Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Marek Tauer

po rozpoznaniu w dniu 30 kwietnia 2015 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: M. C.

przeciwko: A. N.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 3 października 2014 r., sygn. akt. VIII GC 1056/14 upr

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 90,00 zł. (dziewięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

VIII Ga 35/15

UZASADNIENIE

Powód - M. C. domagał się zasądzenia od pozwanego - A. N. kwoty 510,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 27 lutego 2014 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że w dniu 14 stycznia 2014 r. zlecił firmie windykacyjnej (...) sp. z o.o. z siedzibą we W., dochodzenie należności od pozwanego. W wyniku działań podejmowanych przez zleceniobiorcę pozwany spłacił w całości swoje zadłużenie. Powód był zobowiązany wobec spółki (...) wynagrodzenie prowizyjne w wysokości 9%, jednak nie mniej niż 510,00 zł netto od każdej kwoty wpłaconej przez pozwanego na poczet zadłużenia. W dniu 26 lutego 2014 r. powód zapłacił spółce (...) i obciążył pozwanego kosztami windykacji poprzez wystawienie noty księgowej. Powód podnosił, iż podstawę jego roszczenia stanowił art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Roszczenie powoda było związane z zawarciem przez powoda z pozwanym transakcji handlowej po dniu 27 kwietnia 2013 r., tj. po wejściu w życie w/w ustawy. Pozwany podkreślał, iż pozwany nie uregulował poniesionych przez powoda kosztów odzyskania należności, chociażby w wysokości 40,00 Euro, zgodnie z art. 10 ust. cytowanej ustawy. Powód wezwał pozwanego do zapłaty, a pozwany nie spełnił żądania powoda.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 9 czerwca 2014 r. w sprawie o sygn. akt VIII GNc 2632/14 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy orzekł zgodnie z żądaniem powoda wyrażonym w pozwie oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wnosił o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany zarzucał, iż brak było podstawy prawnej do obciążenia pozwanego obowiązkiem zapłaty powodowi kwoty 510,00 zł. Pozwany uważał, iż nie dotyczył jego osoby stosunek obligacyjny pomiędzy powodem a firmą windykacyjną. Pozwany zarzucał, iż jego dług wobec powoda wynosił 1.612,53 zł, więc kwota 510,00 zł na koszty windykacji była zbyt wysoka. W ocenie pozwanego powód mógł domagać się zapłaty wyłącznie kwoty 40,00 Euro. Pozwany podkreślał, iż 40,00 Euro to około 160,00 zł, a nie 510,00 zł, wiec roszczenie powoda było bezzasadne.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał swoje stanowisko w sprawie. Powód podał, iż zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Zgodnie z tym przepisem w ocenie powoda, wierzyciel może żądać od dłużnika zwrotu kosztów postępowania windykacyjnego jeżeli przekroczą 40,00 Euro. Powód podkreślał, iż zgodnie z w/w przepisem nie ma żadnych ograniczeń kwotowych w stosunku do wysokości długu dla wysokości kosztów prowadzenia postępowania windykacyjnego.

W piśmie procesowym z dnia 11 sierpnia 2014 r. pozwany wnosił jak dotychczas. Pozwany uważał, iż powód mógł domagać się od niego zapłaty wyłącznie kwoty nie przekraczającej 40,00 Euro.

Wyrokiem z dnia 3 października 2014 r. Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 510 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 13 marca 2014 r. oraz kwotę 227 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że powód prowadzi działalność gospodarczą pod nazwa (...), a pozwany prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...).

W dniu 18 grudnia 2013 r. powód sprzedał pozwanemu stół z basenem za kwotę 1.612,53 zł. Na tej podstawie powód wystawił fakturę nr (...) na której oznaczono termin zapłaty ceny do dnia 25 grudnia 2013 r.

Pomimo upływu terminu wymagalności pozwany nie zapłacił ceny powodowi, który w tej sytuacji zlecił windykację tej należności przedsiębiorstwu (...) sp. z o.o. z siedzibą we W..

W dniu 24 stycznia 2014 r. spółka (...) wezwała powoda do zapłaty kwoty 1.612,53 zł w terminie 7 dni od otrzymania wezwania do zapłaty. Przedsiębiorstwo windykacyjne poinformowało także pozwanego, iż zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych dłużnik ma obowiązek zwrócić wierzycielowi koszty odzyskania należności które wynoszą min. 9 % należności nie mniej niż 510,00 zł.

W dniu 14 lutego 2014 r. pozwany wpłacił na rachunek bankowy powoda kwotę 1.612,53 zł tytułem należności z faktury nr (...). Powyższa kwota została zaksięgowana na rachunku bankowym powoda w dniu 17 lutego 2014 r.

W związku z powyższym (...) sp. z o.o. we W. obciążył powoda fakturą nr (...) na kwotę 510,00 zł netto, tj. 627,30 zł brutto tytułem wynagrodzenia za wykonane na rzecz powoda czynności windykacyjne. Na fakturze oznaczono termin zapłaty w/w należności do dnia 18 lutego 2014 r.

W dniu 26 lutego 2014 r. powód zapłacił spółce (...) kwotę 627,00 zł tytułem należności z faktury nr (...).

W związku z powyższym powód obciążył pozwanego notą księgową nr (...) na kwotę 510,00 zł tytułem zwrotu poniesionego przez powoda kosztu odzyskania należności, zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

W dniu 7 marca 2014 r. powód za pośrednictwem (...)sp. komandytowa wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 510,00 zł w terminie 2 dni od dnia otrzymania tego wezwania do zapłaty.

W dniu 13 marca 2014 roku pozwany skierował pismo do powoda w którym odniósł się do wezwania do zapłaty kwoty 510 zł wskazując m.in., iż kwota jest zawyżona.

W dniu 18 marca 2014 r. pozwany w odpowiedzi na otrzymaną od powoda wiadomość przesłaną pocztą elektroniczną z prośbą o nie przesyłanie więcej pism, pozwany oświadczył, iż w związku otrzymanym wezwaniem do zapłaty kwoty 510,00 zł brak jest podstaw do obciążenia pozwanego obowiązkiem zapłaty w/w wierzytelności. W ocenie pozwanego dług w kwocie 1.612,53 zł został spłacony, a powód nie może obciążać pozwanego tak dużymi kosztami windykacji przedsądowej.

Powyższy stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o dowody z dokumentów prywatnych znajdujących się w aktach sprawy, których prawdziwość nie była przez strony kwestionowana.

Sąd Rejonowy zważył , że do przedmiotowego stosunku prawnego — zgodnie z twierdzeniem powoda znajduje zastosowanie ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, która weszła w życie od dnia 28 kwietnia 2013 r. Zgodnie art. 2 pkt 1 tej ustawy, ustawę stosuje się do transakcji handlowych, których wyłącznymi stronami są przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Stosownie zaś do art. 4 ust 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Zgodnie z art. 4 ust. 2 w/w ustawy za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Ponadto zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o którym mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1 bez wzywania, przysługuje od dłużnika z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności równowartość kwoty 40 euro przeliczonych na złote według średniego kursu Euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie stało się wymagalne. Zgodnie z ust. 2 w/w przepisu w przypadku, gdy koszty odzyskiwania należności poniesione z tytułu opóźnień w zapłacie transakcji handlowej przekroczą kwotę, o której mowa w ust. 1 wierzycielowi przysługuje zwrot tych kosztów, w tym zwrot kosztów postępowania sądowego pomniejszonych o tę kwotę.

Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie uznał, iż zachodzi potrzeba rozpoznania zgłoszonych roszczeń powoda dotyczących kosztów windykacji w oparciu o tekst Dyrektywy Parlamentu Europejskiego I Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych (Dz. U.UE L z dnia 23 lutego 2011 r.).

A to z uwagi na różnice wynikające z implementacji w/w Dyrektywy w porządek prawa polskiego w zakresie zapisów dotyczących rekompensaty za koszty odzyskania należności.

Zgodnie z art. 6 ust. 3 w/w Dyrektywy oprócz stałej kwoty 40,00 Euro wierzyciel jest uprawniony do uzyskania od dłużnika rozsądnej rekompensaty za wszelkie koszty odzyskiwania należności przekraczające tę stałą kwotę, poniesione z powodu opóźnień w płatnościach dłużnika. Mogłoby to obejmować koszty poniesione między innymi w związku ze skorzystaniem z usług prawnika lub firmy windykacyjnej. Należy zwrócić uwagę, iż rolą implementacji prawa unijnego jest rzeczywiste wprowadzenie w życie postanowień przyjętych na szczeblu unijnym do krajowych porządków prawnych przy uwzględnieniu jego specyfiki, a podstawą prawną, z której wywodzi się obowiązek implementacji prawa Unii Europejskiej jest art. 4 TUE. Przepis ten nakłada obowiązek na państwa członkowskie w zakresie współpracy w osiągnięciu celów Unii poprzez zapewnienie pełnej skuteczności prawu unijnemu. W myśl zasady efektywności dla właściwego funkcjonowania Unii ważne jest aby środki podejmowane przez różne państwa członkowskie w wykonaniu prawa unijnego doprowadziły do tego było tam stosowane z efektywnością i rygoryzmem równoważnym skuteczności i rygoryzmowi towarzyszącemu stosowaniu prawa krajowego. Zasadniczą formą implementacji dyrektywy jest ustawa, przy czym niezależnie od wymogu wykładni prawa krajowego zgodnej z dyrektywą transpozycja (implementacja) dyrektywy w prawie krajowym musi być na tyle precyzyjna aby nie było konieczne sięganie do samej dyrektywy przy stosowaniu aktów prawa krajowego.

Powód i pozwany niewątpliwie są przedsiębiorcami w rozumieniu tej ustawy — jako osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą we własnym imieniu. Art. 10 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych stanowi implementację art. 6 ust. 1 dyrektywy, który zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia wierzycielowi co najmniej stałej kwoty 40,00 euro w przypadku powstania po stronie dłużnika obowiązku zapłaty odsetek za opóźnienie. Prawo do ustalonej z góry rekompensaty nie ogranicza możliwości wierzyciela dochodzenia, w przypadku gdy koszty odzyskiwania należności poniesione z tytułu opóźnień w zapłacie przekroczą równowartość 40,00 euro zwrotu tej nadwyżki od dłużnika.

Stąd też powód miał prawo obciążyć pozwanego kosztami prowadzenia postępowania windykacyjnego w wysokości zryczałtowanej w kwocie 40,00 Euro lub też zgodnie z art. 10 ust. 2 cytowanej ustawy w wysokości kosztów faktycznie poniesionych, jeżeli koszty te przekroczyły kwotę 40,00 Euro.

W niniejszej sprawie powód udowodnił, iż poniósł koszty dochodzenia od pozwanego wierzytelności w kwocie 1.612,53 zł w wysokości 510,00 zł. Powyższe koszty przekraczały kwotę 40,00 Euro, której wartość w złotówkach wynosiła ok. 160,00 zł. Powód wykazał także, iż pozwany popadł w zwłokę z zapłata ceny za sprzedane rzeczy, a zaplata długu nastąpiła przez pozwanego dopiero po podjęciu czynności windykacyjnych przez spółkę (...). Sąd uznał także, iż wysokość kosztów windykacji, które zostały poniesione przez powoda nie była zbyt wysoka w stosunku do wysokości długu.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 510,00 zł. O odsetkach Sąd orzekł zgodnie z art. 481 § 1 k.c. przy uwzględnieniu okoliczności, że w sprawie powód nie przedłożył dowodu doręczenia pozwanemu wezwania do zapłaty kwoty 510,00 zł.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. nakładając na pozwanego obowiązek zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez powódkę, która uległa pozwanemu tylko co do nieznacznej części swojego żądania.

W kwocie 227,00 zł stanowiącej sumę kosztów procesu poniesionych przez powoda mieściła się kwota 17,00 zł stanowiąca opłatę skarbową od pełnomocnictwa, kwota 180,00 zł stanowiąca wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego adwokatem, ustalonego na podstawie § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu oraz kwota 30,00 zł stanowiąca opłatę od pozwu (pkt. III wyroku).

Od powyższego wyroku apelację wniósł pozwany. Pozwany wskazał, że zaskarżony wyrok jest niesprawiedliwy. Według skarżącego kwota 510 złotych jest za wysoka w stosunku do kwoty głównej tj. 1612,53 zł. Pozwany wniósł o oddalenie roszczenia o zapłatę kwoty 510 zł – kwoty głównej, odsetek i 227 zł – kosztów.

Powód w odpowiedzi na apelację pozwanego wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego na jego rzecz zwrotu kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Przede wszystkim należy wskazać i podkreślić, że niniejsza sprawa toczyła się w postępowaniu uproszczonym, które zostało wprowadzone do kodeksu cywilnego ustawą z dnia 24.05.2000 r. ( Dz.U. Nr 48, poz. 554) W ramach tej ustawy do kodeksu postępowania cywilnego został dodany Dział VI (art.505 ¹k.p.c. – art.505 ¹⁴k.p.c.) Zgodnie z art. 505 ¹⁰§1k.p.c Sąd rozpoznaje apelację w składzie jednego sędziego. Natomiast zgodnie z art. 505 ^10§2k.p.c. Sąd może rozpoznać apelację na posiedzeniu niejawnym, chyba że strona w apelacji lub odpowiedzi na apelację zażądała przeprowadzenia rozprawy. W złożonej apelacji pozwany nie zażądał przeprowadzenia rozprawy. W tej sytuacji rozpoznanie apelacji nastąpiło na posiedzeniu niejawnym i obecnie nie ma prawnej możliwości by ponownie sprawa została rozpoznana po przeprowadzeniu rozprawy. W tym miejscu należy również podkreślić, że zaskarżony wyrok został wydany po przeprowadzeniu rozprawy i Sąd Rejonowy wydając wyrok odniósł się do zarzutów podniesionych przez pozwanego w złożonym sprzeciwie .Zarzuty te w istocie odnosiły się do obowiązków pozwanego wynikających z art.10 ust.2 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. W złożonej apelacji pozwany podniósł te same zarzuty co w postępowaniu przed Sądem Rejonowym. W złożonej apelacji pozwany w istocie nie wskazał zarzutów apelacyjnych. W tym miejscu wypada przywołać art.505 ⁹§1k.p.c. Zgodnie z tym artykułem apelację można oprzeć na zarzutach:1) naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, 2) naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy.

Odnosząc się do złożonej apelacji należy wskazać, że sąd drugiej instancji w systemie apelacyjnym jest instancją merytoryczną, a to oznacza, że sąd ten ma obowiązek poczynić własne ustalenia faktyczne i ocenić je samodzielnie z punktu widzenia prawa materialnego (tak też wyrok S.N. z dnia kwietnia 2000 r., III CKN 812/98, OSNC z 2000 r. nr 10, poz. 1193). Sąd drugiej instancji rozpoznając apelację jest związany podniesionymi przez apelującego zarzutami naruszenia prawa procesowego przy czym ma obowiązek z urzędu ocenić postępowanie pod kątem nieważności postępowania. Rozpoznając apelację sąd nie jest związany przedstawionymi w apelacji zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego i dokonuje oceny prawa będącego materialną podstawą dochodzonego roszczenia przy uwzględnieniu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

Odnosząc te uwagi na grunt niniejszej sprawy należy zauważyć, że podstawą roszczenia objętego niniejsza sprawą jest art. 10 ust 2 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Roszczenie z tego przepisu ma charakter odszkodowawczy, a szkodą są poniesione przez wierzyciela koszty odzyskania należności w związku z opóźnieniem w płatnościach. W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy uznał, że pozwany opóźnił się z płatnością i z tego tytułu powód poniósł koszty w związku ze skorzystaniem usług firmy windykacyjnej.

Sąd Rejonowy dokonał w tym zakresie prawidłowych ustaleń faktycznych. Sąd Rejonowy zastosował prawidłowo obowiązujące w tym zakresie prawo. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku szeroko przedstawił swoją argumentację prawną. Argumenty przedstawione w tym zakresie są najbardziej poprawne i Sąd Okręgowy w całej rozciągłości je podziela i przyjmuje za własne. Podkreślić tu należy, że zarzuty pozwanego są następstwem jego subiektywnej oceny obowiązującego prawa i polegały na zakwestionowaniu obowiązujących przepisów prawa. W całej tej sprawie pozwany jednak zapomina o tym, że u podstaw tej sprawy jest opóźnienie pozwanego w zapłaceniu należności za fakturę nr VAT (...) na kwotę 1612.53 zł. Opóźniając się z zapłatą pozwany doprowadził do poniesienia przez powoda wydatków, które zgodnie z przedstawionym na wstępie prawem mogą być odzyskiwane przez wierzycieli. Należy w tym miejscu wskazać, że przepisy te zostały wprowadzone celem zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych, aby zapewnić właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego, wspierając tym samym konkurencyjność przedsiębiorstw, a w szczególności MŚP – (artykuł 1 ust. 1 DYREKTYWY PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych)

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznając, że zaskarżony wyrok w swojej istocie odpowiada prawu a zarzuty apelacji nie mogły prowadzić do podważenia zaskarżonego wyroku oddalił apelacje na podstawie art. art. 385 k.p.c., art. 505 ¹⁰ k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego, na które składały się w niniejszej sprawie koszty zastępstwa procesowego powoda przez radcę prawnego, Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 99 kpc w zw. z § 6 pkt 3 i § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 490 z 2013 r.)

.