Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lutego 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:SSA Marian Baliński

Sędziowie: SA Jarosław Papis

SO del. Sławomir Lerman (spr.)

Protokolant:st. sekr. sąd. Łukasz Szymczyk

przy udziale: J. S., Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Łodzi

po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2015 r.

sprawy

1)  H. M. (1)

oskarżonego z art. art. 65 § 1 kks w związku z art. 91 § 3 kks i art. 37 § 1 pkt 2 kks i art. 37 § 1 pkt 5 kks i art. 7 § 1 kks w związku z art. 6 § 2 kks

2)  M. L. (1)

oskarżonego z art. art. 65 § 1 kks w związku z art. 91 § 3 kks i art. 37 § 1 pkt 2 kks i art. 37 § 1 pkt 5 kks i art. 7 § 1 kks w związku z art. 6 § 2 kks

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Kaliszu

z dnia 22 października 2014 r. sygn. akt III K 35/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  uchyla rozstrzygniecie w zakresie kar łącznych pozbawienia wolności orzeczonych wobec oskarżonych H. M. (1) i M. L. (1) w punktach 4 i 9;

b)  orzeczone wobec oskarżonych H. M. (1) i M. L. (1) w punktach 2 i 7 kary pozbawienia wolności obniża do 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy;

c)  na podstawie art. 20 §2 kks w zw. z art. 85 kk i art. 39 §1 i 2 kks wymierza oskarżonym H. M. (1) i M. L. (1) kary łączne po 2 (dwa) lata i 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności;

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części;

II.  zwalnia oskarżonych H. M. (1) i M. L. (1) od kosztów sądowych za postępowanie przed sądem odwoławczym.

II AKa 6/15

UZASADNIENIE

H. M. (1) został oskarżony o to, że:

I.  w okresie od co najmniej marca 2008 r. do dnia 19.01.2011 r. w K. i w W., wspólnie z M. L. (1) kierował zorganizowaną grupą przestępczą, mającą na celu popełnianie przestępstw skarbowych, związanych z dystrybucją wyrobów akcyzowych w postaci spirytusu, tytoniu i papierosów, w skład której wchodzili m. in. M. Z. (1), M. Z. (2), G. C., Z. G. (1), P. Ś. (1) i inne nieustalone osoby tj. o czyn z art. 258 § 3 k.k.

II.  w okresie od co najmniej marca 2008r. do dnia 19.01.201 Lr. w K. i w W., w ramach zorganizowanej grupy przestępczej mającej na celu popełnianie przestępstw skarbowych, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, czyniąc sobie z tego stałe źródło dochodu, kierował wraz z M. L. (1) innymi osobami, które przemycały z Ukrainy do Polski, nabywały, przechowywały oraz zbywały produkty akcyzowe, a także sam nabywał, przechowywał i zbywał produkty akcyzowe w postaci:

a)  papierosów w ilości łącznej, co najmniej 444.800 sztuk (22.240 paczek), stanowiących przedmiot czynu zabronionego określonego w art. 63 § 6 k.k.s. i art. 86 § 3 k.k.s., tj. papierosów przewiezionych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej z Republiki Ukraińskiej, poprzez przejście graniczne w D., przez M. i M. Z. (2), którzy nie dopełnili ciążącego na nich obowiązku celnego, nie przedstawiając ich organom celnym i nie dokonując zgłoszenia celnego, na które składają się przewozy dokonane w następujących dniach:

1.  19.06.2009 r. - 10.000 sztuk papierosów

2.  14.08.2009 r. - 10.000 sztuk papierosów

3.  22.02.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

4.  24.02.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

5.  09.04.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

6.  25.04.2010 r. i 26.04.2010 r. - 11.600 sztuk papierosów

7.  12.05.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

8.  13.05.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

9.  02.06.2010 r. i 03.06.2010 r. - 13.800 sztuk papierosów

10.  10.06.2010 r. i 11.06.20l0 r. - 23.200 sztuk papierosów

11.  30.06.2010 r. - 60.000 sztuk papierosów

12.  12.07.2010 r. - 86.200 sztuk papierosów

13.  21.08.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

14.  22.08.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

15.  08.09.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

16.  09.09.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

17.  14.09.2014 r. - 10.000 sztuk papierosów

18.  15.09.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

19.  14.10.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

20.  15.10.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

21.  19.10.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

22.  20.10.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

23.  26.10.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

24.  27.10.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

25.  12.11.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

26.  13.11.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

27.  26.11.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

28.  27.11.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

29.  16.10.2011 r. - 10.000 sztuk papierosów

30.  17.01.2011 r. - 10.000 sztuk papierosów

które nabył od wyżej wymienionych, a następnie przekazał je odpłatnie innym osobom celem dalszej sprzedaży, przy czym towary te obciążone były obowiązkiem odprowadzenia od nich na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwocie 231.916 zł, podatku od towarów i usług w kwocie 57.190 zł oraz cła w kwocie 10.248 zł, - co łącznie oznacza kwotę 299.354 zł,

b) nabytego od nieustalonej osoby tytoniu do palenia, nieoznaczonego znakami akcyzy, w łącznej ilości co najmniej 710,7 kilogramów, stanowiącego przedmiot czynu zabronionego określonego w art. 63 § 1 k.k.s., tj. wyprodukowanego poza składem podatkowym i sprzedanego bez jego uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy, który przekazał następnie odpłatnie innym osobom celem dalszej sprzedaży, w szczególności:

–

Z. G. (1) w ilości 580 kilogramów, przy czym towar ten obciążony był obowiązkiem odprowadzenia od niego na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwocie 272.347 zł,

–

P. Ś. (1) w ilości 22 kilogramów, przy czym towar ten obciążony był obowiązkiem odprowadzenia od niego na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwocie 10.330 zł,

–

a także posiadanego przez M. L. (1), nie wprowadzonego - do obrotu w ilości 108,7 kilograma, (co było przedmiotem postępowaniami II Ks 20/10 Sądu Rejonowego w Kaliszu), który zatrzymany został podczas przeszukania wyżej wymienionego w dniu 28.10.2009 r., przy czym towar ten obciążony był obowiązkiem odprowadzenia od niego na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwocie 51.045 zł.

–

co łącznie oznacza kwotę 333.722 zł,

c) nabytego od nieustalonej osoby spirytusu , nieoznaczonego znakami akcyzy w łącznej ilości co najmniej 11.677,4 litrów, stanowiącego przedmiot czynu zabronionego określonego w art. 63 §1 k.k.s., tj. wyprodukowanego poza składem podatkowym i sprzedanego bez jego uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy, który przekazał następnie odpłatnie innym osobom celem dalszej sprzedaży, w szczególności:

–

K. W. (1) w ilości 6.000 litrów, przy czym towar ten obciążony był obowiązkiem odprowadzenia od niego na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwocie 267.840 zł,

–

Z. G. (1) w ilości 2.812,5 litrów, przy czym towar ten obciążony był obowiązkiem odprowadzenia od niego na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwocie 115.172 zł,

–

P. Ś. (1) w ilości 915,3 litrów, przy czym towar ten obciążony był obowiązkiem odprowadzenia od niego na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwocie 40.859 zł,

–

a także posiadanego przez M. L. (1), nie wprowadzonego do obrotu w łącznej ilości 527,8 litrów, które zatrzymane zostały podczas przeszukań M. L. (1) w dniach: 12.11.2010 r. w ilości 4 litrów, 13.12.2010 r. w ilości 225 litrów oraz 19.01.2011 r. w ilości 298,8 litrów, przy czym towar ten obciążony był obowiązkiem odprowadzenia od niego na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwotach odpowiednio: 188 zł, 9.598 zł oraz 12.919 zł,

–

jak również posiadanego przez M. L. (1), nie wprowadzonego do obrotu w łącznej ilości: 1421,8 litrów, które zatrzymane zostały podczas przeszukań M. L. (1) w dniach: 13.05.2009 r. w ilości 1345,2 litrów (co było przedmiotem postępowania (VII Ks 76/10 Sądu Rejonowego w Kaliszu) oraz 28.10.2009 r. w ilości 76,6 litrów (co było przedmiotem postępowania II Ks 20/10 Sądu Rejonowego w Kaliszu), przy czym towar ten obciążony był obowiązkiem odprowadzenia od niego na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwotach odpowiednio: 64.529 zł oraz 3.405 zł

–

co łącznie oznacza kwotę 514.510 zł,

przy czym towary te łącznie obciążone były obowiązkiem odprowadzenia od nich na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwocie 1.080.148 zł, podatku od towarów i usług w kwocie 57.190 zł oraz należności celnej w kwocie 10.248 zł, tj. o czyn z art. 65 § 1 k.k.s. w zw. z art. 91 § 3 k.k.s. i art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s. oraz art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s.

M. L. (1) został oskarżony o to, że:

III. w okresie od co najmniej marca 2008 r. do dnia 19.01.2011 r. w K. i w W., wspólnie z H. M. (1) kierował zorganizowaną grupą przestępczą mającą na celu popełnianie przestępstw skarbowych, związanych z dystrybucją wyrobów akcyzowych w postaci spirytusu, tytoniu i papierosów, w skład, której wchodzili m. in. M. Z. (1), M. Z. (2), G. C., Z. G. (1), P. Ś. (1) i inne nieustalone osoby tj. o czyn z art. 258 § 3 k.k.

IV. w okresie od co najmniej marca 2008 r. do dnia 19.01.2011 r. w K. i w W., w ramach zorganizowanej grupy przestępczej mającej na celu popełnianie przestępstw skarbowych, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, czyniąc sobie z tego stałe źródło dochodu, kierował wraz z H. M. (1) innymi osobami, które przemycały z Ukrainy do Polski, nabywały, przechowywały oraz zbywały produkty akcyzowe, a także sam nabywał, przechowywał i zbywał produkty akcyzowe w postaci:

a)  papierosów w łącznej ilości co najmniej 444.800 sztuk (22.240 paczek), stanowiących przedmiot czynu zabronionego określonego w art. 63 § 6 k.k.s. i art. 86 § 3 k.k.s., tj. papierosów przewiezionych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej z Republiki Ukraińskiej, poprzez przejście graniczne w D., przez M. i M. Z. (2), którzy nie dopełnili ciążącego na nich obowiązku celnego, nie przedstawiając ich organom celnym i nie dokonując zgłoszenia celnego, na które składają się przewozy dokonane w następujących dniach:

1.  19.06.2009 r. - 10.000 sztuk papierosów

2.  14.08.2009 r. - 10.000 sztuk papierosów

3.  22.02.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

4.  24.02.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

5.  09.04.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

6.  25.04.2010 r. i 26.04.2010 r. - 11.600 sztuk papierosów

7.  12.05.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

8.  13.05.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

9.  02.06.2010 r. i 03.06.2010 r. - 13.800 sztuk papierosów

10.  10.06.2010 r. i 11.06.2010 r. - 23.200 sztuk papierosów

11.  30.06.20l0 r. - 60.000 sztuk papierosów

12.  12.07.2010 r. - 86.200 sztuk papierosów

13.  21.08.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

14.  22.08.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

15.  08.09.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

16.  09.09.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

17.  14.09.2010 r. -10.000 sztuk papierosów

18.  15.09.20l0 r. - 10.000 sztuk papierosów

19.  14.10.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

20.  15.10.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

21.  19.10.20l0 r. - 10.000 sztuk papierosów

22.  20.10.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

23.  26.10.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

24.  27.10.20l0 r. - 10.000 sztuk papierosów

25.  12.11.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

26.  13.11.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

27.  26.11.2010 r. - 10.000 sztuk papierosów

28.  27.11.20l0 r. - 10.000 sztuk papierosów

29.  16.01.201l r. - 10.000 sztuk papierosów

30.  17.01.201l r. - 10.000 sztuk papierosów

które nabył od wyżej wymienionych, a następnie przekazał je odpłatnie innym osobom celem dalszej sprzedaży, przy czym towary te obciążone były obowiązkiem odprowadzenia od nich na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwocie 231.916 zł, podatku od towarów i usług w kwocie 57.190 zł oraz cła w kwocie 10.248 zł,

–

co łącznie oznacza kwotę 299.354 zł,

a)  nabytego od nieustalonej osoby tytoniu do palenia, nieoznaczonego znakami akcyzy, w łącznej ilości co najmniej, 602 kilogramów, stanowiącego przedmiot czynu zabronionego określonego w art. 63 § 1 k.k.s., tj. wyprodukowanego poza składem podatkowym i sprzedanego bez jego uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy, który przekazał następnie odpłatnie innym osobom celem dalszej sprzedaży, w szczególności:

–

Z. G. (1) w ilości 580 kilogramów, przy czym towar ten obciążony był obowiązkiem odprowadzenia od niego na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwocie 272.347 zł,

–

P. Ś. (1) w ilości 22 kilogramów, przy czym towar ten obciążony był obowiązkiem odprowadzenia od niego na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwocie 10.330 zł.,

–

co łącznie oznacza kwotę 282.677 zł,

a)  nabytego od nieustalonej osoby spirytusu, nieoznaczonego znakami akcyzy, w łącznej ilości co najmniej 10.255,6 litrów, stanowiącego przedmiot czynu zabronionego określonego w art. 63 § 1 k.k.s., tj. wyprodukowanego poza składem podatkowym i sprzedanego bez jego uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy, który przekazał następnie odpłatnie innym osobom celem dalszej sprzedaży, w szczególności:

–

K. W. (1) w ilości 6.000 litrów, przy czym towar ten obciążony był obowiązkiem odprowadzenia od niego na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwocie 267.840 zł,

–

Z. G. (1) w ilości 2.812,5 litrów, przy czym towar ten obciążony był obowiązkiem odprowadzenia od niego na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwocie 115.172 zł,

–

P. Ś. (1) w ilości 915,3 litrów, przy czym towar ten obciążony był obowiązkiem odprowadzenia od niego na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwocie 40.859 zł,

–

a także posiadanego przez siebie, nie wprowadzonego do obrotu w ilości 527,8 litrów, które zatrzymane zostały podczas przeszukań M. L. (1) w dniach:12.11.2010 r. w ilości 4 litrów, 13.12.2010 r. w ilości 225 litrów oraz 19.01.2011 r. w ilości 298,8 litrów, przy czym towar ten obciążony był obowiązkiem odprowadzenia od niego na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwotach odpowiednio: 188 zł, 9.598 zł, 12.919 zł,

–

co łącznie oznacza kwotę 446.576 zł,

przy czym towary te łącznie obciążone były obowiązkiem odprowadzenia od nich na rzecz Skarbu Państwa podatku akcyzowego w kwocie 961.169 zł, podatku od towarów i usług w kwocie 57.190 zł oraz cła w kwocie 10.248 zł, tj. o czyn z art. 65 § 1 k.k.s. w zw. z art. 91 § 3 k.k.s. i art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s. oraz art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s.

Wyrokiem z dnia 22 października 2014 roku w sprawie III K 35/12 Sąd Okręgowy w Kaliszu:

1.  Oskarżonego H. M. (1) uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w pkt. I, przyjmując, że także założył zorganizowaną grupę przestępczą, tj. czynu z art. 258 § 3 k.k. i za to na podstawie tego przepisu wymierzył mu karę 1 (jednego ) roku pozbawienia wolności,

2.  uznał oskarżonego za winnego popełnienia czynu opisanego w pkt. II, przyjmując, że jest to czyn z art. 9 § 1 k.k.s. w zw. z art. 86 § 3 k.k.s. i art. 65 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., art. 6 § 2 k.k.s. i art. 7 § 1 k.k.s. i za to na podstawie art. 65 § 1 k.k.s. w zw. z art. 7 § 2 k.k.s. i art. 38 § 1 pkt 3 k.k.s. wymierzył mu na karę 3 (trzy) lata i 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności.

3.  w związku ze skazaniem w pkt. 2 sąd orzekł wobec oskarżonego H. M. (1):

a)  na podstawie art. 33 § 1 k.k.s. środek karny ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku korzyści majątkowej w kwocie 573.793 zł (pięćset siedemdziesiąt trzy tysiące siedemset dziewięćdziesiąt trzy) złote,

b)  na podstawie art. 34 § 2 i 4 k.k.s. środek kamy zakazu prowadzenia działalności gospodarczej związanej z handlem produktami akcyzowymi na okres 5 (pięć) lat,

c)  na podstawie art. 30 § 2, 3 i 6 k.k.s. i art. 31 § 5 i 6 k.k.s. środek karny przepadku przedmiotów przechowywanych przez Urząd Celny w K. pod nr DRZ 67/12 poprzez ich zniszczenie,

1.  Na podstawie art. 20 § 2 k.k.s. w zw. z art. 85 k.k. i art. 39 § 1 i 2 k.k.s. wymierzył oskarżonemu H. M. (1) karę łączną 3 (trzy) lata i 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności,

2.  Na podstawie art. 20 § 2 k.k.s. w zw. z art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu H. M. (1) na poczet kary łącznej pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od 19.01.2011 r. do 28.11.2011 r.

3.  Oskarżonego M. L. (1) uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w pkt. III, przyjmując, że także założył zorganizowaną grupę przestępczą tj. czynu z art. 258 § 3 k.k. i za to na podstawie tego przepisu wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności,

4.  Uznał tego oskarżonego za winnego popełnienia czynu opisanego w pkt. IV z tą zmianą, że wyeliminował z okresu przestępstwa dni 13 maja i 28 października 2009 r. przyjmując, że jest to czyn z art. 9 § 1 k.k.s. w zw. z art. 86 § 3 k.k.s. i art. 65 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., art. 6 § 2 k.k.s. i art. 7 § k.k.s. i za to na podstawie art. 65 § 1 k.k.s. w zw. z art. 7 § 2 k.k.s. i art. 38 § 1 pkt 3 k.k.s. wymierzył mu karę 3 (trzy) lata i 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności,

5.  W związku ze skazaniem w pkt. 7 orzekł wobec oskarżonego M. L. (1):

a)  na podstawie art. 33 § 1 k.k.s. środek kamy ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku korzyści majątkowej w kwocie 514.303,50 zł (pięćset czternaście tysięcy trzysta trzy złote pięćdziesiąt groszy),

b)  na podstawie art. 34 § 2 i 4 k.k.s. orzekł środek karny zakazu prowadzenia działalności gospodarczej związanej z handlem produktami akcyzowymi na okres 5 (pięć) lat,

c)  na podstawie art. 30 § 2, 3 i 6 k.k.s. i art. 31 § 5 i 6 k.k.s. środek kamy przepadku przedmiotów przechowywanych przez Urząd Celny w K. pod nr DRZ 79/12, 83/12, 173/12 i 196/12 poprzez ich zniszczenie,

1.  Na podstawie art. 20 § 2 k.k.s. w zw. z art. 85 k.k. i art. 39 § 1 i 2 k.k.s. wymierzył oskarżonemu M. L. (1) karę łączną 3 (trzy) lata i 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności,

2.  Na podstawie art. 20 § 2 k.k.s. w zw. z art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu M. L. (1) na poczet kary łącznej pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od 19.01.2011 r. do 28.11.2011 r.

3.  Sąd zwolnił oskarżonych od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w sprawie.

Wyrok w całości zaskarżył apelacją obrońca oskarżonych, zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a polegający na ustaleniu, że oskarżeni H. M. (1) i M. L. (1) dopuścili się zarzucanych im czynów w rozmiarach przyjętych w pkt II i IV zaskarżonego wyroku , co oczywiście miało bezpośredni związek z wymierzoną surową karą pozbawienia wolności w stosunku do obu oskarżonych - w sytuacji, gdy z materiału dowodowego zebranego w powyższej sprawie nie wynika, aby oskarżeni dopuścili się przestępstw w takim rozmiarze jak w zarzutach. Wskazując powyższe zarzuty obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Kaliszu.

Sąd Apelacyjny w Łodzi zważył co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonych okazała się skuteczna o tyle, iż doprowadziła do wydania w postępowaniu odwoławczym orzeczenia reformatoryjnego. Niezależnie jednak od powyższego sąd odwoławczy – uznając co do zasady skuteczność wywiedzionego środka zaskarżenia – nie podzielił natomiast argumentacji stanowiącej podstawę zarzutów apelacyjnych podniesionych w sferze faktów. Analiza materiału dowodowego zebranego w postępowaniu, jak również motywów rozstrzygnięcia zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, doprowadziła bowiem sąd odwoławczy do odmiennych wniosków w tej materii. Nietrafnym jest zarzut obrońcy, iż nie zostały określone precyzyjnie przypisane oskarżonym ilości wyrobów akcyzowych wskazane w punktach II i IV aktu oskarżenia (omyłkowo wskazane przez obronę jako część sentencji wyroku skazującego) odpowiadające punktom 2 i 7 sentencji wyroku. Stopień tej precyzyjności był - co oczywiste - warunkowany czynnikami obiektywnymi, gdyż ślady pamięciowe przesłuchiwanych na rozprawie osób z upływem czasu uległy stopniowemu zatarciu. Przedział czasowy pomiędzy inkryminowaną działalnością a procesem orzekania był nie bez znaczenia dla warunków osądu badanej materii faktycznej. W tym kontekście zrozumiałe jest, że świadkowie zeznając co do wyrobów akcyzowych podawali ich ilości jedynie w pewnym przybliżeniu. Analogicznie należy ocenić zeznania poszczególnych świadków co do okresu ich działalności przestępczej – w tym dat poszczególnych transakcji - które także podawane były orientacyjnie. Wskazane okoliczności są jednak naturalną konsekwencją związaną ze znaczną liczbą odtwarzanych szczegółów i szerokim czasokresem aktywności przestępczej. Nie oznacza to jednak, iż w świetle całokształtu zebranych dowodów nie można podjąć próby oszacowania przypisanych ilości w takim zakresie jaki wynika z zebranego materiału, co zostało pomyślnie dokonane w postępowaniu przed sądem I instancji. Nieścisłości podawane przez świadków – jak słusznie zauważył sąd meriti – w istocie jedynie uwiarygodniają ich zeznania. Logicznym jest, iż po tak długim czasie osoba o przeciętnych zdolnościach pamięciowych nie jest w stanie przytaczać szczegółowych informacji co do ilości inkryminowanych towarów, czy też dokładnych dat dokonywania nielegalnych transakcji. Przejawianie takich zdolności podczas składania zeznań wzbudzało by zresztą uzasadnione wątpliwości co do ich spontaniczności i wiarygodności. W zaistniałych warunkach sąd meriti przyjął za podstawę ustaleń tylko te towary akcyzowe, dla których znalazł wyraźne i wiarygodne potwierdzenie w materiale dowodowym. Ilości te wynikały zresztą nie tylko z depozycji osób współdziałających z oskarżonymi w zorganizowanej grupie przestępczej lecz również po części z materiału nieosobowego w postaci protokołów oględzin wyrobów ujawnionych chociażby na posesjach M. L. i H. M.. Nie bez znaczenia są również ustalenia z przeprowadzonych równolegle postępowań dotyczących osób współdziałających z oskarżonymi . W ocenie sądu odwoławczego nie ma podstaw do kwestionowania materiału stanowiącego podstawę tych ustaleń, tym bardziej, iż wskazane postępowania zakończone są prawomocnymi wyrokami skazującymi. Nadto, nie można stracić z pola widzenia, iż inkryminowane ilości wyrobów akcyzowych mogły być nawet większe. Pośrednio chociażby na taką okoliczność wskazywały zeznania A. C., która podawała, iż słyszała rozmowy pomiędzy oskarżonymi z których wynikało, iż spirytus będący przedmiotem ich działań liczyli nie w litrach lecz w tonach. Oczywiście treść tych depozycji sama nie mogła posłużyć za podstawę ustaleń faktycznych w sprawie. Tym niemniej zarówno prokurator jak i sąd I instancji słusznie przyjęli w tym zakresie najkorzystniejsze wersje dla oskarżonych poprzez oszacowanie możliwie najmniejszych ilości, wynikających z depozycji świadków i pozostałych dowodów, zgodnie z zasadą z art. 5 § 2 k.p.k. Dlatego też bezprzedmiotowa jest krytyka skarżącego, który powyższe wartości kwestionuje twierdząc, iż zostały one zawyżone. Oszacowanie sądu meriti było przeprowadzone w granicach możliwie najkorzystniejszych dla oskarżonych. Innymi słowy sąd meriti nie tylko przyjął możliwie jak najprecyzyjniej kwestionowane ilości – na tyle, na ile pozwolił mu zebrany materiał dowodowy – lecz także oszacował je w taki sposób by nie doszło do obrazy przepisu art. 5 § 2 k.p.k. Obrońca nie podał na poparcie tezy przeciwnej żadnych istotnych argumentów. Odnieść się w tym miejscu wypada dla przykładu, do powołanego przez obrońcę czynu z punktu II C aktu oskarżenia odpowiadającego punktowi 2 sentencji wyroku, a konkretnie do przypisanej H. M. ilości pochodzącego z przemytu spirytusu (tj. 11667,4 litrów), który wymieniony następnie wprowadzał do obrotu. Przyjęte w tym zakresie przez sąd wartości wynikają po pierwsze z zeznań Z. G., P. Ś., G. Z. i K. O., który to był świadkiem naocznym odbioru wyrobów akcyzowych przez K. W. od H. M.. Po drugie zaś z ujawnionych u M. L. ilości spirytusu. Sąd meriti przedstawił w tym zakresie w pełni przekonujące wyliczenia i nie ma podstaw do ich podważenia. Ponadto, ustalenia co do ilości spirytusu objęte były także prawomocnymi wyrokami skazującymi względem zarówno P. Ś. (pkt 8 wyroku w sprawie (...) – na k. 2598v) jak i Z. G. (pkt 9 wyroku w sprawie(...) – na k. 2304v) Wskazane prawomocne orzeczenia swoim zakresem obejmowały także te kwestionowane przez obrońcę ilości spirytusu, które składają się na ilość przypisaną H. M.. Wszak K. wyżej wymienieni nabywali u H. M. objęty wskazanym czynem spirytus w celu dalszej odsprzedaży. Ta okoliczność dodatkowo uwiarygodnia wersję przyjętą przez sąd meriti co do ilości spirytusu przypisanego H. M. w punkcie II c aktu oskarżenia (punkt 2 sentencji wyroku). W analogicznym kontekście należy ocenić całość materiału dowodowego także co do ilości przypisanego oskarżonym tytoniu i papierosów – w tym również co do osoby oskarżonego M. L. w punkcie IV aktu oskarżenia (pkt 7 sentencji wyroku). Za każdym razem sposób szacowania tych wartości przez sąd meriti był taki sam i opierał się przede wszystkim na zeznaniach osób, które z oskarżonymi dokonywały poszczególnych transakcji, a więc relacjach świadków z widzenia. Bezspornym jest, iż osoby te w przeważającej części występowały w postępowaniu przygotowawczym w charakterze podejrzanych oraz, że objęte były oddzielnymi wyrokami skazującymi w trybie art. 335 k.p.k. i 387 k.p.k. Jednakże koncepcja obrońcy, iż z tego powodu osoby te były zainteresowane możliwie największym obciążeniem oskarżonych, akurat co do ilości przypisanych im wyrobów akcyzowych, jest już zdecydowanym nadużyciem. Nie ma podstaw do takiego z góry przyjętego założenia, gdyż każde tego typu wyjaśnienia lub zeznania należy analizować w sposób indywidualny, przez pryzmat sytuacji procesowej poszczególnych osób. Akcentowana przez obrońcę okoliczność bezpośredniego zaangażowania w niniejszą sprawę osób występujących w charakterze źródeł dowodowych mogłaby mieć znaczenie co najwyżej w przypadku ustaleń co do samego sprawstwa H. M. i M. L.. Tymczasem ustalenia w zakresie założenia i kierowania przez oskarżonych zorganizowaną grupą przestępczą oraz ich dominującej roli w całym przestępczym procederze nie są przedmiotem zarzutów apelacji. Powoływanie się natomiast na powyższy argument w kontekście przypisanych oskarżonym ilości wyrobów akcyzowych jest rozumowaniem błędnym z samej jego istoty. Nie sposób w świetle zasad logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego dojść do konstatacji, iż wskazani świadkowie celowo zawyżali ilości wyrobów akcyzowych, a to dlatego, iż ich ówczesna sytuacja procesowa wymagała od nich podawania okoliczności samoobciążających. Trzeba mieć wszak na względzie, że osoby te nabywały wyroby akcyzowe u oskarżonych celem ich dalszego zbycia. Logicznym zatem jest przyjęcie koncepcji przeciwnej do forsowanej przez obrońcę, iż w interesie tych osób było podawanie jak najmniejszych ilości wyrobów akcyzowych nabywanych od H. M. i M. L.. W kontekście powyższego, założenie skarżącego, że postawa tych świadków była przyjętą strategią obronną, obliczoną na pozyskanie – kosztem oskarżonych – jak najkorzystniejszych dla siebie wyroków jawi się jako wewnętrznie sprzeczne. Zatem ustalenia co do ilości wyrobów akcyzowych przypisanych oskarżonym punktach II i IV aktu oskarżenia stanowią w istocie rzeczy jedynie zsumowane ilości, które były przedmiotem oceny co do każdego ze współsprawców z osobna. Z materiału dowodowego nie wynika natomiast aby sąd przypisał oskarżonym jakiekolwiek ilości wyrobów akcyzowych ponad te, które wynikały z powołanych powyżej źródeł dowodowych. Analiza uzasadnienia apelacji w omawianym powyżej zakresie nie dostarczyła argumentów dla poparcia tezy przeciwnej, które wystarczająco podważałyby wskazane dowody. Trudno za takowe uznać stwierdzenie przez obrońcę oczywistej okoliczności, iż sprawcy nie prowadzili jakiejkolwiek dokumentacji ewidencjonującej ilości wyrobów akcyzowych, co w zamyśle obrońcy ma dowodzić niewiarygodności zeznań świadków. Tym bardziej nie sposób z tego faktu czynić sądowi zarzutu, iż dopuścił się błędu dowolności ustaleń faktycznych. Praktyka postępowań dotyczących procederów nielegalnego obrotu wszelkimi towarami zakazanymi przez prawo rzadko wskazuje, aby sprawcy takiej działalności prowadzili jakąkolwiek ewidencję swoich poczynań, gdyż takie zapisy – co oczywiste – mogą być wykorzystane dowodowo. Z reguły więc ustalenia faktyczne w tego typu sprawach opierają się głównie na wyjaśnieniach tych współoskarżonych, którzy zdecydowali się skorzystać z dobrodziejstw przewidzianych w art. 335 k.p.k. i art 387 k.p.k., a ponadto zeznaniach świadków i oględzinach zatrzymanych dowodów rzeczowych. Nie oznacza to jednakże, że osobowe źródła dowodowe należy a priori odrzucać jako z góry obciążone błędem – jak to arbitralnie przesądził obrońca. Ponadto swoje ustalenia w tym zakresie sąd oparł również po części na wyjaśnieniach samych oskarżonych. W pełni przekonuje argumentacja sądu przytoczona na poparcie przyjętej oceny w zakresie ich znikomej wiarygodności. Sąd meriti w racjonalny sposób wykazał dlaczego dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonym jedynie w niewielkiej części – właściwe tylko co do podstawowych faktów, które nie miały relewantnego znaczenia dla ustaleń faktycznych. Już chociażby samo tłumaczenie oskarżonego M. L. co do przeznaczenia ujawnionych na jego posesji wyrobów spirytusowych budzi wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego. Reasumując powyższe rozważania, argumentacja przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia w zakresie oceny wiarygodności zeznań świadków w pełni przekonała sąd odwoławczy. Wbrew zarzutom apelacji, ocena tych zeznań przeprowadzona przez sąd I instancji nie była ani wybiórcza ani też dowolna. Obrońca nie zdołał również podważyć zebranych w sprawie materiałów nieosobowych, w szczególności zaś dotyczących wyliczeń dokonanych przez Urząd Celny w K. w zakresie podatku akcyzowego narażonego na uszczuplenie przez inkryminowane działania oskarżonych. Skarżący ograniczył się w tej części do czystej negacji tych obliczeń podnosząc jedynie, że z dokumentacji tej nie wynika jednoznacznie ilość zakwestionowanych papierosów, spirytusu i tytoniu. Tymczasem rolą tych wyliczeń nie było oszacowanie ilości wyrobów akcyzowych objętych rozpoznaniem lecz wyliczenie należności publicznoprawnych w odniesieniu do ilości ustalonych w toku postępowania karnego, a wynikających z omówionych już powyżej źródeł dowodowych. Natomiast przeprowadzone przez Urząd Celny wyliczenia należności publicznoprawnych narażonych na uszczuplenie, przeprowadzone zostały w oparciu o obowiązujące przepisy podatkowe. Z tego chociażby względu nie sposób ich podważać, tym bardziej, że zostały wykonane przez podmiot fachowy. Powyższe ustalenia wskazują na bezzasadność zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych. Skuteczne uzasadnienie tego zarzutu warunkowane jest wykazaniem przez apelanta, iż sąd meriti albo pominął jakąś istotną okoliczność faktyczną (błąd braku) albo też z prawidłowo zebranego materiału dowodnego wywiódł nieprawdziwe okoliczności faktyczne interpretując je w sposób dowolny (błąd dowolności). W ocenienie sądu apelacyjnego, żadne z powyższych uchybień w analizowanym postępowaniu rozpoznawczym nie zostało racjonalnie wykazane przez obronę. Sąd okręgowy rozpoznając przedmiotową sprawę przeprowadził wszystkie dowody niezbędne dla wyjaśnienia istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności, kompletny zaś materiał dowodowy poddał rzetelnej analizie i ocenie, zgodnie ze wskazaniami wiedzy, doświadczenia życiowego, uwzględniając reguły logicznego rozumowania i nie przekraczając granic swobody przyznanej prawem. Z kolei obrońca nie przedstawił żadnych istotnych okoliczności w sferze faktów na poparcie swojej tezy, jak również sami oskarżeni nie potrafili racjonalnie wyjaśnić ilości ujawnionych u nich wyrobów akcyzowych. Przechodząc do rozważań dotyczących wymiaru kar izolacyjnych orzeczonych względem oskarżonych sąd odwoławczy uznał, iż zaskarżone orzeczenie wymaga w tej części stosownej korekty – choć nie z przyczyn przywołanych przez obrońcę. Mając na względzie całokształt okoliczności składających się na podstawę faktyczną i prawną skazania, sąd II instancji wziął pod uwagę również ogólną ocenę rozmiaru szkodliwości społecznej przypisanych oskarżonym przestępstw i w tym zakresie nie podzielił stanowiska sądu a quo, poczytując kary jednostkowe wymierzone w punktach 2 i 7 sentencji wyroku jako zbyt surowe. Biorąc pod uwagę skazanie na podstawie art. 7 § 2 k.k.s., najsurowsza kara za zbiegające się przestępstwa w przypadku oskarżonych wynosiła 3 lata pozbawienia wolności (art. 65 § 1 k.k.s.). Próg ten uległ nadto podwyższeniu do 4 lat i 6 miesięcy, w związku ze skazaniem na podstawie art. 38 § 1 pkt 3 k.k.s. - wobec działania w warunkach zorganizowanej grupy przestępczej oraz uczynienia sobie z popełniania przestępstw stałego źródła dochodu. Nie mogło jednak ujść uwadze sądu II instancji, iż minimalny próg kary pozbawienia wolności wynosił zaledwie 1 miesiąc. Zatem nawet przy uwzględnieniu okoliczności obostrzających, granice ustawowe kar w omawianym przypadku były szerokie tj. od 1 miesiąca do 4 lat i 6 miesięcy. Natomiast kary wymierzone oskarżonym w I instancji były niższe zaledwie o rok od górnego progu. Sąd odwoławczy uznał, iż są one niewspółmierne do rozmiarów szkodliwości społecznej przypisanych przestępstw. Wskazuje na to praktyka orzecznicza w sprawach dotyczących zorganizowanych grup przestępczych. Kary wymierzone przez sąd I instancji odpowiadają w istocie karom wymierzanym w sprawach dotyczących zorganizowanych grup przestępczych działających na polu przestępczości narkotykowej. W tym przypadku jednakże próg szkodliwości społecznej jest dużo wyższy niż przy nielegalnym obrocie artykułami akcyzowymi, które wszak z samej swej istoty nie stanowią towarów zakazanych. Trzeba mieć na względzie, iż w omawianej sprawie wymiar szkodliwości społecznej wyraża się przede wszystkim w ujęciu finansowym tj. poprzez grożące uszczuplenie w daninach publiczno-prawnych. Naruszone czynami oskarżonych dobra prawne – choć również istotne – nie mogą być jednak zrównane w ich doniosłości społecznej z dobrami takimi jak zdrowie ludzkie i bezpieczeństwo publiczne, które są naruszane poprzez przestępstwa z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. W ocenie sądu apelacyjnego okoliczność ta wymagała stosownego zaakcentowania poprzez odpowiednie miarkowanie orzeczonych kar jednostkowych w niniejszej sprawie. Ponadto, w przypadku przestępstw karnoskarbowych, jako szczególnie doniosłe dla wymiaru sprawiedliwości poczytać należy również orzeczone w sprawie środki karne o charakterze majątkowym, które w omawianej sprawie są bez wątpienia adekwatne do rozmiarów szkody wyrządzonej przestępstwami oskarżonych. Wskazane środki karne w optymalnym stopniu odzwierciedlają charakter i ciężar gatunkowy przypisanych przestępstw. Wzmacniają również orzeczenie karne pod względem prewencji indywidualnej - należycie wskazując oskarżonym nieopłacalności popełniania przestępstw skarbowych i to w szczególności w aspekcie finansowym, który w omawianym przypadku uznać należy za kluczowy. Sąd odwoławczy odmówił natomiast trafności argumentacji podnoszonej przez obrońcę, który sugerował, iż kary orzeczone wobec H. M. i M. L. powinny być zrównane lub przynajmniej zbliżone do kary orzeczonej wobec M. Z. (2). Obrońca zdaje się nie zauważyć kluczowej w tym przypadku okoliczności, iż M. Z. odpowiada z art. 258 § 1 k.k., zaś oskarżeni z art. 258 § 3 k.k., a więc w jego formie kwalifikowanej. Całkowicie mylne jest zatem utożsamianie sytuacji procesowej tych osób. Zresztą w ocenie sądu odwoławczego z zebranego materiału dowodowego można bez wątpienia wysnuć konstatację, iż inicjatywa przestępcza w omawianej sprawie należała głównie do H. M. i M. L., którzy nie tylko zapoczątkowali działalność grupy i skompletowali jej skład, ale również przez swoje działania stanowili w istocie jedyne spoiwo udziału pozostałych członków w zorganizowanej grupie przestępczej. Ponadto, względem M. Z. została orzeczona kara z warunkowym zawieszeniem. Z kolei wobec H. M. i M. L., rozmiar prowadzonej działalności i wiodąca rola jaką pełnili w grupie, przemawiają za koniecznością orzeczenia kar bezwzględnych. Na powyższe dodatkowo wskazuje brak pozytywnej prognozy kryminologicznej wyrażający się uprzednią karalnością oskarżonych – w tym za przestępstwa podobne. Niezrozumiały natomiast jest pogląd obrońcy, iż sąd meriti powinien zróżnicować wysokość kar wymierzonych oskarżonym. Obrońca nie sprecyzował w tym zakresie wyłożonego stanowiska. Tym niemniej, oceniając stopień zaangażowania obydwu oskarżonych w prowadzoną działalność przestępczą nie sposób uznać, iż udział ich w przestępczym procederze był zróżnicowany. M. L. zgłosił się do H. M. z propozycją sfinansowania działalności przestępczej, a więc był pomysłodawcą całego procederu. Z kolei jak ustalono w toku postępowania, H. M. nie ograniczał się wyłącznie do wykładania środków finansowych na działalność przestępczą. Zresztą przyjęcie poglądu obrońcy – niezależnie od kryteriów jakie mu przyświecały – skutkowałoby uznaniem, iż stopień zawinienia oskarżonych był różny, co z kolei byłoby nieuprawnionym wkroczeniem w sferę ustaleń faktycznych, które – co już zostało powyżej omówione – nie wzbudziły wątpliwości sądu odwoławczego.Reasumując rozważania co do kar, całokształt okoliczności ocenianych zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonych wskazuje, iż trafną reakcją będzie zmniejszenie wymiaru kar orzeczonych wobec oskarżonych do 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Wskazany wymiar kar spełni wymogi prewencji indywidualnej zarówno w stosunku do H. M. jak i M. L.. Ponadto kary w tych rozmiarach będą także czytelnym sygnałem dla społeczeństwa o nieopłacalności popełniania przestępstw karnoskarbowych. Naturalną konsekwencją zmiany orzeczenia w przedmiocie kar jednostkowych była konieczność uchylenia orzeczenia o karach łącznych i ponowne ich wymierzenie z uwzględnieniem zmniejszonych kar jednostkowych. W tym zakresie sąd odwoławczy uznał, iż adekwatnym będzie zastosowanie zasady absorbcji – podobnie zresztą jak w przypadku orzeczenia sądu I instancji w tej materii. Uwzględnić jednakże należało konieczność proporcjonalnego zmniejszenia kar łącznych, stosownie do reformatoryjnego orzeczenia w przedmiocie kar jednostkowych.

Podstawą zwolnienia oskarżonych od kosztów sądowych, związanych z postępowaniem odwoławczym było wystąpienie okoliczności, o których mowa w art. 624 § 1 k.p.k. Uznać nadto należy, iż ich uiszczenie przez oskarżonych byłoby zbyt uciążliwe, także ze względu wymiar i dolegliwość orzeczonych środków karnych o charakterze majątkowym.