z tytułu płatności czynszów ww. umów leasingu, na łączną kwotę 202.692,93 zł, z terminem płatności do 8 sierpnia 2014, wskazując jako nabywcę (...) sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej (dowód: poświadczona kopia faktury k. 29).
W dniu 30 lipca 2014 roku (...) sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej wystawił fakturę VAT nr (...) (refaktura), wskazując jako nabywcę pozwaną (...) sp. z o. o. - w tytule faktury wskazano refakturowanie czynszu nieruchomości, refakturowanie czynszu (...), (...), (...) i (...) (dowód: poświadczona kopia faktury k. 30).
W dniu 4 sierpnia 2014 roku do kancelarii powodowego Syndyka wpłynęło pismo od pozwanej (...) sp. z o.o. (datowane 31 lipca 2014 roku) z prośbą o wyrażenie zgody na regulowanie rat leasingowych w ratach (dowód: poświadczona kopia pisma k. 31).
W dniu 5 sierpnia 2014 roku powód skierował do pozwanej spółki pismo, w którym wskazał, iż nie wyraża zgody na uregulowanie rat leasingowych w ratach i wezwał pozwaną spółkę do zapłaty. Pozwana Spółka przedmiotowe wezwanie otrzymała w dniu 8 sierpnia 2014 roku (dowód: poświadczona kopia pisma powoda k. 32, poświadczona kopia potwierdzenia odbioru pisma k. 33).
W odpowiedzi na powyższe pismo powoda, pozwana (...) sp. z o. o. pismem z 8 sierpnia 2014 r, ponownie zwróciła się z prośbą o rozłożenie płatności na raty (dowód: poświadczona kopia pisma k. 34).
W dniu 19 sierpnia 2014 roku pozwana spółka dokonała częściowej wpłaty na poczet zaległej płatności - wpłaciła na rzecz powoda kwotę 33.782,16 zł. Dokonaną wpłatę powód zaliczył w pierwszej kolejności na poczet należnych odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie należności głównej (dowód: wydruk potwierdzenia transakcji k. 35).
Następnie strona pozwana płaciła na rzecz powoda dalsze kwoty tytułem zaspokojenia roszczenia dochodzonego pozwem:
w dniu 17 września 2014 r. zapłaciła kwotę 33.782,16 zł,
w dniu 14 października 2014 r. zapłaciła kwotę 35.128,61 zł,
w dniu 13 listopada 2014 r. wpłaciła kwotę 35.782,16 zł,
w dniu 5 grudnia 2014 r. wpłaciła kwotę 40.000 zł,
w dniu 22 grudnia 2014 r. wpłaciła kwotę 24.217,84 zł.
Wpłaty te powód zaliczył w pierwszej kolejności na poczet należnych odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie należności głównej (bezsporne – dowody wpłat k. 87, 88, 94, 103, 114).
Sąd zważył, co następuje:
Roszczenie powoda w istocie bezspornie wynika z opisanych w ustaleniach faktycznych Sądu umów leasingu, zawartych przez (...) Spółkę z o.o. w Ł. z (...) Spółką z o.o. w Ł., w których uregulowano wysokość oraz terminy płatności czynszów leasingowych. Jednej z rat owych czynszów dochodził powód w niniejszej sprawie. Podstawa faktyczna i prawna, wysokość oraz terminy płatności świadczeń wynikających z tychże umów, nie były kwestionowane przez pozwaną.
Sporem stron objęta była natomiast kwestia związania strony pozwanej obowiązkiem zapłaty przedmiotowych rat czynszu leasingowego na rzecz powoda, skoro umowy te zawarte zostały przez upadłą spółkę (...) nie ze stroną pozwaną, lecz z inną spółką – (...).
Spółka (...) zawarła jednak z pozwaną Spółką, opisaną również w ustaleniach faktycznych Sądu, umowę dzierżawy przedsiębiorstwa, w której jako przedmiot dzierżawy strony ustaliły m.in. prawa i obowiązki wynikające z umów wskazanych w załączniku nr 7 do umowy, a zatem również z umów leasingu opisanych w pozwie i ustaleniach faktycznych Sądu. Oznacza to, że wolą stron tej umowy było, w zakresie obowiązków wynikających z owych umów leasingu, zastrzeżenie świadczenia z tych umów leasingu, przez pozwanego w niniejszej sprawie dzierżawcę, na rzecz osoby trzeciej, tj. oddającego w leasing.
Zgodnie z art. 393 § 1 k.c., w przypadku, jeżeli w umowie zastrzeżono, że dłużnik spełni świadczenie na rzecz osoby trzeciej, osoba ta, w braku odmiennego postanowienia umowy, może żądać bezpośrednio od dłużnika spełnienia zastrzeżonego świadczenia.
Tak też omawiane zastrzeżenie umowne realizowane było w praktyce przez strony – pozwana świadczyła opłaty leasingowe bezpośrednio na rzecz spółki (...), a następnie na rzecz powodowego jej Syndyka.
Obecnie zatem roszczenie pozwu, w braku odmiennego postanowienia w umowie dzierżawy przedsiębiorstwa, znajduje swoją podstawę prawną w przytoczonym art. 393 § 1 k.c., który daje osobie trzeciej – w tym przypadku powodowi – bezpośrednie roszczenie wobec strony umowy dzierżawy przedsiębiorstwa, zawierającej zastrzeżenie spełnienia świadczenia z umów leasingu na rzecz osoby trzeciej, o spełnienie świadczenia, do którego strona pozwana zobowiązała się w tejże umowie dzierżawy.
Zgodnie z art. 481 § 1 i 2 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli zaś stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe.
Strona pozwana opóźniła się ze spełnieniem świadczeń pieniężnych o okresy prawidłowo określone przez stronę powodową w odniesieniu do każdej części uiszczonego świadczenia. W związku z powyższym, w myśl art. 451 § 1 zd. 2 k.c., strona powodowa uprawniona była do zaliczania wpłat pozwanej w pierwszej kolejności na należne odsetki ustawowe za opóźnienie.
W konsekwencji, do zapłaty pozostała dochodzona ostatecznie przez powoda część należności głównej, nie zapłacona przez stronę pozwaną, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia następnego po dokonanej przez pozwaną ostatniej wpłacie części należności głównej wraz z zaległymi odsetkami.
W pozostałej części postępowanie zostało umorzone na podstawie art. 355 § 1 k.p.c., wobec skutecznego cofnięcia pozwu w tym zakresie.
O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., zasądzając je w całości na rzecz strony powodowej. Częściowe cofnięcie pozwu nastąpiło na skutek dobrowolnego zaspokojenia roszczenia pozwu przez pozwaną po wszczęciu procesu – zatem również w tej części stronę pozwaną traktować należy jako przegrywającą proces.
Na koszty poniesione przez stronę powodową złożyła się opłata od pozwu w wysokości 8486 zł, opłata za czynności radcy prawnego 3600 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego 17 zł.