Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach

V Wydział Karny Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

w składzie:

Przewodniczący: SSO Jacek Myśliwiec

Sędziowie: SSO Sławomir Klekocki (spr.)

SSR (del.) Barbara Wajerowska-Oniszczuk

Protokolant: Agnieszka Szafoni

w obecności Magdaleny Szymańskiej Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2015 r.

sprawy: M. G. (1) /G./

syna L. i G.

ur. (...) w R.

oskarżonego o przestępstwo z art. 209 § 1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 29 stycznia 2015r. sygn. akt III K 320/14

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok uznając apelację za oczywiście bezzasadną,

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata W. G. kwotę 420,00 złotych (czterysta dwadzieścia złotych) oraz 23% podatku VAT w kwocie 96,60 złotych (dziewięćdziesiąt sześć złotych sześćdziesiąt groszy), łącznie kwotę 516,60 złotych (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

III.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt V.2 Ka 169/15

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Rybniku wyrokiem z dnia 29 stycznia 2015r, sygn. akt III K 320/14, uznał oskarżonego M. G. (1) za winnego tego, że w okresie od lutego 2013 roku do lutego 2014 roku w J. uporczywie uchylał się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy oraz wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 25 stycznia 2012 roku sygn. akt II RC 1896/11 obowiązku opieki przez niełożenie alimentów na utrzymanie żony M. F. i małoletniego syna M. G. (2) przez co naraził ich na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, wyczerpującego znamiona ustawowe występku z art. 209 §1 kk i za to na mocy art. 209 §1 kk wymierzył mu karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym.

Na mocy art. 36 §2 kk w zw. z art. 72 §1 pkt 3 kk Sąd zobowiązał oskarżonego do wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie M. F. i małoletniego syna M. G. (2).

Na podstawie art. 627 kpk Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżycielki posiłkowej M. F. kwotę 840 złotych tytułem zwrotu poniesionych wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika w sprawie.

Na mocy art. 29 ust. 1 Ustawy z dnia 26 maja 1982 roku Prawo o adwokaturze Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii adw. W. G. kwotę 420 złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej obrony z urzędu świadczonej na rzecz oskarżonego i kwotę 96,60 złotych stanowiącą stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności.

Na podstawie art. 624 §1 kpk Sąd zwolnił oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego M. G. (1), który zaskarżył wyrok w części, a to pkt 1 i 2 sentencji wyroku, w zakresie dotyczącym pokrzywdzonej M. F. i zarzucił:

- na zasadzie art. 438 pkt 3 kpk błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ ma jego treść, a polegający na uznaniu, że oskarżony swoim zachowaniem polegającym na uchylaniu się od wykonania ciążącego na nim obowiązku sprawowania opieki poprzez niełożenie alimentów na utrzymanie żony M. F. naraził ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, w sytuacji kiedy prawidłowa analiza całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do odmiennych wniosków,

- na zasadzie art. 438 pkt 4 kpk zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił rażącą niewspółmierność kary do wagi zarzucanego oskarżonemu czynu, której wymiar jest nieadekwatny.

Powołując się na powyższe podstawy na zasadzie art. 427 §1 kpk skarżący wniósł o:

- zmianę pkt 1 i 2 zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 209 §1 kk w części dotyczącej pokrzywdzonej M. F. oraz o uchylenie nałożonego na oskarżonego obowiązku łożenia na utrzymanie pokrzywdzonej,

- ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji celem ponownego rozpoznania.

Ponadto skarżący wniósł o zasądzenie kosztów obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz o zwolnienie oskarżonego M. G. (1) od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze w całości.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem zarzuty w niej podniesione są w sposób oczywisty bezzasadne.

Przede wszystkim nie sposób zgodzić się z podnoszonym przez obrońcę oskarżonego zarzutem błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia. Sąd I instancji błędu takiego się nie dopuścił. Wskazać trzeba, iż zarzut błędów w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku nie może sprowadzać się tylko i wyłącznie do samej polemiki z ustaleniami poczynionymi przez Sąd, a wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych powinien dążyć do wykazania konkretnie uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, których miał dopuścił się Sąd przy ocenie zebranego materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego na innych dowodach od tych, na których oparł się sąd I instancji, a zwłaszcza tylko na wyjaśnieniach oskarżonego, nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29.10.2010r., II Aka 162/10).

Dlatego też zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może ograniczać się wyłącznie do kwestionowania stanowiska, które przyjął Sąd I instancji, jak czyni skarżący, a powinien wskazywać nieprawidłowości jakich miał dopuść się Sąd w swoim rozumowaniu co do oceny okoliczności sprawy. Sama bowiem możliwość przeciwstawienia poczynionym przez Sąd ustaleniom odmiennego punkt widzenia, nie stanowi uzasadnienia stwierdzenia, iż Sąd dopuścił się błędów w ustaleniach faktycznych. Zdaniem Sądu Okręgowego takich uchybień Sąd I instancji się nie dopuścił, albowiem w sposób szczegółowy wskazał, które dowody uznał za wiarygodne i dlaczego, a którym to waloru wiarygodności odmówił.

Ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy miał na względzie całokształt zebranego materiału dowodowego i nie dopuścił się żadnych uchybień w zakresie którejkolwiek z zasad związanych z postępowaniem dowodowym i oceną dowodów. Sąd Okręgowy nie ma zastrzeżeń co do dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny zgromadzonych w sprawie dowodów. Wskazać należy, iż Sąd Rejonowy wskazał w sposób szczegółowy, dowody które uznał za wiarygodne, a którym waloru tego odmówił i jakie były tego powody.

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy zasadnie oparł się przede wszystkim na zeznaniach M. F. oraz na zgromadzonym w sprawie dowodom z dokumentów.

Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, zeznania M. F. były w toku całego postępowania logiczne i spójne, a przy tym należy je uznać za szczere i konkretne. Bez wątpienia zasługiwały na przyznanie im w pełni waloru wiarygodności. Zasadnie również Sąd dał wiarę zgromadzonym w sprawie dowodom z dokumentów, albowiem zostały one sporządzone przez uprawnione do tego podmioty w zakresie ich kompetencji. Nie były one również kwestionowane przez żadną ze stron.

Jeżeli chodzi o wyjaśnienia oskarżonego M. G. (1) wskazać należy, iż przyznał się on do popełnienia zarzucanego mu czynu polegającego na niepłaceniu alimentów, co zostało potwierdzone zeznaniamia M. F. oraz zgromadzoną w sprawie dokumentacją. Zasadnie jednak nie podzielił Sąd Rejonowy wyjaśnień oskarżonego w kwestii usprawiedliwień oskarżonego, co do jego zachowania. Słusznie uznaje Sąd Rejonowy tłumaczenie oskarżonego, że „nie przyszło mu do głowy by zarejestrować się w PUP” jako nieprzekonujące oraz nielogiczne. Oskarżony ma 46 lat, w przeszłości prowadził dochodową działalność gospodarczą, a aktualnie jak wskazuje, utrzymuje się z prac dorywczych oraz z oszczędności, jest właścicielem dwóch samochodów osobowych.

Wersja oskarżonego stanowi niewątpliwie tylko i wyłącznie przyjętą przez niego linię obrony. Oskarżony winien bowiem podjąć wszelkie kroki celem uzyskania pracy zarobkowej aby uzyskać środki na realizację obowiązku alimentacyjnego. Oskarżony usprawiedliwiał się brakiem pracy, a jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, nie wykazał by faktycznie tej pracy szukał, nie zarejestrował się nawet w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna. Nadto należy wskazać, iż oskarżony mimo posiadanych oszczędności nawet częściowo nie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego. Oskarżony posiadał również dwa samochody, mógł zatem sprzedać jeden z nich celem uzyskania środków na dokonanie wpłaty na poczet alimentów.

W odniesieniu do podnoszonej przez skarżącego kwestii, iż błędnie Sąd uznał, że doszło do narażenia M. F. do niemożności zaspokojenia podstawowych jej potrzeb życiowych, wskazać należy, iż M. F. uzyskiwała wynagrodzenie w kwocie 2.900 zł miesięcznie, a czasem otrzymywała premie, które nie miały jednak charakteru stałego i były wypłacane nieregularnie. Pokrzywdzona wskazała jakie były koszty utrzymania jej i dziecka, wskazała również na konieczność zaciągania pożyczek u bliskich i znajomych na zakup samochodu niezbędnego jej w pracy oraz na remont pokoju. Jak wskazała pokrzywdzona uzyskiwane premie przeznaczała właśnie na spłatę zaciągniętych pożyczek.

Należy mieć również na uwadze, iż zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego przez pojęcie podstawowych potrzeb życiowych rozumie się nie tylko potrzeby w zakresie minimum egzystencji (wyżywienie, odzież, potrzeby higieniczne), ale również potrzeby związane z uzyskaniem niezbędnego wykształcenia i korzystaniem z dóbr kulturalnych (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 1976 r., VI KZP 13/75, oraz wyrok z dnia 27 marca 1987 r., V KRN 54/87).

Mając na względzie zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy nie ulega wątpliwości, iż oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 209 §1 kk.

Podkreślić należy, iż dokonując oceny zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, Sąd Rejonowy dokonał tego w sposób wnikliwy i rzetelny, wskazując szczegółowo, które dowody uznał za wiarygodne i z jakich powodów, a którym waloru wiarygodności odmówił. Ocena materiału dowodowego zaprezentowana w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku dokonana została przez Sąd I instancji z uwzględnieniem reguł określonych w treści art. 5 kpk i art. 7 kpk, zgodna jest z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, nie zawiera również błędów. Sąd nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów, a następnie swój pogląd na ostateczne wyniki przewodu sądowego w przekonujący sposób uzasadnił w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku.

Dlatego też rozważania Sądu Rejonowego co do oceny zebranych w niniejszej sprawie dowodów tutejszy Sąd Okręgowy w pełni podziela, i ich ponowna analiza jest bezcelowa. Pisemne motywy zaskarżonego wyroku w pełni odpowiadają dyrektywom określonym treścią art. 424 §1 kpk.

Zgodzić się należy również z Sądem Rejonowym, co do kwestii oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanych oskarżonemu jako znaczny. Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu Sąd zasadnie uwzględnił, iż działanie sprawcy było umyślne, a także fakt, iż jego zachowanie godziło w tak istotne dobro chronione prawem jakim jest rodzina i obowiązek opieki.

Jeżeli chodzi o orzeczoną wobec oskarżonego karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, wskazać należy, iż Sąd Rejonowy przy jej wymiarze miał na względzie stopień winy oskarżonego, stopień społecznej szkodliwości czynu, także by orzeczona kara spełniała swoje cele zarówno wychowawcze jak i zapobiegawcze wobec oskarżonego, oraz by kształtowała ona świadomość prawną społeczeństwa. Sąd Rejonowy miał również na uwadze właściwości i warunki osobiste oskarżonego, jego sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i jego zachowanie po popełnieniu przestępstwa, a także uprzednią karalność. Zgodzić się należy z Sądem Rejonowym, iż orzeczona kara będzie adekwatna i z całą pewnością nie sposób zgodzić się ze skarżącym, iż orzeczona kara jest rażąco niewspółmierna do wagi zarzucanego oskarżonemu czynu.

Zasadnie również Sąd Rejonowy, mając na uwadze, iż oskarżony uporczywie uchylał się od nałożonego na niego obowiązku, zobowiązał oskarżonego na podstawie art. 72 §1 pkt 3 kk w okresie próby do wykonywania ciążącego na im obowiązku w postaci łożenia na utrzymanie małoletniego syna M. G. (2) oraz byłej żony M. F..

Mając na uwadze powyższe wskazać Sąd Okręgowy uznał, iż brak jest podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku czy też do jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, o co wnosił skarżący. Z tych względów Sąd Okręgowy, nie podzielając zarzutów stawianych w apelacji, utrzymał wyrok w mocy uznając apelację za oczywiście bezzasadną.

Na zasadzie art. 624 § 1 kpk Sąd zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa. Nadto Sąd zasądził na rzecz obrońcy oskarżonego koszty obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym.