Sygn. akt I C 303/14
Dnia 22 maja 2015r.
Sąd Rejonowy w Świdnicy I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący SSR Maja Snopczyńska
Protokolant Anna Kozioł
po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2015 r. w Świdnicy
sprawy z powództwa M. M.
przeciwko O. S.
o zapłatę kwoty 24.351,73zł
I. powództwo oddala;
II. zasądza od powoda M. M. na rzecz pozwanego O. S. kwotę 2.417,00zł tytułem kosztów procesu w tym kwotę 2.400,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego;
Sygn. akt I C 303/14
Powód M. M. wniósł o zasądzenie od pozwanego O. S. kwoty 24.352,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 28 VII 2013r oraz kosztów procesu. W uzasadnieniu podniósł, że prawomocnym postanowieniem z 28 XII 2010r wydanym w sprawie I Ns (...) spadek po Z. S. na podstawie testamentu odręcznego z 21 V 2009r nabył syn O. S. w całości; drugi syn zmarłego zgodnie z art. 991 kc był uprawniony do żądania zachowku od pozwanego; wartość spadku wynosi 105.406,92 zł więc wysokość zachowku wynosi 26.351,73 zł; M. S. otrzymał od pozwanego tytułem częściowego spełnienia świadczenia z tytułu zachowku kwotę 2.000 zł; w dniu 21 VIII 2013r powód nabył od M. S. wierzytelność przysługującą M. S. wobec dłużnika O. S. z tytułu zachowku po zmarłym ojcu.
Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu; podniósł, że przelew wierzytelności jest nieważny, gdyż roszczenie o zachowek ma charakter osobisty; w toku postępowania podniósł dodatkowo, że wypłacił bratu pieniądze z tytułu zachowku.
W (...) SĄD USTALIŁ
NASTĘPUJĄCY STAN FAKTYCZNY:
Postanowieniem Sądu Rejonowego w Świdnicy z dnia 28 XII 2010 roku spadek po Z. S. nabył na podstawie testamentu odręcznego z (...) syn O. S. w całości.
DOWÓD: postanowienie z 28 XII 2010 w sprawie I Ns (...) k. 10
Spadkodawca miał także drugiego syna – M. S..
BEZSPORNE
Według sporządzonego spisu inwentarza wartość czystego spadku po zmarłym Z. S. wynosi 105.406,92 zł.
DOWÓD: postanowienia z 15 XI 2011r k. 13
protokół spisu inwentarza i protokół uzupełniający k. 14-16
W dniu 21 VIII 2013r zawarto umowę przelewu w której wskazano, że M. S. zbył na rzecz powoda wierzytelność wobec dłużnika O. S. z tytułu zachowku po zmarłym ojcu – Z. S. w kwocie 24.351,73 zł oraz że otrzymał tytułem zachowku 2.000 zł.
DOWÓD: umowa przelewu k.22
M. S. podpisał dwa oświadczenia dotyczące należnego mu zachowku – odręczne bez daty w którym wskazano, że otrzymał od pozwanego zachowek i drugie – wydruk komputerowy z datą 15 XII 2013r w którym wyjaśnia, że wcześniejsze oświadczenie dotyczy kwoty 2.000 zł, którą otrzymał od pozwanego tytułem zachowku.
DOWÓD: oświadczenie k. 38
Oświadczenie z 15 XII 2013r k. 27
Powód wzywał pozwanego do zapłaty.
DOWÓD: wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem odbioru k. 25-26
M. S. otrzymał od pozwanego należy mu zachowek po ojcu.
DOWÓD: oświadczenie k. 38
zeznania pozwanego k. 77-78
W TAK USTALONYM STANIE FAKTYCZNYM
SĄD ZWAŻYŁ:
Powództwo jest bezzasadne.
Powód wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 24.352,00 zł tytułem zachowku po zmarłym ojcu Z. S..
Zgodnie z treścią art. 991 kc zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy należy się zachowek, jego wysokość wynosi – w przypadku osób trwale niezdolnych do pracy lub małoletnich 2/3 wartości udziału spadkowego, który by przypadał tej osobie, zaś w przypadku pozostałych osób – ½ tego udziału.
Bezspornym pomiędzy stronami było, że wobec odziedziczenia na podstawie testamentu spadku po zmarłym ojcu przez pozwanego brat pozwanego – M. S. jest uprawniony do zachowku po zmarłym ojcu; bezsporna była także wysokość zachowku. Okoliczności te dodatkowo wynikają z przedstawionych przez powoda dokumentów w postaci postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku i protokołu spisu inwentarza.
W dniu 21 VIII 2013r M. S. i powód podpisali umowę w której stwierdzono, że zbył na rzecz powoda wierzytelność wobec dłużnika O. S. z tytułu zachowku po zmarłym ojcu – Z. S. w kwocie 24.351,73 zł. Pozwany podniósł, że umowa ta jest nieważna, gdyż roszczenie o zachowek ma charakter osobisty. Z zarzutem pozwanego nie można się zgodzić. Zgodnie z art. 509 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew); wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Żaden z przepisów nie wyłącza z obrotu wierzytelności wynikającej z tytułu zachowku, tak więc uprawniony do zachowku ma prawo do zbycia takiej wierzytelności.
Pozwany podniósł także, że zapłacił już bratu należny mu zachowek. Z zeznań pozwanego wynika, że po sprzedaży mieszkania przyszli z żoną do mieszkania, w którym mieszkała matka pozwanego wraz z bratem pozwanego i przekazali z kwoty uzyskanej ze sprzedaży mieszkania kwotę 20.000zł; poza tym dawał bratu także inne kwoty. Wskazać należy, że M. S. podpisał oświadczenie, w którym wskazał, że otrzymał od brata należny mu zachowek. Nie można się zgodzić z zarzutami powoda, że oświadczenie to nie jest skuteczne, bo nie wskazuje wysokości kwoty i dotyczy tylko kwoty 2000 zł otrzymanych od pozwanego. Z doświadczenia życiowego wynika, że w przypadku częściowego spełnienia świadczenia zaznacza się ten fakt w pokwitowaniu; skoro takiej okoliczności nie zaznaczono to potwierdzenie dotyczyło całej kwoty należnego zachowku. Zeznania M. S. są w tym zakresie niekonsekwentne i nie można na nich oprzeć ustaleń stanu faktycznego. Świadek ten zeznał, że nie dostał od brata żadnych pieniędzy – co jest sprzeczne z treścią umowy przelewu wierzytelności i oświadczeniem z 15 XII 2013r podpisanym przez świadka, że otrzymał 2000 zł, jednocześnie zeznał także, że nie podpisywał, że przekazuje zachowek powodowi i że za zbycie wierzytelności nie otrzymał pieniędzy (co jest sprzeczne z treścią umowy przelewu wierzytelności).
W związku z powyższym uznać należało, że pozwany zapłacił uprawnionemu należny zachowek.
Podkreślić należy, że to powód na podstawie art. 6 kc powinien wykazać, nie tylko że zawarto umowę przelewu wierzytelności (co zostało wykazane), ale także, że w chwili zawierania tej umowy wierzytelność istniała i tym samym mogła być przedmiotem tej umowy. Okoliczności tej powód nie wykazał.
Oddalono wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego psychiatry i akt organu rentowego gdyż dowód ten jako dotyczący świadka M. S. jest niedopuszczalny.
W związku z powyższym na podstawie powołanych przepisów powództwo należało oddalić jako bezzasadne.
O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 kpc mając na względzie wynik procesu i koszty poniesione przez pozwanego (2.4600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w wysokości wynikającej z § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 IX 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348) oraz 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa).