Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 czerwca 2014 roku Sąd Rejonowy
dla Ł. w Ł., w sprawie z powództwa Zakładów Usługowych (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. przeciwko (...) spółce jawnej J. K., A. W. z siedzibą w Ł. oraz J. K. i A. W. o zapłatę kwoty 18.848,51 zł z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu, oddalił powództwo w całości uznając je za nieudowodnione. W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy wskazał, że w jego ocenie powód nie sprostał wymaganiom określonym w art. 6 k.c. i w art. 232 k.p.c. i nie udowodnił wysokości dochodzonego roszczenia tak w zakresie należności głównej, jak i w zakresie odsetek.

Powyższy wyrok w całości zaskarżyła apelacją strona powodowa zarzucając Sądowi Rejonowemu naruszenie przepisów postępowania, tj.:

- art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, pomimo prawidłowego ustalenia stanu faktycznego opartego na brzmieniu § 7 umowy z dnia 7 maja 2003 r., że stronę powodową obciążą obowiązek do wykazania rozbieżności w numeracji działek
(nr 171/16 i 171/34), co stanowi okoliczność bez żadnego znaczenia dla sprawy,

- art. 217 k.p.c. i art. 227 k.p.c. poprzez uznanie rozbieżności w numeracji działek (nr (...)) za okoliczność istotną dla rozstrzygnięcia sprawy, gdy okoliczność ta pozostaje dla rozstrzygnięcia sprawy bez znaczenia,

- art. 233 k.p.c. poprzez uznanie za wiarygodne zeznań świadków kwestionujących koszty ponoszone przez stronę powodową na utrzymanie drogi, wbrew treści dokumentów przedstawionych przez stronę powodową.

W następstwie tak sformułowanych zarzutów apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości, ewentualnie
o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Nadto strona powodowa wniosła
o zasądzenie na jej rzecz od strony pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Obecny na rozprawie apelacyjnej w dniu 12 lutego 2015 r. pełnomocnik strony powodowej poparł wniesioną apelację, natomiast pełnomocnik strony pozwanej wniósł o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jako niezasadna podlegała oddaleniu.

Zaskarżone rozstrzygnięcie zostało wydane w wyniku prawidłowo ustalonego stanu faktycznego. Ustalenia, co do okoliczności faktycznych stanowiących podstawę dochodzonego pozwem roszczenia, Sąd I instancji poczynił w oparciu o materiał dowodowy, który zaprezentowały strony procesu,
w szczególności strona powodowa. Powyższe ustalenia Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własne, uznając za zbędne powielanie ich w dalszej części uzasadnienia.

Za chybiony należało uznać podniesiony w apelacji zarzut naruszenia przez Sąd I instancji dyspozycji art. 233 k.p.c. poprzez uznanie za wiarygodne zeznań złożonych w toku postępowania przez świadków.

Odnosząc się do powyższego zarzutu należy wskazać, że w myśl powołanego przepisu art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena dowodów polega na ich zbadaniu
i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Celem Sądu jest tu dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia. Ocena wiarygodności mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części obejmującej ustalenie faktów, ponieważ obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego
w wyniku bezpośredniego zetknięcia ze świadkami, stronami, dokumentami
i innymi środkami dowodowymi. Powinna ona odpowiadać regułom logicznego rozumowania wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopień prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji. Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko
w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub, gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej, albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona.

W kontekście powyższych uwag należy stwierdzić, że – wbrew twierdzeniom apelującego – w okolicznościach rozpoznawanej sprawy Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o cały zgromadzony materiał dowodowy i nie naruszył przy tym dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. Przeprowadzona przez tenże Sąd ocena materiału dowodowego jest w całości logiczna i zgodna
z zasadami doświadczenia życiowego, zaś podniesione w tym zakresie
w apelacji zarzuty stanowią w istocie jedynie niczym nieuzasadnioną polemikę
z prawidłowymi i nieobarczonymi jakimkolwiek błędem ustaleniami Sądu pierwszej instancji. Sąd ten poczynił swoje ustalenia faktyczne na podstawie całokształtu zgromadzonych w toku postępowania dowodów, tj. przedłożonych dokumentów, zeznań świadków zeznań strony pozwanej, których wiarygodność, rzetelność i prawdziwość została przez Sąd pierwszej instancji oceniona
w sposób prawidłowy.

W szczególności Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej (pozytywnej) oceny wiarygodności i mocy dowodowej zeznań świadków M. S.
i R. T. na okoliczność pobierania przez stronę powodową opłaty za miejsca parkingowe i reklamy oraz na okoliczność stanu przedmiotowej drogi dojazdowej, mediów i instalacji elektrycznej na tej drodze a także na okoliczność stanu jej utrzymania, konserwacji i odśnieżania. Zeznania świadków były logiczne, przekonywujące oraz spójne ze sobą i z zeznaniami pozwanego A. W.. Wskazać przy tym należy, że Sąd Rejonowy nie zakwestionował również prawdziwości, czy rzetelności przedłożonych przez skarżącego dokumentów, w szczególności rachunków dotyczących poniesionych wydatków, czy też potwierdzeń dokonania przelewów należności z tytułu opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu i podatku od nieruchomości.

W ocenie Sądu Okręgowego za prawidłową i mieszczącą się w ramach wyznaczonych treścią art. 233 § 1 k.p.c. uznać należy ocenę Sądu I instancji, zgodnie z którą skarżący w toku postępowania – pomimo ciążącego na nim z mocy art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. obowiązku - nie zdołał udowodnić wysokości dochodzonego wobec strony pozwanej roszczenia.

Wbrew zarzutom skarżącego w przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy prawidłowo dokonał rozkładu ciężaru dowodu pomiędzy stronami. Zgodnie
z treścią art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. to skarżącego, jako stronę powodową, obciążała powinność udowodnienia zarówno istnienia, jak i wysokości dochodzonego pozwem roszczenia. Pozwany zakwestionował bowiem powództwo.

Skoro zatem strona powodowa jako podstawę prawną dochodzonych pozwem kwot wskazywała postanowienia umowy z dnia 7 maja 2003 r. zawartej między stroną pozwaną a poprzednim użytkownikiem wieczystym nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), objętej księgą wieczystą nr (...), która to umowa w § 7 określała warunki partycypacji strony pozwanej w uzasadnionych i niezbędnych kosztach utrzymania drogi dojazdowej oznaczonej jako działka nr (...), to stronę powodową obciążał ciężar wykazania tego jak wskazana w treści pozwu działka nr (...) ma się do wskazanej w ww. umowie działki nr (...). Wbrew twierdzeniom apelującego okoliczność ta ma zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy bowiem uznanie objętego pozwem roszczenia za usprawiedliwione co do zasady uzależnione jest w pierwszej kolejności od wykazania, że działka oznaczona obecnie numerem 171/34 stanowi rzeczywiście drogę dojazdową do nieruchomości strony pozwanej. Powyższa okoliczność nie została przez stronę powodową w żaden sposób wykazana. Z treści załączonego do pozwu odpisu księgi wieczystej nr (...) wg. stanu z dnia 8 marca 2012 r. wynika, że sposób korzystania z działki nr (...) oznaczony jest jako „działki zabudowane”, a nie jako droga dojazdowa. Nie jest też określona powierzchnia przedmiotowej działki. Skarżący nie przedłożył, pomimo zobowiązania się do tego podczas rozprawy w dniu 16 października 2013 r., dokumentów dotyczących podziału działki nr (...). Okoliczność ta nie wynika także ani z treści zeznań świadków (nie potwierdzili oni, że droga dojazdowa odpowiada działce oznaczonej obecnie numerem 171/34), ani z załączonych do pozwu dokumentów.

Niezależnie od powyższego, przyjmując hipotetycznie, że strona powodowa zdołała wykazać powyższe okoliczności, to dla uwzględnienia powództwa ponadto konieczne było udowodnienie wysokości dochodzonego pozwem roszczenia. Skarżący powinien zatem wykazać, że dochodzona pozwem kwota (zarówno w zakresie należności głównej, jak i odsetek) odpowiada rzeczywistej wysokości zadłużenia strony pozwanej, gdyż to on z takiego twierdzenia wywodzi skutku prawne w postaci żądania zasądzenia od pozwanego kwoty objętej pozwem.

Zgodzić należy się ze skarżącym co do tego, że Sąd Rejonowy błędnie przyjął, iż ten nie udowodnił wielkości przypadającego na stronę pozwaną procentowego udziału w kosztach utrzymania drogi dojazdowej, ani powierzchni na podstawie których obliczał opłatę. Jak już wspomniano wyżej warunki partycypacji strony pozwanej w uzasadnionych i niezbędnych kosztach utrzymania drogi dojazdowej oznaczonej pierwotnie jako działka nr (...) określał § 7 załączonej do pozwu umowy z dnia 7 maja 2003 r. zawartej między stroną pozwaną a poprzednim użytkownikiem wieczystym nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), objętej księgą wieczystą nr (...). Również z innych zgromadzonych w toku postępowania rozpoznawczego dokumentów (np. k. 86-90) wynika, że skarżący (zgodnie
z powyższym zapisem umowy) określił udział strony pozwanej w tych kosztach na poziomie 8,77%.

Nie zmienia to jednak prawidłowości ostatecznej oceny Sądu Rejonowego co do braku udowodnienia przez skarżącego wysokości dochodzonego pozwem roszczenia tak co do należności głównej, jak i co do żądanych odsetek. Mimo bowiem przedłożenia przez skarżącego obszernego materiału dowodowego
w postaci potwierdzonych za zgodność z oryginałem kopii dokumentów księgowych (faktur VAT) oraz potwierdzeń dokonania przelewów należności
z tytułu opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu i podatku od nieruchomości, to jednak z treści powyższych dokumentów nie wynika w sposób jednoznaczny, że dotyczą one uzasadnionych i niezbędnych kosztów utrzymania drogi dojazdowej na nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...). Znaczna część dołączonych do pozwu faktur VAT dotyczy kosztów zakupu paliwa. Z ich treści nie wynika jednak, że jest to paliwo do urządzeń lub pojazdów wykorzystywanych przez skarżącego do utrzymania w należytym stanie przedmiotowej drogi dojazdowej. Podobny wniosek odnosi się do innych przedstawionych przez skarżącego faktur VAT. Na marginesie jedynie wskazać również należy, że jedna z ww. faktur VAT (k. 193) obejmuje m.in. zakup płynu do WC.

Moc dowodową powyższych dokumentów należy oceniać szczególnie krytycznie w kontekście podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu wykorzystywania przez skarżącego posiadanego sprzętu również do utrzymania innej stanowiącej jego własność nieruchomości położonej w Ł. przy
ul. (...). Zdaniem Sądu Okręgowego o zasadności powyższego zarzutu (mimo, iż skarżący nie ustosunkował się do niego w żaden sposób) świadczyć może fakt, że w wyliczeniach kwot żądanych od strony pozwanej (k. 90) skarżący wykazywał jedynie połowę wynagrodzenia administratora nieruchomości oraz połowę wynagrodzenia operatora sprzętu. W konsekwencji powyższego, wbrew zarzutom skarżącego, przyznać należy rację twierdzeniu Sądu Rejonowego, że rozliczenie (w podziale na objętą pozwem nieruchomość przy ul. (...)) kosztów poniesionych przez skarżącego na utrzymanie drogi dojazdowej wymagałoby specjalistycznej wiedzy biegłego z zakresu rachunkowości. Dowodu takiego jednak z wniosku żadnej ze stron (a w szczególności z wniosku skarżącego - art. 6 k.c.) nie przeprowadzono.

Należy mieć na uwadze, iż po zmianie k.p.c. z dniem 1 lipca 1996 r. Sąd w postępowaniu cywilnym wydaje wyrok biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy, a nie jak to miało wcześniej miejsce, gdy po zamknięciu rozprawy uzna, że sprawa jest dostatecznie wyjaśniona do stanowczego rozstrzygnięcia stosunku spornego. To strony mają w procesie inicjatywę dowodową i to na nie nałożono obowiązek przedstawiania sądowi orzekającemu wniosków dowodowych. Sąd zgodnie z zasadą kontradyktoryjności i konstytucyjną zasadą równości wobec prawa nie ma obowiązku dopuszczania dowodu z urzędu, jako że mogłoby to prowadzić do naruszenia prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającemu mu obowiązku równego traktowania stron.

W konsekwencji powyższego, zdaniem Sądu Okręgowego, skutkująca oddaleniem powództwa ocena Sądu Rejonowego, że skarżący nie podołał ciężarowi udowodnienia wysokości dochodzonego pozwem roszczenia, została dokonana bez naruszenia reguł swobodnej oceny dowodów wynikającej z art. 233 § 1 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację powoda.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł zgodnie z wyrażoną
w art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik sporu zasądzając od Zakładów Usługowych (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w K. solidarnie na rzecz (...) spółki jawnej J. K., A. W. z siedzibą w Ł. oraz J. K. i A. W. kwotę 1.200 zł. Na kwotę tę złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w postępowaniu apelacyjnym ustalone w oparciu o § 2 ust 1 i 2 i § 6 pkt 5 w zw.
z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2013.461 j.t.).