Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący : SSO Jerzy Pałka

Sędziowie: SSO Magdalena Dąbrowska

SSO Artur Bobiński (spr.)

Protokolant : Dorota Dobkowska

przy udziale Prokuratora Prok. Okr. Ewy Budzińskiej

po rozpoznaniu w dniu 18czerwca 2015 r.

sprawy A. K. oskarżonego z art. 229§1 kk

na skutek apelacji prokuratora,

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrowi Mazowieckiej

z dnia 30 stycznia 2015r. w sprawie sygn. akt. II K 374/14

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. A. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) zawierającą podatek VAT, tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu oskarżonego A. K.

III.  koszty procesu przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt II Ka 168/15

UZASADNIENIE

A. K. został oskarżony o to, że :

I.  w dniu 20 marca 2014 roku w siedzibie Sądu Okręgowego w Ł.na ul. (...) w gabinecie Prezesa Sądu Okręgowego w Ł.udzielił funkcjonariuszowi publicznemu - Prezesowi Sądu Okręgowego w Ł. S. B. korzyść majątkową w postaci pieniędzy w kwocie 2000 Euro, które znajdowały się w kopercie koloru białego w zamian za udzielenie pomocy w sprawie (...)o stwierdzenie zasiedzenia poprzez przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych, w której to sprawie działający w jego imieniu pełnomocnik w dniu 04.02.2014r wniósł apelację od postanowienia Sądu Rejonowego I Wydział Cywilny sygn. akt(...) z dnia 3 stycznia 2014 roku z uwagi na niekorzystne dla A. K. rozstrzygnięcie, zaś w dniu 06.03.2014r skarżący z
uwagi na złożoną apelację został wezwany przez Sąd Rejonowy I Wydział Cywilny w Ł. do usunięcia braków formalnych poprzez uiszczenie opłaty w kwocie 2000zł w terminie tygodniowym od doręczenia wezwania pod rygorem odrzucenia apelacji, który to brak nie został w terminie usunięty, przy czym S. B. oferowanej koperty z pieniędzmi nie przyjął

tj. o czyn z art. 229 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Ostrowi Mazowieckiej wyrokiem z dnia 30 stycznia 2015 roku w sprawie II K 374/14

- uniewinnił oskarżonego A. K. od zarzutu popełnienia czyn z art. 229 § 1 k.k.

- na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. nakazał zwrócić oskarżonemu A. K. dowody rzeczowe wyszczególnione w postanowieniu Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Łomży z dnia 03.04.2014r k. 71-72 po pozycjami 1-41 przechowywane jako depozyt wartościowy zamknięty w Narodowym Banku Polskim Oddział Okręgowy w B. za dowodem depozytowym nr (...) k. 112akt i postanowieniu Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Łomży z dnia 26.05.2014r pod poz. l.l. k. 107 akt (wykaz dowodów rzeczowych k 126-127 akt poz. 1-3 akt), koszty postępowania przejmuje na rachunek Skarbu Państwa, zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. A. kwotę 516,60 zł (pięćset szesnaście złotych 60/100złotego) tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu

Apelację od powyższego wyroku złożył Prokurator Rejonowy w Łomży. Na podstawie art. 425 § 1 i 2 kpk i art. 444 kpk prokurator zaskarżył powyższy wyrok na niekorzyść oskarżonego A. K..

Na podstawie art. art. 427 § 2 kpk i art. 438 pkt 2 i 3 kpk prokurator zarzucił wyrokowi

1.  a) obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, mianowicie: a/ naruszenie przepisów art. 4 i 7 w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez wadliwe ich zastosowanie, wyrażające się w powierzchownej, wybiorczej i jednostronnej ocenie materiału dowodowego, wykraczającej poza granice swobodnej oceny dowodów, wydanie orzeczenia z pominięciem szczegółowej analizy szeregu dowodów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a w rezultacie popadnięcie przez Sąd w rażącą dowolność ocen, w szczególności poprzez pominięcie przy ocenie materiału dowodowego zeznań S. B., E. B. i L. M.

b) 9 § 1 kpk, art. 167 kpk, art. 366 kpk, poprzez wydanie orzeczenia na podstawie niekompletnego materiału dowodowego, polegające na zaniechaniu wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, a mianowicie uprzedniej karalności oskarżonego, poprzez nie zażądanie aktualnej karty karnej, a oparcie się na nieaktualnej, zażądanej jedynie przez prokuratora w toku postępowanie przygotowawczego, która z uwagi na upływ 6 miesięcy od jej zażądania utraciła aktualność i pomimo oświadczenia oskarżonego w toku rozprawy, że był uprzednio karany, nie przesłuchanie żony oskarżonego na okoliczność, czy przed przeszukaniem u oskarżonego, w chwili gdy wyszedł po policję schowała pieniądze,

c) art. 393a kpk poprzez zaniechanie na rozprawie odtworzenia zapisu z płyty monitoringu i uznaniu go za ujawnione bez odtwarzania na podstawie art. 394 paragraf 2 kpk podczas, gdy przepis ten nie znajdował zastosowania i pomimo oczywistej sprzeczności zapisu monitoringu z wyjaśnieniami oskarżonego co do tego jakie koperty miał ze sobą, gdy był w Sądzie, podczas gdy oskarżony nie skorzystał z prawa do odmowy składania wyjaśnień i powyższe pozwoliłoby na uzyskanie od niego oświadczenia w tym zakresie i wykazanie oczywistej sprzeczności z wyjaśnieniami przez niego złożonymi,

d) naruszenie art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez niewskazanie przez Sąd w treści pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku, na jakich dowodach się oparł uznając konkretne fakty za udowodnione bądź nieudowodnione i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, w tym niedokonanie oceny oraz nieustosunkowanie się do dowodów o charakterze niekorzystnym dla oskarżonego, a także niezamieszczenie w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia toku rozumowania, jaki doprowadził do wniosków o wiarygodności jednych dowodów i braku wiarygodności innych, a poprzestanie na lakonicznych i ogólnikowych stwierdzeniach w tym zakresie, pominięcie w uzasadnieniu wyroku stanowiska odnośnie wartości dowodowej zeznań świadków, wyjaśnień oskarżonego i innych dowodów, co uniemożliwiło ustalenie relacji w/w środków dowodowych do poczynionych przez Sąd ustaleń co uniemożliwia dokonanie kontroli instancyjnej zaskarżonego wyroku;

e) art.5§2kpk poprzez błędne przyjęcie, iż w sprawie istnieją nie dające się usunąć wątpliwości, które należy rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego

co skutkowało

błędem w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mającym wpływ na jego treść poprzez bezzasadne przyjęcie, że w sprawie zaistniały nie dające się usunąć wątpliwości materiał dowodowy nie pozwala na przyjęcie, iż oskarżony A. K. dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu, co skutkowało uniewinnieniem A. K. od zarzucanego mu czynu

Prokurator na zasadzie art. 427 1 kpk i art. 437 kpk wniósł uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ostrowi Mazowieckiej

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora jest bezzasadna w stopniu oczywistym, a zatem wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Ostrowi Mazowieckiej nie został uwzględniony.

Aby można było uwzględnić wniosek prokuratora o uchylenie zaskarżonego wyroku, należałoby skutecznie wykazać niewywiązanie się przez Sąd Rejonowy z podstawowych obowiązków spoczywających na sądzie rozpoznającym sprawę poddaną jego osądowi. Do podstawowych, obowiązków Sądu meriti zaliczyć w szczególności wypada przeprowadzenie wszelkich dowodów pozwalających na ustalenie prawdy materialnej oraz potrzebnych do wyjaśnienia istotnych okoliczności dla rozstrzygnięcia o winie osoby oskarżonej. Kolejny z obowiązków sprowadza się do prawidłowej oceny całokształtu powyższych okoliczności, gdyż podstawę wyroku może stanowić jedynie całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, przy czym w uzasadnieniu wyroku sąd ma obowiązek wskazać, jakie fakty uznał za udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Na sądzie orzekającym ciąży również obowiązek badania i uwzględniania w toku procesu okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i niekorzyść oskarżonego, a korzystając z prawa swobodnej oceny dowodów, przekonanie co do winy w zakresie przypisanych czynów, powinien logicznie i przekonywująco uzasadnić (tak słusznie Sąd Apelacyjny w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 17 września 2009 r., sygn. II AKa 181/09, KZS 2010/4/44).

Na wstępie należy zauważyć, że zgodnie z zasadą kontradyktoryjności to na stronach ciąży obowiązek udowodnienia stawianych tez. Prokurator w apelacji wywodzi jakoby w sprawie niniejszej doszło do szeregu uchybień natury formalnoprawnej wyrażających się w braku aktywności Sądu lub przewodniczącego. Prokurator nie chce dostrzec, że to na stronach, w tym wypadku oskarżycielu publicznym ciążył obowiązek udowodnienia oskarżonemu winy. Prokurator był obecny w toku całej rozprawy. Poza obecnością na Sali i zadaniu kilku pytań oskarżonemu nie przejawiał większej aktywności na rozprawie. W szczególności nie zgłaszał wniosków dowodowych, których brak dostrzegał autor apelacji. W protokole rozprawy brak śladu na to by prokurator żądał odtworzenia nagrania z monitoringu. Nie doszło do naruszenia art. 393a kpk w postaci nieodtworzenia nagrania, skoro Sąd Rejonowy dysponował protokołem z jego odtworzenia sporządzonym przez organy ścigania. Skoro strony nie widziały potrzeby odtworzenia nagrania, zasadnie Sąd Rejonowy korzystał z protokołu jego odtworzenia. Co więcej na k.235 akt z protokołu rozprawy wprost wynika, że strony nie żądały odtworzenia nagrania z monitoringu. Prokurator uznał zatem, że pomimo braku swojej aktywności sprawa dojrzała do rozstrzygnięcia, ze wszystkimi z tego faktu wynikającymi konsekwencjami. Brak aktywności prokuratora nie może być zastąpiony działaniami Sądu, zmierzającymi do wykazania winy oskarżonego. Takiej aktywności oczekiwał autor apelacji. W ocenie Sądu Okręgowego takiej aktywności Sąd Rejonowy nie mógł wykazywać albowiem w takiej sytuacji Sąd Rejonowy naraziłby się na zarzut braku bezstronności.

Sąd Okręgowy nie dostrzega naruszenia art. 366 kpk. Przewodniczący czuwał bowiem nad wyjaśnieniem wszystkich istotnych okoliczności w sprawie. Przewodniczący umożliwił stronom zadawanie świadkom i oskarżonemu pytań. Sąd przeprowadził wszystkie zawnioskowane dowody. Przewodniczący uzyskał stanowisko stron co do odtworzenia nagrania z monitoringu, jak też co do potrzeby uzupełnienia postępowania dowodowego. Te wszystkie czynności przewodniczącego, wynikające z protokołu rozprawy przekonują Sąd Okręgowy, że nie doszło do naruszenia art. 366 kpk w granicach wskazanych przez skarżącego.

Nie doszło do naruszenia art. 9§1 kpk. Sąd Rejonowy przeprowadził wszystkie dowody wnioskowane do przeprowadzenia przez strony. Uznał że w sprawie można wydać orzeczenie. Przedstawiony materiał dowodowy nie wymagał uzupełnienia, w takiej formie która mogłaby usunąć podstawową wątpliwość w sprawie tj. co znajdowało się w kopercie, którą oskarżony przyniósł do gabinetu Prezesa S. B., a przede wszystkim co było celem jego wizyty, uzyskanie bliżej niesprecyzowanej pomocy, czy próba skorumpownia prezesa. W szczególności wątpliwości tych nie rozwiałoby odtworzenie nagrania z monitoringu, który nie obejmował gabinetu Prezesa. Dowodem tym zaś z całą pewnością nie da się ustalić celu wizyty oskarżonego u Prezesa Sądu. Nie doszło również do naruszenia art. 167 kpk, który wskazuje, że inicjatywa dowodowa w pierwszej kolejności spoczywa na stronach.

Zupełnie chybionym jest zarzut nie zażądania aktualnej karty karnej oskarżonego. Karta karna oskarżonego jest dowodem na to czy oskarżony był wcześniej karany czy też nie. Nie ma żadnego znaczenia dla ustalenia winy oskarżonego. Karta karna i okoliczności z niej wynikające mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięć co do kary, a nie co do winy. Zupełnie bez znaczenia dla rozstrzygnięcia miał fakt, że utraciła ona aktualność, w sytuacji gdy Sąd Rejonowy nie uznał że wina oskarżonego została udowodniona.

Stwierdzić należy, iż Sąd Rejonowy po prawidłowym przeprowadzeniu przewodu sądowego, poddał zgromadzony materiał dowodowy wnikliwej analizie, a tok rozumowania związany z jego oceną zaprezentował w klarownym i wyczerpującym uzasadnieniu.

Kontrola instancyjna nie wykazała, aby Sąd I instancji wyrokując w przedmiotowej sprawie dopuścił się naruszenia zasady obiektywizmu i zasady swobodnej oceny dowodów. Sąd I instancji omówił i ustosunkował się do wszystkich dowodów. Ocena dowodów uwzględnia wzajemne ich odniesienia. Respektuje dyrektywy zawarte w art. 4 i art. 7 k.p.k. Ocena dokonana przez Sąd Rejonowy, której szczegółowy wyraz znalazł odzwierciedlenie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie wykracza poza swobodną ocenę dowodów i jako taka pozostaje pod ochroną tego przepisu. Uzasadnienie pozwala na prześledzenie toku rozumowania Sądu Rejonowego. Sąd ten wyprowadzał i uzasadniał należycie wnioski co do wiarygodności lub nie zgromadzonych dowodów. Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku swoje ustalenia Sąd I instancji oparł na całokształcie materiału dowodowego w szczególności na zeznaniach świadka S. B.. Sąd Rejonowy odniósł się również do zeznań świadków E. B. i L. M.. Nie byli oni świadkami zdarzenia. Ich zeznania nie wnosiły okoliczności mogących rozwiać nasuwające się wątpliwości. W pisemnych motywach wyroku Sąd meriti rozważył także na tle zebranych dowodów nasuwające się wątpliwości co do winy oskarżonego. Na k.10-11 uzasadnienia enumeratywnie wymienił je wszystkie i Sąd Okręgowy nie widzi potrzeby ich ponownego przytaczania.

Trudno zgodzić się ze skarżącym, który na k. 4 apelacji twierdził jakoby Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku nie wykazał jakie okoliczności uznał za udowodnione. Uważna lektura uzasadnienia prowadzi bowiem do wniosków przeciwnych. Sąd Rejonowy uznał, że udowodniona została wizyta oskarżonego w gabinecie Prezesa Sądu Okręgowego w Łomży S. B.. Sąd Rejonowy precyzyjnie ustalił, że oskarżony w gabinecie podał Prezesowi apelację napisana przez pełnomocnika, oraz z boku położył białą zabrudzona kopertę z zawartością. Sąd Rejonowy zeznaniami świadka S. B. ustalił słowa wypowiedziane przez oskarżonego, a także wygląd koperty. Równocześnie Sąd wykazał jakich okoliczności nie wykazano, w szczególności, co wykazał na k. 10 -11 uzasadnienia nie zostało udowodnione. Jakiej pomocy od Prezesa oczekiwał oskarżony, jaki był cel jego wizyty, czy miała mieć ona charakter przestępczy, czy też taki na jaki ma wpływ prezes sądu tj. szybkość i sprawność postępowania. Przede wszystkim Sąd Rejonowy wskazał, że oskarżyciel publiczny nie udowodnił ponad wszelką wątpliwość co znajdowało się w kopercie, którą do gabinetu Prezesa S. B. przyniósł oskarżony. Czy były to pieniądze, czy też koperta zawierała postanowienie wraz uzasadnieniem w sprawie I Ns 260/13 Sądu Rejonowego w Łomży. Ustalenie tej okoliczności miałoby kluczowe znaczenie dla ustalenia zamiaru oskarżonego w kontekście prośby o pomoc. Sąd Rejonowy wykazał dlaczego wyjaśnień oskarżonego nie można w sposób niebudzący wątpliwości podważyć. W szczególności bowiem nie można udowodnić, co było celem jego wizyty i co znajdowało się w kopercie, którą oskarżony przyniósł do gabinetu Prezesa Sądu Okręgowego w Ł.. Mogły to być banknoty euro, ale równie dobrze mogło to być postanowienie Sądu Rejonowego w Łomży w sprawie(...), liczące wraz z uzasadnieniem 10 kartek zapisanych jednostronnie. W odnalezionej następnego dnia po zdarzeniu w domu oskarżonego kopercie, karty odpisu postanowienia były złożony na 3 w 1/3 kartek. Sąd Rejonowy również klarownie wskazał, z czego wynikały i jakie są możliwe interpretacje słów oskarżonego skierowanych do Prezesa S. B. „Pomoże mi (...)”, „po co ja tu przyszedłem”, „proszę nie zawiadamiać prokuratury”. Za podzieleniem stanowiska Sądu Rejonowego przemawiają wnioski z opinii biegłych lekarzy psychiatrów, które również nie umknęły uwadze Sądu Rejonowego. Biegli rozpoznali u oskarżonego organiczne zaburzenia nastroju i zachowania. Stąd jego wypowiedzi mogą być interpretowane niejednoznacznie, a przez świadka S. B. w połączeniu z położoną kopertą zostały sugestywnie odczytane jako propozycja korupcyjna.

Ocena materiału dowodowego prezentowana przez Sąd Rejonowy pozostaje pod ochrona art. 7 kpk. To wnioski wyprowadzane przez skarżącego mają charakter dowolny. Skarżący interpretuje fakty i dowody w kierunku postawionej tezy. Nie chce dostrzec, że wymowa zebranych dowodów nie jest tak jednoznaczna jak chciałby to widzieć. W szczególności jako hipotezę należy określić stanowisko prokuratora, że odnalezienie w wazie koperty z banknotami euro to próba ich ukrycia. W toku tego samego przeszukania odnaleziono bowiem polskie pieniądze schowane w palstikowym pudełku pod łóżkiem. Racjonalnym jest więc wniosek, że w wazie oskarżony przechowywał część wartościowych rzeczy a inną część przechowywał w innym miejscu w domu. Pewne wątpliwości może budzić wypowiedziana do Prezesa S. B. prośba by nie zawiadamiać prokuratury i słowa skąd wiedział, że tam były pieniądze. Słowa te są jednak przez prokuratora odczytywane w oderwaniu od innych słów oskarżonego, takich jak „po co ja tu przyszedłem”, a przede wszystkim stanu psychicznego w jakim oskarżony się znajdował, o czym była mowa wyżej. Oskarżony „przegrał” w pierwszej instancji istotną dla siebie sprawę. Jego wypowiedzi były nieskładne, ale nigdzie z nich nie wynika, by potwierdził przed Prezesem chęć wręczenia łapówki.

Ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego Sąd prawidłowe i nie zostały skutecznie podważone, a apelacja nie zawierała argumentów zasługujących na uwazględnienie.

Mając na uwadze wyżej przedstawione okoliczności Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok stosownie do treści art. 437§ 1 k.p.k. nie znajdując podstaw do jego zmiany.