Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 maja 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 maja 2015r. w O.

sprawy z odwołania Z. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania Z. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 23.01.2015r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje Z. M. prawo do emerytury od dnia 1 grudnia 2014 roku,

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

Z. M. wniósł odwołanie od decyzji (...) w P. z dnia 23.01.2015r., którą to decyzją odmówiono mu prawa do emerytury wskazując, że na dzień 1.01.1999r. nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Odwołujący domagał się zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach okresu w zakładzie (...) Sp. z o.o. w O. M.. od 12.08.1975r. do 31.12.1998r.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podniósł, że Z. M. nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, gdyż pomimo osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego 60 lat i legitymowania się na dzień 1.01.1999r. ponad 25-letnim ogólnym stażem pracy, nie posiada wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych. ZUS wskazał również, że do stażu pracy w szczególnych warunkach nie zaliczono okresu zatrudnienia w zakładzie (...) Sp. z o.o. w O. M.. od 12.08.1975r. do 31.10.1996r., gdyż nie przedstawił świadectwa pracy w szczególnych warunkach. Z ogólnego świadectwa pracy wynika zaś, że odwołujący pracował jako kierowca ciągnika, robotnik transportu i magazynier-kierowca ciągnika.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 31.12.2014r. Z. M. złożył w ZUS wniosek o emeryturę z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Biorąc pod uwagę datę urodzenia odwołującego – (...)– należy uznać, że może on uzyskać emeryturę określoną w art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A stanowiącym załącznik do Rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

2) w dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej, tj. 1.01.1999r. ma wymagany 25-letni okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach,

3) nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa,

Bezspornym jest, że odwołujący osiągnął wymagany wiek 60 lat oraz udokumentował wymagany ogólny staż pracy, bowiem organ rentowy na dzień 1.01.1999r. wyliczył go na 25 lat.

Rozstrzygnięcie odwołania było więc uzależnione od wykazania przez Z. M. 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią §2 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Z ust. 2 tego przepisu wynika natomiast, że okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 Rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Z akt emerytalnych wynika, że ZUS wydając zaskarżoną decyzję odmówił zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia odwołującego w zakładzie (...) Sp. z o.o. w O. M.. od 12.08.1975r. do 31.10.1996r., gdyż nie przedstawił świadectwa pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy podnosił też, że z ogólnego świadectwa pracy wynika, iż odwołujący pracował jako kierowca ciągnika, robotnik transportu i magazynier-kierowca ciągnika.

W ocenie Sądu odwołanie Z. M. jest zasadne a do pracy w szczególnych warunkach należy zaliczyć w okres zatrudnienia w w/w zakładzie od 12.08.1975r. do 31.05.1991r.

Na okoliczność zatrudnienia w zakładzie (...) Sp. z o.o. w O. M.. odwołujący złożył do ZUS świadectwo pracy z 31.05.2001r., w którym podano, że w zakładzie tym pracował od 12.08.1975r. do 31.05.2001r. jako kierowca ciągnika, robotnik transportu i magazynier-kierowca ciągnika (k. 4 akt rentowych). Nie przedłożył natomiast świadectwa pracy w szczególnych warunkach.

Wobec braku świadectwa pracy w szczególnych warunkach oraz niemożności uzyskania takiego dokumentu, Sąd przeprowadził postępowanie w celu ustalenia charakteru pracy wykonywanej przez Z. M. w w/w zakładzie. Sąd przesłuchał w tym celu odwołującego oraz dokonał analizy jego akt osobowych, które zostały złożone do akt sprawy a także dopuścił dowód z zeznań świadków W. B. i K. T..

Z akt osobowych wynika, iż w okresie zatrudnienia odwołujący zajmował następujące stanowiska:

- od 12.08.1975r. do 30.04.1977r. – kierowca ciągnika,

- od 01.05.1977r. do 31.05.1991r. - robotnik transportu,

- od 01.06.1991r. do 31.10.1996r. pracował w grupie rezerwowej porządkowej,

- od 01.11.1996r. do 28.02.1997r. magazynier-kierowca ciągnika,

- od 01.03.1997r. do 31.05.2001r. wydawca magazynu-operator sprzętu.

W kartach zarobkowych wskazano natomiast stanowiska:

- od 12.08.1975 do 30.04.1977r. - kierowca ciągnika,

- od 01.05.1977r. do 28.02.1997r. – robotnik transportowy,

- od 01.03.1997r. – wydawca magazynu.

Z. M. zeznał, iż zakład (...) Sp. z o.o. w O. M.. zajmował się produkcją koparek i podzespołów do koparek. Zeznał, iż w całym okresie tylko jeździł ciągnikiem, chociaż w angażach miał wskazane różne stanowiska. Wskazał, iż na początku dostał angaż kierowcy ciągnika i pracował w tym charakterze, a następnie zmieniono mu angaż na pracownika transportu, żeby podnieść mu stawkę, ale nadal jeździł cięgnikiem. Pytany o prace wykonywane w okresie, gdy miał angaż kierowcy ciągnika i robotnika transportu zeznał, iż wówczas ciągnikiem przewoził ze stacji PKP towary do zakładu, przywożone na potrzeby produkcji. Była to stal, odkuwki, złom. Na stacji PKP byli pracownicy, którzy rozładowywali wagony dźwigiem na jego ciągnik. Pracowało tam 5-6 osób, były to osoby, które zaczepiały i odczepiały ładowane rzeczy, operator dźwigu i on. Odwołujący pytany o pracę w grupie rezerwowej porządkowej zeznał, iż grupa porządkowa sprzątała na terenie zakładu, a on nie sprzątał, tylko ciągnikiem wywoził odpady na wysypisko śmieci. Odwołujący przyznał, iż miał następnie stanowisko magazynier-kierowca ciągnika ale wskazywał, że nie pracował w magazynie zaopatrzeniowym, chociaż przyjął odpowiedzialność materialną za rzeczy znajdujące się w magazynie.

Sąd dał wiarę zeznaniom Z. M. co do tego, iż mając angaż kierowcy ciągnika i robotnika transportu (od 12.08.1975r. do 31.05.1991r.) faktycznie pracował w pełnym wymiarze czasu jako kierowca ciągnika. W angażach znajdujących się w aktach osobowych odwołującego w tym okresie wymiennie podawane jest bowiem stanowisko kierowcy ciągnika i robotnika transportu. Mimo zmiany angażu od 01.05.1977r. na robotnika transportu, we wniosku o przeszeregowanie z 13.10.1980r. wskazano, iż odwołujący dobrze wywiązuje się z obowiązków kierowcy ciągnika. Podobny zapis zawiera wniosek o przeszeregowanie z dnia 30.10.1986r., gdzie dodatkowo wskazano, że odwołujący dba o powierzony mu pojazd. Powyższe zapisy świadczą więc o faktycznym wykonywaniu przez Z. M. obowiązków kierowcy ciągnika, mimo zmiany angażu na robotnika transportu.

Wniosek taki wypływa też z zeznań świadków: W. B. i K. T.. W. B. pracował w zakładzie (...) w latach 1975-2002 jako pracownik transportu, zaś K. T. w latach 1963-2001 jako operator dźwigu. Obaj zeznali, że pracowali przy załadowywaniu i wyładowywaniu wagonów, a odwołujący pracował jako kierowca ciągnika, woził materiały z zakładu na wagony, albo z wagonów do zakładu. Były to rury, odkuwki, stal. Towar na wagony lub z wagonów był ładowany dźwigiem lub ręcznie. Obaj wskazywali, że w grupie byli pracownicy, którzy dokonywali rozładunków i załadunków, lecz odwołujący do nich nie należał, a wykonywał jedynie pracę kierowcy ciągnika, zaś powodem zmiany angażu na robotnika transportu była chęć podniesienia kierowcom stawek wynagrodzenia.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, gdyż są one spójne i zgodne ze sobą a także odpowiadają przedstawionym wyżej dokumentom zawartym w aktach osobowych odwołującego. Nadto zauważyć trzeba, że Sąd uzyskał akta osobowe Z. M. a zawarte tam dane co do zajmowanych przez niego stanowisk nie pokrywają się z danymi zawartymi w angażach, co świadczy o tym, iż mimo zmiany nazwy stanowiska na robotnik transportowy odwołujący faktycznie wykonywał obowiązki kierowcy ciągnika.

Mając powyższe na uwadze, do pracy w szczególnych warunkach, w ocenie Sądu, należy Z. M. zaliczyć okres zatrudnienia w zakładzie (...) Sp. z o.o. w O. M.. na stanowisku kierowcy ciągnika w okresie od 12.08.1975r. do 31.05.1991r. (15 lat 9 miesięcy i 20 dni). Z treści wykazu A Działu VIII poz. 3 stanowiącego załącznik Nr 1 do Rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynika, że prace kierowców ciągników są pracami w szczególnych warunkach rozumieniu tego Rozporządzenia.

Do pracy w szczególnych warunkach nie można natomiast zaliczyć pozostałego okresu zatrudnienia odwołującego w zakładzie (...) od 01.06.1991r. do 31.12.1998r. W okresie od 01.06.1991r. do 31.10.1996r. odwołujący pracował w grupie rezerwowej porządkowej, co przyznał przed Sądem. Z akt osobowych wynika, iż do grupy porządkowej został on skierowany w związku z ograniczeniem produkcji. Począwszy od 01.11.1996r. odwołujący pracował zaś już jako magazynier a w jego aktach osobowych jest umowa o wspólnej odpowiedzialności materialnej za mienie znajdujące się w magazynie. Powyższe oznacza, że od 01.06.1991r. odwołujący nie mógł już w pełnym wymiarze czasu wykonywać obowiązków kierowcy ciągnika. Odmowa zaliczenia okresu od 01.06.1991r. do 31.12.1998r. nie wpływa jednak na rozstrzygnięcie, bowiem zaliczony okres od 12.08.1975r. do 31.05.1991r. stanowi 15 lat 9 miesięcy i 20 dni a po jego zaliczeniu Z. M. spełni warunek posiadania 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Pozostałe przesłanki określone w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie były sporne.

Sąd uznał więc, że Z. M. przysługuje prawo do emerytury od 1.12.2014r., tj. od miesiąca złożenia wniosku o emeryturę i dlatego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc dokonał stosownej zmiany zaskarżonej decyzji.

W pkt 2 wyroku Sąd stwierdził, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120.

Przepis art. 118 ust. 1a stanowi zaś, że w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

W niniejszej sprawie ostatnią okolicznością niezbędną do wydania decyzji było ustalenie okresu pracy w szczególnych warunkach, a w szczególności okresu pracy w zakładzie (...). Zdaniem Sądu organ rentowy miał prawo nie zaliczyć spornego okresu do pracy w szczególnych warunkach, gdyż odwołujący nie przedstawił takiego świadectwa. Dopiero Sąd musiał zbadać, na czym polegały obowiązki odwołującego, w tym zapoznać się z jego aktami osobowymi a także wysłuchać świadków w celu ustalenia charakteru jego pracy w spornym okresie, co skutkowało zaliczeniem części spornego okresu. W tej sytuacji ZUS nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie okresu pracy w szczególnych warunkach w toku postępowania przed tym organem.

Z tych względów orzeczono jak sentencji.