Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 kwietnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa małoletniej W. S. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową A. W.

przeciwko G. S.

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie

z dnia 15 stycznia 2015 roku, sygn. akt III RC 312/14

oddala apelację.

Sygn. akt II Ca 212/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 15 stycznia 2015 roku Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu sprawy z powództwa W. S. przeciwko G. S. o podwyższenie alimentów podwyższył alimenty od pozwanego G. S. na rzecz małoletniej powódki W. S. z kwoty po 400,00 złotych miesięcznie ustalonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 07 sierpnia 2012 roku w sprawie sygn. akt III RC 461/11 do kwoty po 500,00 złotych miesięcznie, poczynając od dnia 1 września 2014 roku, płatne do dnia 15-go każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminu płatności którejkolwiek z kwot, z pozostawieniem bez zmian pozostałych dotychczasowych warunków płatności, oddalił powództwo w pozostałym zakresie, nie obciążył pozwanego opłatami, nadał wyrokowi w punkcie pierwszym rygor natychmiastowej wykonalności.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 7.08.2012 r. wydanym w sprawie III RC 461/11 zasądzono alimenty od G. S. na rzecz małoletniej W. S. w kwocie po 400 zł miesięcznie.

Przedstawicielka ustawowa, A. W. ma 34 lata. Z zawodu jest księgową. Od 2000 r. pracuje w biurze rachunkowym (...) obecnie z wynagrodzeniem 1750 zł brutto miesięcznic. Do października ubiegłego roku korzystała z wypłacanego przez ZUS zasiłku chorobowego. Świadczenie pobierała w kwocie ok. 813 zł netto miesięcznie.

A. W. korzysta ze świadczeń wypłacanych przez MOPS w B. w formie zasiłku rodzinnego w kwocie 77 zł miesięcznie. Ponadto w okresie od maja do listopada 2014 r. przyznano jej dodatek mieszkaniowy w kwocie 32 zł miesięcznie.

Przedstawicielka ustawowa nie ma majątku oraz oszczędności. Posiada zadłużenie w opłatach mieszkaniowych w łącznej kwocie 3 000 zł. Zalega również w płatnościach za gaz. na kwotę 60 zł. Zadłużona jest także u rodziny na kwotę kilku tysięcy złotych.

A. W. mieszka w wynajętym od TBS mieszkaniu o powierzchni ok. 38 m ². Łączne miesięczne koszty utrzymania mieszkania wynoszą ok. 695 zł.

Przedstawicielka ustawowa leczy się neurologicznie. W 2012 r. wykonano u niej zabieg operacyjny kręgosłupa. Leczenie odbywa się w ramach ubezpieczenia zdrowotnego oraz prywatnie. Zakup lekarstw miesięcznie stanowi kwotę 250-300 zł. Koszty te pokrywa matka A. W..

Małoletnia powódka W. S. ma 3 lata. Od kwietnia 2014 r. małoletnia uczęszcza do przedszkola. Początkowo została zapisana do prywatnego przedszkola, za które oplata wynosiła 250 zł. Od września 2014 r. uczęszcza do placówki publicznej, w której odpłatność wynosi 200-220 zł miesięcznie. Składki na komitet rodzicielski, ubezpieczenie i rade rodziców wyniosły łącznic 176 zł. Dodatkowe opłaty okolicznościowe wydarzenia stanowią kwotę ok. 100 zł miesięcznie.

W. S. jest alergikiem. W lipcu 2014 r. zdiagnozowano u niej astmę wczesnodziecięcą. Leczenie to odbywa się w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. Małoletnia prywatnie leczona jest u laryngologa z powodu problemów z migdałami, obustronnego niedosłuchu. zapalenia ucha środkowego. We wrześniu i październiku 2014 r. badania laryngologiczne kosztowały łącznie 350 zł. Dziecko również często choruje na zapalenie górnych dróg oddechowych. Miesięczne koszty leczenia matka małoletniej oszacowała na kwotę 300-350 zł.

Z uwagi na problemy zdrowotne powódka została skierowana na leczenie uzdrowiskowe dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat pod opieką dorosłych. Obecnie oczekuje na wyznaczenie miejsca i terminu leczenia.

Łączne miesięczne usprawiedliwione potrzeby powódki, A. W. określiła na kwotę po ok. 1000 zł.

Pozwany G. S. ma 37 lat. Posiada wykształcenie wyższe, jest inżynierem technologii chemicznej i ochrony środowiska. Od dnia 09.07.2010 r. zarejestrowany jest w PUP w B. jako osoba bezrobotna. Nie pobiera zasiłku dla bezrobotnych.

Pozwany poszukuje zatrudnienia głównie za pośrednictwem PUP. W 2012 r. otrzymał jedną ofertę pracy. Pracy nie podjął w związku z zatrudnieniem innego kandydata.

Ojciec pozwanego prowadzi firmę, która zajmowała się produkcją bryczek sportowych. G. S. był w niej zatrudniony 4 lata temu. W chwili obecnej przedsiębiorstwo znajduje się w likwidacji, a pozwany zajmuje się sprzedażą jego majątku. W ubiegłym roku zarobił z tego tytułu kwotę 1500 zł.

W majątku pozwany posiada samochód osobowy marki S. (...) rocznik 2005 o wartości ok. 6000 zł. Nie posiada oszczędności. Jest zadłużony u rodziny na kwotę 10 000 zł.

Pozwany mieszka razem ze swoimi rodzicami w ich domu o powierzchni 120m ². Miesięczne koszty utrzymania nieruchomości łącznie wynoszą 1285 zł w sezonie zimowym. 655 zł w sezonie letnim. Pozwany nie partycypuje w kosztach utrzymania domu. Pozostaje na utrzymaniu swoich rodziców.

G. S. leczy się dermatologicznie. Koszt leczenia wynosi ok. 100 zł miesięcznie.

Sąd Rejonowy uznał powództwo za częściowo uzasadnione.

Podstawą prawną roszczenia jest przepis art. 138 kro, w myśl którego każda ze stron może domagać się zmiany orzeczenia o alimentach w razie zmiany stosunków. Przez zmianę stosunków rozumieć należy istotne zwiększenie bądź zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub też możliwości zarobkowych, majątkowych zobowiązanego do alimentacji w związku z czym zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga zmiany.

W przedmiotowej sprawie wskazana zmiana stosunków nastąpiła, ponieważ wzrosły usprawiedliwione potrzeby małoletniej W. S..

Istotny wpływ na powyższą zmianę miał wzrost kosztów utrzymania powódki wobec jej dorastania oraz rozpoczęcia edukacji przedszkolnej. Dodatkowo małoletnia rozpoczęła prywatne leczenie laryngologiczne, co zwiększyło wydatki związane z opieką zdrowotną.

Wskazać należy, iż w drodze świadczenia alimentacyjnego zaspokojeniu podlegają usprawiedliwione potrzeby dziecka.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Sąd określił miesięczne usprawiedliwione potrzeby W. S. na kwotę po ok. 1000 zł. Obejmują one m.in. wydatki na żywność (ok. 200 zł), odzież i obuwie (ok. 100 zł), środki chemiczne (ok. 30 zł) przypadający na małoletnią udział w kosztach utrzymania mieszkania (ok. 300 zł), wydatki związane z przedszkolem (ok. 250 zł), opieką zdrowotną (ok. 120 zł). Tak ustalone potrzeby małoletniej są adekwatne do przeciętnego standardu życia jej rodziców.

Na zakres obowiązku alimentacyjnego istotny wpływ mają możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego (art. 135 kro).

Przy określaniu możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego Sąd miał na względzie, iż przez to pojęcie ustawowe rozumieć należy zgodnie z tezą IV Sądu Najwyższego w zakresie wykładni i praktyki sądowej w sprawach o alimenty ( uchwała pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 16.12.1987r. III CZP 91/86. OSNCP 1988, z. 4, poz.42 ) nie tylko faktycznie uzyskiwane dochody ale te, które strona może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i pełnym wykorzystaniu swych sil fizycznych, zdolności umysłowych i kwalifikacji. Zdaniem Sądu pozwany, będąc osobą młodą oraz dobrze wykształconą dysponuje możliwościami zarobkowymi takiego rodzaju i w takim zakresie, które pozwalają mu w całości wywiązywać się z ustalonego obowiązku alimentacyjnego. Przy dołożeniu należytej staranności G. S. winien podjąć zatrudnienie i uzyskiwać wynagrodzenie w wysokości co najmniej 2000 zł netto miesięcznie.

Ustalone w nowej wysokości świadczenie alimentacyjne jest adekwatne do usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki. Realizuje zasadę prawa do równej stopy życiowej dzieci i rodziców. Leży ponadto w granicach możliwości zarobkowych zobowiązanego, który poza małoletnią powódką nie ma nikogo na utrzymaniu. Natomiast zasądzenie alimentów w wyższej kwocie oznaczałoby przerzucenie ciężaru utrzymania małoletniej na pozwanego w większym stopniu niż to wynika z okoliczności sprawy.

W pozostałym zakresie usprawiedliwione potrzeby małoletniej W. S. zaspakajać winna jej matka, na której także ciąży obowiązek alimentacyjny i która uzyskuje stałe miesięczne dochody z tytułu zatrudnienia.

W przedmiocie kosztów sądowych rozstrzygnięto w oparciu o art. 1 13 ust. 1 ustawy z dnia 28.11.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz.U. nr 167, poz. 1398 ze zm.) w zw. z art. 102 kpc.

Na podstawie art. 333§1 pkt. 1 k.p.c. orzeczono o rygorze natychmiastowej wykonalności.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany zaskarżając go w całości, zarzucając mu:

a.  błędne przyjęcie, że pozwany jest w stanie sprostać finansowo opłacaniu alimentów w kwocie 500 zł miesięcznie - podczas gdy sytuacja finansowa pozwanego jest na tyle trudna, że alimenty w tej wysokości przekraczają jego zdolności zarobkowe,

b.  błędne przyjęcie, iż pozwany dysponuje możliwościami zarobkowymi, które tylko z wiadomych dla siebie przyczyn nie wykorzystuje, nie dokłada należytej staranności, aby w pełni wykorzystać swoje siły fizyczne, zdolności i kwalifikacje.

c.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z zebranym materiałem dowodowym, która miała wpływ na treść orzeczenia poprzez przyjęcie, że pozwana ma zadłużenie na sumę kilku tysięcy zł, w przypadku, gdy nie przedstawiła na to żadnych dowodów, a umowa pożyczki która przewyższa 500 zł powinna być zawarta na piśmie o czym stanowi kodeks cywilny a także poprzez przyjęcie, że pozwana leczy się neurologicznie, a koszty leków wynoszą 300 zł miesięcznie, w przypadku, gdy nie przedstawiła na to żadnych dowodów oraz przyjęcie, że potrzeby uprawnionej wzrosły w związku z leczeniem prywatnym u laryngologa na co matka dziecka nie przedstawiła żadnej historii choroby oraz kosztów takiego leczenia, brak badań audiologicznych, nie powołano w tej sprawie biegłego z dziedziny protetyki słuchu, foniatry, a jedynym dowodem są oświadczenia, spisane na kawałku papieru z dołączonym rachunkiem,

d.  przekroczenie przez Sąd Rejonowy granic swobodnej oceny dowodów poprzez nierozważenie całego zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności błędną ocenę wyjaśnień powoda i niezasadne przyjęcie, że ma on możliwość osiągania dochodów w takim zakresie, który w umożliwia w całości wy wiązywanie się z ustalonego obowiązku alimentacyjnego, nierozważenie przez Sąd okoliczności podniesionych przez powoda w przedmiocie mieszkania komunalnego pozwanej, a w którym sporadycznie przebywa pozwana wraz z córką powoda i na które powód G. S. łoży świadczenie w udziale, przypadającym na małoletnią, nierozważenie przez Sąd okoliczności, podniesionych przez powoda w sprawie wydatków, związanych z przedszkolem małoletniej, które w tej chwili jest bezpłatne,

e.  nierozważenie żadnych okoliczności w przedmiocie otrzymania przez pozwaną korzyści pieniężnych z tytułu opieki nad dzieckiem (zasiłek MOPS, dodatek mieszkaniowy, ulga z tytułu wychowywania dzieci przy rozliczeniu PIT),

W oparciu o powyższe zarzuty apelujący wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku i pozostawienie kwoty alimentów na poziomie 400 zł miesięcznie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja strony pozwanej jest niezasadna.

Rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego zasługuje w pełni na akceptację, a zarzuty podniesione w apelacji należy uznać za całkowicie chybione w świetle obowiązujących przepisów dotyczących procesu cywilnego.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji przepisów postępowania, albowiem mogłoby to mieć niewątpliwie istotny wpływ na rozstrzygnięcie o charakterze materialno - prawnym. W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji dokonał prawidłowych i wystarczających dla potrzeb rozstrzygnięcia sprawy ustaleń faktycznych. Zarzut braku adekwatności pomiędzy zebranym w sprawie materiałem dowodowym a dokonaną przez Sąd I instancji oceną zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jej podstawie ustaleń faktycznych jest co do zasady chybiony. Nie można zgodzić się z argumentem, iż Sąd Rejonowy naruszył zasadę swobodnej oceny dowodów, dokonując błędnego wartościowania zebranego w sprawie materiału dowodowego. Zarzut ten nie znajduje potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym. Polemika ze strony pozwanej z dokonaną przez Sąd Rejonowy oceną zebranego materiału dowodowego sprowadza się w zasadzie do zakwestionowania ustalenia poczynionego przez sąd pierwszej instancji co do możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. W rzeczywistości zatem zarzuty pozwanego w tym zakresie sprowadzają się do naruszenia prawa materialnego w postaci art. 135 k.r. i op. Strona pozwana uważa, że sąd niezasadnie przyjął, że ma możliwości zarobkowe, by sprostać obowiązkowi alimentacyjnemu w całości. Za Sądem Rejonowym należy powtórzyć, że pozwany jest osobą młodą, zdrową, dobrze wykształconą. W toku postępowania pozwany podnosił, że nie może znaleźć odpowiedniej pracy w swoim zawodzie. W takiej sytuacji pozwany winien dołożyć wszelkich starań, by podjąć jakąkolwiek pracę, nawet fizyczną i niewymagającą szczególnego wykształcenia, by móc partycypować w kosztach utrzymania swojego jedynego dziecka.

Wbrew twierdzeniem pozwanego, Sąd pierwszej instancji dokonał wszechstronnych ustaleń dotyczących sytuacji majątkowej, zdrowotnej i rodzinnej małoletniej powódki i jej matki, zbędnym więc w tym miejscu jest powtarzanie ponownie ustaleń Sądu Rejonowego. Nie ma także racji pozwany, podnosząc, iż nie zostały uprawdopodobnione koszty prywatnego leczenia laryngologicznego. Ze zgromadzonego materiału dowodowego jednoznacznie wynika, że małoletnia cierpi na astmę wczesnodziecięcą, ma problemy z przerastającymi migdałami, spowodowany tym obustronny niedosłuch. Często cierpi na przewlekłe zapalenia ucha środkowego. Z doświadczenia życiowego wynika, że stała opieka lekarska i w miarę możliwości sanatoryjna, to w tej sytuacji konieczność. Pozostałe zarzuty stanowią bezzasadną polemikę z wyczerpującym, ustalonym na podstawie przekonywujących dowodów stanem faktycznym. Pozwany nie wskazał także nowych faktów i dowodów, których pozwany nie mógł powołać w I instancji.

Z przytoczonych wyżej względów Sąd Okręgowy uznał, że zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego odpowiada prawu, a apelacja jako pozbawiona uzasadnionych podstaw podlega na podstawie art. 385 k.p.c. oddaleniu.