Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Gabriela Sobczyk (spr.)

Sędzia SO Krystyna Hadryś

SO Andrzej Dyrda

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2015 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa W. O.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 4 kwietnia 2014 r., sygn. akt I C 913/12

1.  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie 1 w ten sposób, że zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 6036,80 zł ( sześć tysięcy trzydzieści sześć złotych osiemdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 16 lutego 2012r. ;

b)  w punkcie 3 w ten sposób, że zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 448,12 zł (czterysta czterdzieści osiem złotych dwanaście groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

c)  w punkcie 4 w ten sposób, że nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej tytułem nieuiszczonych koszów sądowych:

- od powódki kwotę 355,27 zł (trzysta pięćdziesiąt pięć złotych

dwadzieścia siedem groszy),

- od pozwanej kwotę 328 zł (trzysta dwadzieścia osiem złotych);

2.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 901 zł ( dziewięćset jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Andrzej Dyrda SSO Gabriela Sobczyk SSO Krystyna Hadryś

Sygn. akt III Ca 1402/14

UZASADNIENIE

Powódka W. O. domagała się zasądzenia od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 12.696,80 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 lutego 2012 r. oraz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że odpowiedzialność pozwanej za zdarzenie drogowe z udziałem pojazdu powódki marki V. (...), rok produkcji 2006, o numerze rej. (...) jest bezsporna. Pozwana uznała swoją odpowiedzialność i wypłaciła powódce odszkodowanie w kwocie 10.600 zł ustalone metodą szkody całkowitej. Powódka wskazała, że nie wyraziła zgody na zaproponowany sposób wyliczenia odszkodowania, kwestionując zarówno wyliczenie wartości pojazdu przed szkodą jak i zawyżenie kosztu naprawy poprzez przyjęcie maksymalnych cen części oryginalnych i zawyżonej stawki godzinowej w wysokości 130 zł/rbg. Powódka wskazała, że domaga się pokrycia kosztów naprawy w wysokości ok. 23.100 zł zgodnie z wstępną kalkulacją naprawy, ponieważ samochód jest w stanie dobrym, mało zużyty i kwalifikuje się do naprawy. Powódka wskazała, że zgodnie z przysługującym jej prawem wyboru sposobu naprawy domaga się naprawy przy stawce średniej w regionie z użyciem niektórych części zamiennych nieoryginalnych tzw. zamienników, lub oryginalnych używanych wg cen rynku części używanych. Podała, że kwestionuje też ustalenie wartości pojazdu przez szkodą na kwotę 25.100 zł jako zniżoną. Wskazała, że domaga się także zwrotu kosztów za holowanie uszkodzonego pojazdu przez pomoc drogową zgodnie z fakturą VAT nr (...) z dnia 18 stycznia 2012 r. w kwocie 196,80 zł.

W odpowiedzi na pozew pozwana Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu przyznała, iż w dniu 17 stycznia 2012 r. ubezpieczała od odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu marki S. (...) o nr rej. (...) i nie kwestionuje zasady swojej odpowiedzialności gwarancyjnej za szkody powódki z dnia 17 stycznia 2012 r. w samochodzie marki V. (...) nr rej. (...). Zakwestionowała jednak roszczenia powódki, gdyż w jej ocenie szkoda w samochodzie powódki jest szkodą całkowitą. Wskazała, że koszty naprawy pojazdu powódki po szkodzie z dnia 17 stycznia 2012 r. przeprowadzone zgodnie z technologią producenta pojazdu i przy użyciu części nowych i oryginalnych stanowią kwotę 30.960,22 zł, wartość rynkowa tego pojazdu przed zdarzeniem z dnia 17 stycznia 2012 r. wynosiła kwotę 21.100 zł, zaś po tym zdarzeniu kwotę 14.500 zł. W tych okolicznościach koszty naprawy pojazdu przekraczały wartość rynkową pojazdu powódki w stanie sprzed szkody i pozwana rozliczyła szkodę w samochodzie powódki jako całkowitą wypłacając powódce odszkodowanie w kwocie 10.600 zł jako różnicę kwot 21.100 zł i 14.500 zł. Podniosła, że prawidłowo przeprowadzona naprawa samochodu powódki po szkodzie z dnia 17 stycznia 2012 r. pociąga za sobą nadmierne i nieuzasadnione koszty dla odpowiedzialnego cywilnie i gwarancyjnie. Wskazała, że w orzecznictwie sądowym ugruntowany jest pogląd, iż w przypadku, gdy koszty naprawy przekraczają wartość pojazdu w stanie sprzed szkody to poszkodowanemu przysługuje odszkodowanie wyliczone metodą szkody całkowitej. Powódka nie może żądać odszkodowania w wysokości prawidłowo przeprowadzonych kosztów naprawy, bowiem taka naprawa jest nieekonomiczna i przekracza wysokość szkody powódki. Zdaniem pozwanej fakt, że powódka chce naprawić swój pojazd przy użyciu części tanich nieznanego pochodzenia nie może wpływać na zakres odpowiedzialności sprawcy szkody i jego ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej. Koszty naprawy mają być ekonomicznie uzasadnione na lokalnym rynku usług motoryzacyjnych i zgodne z technologią naprawy producenta pojazdu. Koszty naprawy jakie proponuje powódka takimi nie są i nie zmierzają do prawidłowo przeprowadzonej naprawy. Sposób w jaki zadysponuje powódka odszkodowaniem przyznanym przez pozwaną oraz uszkodzonym samochodem jest suwerenną decyzją samej powódki. Pozwany zarzucił też, że zapłacił powódce koszty holowania w kwocie 160 zł netto z faktury nr (...) (k. 24-25).

W piśmie procesowym z dnia 24 sierpnia 2012 r. powódka wskazała, że rzeczywista naprawa nie stanowi warunku dochodzenia odszkodowania z tytułu uszkodzonego samochodu, obliczonego na podstawie ustalonych kosztów naprawy. Zastosowanie takiego miernika dla ustalenia wysokości odszkodowania wymaga przede wszystkim jego kompensacyjna funkcja (wyrok SN z 16.05.2002 r., sygn. V CKN 1273/00). Powódka wskazała, że z tej przyczyny rozważania pozwanego czy i jak pojazd został naprawiony i w jaki sposób, nie mogą mieć wpływu na wartość odszkodowania. W ocenie powódki, pozwana nie może podczas likwidacji szkody z OC narzucać sposobu naprawy, decydować o użyciu do naprawy nowych i oryginalnych części, domagać się dokonania oględzin ponaprawczych pojazdu i ustalenia, jakie części zamienne powódka użyła do naprawy. Powódka wskazała, że ma wolę naprawienia pojazdu przy użyciu zamienników dostępnych na rynku oraz używanych części oryginalnych a także uwzględnienia średnich stawek za roboczogodzinę w regionie w tzw. warsztacie niezależnym poza siecią (...). Powódka wywodziła, że pozwana przy likwidacji szkody związana jest wyborem poszkodowanego.
Powódka wskazała ponadto, że ogranicza powództwo o kwotę 160 zł zapłaconą przez pozwaną jako częściowy zwrot kosztów holowania pojazdu. Powódka domagała się jednak pokrycia kosztów holowania brutto, tj. 196,80 zł, ponieważ jest osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej i należy jej się zwrot w całości.

W piśmie procesowym z dnia 12 lutego 2013 r. powódka ograniczyła powództwo w zakresie odszkodowania odpowiadającego kosztom naprawy samochodu zgodnie z opinią biegłego do kwoty 12.007,30 zł, tj. o kwotę 492,70 zł.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2014r. Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej zasądził od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki W. O. kwotę 12.044,10 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 16 lutego 2012 r., oddalił powództwo w pozostałym zakresie, zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 3.552 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Nadto nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej kwotę 683,27 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych w postaci wynagrodzenia biegłego.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 17 stycznia 2012 r. w wyniku kolizji drogowej został uszkodzony samochód będący własnością powódki W. O. marki V. (...), rok produkcji 2006, o numerze rej. (...). Kolizja została spowodowana przez kierującego samochodem marki S. (...) o nr rej. (...), objętego obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów w Towarzystwie (...) Spółce Akcyjnej w W. na podstawie polisy nr (...).

19 stycznia 2012 r. powódka dokonała zgłoszenia szkody w Towarzystwie (...) Spółce Akcyjnej w W.. Pozwana przeprowadziła postępowanie likwidacyjne w toku, którego ustaliła, że koszt naprawy samochodu powódki wyniesie 30.960,22 zł brutto, wartość pojazdu powódki przed wystąpieniem szkody wynosiła 25.100 zł brutto, a wartość pojazdu powódki w stanie uszkodzonym wynosi14.500 zł brutto. Pozwana przyznała i wypłaciła powódce odszkodowanie za szkodę powstałą w samochodzie powódki marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) na skutek zdarzenia z dnia 17 stycznia 2012 r. w wysokości 10.600 zł. Pozwana poinformowała powódkę o przyznaniu odszkodowania w piśmie z dnia 16 lutego 2012 r., w którym wskazała nadto, że poniesioną przez powódkę szkodą jest różnica wartości pojazdu ustalona na kwotę 25.100 zł oraz wartości pozostałości ustalonej na kwotę 14.500 zł.

Powódka poniosła też koszty holowania samochodu marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) po zdarzeniu z dnia 17 stycznia 2012 r. w wysokości 196,80 zł. Pełnomocnik powódki w piśmie z dnia 10 maja 2012 r. wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 196,80 zł tytułem kosztów holowania samochodu powódki.

W piśmie z dnia 22 maja 2012 r. pozwana poinformowała powódkę, że przyznano jej odszkodowanie w postaci zwrotu kosztów holowania pojazdu marki V. (...) o nr rej. (...) w kwocie 160 zł netto.

Sąd Rejonowy ustalił, że wartość rynkowa samochodu marki V. (...) o nr rej. (...) na dzień 17 stycznia 2012 r. przed wystąpieniem szkody wynosiła 25.400 zł brutto. Wartość rynkowa tego pojazdu po wystąpieniu szkody wynosiła 8.800 zł brutto. Koszt naprawy samochodu powódki z użyciem części fabrycznych używanych i występujących zamienników stanowi kwotę 22.607,30 zł.

Sąd Rejonowy wskazał, że swe ustalenia oparł na opinii biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej.

, na okoliczność ustalenia wartości rynkowej samochodu marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) według stanu sprzed wystąpienia szkody z dnia 17 stycznia 2012 roku i po wystąpieniu szkody oraz ustalenia uzasadnionych kosztów naprawy szkody przy zastosowaniu średnich stawek usług motoryzacyjnych w regionie i z użyciem części zamiennych nieoryginalnych tzw. zamienników lub oryginalnych używanych.

Biegły z zakresu techniki motoryzacyjnej Z. T. w opinii z dnia 16 grudnia 2012 r. określił wartość rynkową samochodu marki V. (...) o nr rej. (...) na dzień 17 stycznia 2012 r. przed wystąpieniem szkody na kwotę 25.400 zł brutto, wartość rynkową tego pojazdu po wystąpieniu szkody na kwotę 8.800 zł brutto oraz koszt naprawy samochodu powódki z użyciem części fabrycznych używanych i występujących zamienników na kwotę 22.607,30 zł brutto. Biegły wskazał nadto, że naprawa samochodu powódki jest opłacalna z użyciem części fabrycznych używanych i występujących zamienników, gdyż koszty naprawy samochodu przy użyciu tych części stanowią ok. 89% wartości samochodu sprzed wystąpienia szkody (k. 54-82).

Pozwana wniosła zarzuty do opinii biegłego w zakresie wyceny pojazdu przed szkodą(w zakresie przyjęcia przez biegłego korekty dodatniej za przebieg pojazdu niższy od normatywnego i korekta w zakresie stanu ogumienia). Zakwestionowała ustalenie wartości pozostałości poprzez nieprawidłowe przyjęcie współczynnika eksperckiego 0,9). Nadto zakwestionowała ustalenie kosztów naprawy pojazdu przez przyjęcie do naprawy części alternatywnych i oryginalnych używanych. Nadto wskazała wykaz prac, jakich w kosztach naprawy biegły nie uwzględnił.

Powódka w piśmie z dnia 12 lutego 2013 r. wskazała, że ze względu na zasady ekonomii procesowej warunkowo akceptuje opinię biegłego. Jednak z ostrożności procesowej, podniosła zarzut zaniżenia stawki za roboczogodzinę w 2012 r.

W opinii uzupełniającej z dnia 16 września 2013 r. biegły Z. T. ustosunkowując się do zarzutów pozwanej do opinii, wskazał, że strona pozwana sporządzając kosztorys naprawy przedmiotowego pojazdu sama wskazała przebieg samochodu 125556 km, Biegły podał, że w sporządzonej opinii nie stosował żadnej korekty za stan ogumienia, z uwagi na to, że strona pozwana nie opisała stanu ogumienia w czasie oględzin. Wskazał, że w sporządzonej opinii ustalił zarówno koszt naprawy z użyciem części fabrycznych jak i występujących zamienników.

Biegły wskazał, że pomimo sporządzenia opinii z uwzględnieniem użycia części fabrycznych i występujących zamienników, ze wskazaniem, że naprawa jest opłacalna ponieważ nie przekracza wartości rynkowej przedmiotowego pojazdu, jednocześnie w opinii również rozliczył szkodę jako szkodę całkowitą z ustaleniem wartości pozostałości z uszkodzonego pojazdu na dzień szkody.

Wywiódł, że poszkodowany przy szkodzie z OC sprawcy, może wyrazić zgodę na naprawę swojego samochodu z użyciem zamienników czy używanych części fabrycznych, aby koszt naprawy nie przekroczył wartości rynkowej samochodu na co ubezpieczyciel powinien wyrazić zgodę. Wskazał, że naprawa uszkodzonego pojazdu, kiedy koszt naprawy ustalany przez ubezpieczyciela dla warunków serwisowych przekracza wartość rynkową może być wykonana do wartości rynkowej przedmiotowego pojazdu, kiedy poszkodowany w warsztacie naprawczym złoży oświadczenie, że wyraża zgodę na naprawę z użyciem części zamiennych i używanych.. Natomiast sporządzanie kosztorysu przez rzeczoznawcę na zasadzie manipulowania cenami części i stawką aby nie przekroczyć wartości rynkowej nie jest fizycznym wykonaniem naprawy samochodu i akceptacją warsztatu, że wykona naprawę w kwocie nie przekraczającej wartości rynkowej pojazdu.

Odnosząc się do zarzutów powódki do opinii biegły Z. T. w opinii uzupełniającej wskazał, że w przypadku naprawy samochodu do kwoty nie przekraczającej jego wartości rynkowej nie mogą mieć zastosowania wytyczne (...) czy Izb Rzemieślniczych, gdyż każde podniesienie stawek wiąże się z obniżaniem cen części najczęściej w pozycjach części używanych, dla których nie ma żadnych ustaleń co do ceny, sprzedający sprzedaje, a kupujący kupuje za cenę ustaloną pomiędzy sobą.

Biegły wskazał, że dlatego uważa, iż podane stawki w wysokości 70,00 zł za roboczogodzinę są zasadne i stosowane w warsztatach naprawczych nie będących autoryzowanymi serwisami.

Wskazał, że sporządzenie kosztorysu przez rzeczoznawcę nie jest żadną gwarancją, że każdy warsztat wykona naprawę samochodu we wskazanej kwocie.

Sąd Rejonowy wskazał, że przy ustaleniach faktycznych oparł się na opinii biegłego, którą ocenił jako rzetelną, wszechstronną, zawierającą konsekwentne i logiczne uzasadnienie.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy wskazał, że bezspornym między stronami było, że pozwana ponosi co do zasady odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną powódce w samochodzie marki V. (...) o nr rej. (...) na skutek zdarzenia z dnia 17 stycznia 2012 r. przez sprawcę kolizji jako ubezpieczyciel na mocy umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów.

Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Z 2003 r., nr 124, poz. 1152 ze zmian.) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Powołał też art. 822 § 1 k.c. i art. 36 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy, podnosząc, że odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Sąd Rejonowy wskazał, że odpowiedzialność sprawcy szkody na zasadzie art. 436 § 2 k.c. w zw. z art. 415 k.c. nie była przez strony kwestionowana.

Bezspornym było także wypłacenie przez pozwaną na rzecz powódki bezspornej części odszkodowania w wysokości 10.600 zł tytułem kosztów naprawy samochodu oraz kwoty 160 zł tytułem zwrotu powódce kosztów holowania pojazdu po zdarzeniu.

Odnosząc się do kwestii spornej w sprawie, a to wysokości należnego powódce odszkodowania, Sąd Rejonowy wskazał na treść art. 363 § 1 k.c., zgodnie z którym naprawienie szkody, jeżeli taki jest wybór poszkodowanego, powinno nastąpić przez przywrócenie stanu poprzedniego. Odszkodowanie, jakie zobowiązany jest w takiej sytuacji wypłacić zakład ubezpieczeń, obejmuje wszelkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego rzeczy. Przywrócenie uszkodzonej rzeczy do stanu poprzedniego oznacza doprowadzenie jej do stanu używalności i jakości w zakresie istniejącym przed wypadkiem; w razie pojazdu mechanicznego chodzi o przywrócenie mu sprawności technicznej, zapewniającej bezpieczeństwo kierowcy i innych uczestników ruchu, oraz wyglądu sprzed wypadku.

W ocenie Sądu Rejonowego powódka mogła domagać się naprawy swojego samochodu przy użyciu części oryginalnych używanych i występujących zamienników. Podkreślił, że w chwili zdarzenia samochód powódki nie był samochodem nowym, a sześcioletnim, co uzasadnia możliwość żądania przez powódkę naprawy swojego samochodu nie tylko przy użyciu części nowych i oryginalnych.

Biegły określając uzasadnione koszty naprawy samochodu powódki wskazał, że uwzględnił występujące zamienniki części uszkodzonych, dla części występujących tylko jako fabryczne, zastosował części fabryczne używane, a dla części mających wpływ na bezpieczeństwo jak poduszki bezpieczeństwa kierowcy i pasażera zastosował części fabryczne, gdyż niedopuszczalne jest stosowanie używanych poduszek bezpieczeństwa, sterowników, pierścieni ślizgowych. Przy takich założeniach oraz przy przyjęciu stawki za roboczogodzinę na kwotę 70 zł biegły ustalił koszty naprawy samochodu powódki na kwotę 22.607,30 zł. Biegły określił także wartość pojazdu powódki przed zdarzeniem na kwotę 25.400 zł. zatem za biegłym Sąd Rejonowy uznał, że naprawa samochodu powódki jest opłacalna z użyciem części fabrycznych używanych i występujących zamienników, gdyż koszt naprawy samochodu z użyciem takich części nie przekracza wartości rynkowej tego samochodu sprzed zdarzenia.

Sąd Rejonowy podkreślił, że w orzecznictwie sądowym ugruntowane jest stanowisko, że uprzednia naprawa uszkodzonego samochodu nie jest warunkiem koniecznym dla dochodzenia odszkodowania od ubezpieczyciela z tytułu kosztów naprawy tego samochodu (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2002 r., V CKN 1273/2000).

Sąd Rejonowy wskazał, że biorąc pod uwagę, że pozwana wypłaciła pozwanej bezsporną części odszkodowania w wysokości 10.600 zł, to winna dopłacić jej jeszcze kwotę 12.007,30 zł (22.607,30 zł – 10.600 = 12.007,30 zł).

Nadto Sąd Rejonowy uwzględnił żądanie powódki także co do niepokrytych przez pozwaną kosztów holowania pojazdu powódki po zdarzeniu z dnia 17 stycznia 2012 r. w wysokości 36,80 zł. Mimo, że pozwana w piśmie z dnia 22 maja 2012 r. wskazała, że uznaje koszt holowania wskazany w fakturze VAT nr (...) w całości za zasadny, to przyznała powódce tylko kwotę 160 zł, co stanowiło koszty holowania netto. Tymczasem niewątpliwym jest, że powódka nie prowadziła działalności gospodarczej, a co za tym idzie nie była uprawniona do odliczenia podatku VAT. Z tych względów pozwana winna zwrócić powódce tytułem odszkodowania koszty holowania jej samochodu w kwocie brutto, a więc w wysokości 196,80 zł.

Orzeczenie o odsetkach Sąd Rejonowy oparł na art. 481 § 1 i 2 k.c.

W pozostałym zakresie powództwo Sąd Rejonowy oddalił z uwagi na brak przesłanek z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Powódka ograniczyła powództwo o tę kwotę już po rozpoczęciu rozprawy w piśmie z dnia 24 sierpnia 2012 r. oraz z dnia 12 lutego 2013 r. Sąd Rejonowy wskazał, że nie mógł jednak umorzyć postępowania w tym zakresie zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c. w zw. z art. 203 § 1 k.p.c., gdyż pozwana nie wyraziła zgody na częściowe cofnięcie powództwa.

O kosztach procesu orzekł na podstawie art. 100 zdanie 2 k.p.c. Sąd Rejonowy obciążył pozwaną, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 167. poz. 1398 ze zmian.), kosztami sądowymi w postaci nieuiszczonej części wynagrodzenia biegłego w kwocie 683,27 zł.

Apelację od tego wyroku wniosła pozwana, zaskarżając ten wyrok w części, a to co do kwoty 6007,30zł z odsetkami od 16.02.2012r. i kosztami postępowania. Zarzuciła temu wyrokowi naruszenie art.363§1kc poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, ze pozwany ma zapłacić koszty naprawienia pojazdu dowolnie wskazane przez powódkę, naruszenie art. 361§1 i 2 kc poprzez błędną wykładnię i zasądzenie odszkodowania w kwocie przekraczającej wysokość szkody. Zarzuciła sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego sprawie materiału dowodowego , naruszenie art. 278§1kpc poprzez pominięcie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczność ustalenia kosztów naprawy samochodu z użyciem części nowych i oryginalnych oraz stawek rynkowych za roboczogodzinę.

Stawiając te zarzuty pozwana wniosła o zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa ponad kwotę 6036,80 zł oraz zmianę wyroku co do kosztów postępowania stosowną do rozstrzygnięcia apelacji. Nadto wniosła o zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Ewentualnie wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sadowi I instancji.

W uzasadnieniu skarżąca podniosła, że Sąd I instancji w ogóle nie zbadał, jakie byłyby koszty prawidłowo przeprowadzonej naprawy samochodu po szkodzie z dnia 17.01.2012r. Sama powódka kwestionowała stawkę za roboczogodzinę przyjętą przez biegłego jako zaniżoną. W ocenie pozwanej Sąd niezasadnie przyjął, że zasądzone odszkodowanie przywraca pojazd do stanu używalności i jakości jak przed zdarzeniem powodującym szkodę. W ocenie skarżącej powódka na zasadzie art. 6 kc nie wykazała, że poszczególne części, które uległy uszkodzeniu były identyczne z częściami wskazanymi przez Sąd Rejonowy do naprawy powypadkowej. Dlatego ustalenia Sądu w tym zakresie są dowolne. Skoro zatem koszt prawidłowo dokonanej naprawy przekracza wartość rynkową pojazdu, szkodę rozliczyć należało jako całkowitą. Powódka może naprawić pojazd, ale pozostałe koszty ponad takie rozliczenie szkody nie mogą obciążać pozwanej. Pozwana podniosła ponadto, ze powódka nie kwestionowała prawidłowości wyliczenia kosztów naprawy liczonych zgodnie z instrukcją 1/2005 Stowarzyszenia (...) i Ruchu Drogowego, a żądała jedynie kosztów naprawy według swojego kosztorysu.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w postępowaniu odwoławczym postanowił uzupełnić postępowanie dowodowe, wzywając biegłego celem do złożenia ustnych wyjaśnień.

Z pisemnej opinii biegłego wynikało bowiem, że pojazd powódki był powypadkowy już przed zdarzeniem.

Na rozprawie biegły wyjaśnił, że okoliczność tę ustalił na podstawie pomiaru grubości powłok lakierniczych, jedynie klapa bagażnika wykazywała oryginalną grubość lakieru.

Mimo obecności na rozprawie powódka i jej pełnomocnik nie zadawali biegłemu pytań i nie zgłosiły dalszych wniosków. Powódka wskazała jedynie, że samochodu ostatecznie nie naprawiła, a pozostałości sprzedała za 3000 zł lub 5000 zł.

Z opinii biegłego wynika, że naprawa pojazdu w (...) z użyciem części oryginalnych oraz stawki roboczogodziny 159,90zł wyniosłaby 30.969 zł 83 gr, zatem przekracza wartość rynkowa pojazdu sprzed szkody.

Z powyższym uzupełnieniem Sąd Okręgowy przyjmuje ustalenia Sądu Rejonowego za własne.

We wskazanym stanie faktycznym nie można podzielić wniosku Sądu Rejonowego, że naprawa dokonana z użyciem części używanych i zamienników oraz przy stawce roboczogodziny 70zł przywróci pojazd powódki do stanu sprzed zdarzenia.

Aby można uznać, że naprawa z użyciem wskazanych części doprowadzi do przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego (zgodnie z art. 363§1kc ), powódka winna była wykazać, że przed szkodą w pojeździe były właśnie takie części. Jakkolwiek z opinii wynikało, że samochód powódki uległ wcześniej zniszczeniu i był naprawiany, to samo stwierdzenie biegłego o wcześniejszym naprawianiu części blacharskich nie było wystarczające. Naprawa w pojeździe, na skutek zdarzenia z 17.01.2012r. winna była objąć bowiem także inne części tego pojazdu niż blachę. Co do nich zaś brak w materiale sprawy podstawy do uznania, że naprawa pojazdu w tym zakresie za pomocą zamienników czy części używanych doprowadzi do przywrócenia stanu poprzedniego. Obowiązek dowodzenia w tym zakresie obciążał powódkę( art. 6 kc) i z tego obowiązku powódka się nie wywiązała.

Nadto nadmienić należy, że w swej opinii biegły wskazywał, że wyliczona przez niego kwota naprawy z użyciem części używanych i zamienników jest hipotetyczna i dopiero gdyby konkretny warsztat podjął się naprawy można byłoby stwierdzić, że za tę kwotę naprawa pojazdu jest możliwa. Wskazywał, że problem leży w tym, za jakie kwoty doszłoby do zakupu części używanych. Wskazane zapisy opinii wynikają w ocenie Sądu Rejonowego z faktu, że Sąd Rejonowy zlecając biegłemu opinię tezę sformułował w sposób wskazany przez stronę powodową. Zatem tezą tą biegły był związany. Niemniej jednak z treści jego opinii można wyczytać, że co najmniej hipotetyczne i wątpliwe jest, aby za kwotę 22607,30zł było możliwe naprawienie pojazdu. Nie odnosił się przy tym biegły szczegółowo do stanu pojazdu przed szkodą( jakie części były w nim zamontowane), gdyż w tym zakresie powódka nie złożyła wniosku dowodowego.

Tym samym w stanie sprawy przyznać należy rację pozwanej, że zaskarżone orzeczenie narusza art. 361§1i 2 kc i 363§1 i 2 kc.

Zgodnie z art. 363§1kc, naprawienie szkody winno nastąpić według wyboru poszkodowanego bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

W niniejszej sprawie, skoro powódka nie wykazała, że przywrócenie do stanu poprzedniego za kwotę przyjętą przez Sąd Rejonowy jest możliwe( nie wykazała bowiem, że samochód w części wymagającej naprawy składał się z zamienników i części wcześniej używanych – z tzw. „odzysku”), to przyjąć należy, że właściwe byłoby naprawienie tego pojazdu przy użyciu części oryginalnych. Wyliczony przez biegłego koszt takiej naprawy przekracza wartość rynkową pojazdu przed szkodą. Zatem zastosowanie znajduje w sprawie art. 363§1 zd. 2 kc, które powoduje, że powódka nie ma możliwości dokonania wyboru świadczenia. Winna natomiast przyjąć jako naprawienie szkody odpowiednie świadczenie w pieniądzu. Szkoda powódki w okolicznościach sprawy została ostatecznie rozliczona jako szkoda całkowita.

Wysokość świadczenia sprowadza się zatem do różnicy pomiędzy wartością rynkową pojazdu przed szkodą (25400zł) a wartością pozostałości (8800zł), w części zostało ono już przez pozwana spełnione(10600 zł).

Nadmienić należy, że pozwanej nie obciąża obniżenie wartości pozostałości stwierdzone przez biegłego na skutek przechowywania uszkodzonego pojazdu bez przeprowadzenia naprawy i konserwacji na wolnym powietrzu. To powódka zobowiązana była współpracować z dłużnikiem w celu zminimalizowania szkody( art. 354§2kc, 362kc) i tego obowiązku nie zrealizowała. Ją zatem obciążają konsekwencje obniżenia wartości pozostałości.

Z tych powodów, opierając się na opinii biegłego w części, w jakiej wyliczył on wartość pojazdu przed szkodą oraz wartość pozostałości Sąd Okręgowy uznał apelację za uzasadnioną w całości. Nadmienić należy, że we wskazanej części opinia biegłego nie była ostatecznie kwestionowana przez żadną ze stron.

Zatem na podstawie art. 386§1kpc orzeczono o zmianie zaskarżonego wyroku, oddalając powództwo ponad kwotę 6036,80zł. Dokonano jednocześnie stosunkowego rozdzielenia kosztów na podstawie art. 100 zd. 1kpc, zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów zastosowano nadto do obciążenia stron nieuiszczonymi kosztami sądowymi- stosownie do art. 113 ust.1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz. U. z 2014 poz. 1025 ze zm.).

Skoro pozwana wygrała apelację w całości, należało stosownie do art. 98§1 i3 oraz art.99 kpc w zw. z art. 391§1kpc zasądzić na jej rzecz od powódki koszty postępowania odwoławczego. Składa się na nie uiszczona od apelacji opłata(301zł) oraz wynagrodzenie pełnomocnika( 600zł) – ustalone na podstawie §6 pkt 4 w zw. z §12§1pkt1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawei opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu( t. jedn. dz. U. z 2013 poz. 490).

SSO Andrzej Dyrda SSO Gabriela Sobczyk SSO Krystyna Hadryś