Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powodowie A. L. i B. L. w pismach zatytułowanych „podanie” i „prośba”, zawierających powództwo przeciwegzekucyjne skierowane przeciwko (...) Bank spółce akcyjnej w W. wnieśli o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego, któremu nadano klauzulę wykonalności postanowieniem referendarza sądowego w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia 27 lipca 2011 roku.

Uwzględniając wnioski powodów, postanowieniami z dnia 26 lutego 2013 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi zwolnił powodów od kosztów sądowych w całości i ustanowił dla nich pełnomocnika z urzędu

W piśmie z dnia 5 czerwca 2013 roku pełnomocnik powodów sprecyzował powództwo wnosząc o pozbawienie wykonalności bankowego tytułu wykonawczego z dnia 30.05.2011 r. nr (...) zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z dnia 27 lipca 2011 r. w sprawie o sygn. akt II 1 Co 10073/11. Pełnomocnik powodów podniósł, że powodowie przeczą zdarzeniom na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, w niniejszej sprawie; nie nastąpiła wymagalność roszczenia, a wypowiedzenie umowy kredytu przez pozwanego nie było zasadne. Wskazał nadto, że powódka A. L. została wprowadzona w błąd przez pracowników banku i podpisała umowę kredytu z przekonaniem, że otrzymuje kredyt konsolidacyjny. Dalej podniósł, że powódka otrzymała od banku zgodę na zapłatę kredytu w zmniejszonych ratach, co czyniła, a zatem w ocenie strony powodowej wypowiedzenie umowy stanowiło nadużycie prawa w rozumieniu art. 5 k.c.

Postanowieniem z dnia 6 czerwca 2014 roku Sąd zawiesił postępowanie na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. wobec utraty przez stronę pozwaną zdolności sądowej – wykreślenie (...) Bank S.A. w W. z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego i jednocześnie podjął postępowanie z udziałem następcy prawnego pozwanego - Banku (...) Spółki akcyjnej z siedzibą we W..

Na rozprawie w dniu 18 lipca 2014 roku Sąd oddalił wniosek powodów o wezwanie do udziału w sprawie w charakterze pozwanego na podstawie art. 194 § 1 k.p.c. Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W..

Wyrokiem zaocznym z dnia 25 lipca 2014 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi oddalił powództwo i orzekł o kosztach sądowych nie obciążając nimi powodów. W uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia Sąd I instancji ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 27 marca 2009 roku A. L. zawarła z (...) Bankiem spółką akcyjną z siedzibą w W. umowę kredytu gotówkowego nr (...) na mocy której bank udzielił powódce kredytu w kwocie 12.500,00 zł. z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne. Zabezpieczeniem spłaty kredytu było poręczenie udzielone przez B. L.. Powodowie złożyli oświadczenia o poddaniu się egzekucji na podstawie art. 97 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe odpowiednio w zakresie roszczeń wynikających z umowy kredytu oraz z umowy poręczenia. W dniu 30 maja 2011 roku (...) Bank Spółka akcyjna w W. wystawiła przeciwko powodom bankowy tytuł egzekucyjny nr (...), a postanowieniem z dnia 27 lipca 2011 roku wydanym w sprawie o sygn. akt II 1 Co 10073/11 Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi nadał w/w tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności. Na podstawie wniosku (...) Bank Spółki akcyjnej w W. wszczęto komornicze postępowanie egzekucyjne.

Z dniem 4 stycznia 2013 roku (...) Bank spółka akcyjna z siedzibą w W. jako spółka przejmowana połączyła się z Bankiem (...) spółką akcyjną z siedzibą we W. jako spółką przejmującą, w wyniku czego Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą we W. stał się następcą prawnym (...) Banku spółki akcyjnej z siedzibą w W., która została wykreślona z KRS.

Na mocy umowy cesji z dnia 25 czerwca 2013 roku Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą we W. zbył wierzytelność wynikającą z wyżej opisanej umowy kredytowej z dnia 27 marca 2009 r. zawartej przez (...) Bank S. A. w W. z powódką na rzecz Prokury Standaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą we W., w imieniu której czynności windykacyjne względem powódki A. L. prowadzi (...) spółka akcyjna z siedzibą we W..

Dokonując powyższych ustaleń Sąd orzekający uznał, że powództwo podlega oddaleniu jako bezzasadne.

Powodowie oparli swoje roszczenia na art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c., który stanowi, że dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście.

Strona powodowa dochodziła pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Należy wyraźnie podkreślić, że bankowy tytuł egzekucyjny jako przywilej banków może służyć wyłącznie bankom, a żaden inny podmiot nie może korzystać z jego dobrodziejstw. Oznacza to, że wierzyciel będący następcą prawnym banku jeżeli nie jest bankiem nie może uzyskać na swoją rzecz klauzuli wykonalności obejmującej bankowy tytuł wykonalności.

Żądanie powodów zostało wyraźnie sprecyzowane pismem pełnomocnika powodów z dnia 5 czerwca 2013 r., jako dotyczące bankowego tytułu egzekucyjnego z dnia 30 maja 2011 r. sygn. akt 4863/ (...) zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z dnia 27 lipca 2011 r. w sprawie o sygn. akt II 1 Co 10073/11.

Mimo ujawnienia w toku postępowania okoliczności utraty zdolności sądowej przez (...) Bank Spółkę Akcyjną w W., jak i późniejszego wniosku powodów o wezwanie do udziału w sprawie w charakterze pozwanego Prokury Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą we W., żądanie pozwu co do swojego przedmiotu nie uległo modyfikacji.

W świetle powyższego należy z jednej strony wskazać, iż wobec utraty zdolności sądowej przez wystawcę bankowego tytułu wykonawczego z dnia 30 maja 2011 r. co do którego tytułowi temu została nadana klauzula wykonalności, tytuł ten mógłby podlegać wykonalności w stosunku do Bank (...) S.A. jako następcy prawnego dotychczasowego wierzyciela i wystawcy tytułu jedynie po nadaniu mu przez Sąd klauzuli wykonalności na rzecz Banku (...) S.A. Taka sytuacja nie miała miejsca, a przynajmniej strona powodowa tego nie wykazała, a nawet na okoliczność taką się nie powoływała. W konsekwencji pozwany Bank (...) S.A. nie może prowadzić egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego będącego przedmiotem niniejszej sprawy, a sam bankowy tytuł egzekucyjny utracił walor wykonalności z racji utraty zdolności sądowej przez wierzyciela na którego rzecz została nadana klauzula wykonalności. Powyższa okoliczność skutkować musiała oddaleniem powództwa jako bezprzedmiotowego, jako że przedmiotem powództwa z art. 840 k.p.c. jest właśnie wykonalność tytułu wykonawczego, zaś legitymację bierną w takim procesie ma wierzyciel uprawniony do wszczęcia i prowadzenia egzekucji na podstawie danego tytułu wykonawczego.

Wobec podnoszonej przez powodów okoliczności zbycia wierzytelności stwierdzonej przedmiotowym tytułem wykonawczym na rzecz innego podmiotu, a to Prokury Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą we W. i wniosku powodów o wezwanie do udziału w sprawie Prokury Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą we W. w charakterze pozwanego, należy wskazać, iż wniosek ten Sąd oddalił. Jak wyżej wskazano, w postępowaniu, którego przedmiotem jest pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności biernie legitymowany jest jedynie wierzyciel uprawniony na podstawie danego tytułu wykonawczego do prowadzenia egzekucji, natomiast na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego egzekucja może być prowadzona jedynie na rzecz banku. Zatem nawet w razie nabycia wierzytelności względem powodów, w/w podmiot nie mógłby prowadzić egzekucji na podstawie przedmiotowego tytułu i nie mógłby uzyskać na swoją rzecz klauzuli wykonalności na przedmiotowy tytuł, w efekcie nie miał legitymacji procesowej biernej w niniejszej sprawie. Cesjonariusz chcąc ewentualnie prowadzić przeciwko powodom egzekucję należności wynikających z umowy kredytu musi wystąpić o właściwy tytuł na drodze postępowania rozpoznawczego przed sądem, gdzie powodowie będą mogli skorzystać ze wszelkich środków obrony swoich praw.

Powyższe rozstrzygnięcie apelacją zaskarżyli powodowie żądając jego zmiany i orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu względnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi i instancji. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie prawa procesowego to jest art. 227 w związku z art. 224 i 299 k.p.c. poprzez pominięcie dowodu z przesłuchania stron.

Rozpoznając apelację Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja jest oczywiście bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Sąd Okręgowy aprobuje ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji i wyrażone przez ten Sąd oceny prawne. Zarzuty skarżącego zawarte w apelacji nie zasługują na uwzględnienie.

Jako chybiony należy ocenić zarzut apelującego naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 227 k.p.c., polegający pominięcie dowodu z przesłuchania stron. Odnosząc się do powyższego zarzutu należy wskazać, iż w myśl art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Przepis art. 227 k.p.c. ma zastosowanie przed podjęciem rozstrzygnięć dowodowych i uprawnia sąd do selekcji zgłoszonych dowodów, jako skutku przeprowadzonej oceny istotności okoliczności faktycznych, których wykazaniu dowody te mają służyć. W konsekwencji twierdzenie, że przepis ten został naruszony przez sąd rozpoznający sprawę ma rację bytu tylko w sytuacji, gdy wykazane zostanie, że sąd przeprowadził dowód na okoliczności niemające istotnego znaczenia w sprawie i ta wadliwość postępowania dowodowego mogła mieć wpływ na wynik sprawy, a jego pośrednie naruszenie może polegać na odmowie przeprowadzenia przez sąd dowodu z uwagi na powołanie go do udowodnienia okoliczności niemających istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia w sytuacji, kiedy ocena ta była błędna, czyli gdy sąd odmówił przeprowadzenia dowodu na fakty mające istotne znaczenie w sprawie, błędnie uznając, że nie mają one takiego charakteru. Wnioskowanie o przeprowadzenie nawet szczegółowo wskazywanych dowodów nie obliguje sądu rozpoznającego sprawę do przyjęcia wszystkich wniosków w tym względzie. Jest zrozumiałe, że strona zainteresowana określonym rozstrzygnięciem w sprawie stara się doprowadzić do tego wszelkimi dostępnymi dowodami, ale nie wszystkie te dowody muszą zostać przeprowadzone, skoro już na podstawie innych, przeprowadzonych dowodów można wystarczająco ustalić okoliczności istotne w danej sprawie. Jak się wydaje umknęło uwadze skarżących, że zasadniczą przyczyną oddalenia powództwa były takie zmiany podmiotu uprawnionego do wierzytelności wynikającej z kredytu udzielonego powódce, które uniemożliwiają prowadzenie egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego, którego pozbawienia wykonalności domagają się powodowie. W tym kontekście dowód z przesłuchania powodów siłą rzeczy nie może dotyczyć okoliczności istotnych z punktu widzenia prawa materialnego mającego znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Brak jest także podstaw do uwzględnienia zarzutu naruszenia art.224 k.p.c. Powołany przepis dotyczy tylko zamknięcia rozprawy i nie wynika z niego obowiązek przeprowadzenia wszystkich zgłoszonych przez stronę dowodów. Potrzeba prowadzenia dowodów podlega ocenie sądu na podstawie art. 217 § 2 k.p.c. i art. 227 k.p.c. Gdy sąd cywilny (pracy) zamyka rozprawę, to przed jej zamknięciem nie musi odnieść się formalnie (tak jak w procedurze karnej) do wszystkich zgłoszonych i nieprzeprowadzonych wniosków dowodowych (analogicznie Sąd Najwyższy II PK 263/12 - wyrok SN - Izba Pracy z dnia 17-05-2013).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy nie znalazł usprawiedliwionych podstaw do uwzględnienia apelacji i działając na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

O kosztach pomocy prawnej udzielonej powodom z urzędu orzeczono na podstawie § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013.461) przy uwzględnieniu stawek wynikających z § 6 pkt 5 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 wyżej powołanego rozporządzenia.