Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2015r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 lutego 2015r. w S.

odwołania P. P. i G. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 18 listopada 2013 r. Nr (...)024/9/2013 - (...)

w sprawie P. P.

z udziałem zainteresowanego G. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Centrum (...) w G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 1480/13

UZASADNIENIE

Decyzja z dnia 25.10.2013 r. skierowana do P. P. oraz do G. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Centrum (...) w G., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 38 oraz art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8. ust 1 i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r, Nr 205, poz. 1585 ), że P. P. jako pracownik Centrum (...) nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 12.08.2013 r. do 18.08.2013 r.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy przyjął, iż umowa o pracę, jaka zawarli G. P. i P. P. jest umową pozorną w rozumieniu art. 83 § 1 kc albowiem złożone oświadczenia woli nie zmierzały do faktycznego nawiązania stosunku pracy, lecz do powstania pracowniczego stosunku ubezpieczenia na podst. Art. 13 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Od decyzji tej odwołania złożyli obydwaj jej adresaci. Odwołania te zawierają zbliżoną treść. Skarżący wnosili o zmianę decyzji poprzez uznanie podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym P. P. z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę. W uzasadnieniu odwołań skarżący wywodzili między innymi, iż umowa o prace nie miała charakteru czynności prawnej zawartej dla pozoru, a zarzut organu rentowego, iż celem zawarcia umowy o pracę było skorzystanie przez P. P. z nowych zasad naliczania emerytury jest niezrozumiały. Każdy bowiem może oczekiwać, że korzystanie z obowiązującego prawa nie będzie oceniane negatywnie przez jeden z organów Państwa.

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik pozwanego organu rentowego wnosił o jego oddalenie. Autor odpowiedzi na odwołanie wywodził, iż zawarcie umowy o pracę pomiędzy obydwoma podmiotami na okres kilku dni nie jest ekonomicznie uzasadnione. Płatnik składek G. P. prowadzący od lat działalność gospodarczą nigdy nie korzystał z takiego rozwiązania. Z kolei P. P. w okresie zatrudnienia osiągnął wiek emerytalny. Okoliczności te zdaniem organu rentowego wskazują, że kilkudniowe zatrudnienie P. P. wynikało z chęci pomocy w uzyskaniu korzystniejszego świadczenia emerytalnego ze strony syna G. P.. Zdaniem strony pozwanej oświadczenia woli pomiędzy wymienionymi osobami miały charakter pozorny w rozumieniu art. 83 § 1 kc.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Ubezpieczony P. P. ur. (...) był uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy od 1991 r. (a. r.). W okresie od 10.06.2006 r. nie podlegał on ubezpieczeniom społecznym z żadnego tytułu. Z koeli G. P. prowadził działalność gospodarczą pod nazwą Centrum (...) w G.. Działalność ta polegała na prowadzeniu sklepu z akcesoriami fryzjerskimi. G. P. zatrudniał jednego pracownika, który od kwietnia 2013 r. przebywał na urlopie wychowawczym (k. 13 a. s.). W sierpniu 2013 r. G. P. zaplanował tygodniowy urlop od 12 do 18 sierpnia. Na czas swojej nieobecności poprosił ojca P. P., aby ten zastąpił go jako sprzedawcę w sklepie. P. P. wyraził na powyższe zgodę i obaj zawarli pisemna umowę o pracę na wymieniony wyżej okres. P. P. świadczył prace w sklepie jako sprzedawca w godzinach od 9 do 17 w dni robocze i od godziny 9 do 14 w sobotę (zeznania G. P. i P. P. k. 21v a. s.). Po zakończeniu okresu, na który zawarta była umowa o pracę P. P. wystąpił do ZUS z wnioskiem złożonym dnia 28.08.2013 r. o przyznanie mu prawa do emerytury. Uprawnienia do tego świadczenia nabył on w dniu 15.08.2013 r., tj. w wieku 65 lat i 2 miesięcy.

Pozwany ZUS decyzją z dnia 10.09.2013 r. przyznał z urzędu emeryturę P. P. na podst. art. 27a ustawy o FUS. Nie przyznał natomiast uprawnień do tego świadczenia na podst. art. 55 ustawy emerytalno-rentowej. G. P. zawierając z ojcem umowę o pracę miał wiedzę, iż w połowie sierpnia 2013 r. jego ojciec nabędzie prawo do emerytury (k. 13 v a. s.).

W ocenie Sądu Okręgowego zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci dokumentów umowy o pracę, listy płac, świadectwa pracy, a także zeznań ubezpieczonego i zainteresowanego pozwala na ustalenie, iż w spornym okresie P. P. świadczył prace w sklepie swojego syna. Przepisy prawa pracy nie zabraniają zawierania umów o pracę pomiędzy rodzicami a dziećmi i nie ma również przeszkód prawnych do zawierania umów o pracę krótkoterminowych, nawet na kilka dni. P. P. w swoich zeznaniach nie negował, że zatrudnienie go w sklepie syna miało związek z nabyciem przez niego uprawnień emerytalnych.

Zdaniem Sądu, nie można podzielić stanowiska organu rentowego, iż umowa o pracę zawarta pomiędzy przedmiotowymi stronami była czynnością prawna zawartą dla pozoru. Dla przyjęcia takiej tezy musiałoby zostać wykazane, że praca nie była w ogóle świadczona. W przedmiotowym stanie faktycznym brak jest dowody, który podważałby zeznania stron, a zatem brak jest dowodu, że praca nie była rzeczywiście świadczona. W tej sytuacji Sąd przyjął, że P. P. wykonywał czynności sprzedawcy, nawet gdy miały one charakter sporadyczny i nie były potwierdzone dokumentami. Pomimo tego ustalenia nie można przyjąć, że umowa o pracę zawarta pomiędzy wskazanymi wyżej podmiotami jest czynnością zgodną z prawem. Umowa o pracę jak każda czynność prawna podlega również ocenie pod kątem zgodności z zasadami współżycia społecznego. Mianowicie przepis art. 58 § 2 kc stanowi, iż nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Odnosząc te regulację do stanu faktycznego sprawy Sąd przyjął, iż jedynym celem zawarcia kilkudniowej umowy o pracę pomiędzy P. P. i jego synem G. na okres kilku dni było umożliwienie ubiegania się o emeryturę przez P. P. na podst. art. 55 ustawy o FUS, zamiast emerytury z urzędu, które jest świadczeniem zazwyczaj mniej korzystnym. W tym miejscu zasadne jest przywołanie poglądu SN wyrażonego w wyroku z dnia 14.03.2006 r. sygn. (...). W uzasadnieniu tego orzeczenia SN wskazał, iż jeśli „rzeczywistym celem zawarcia umowy nie było wola realizowania przez wnioskodawcę obowiązków pracowniczych, ale skonstruowanie okoliczności faktycznych świadczącym o pozostawaniu w stosunku pracy, uzasadnione jest twierdzenie, że celem zawartej umowy było osiąganie nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych i stanowi to nadużycie stosunku pracy”.

Sąd Okręgowy podzielając ten pogląd uznał, że poczynione ustalenia pozwalają na stwierdzenie, że nastąpiło nadużycie prawa przez strony umowy o pracę, gdyż zawarcie tej umowy było wyłącznie ukierunkowane na uzyskanie wyższego świadczenia z ubezpieczeń społecznych i stanowi to, zdaniem Sądu, naruszenie zasad współżycia społecznego i zaistniała przesłanka do potraktowania tej czynności jako sprzecznej z tymi zasadami w rozumieniu art. 58 § 2 kc. Wywiera to skutek w postaci nieważności umowy o prace. Konsekwencja takiej oceny jest przyjęcie, iż P. P. nie podlegał w spornym okresie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu powołanych na wstępie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W tej sytuacjo odwołania ubezpieczonego i zainteresowanego podlegały oddalaniu na podstawie art. 477.14 § 1 kpc.