Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 stycznia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Barbara Braziewicz (spr.)

Sędzia SO Andrzej Dyrda

Sędzia SR (del.) Maryla Majewska – Lewandowska

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2015 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa S. W.

przeciwko T. W.

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 12 czerwca 2014 r., sygn. akt III RC 658/13

oddala apelację.

SSR (del.) Maryla Majewska – Lewandowska SSO Barbara Braziewicz SSO Andrzej Dyrda

UZASADNIENIE

Powód małoletni S. W. działający przez matkę J. K. wniósł o podwyższenie alimentów z kwoty 350zł miesięcznie do kwoty 1000 zł miesięcznie od pozwanego T. W.. W uzasadnieniu matka małoletniego podała, że wyrokiem Sądu Rejonowego w Jastrzębiu Zdroju z dnia 31 października 2002 r. sygn. akt III RC 702/02 pozwany został zobowiązany do uiszczania na rzecz małoletniego alimentów w kwocie po 350zł miesięcznie. S. W. miał wówczas 5 lat. Od chwili zasądzenia alimentów w tej kwocie minęło 11 lat, zaś usprawiedliwione potrzeby małoletniego powoda i jego koszty utrzymania wzrosły. Obecnie oscylują one w granicach 2000 zł miesięcznie.

Pozwany T. W. w odpowiedzi na pozew wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 450zł miesięcznie tytułem alimentów i oddalenie powództwa ponad kwotę 450zł. Podniósł, że na mocy wyroku Sądu Okręgowego z dnia 13 września 2005 r. sygn. akt II RC 700/05 zasądzono od niego kwotę 350 zł tytułem alimentów na rzecz małoletniego powoda S. W.. Stwierdził, że żądana przez powoda kwota alimentów w wysokości 1000 zł jest zbyt wygórowana w porównaniu z osiąganymi przez niego zarobkami, jak również usprawiedliwionymi potrzebami małoletniego syna. Na rozprawie w dniu 13 lutego 2014 r. pozwany uznał powództwo do kwoty po 600 zł miesięcznie w razie zawarcia ugody.

Matka małoletniego wyraziła zgodę na uiszczanie przez pozwanego alimentów w kwocie po 700 zł miesięcznie. Do ugody jednak nie doszło.

Wyrokiem z dnia 12 czerwca 2014r. Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim uwzględnił powództwo częściowo i zasądził od pozwanego na rzecz małoletniego powoda alimenty w kwocie po 700 zł miesięcznie począwszy od dnia 30 października 2013r. w miejsce alimentów ustalonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. z dnia 13 września 2005r. w sprawie o sygn. akt II RC 700/05; w pozostałym zakresie powództwo oddalił; nadto nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa tytułem należnej opłaty sądowej kwotę 210zł, odstąpił od obciążenia powoda resztą nieuiszczonej opłaty sądowej, odstąpił od obciążenia małoletniego powoda obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz pozwanego oraz wyrokowi w punkcie 1 nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Przytoczony wyrok oparty został na ustaleniach szczegółowo przedstawionych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Z ustaleń tych wynika, że małoletni powód S. W. ur. (...) jest synem T. W. i J. K. pochodzącym z ich związku małżeńskiego. Wyrokiem z dnia 13 września 2005 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek (...) w R. sygn. akt II RC 700/05 rozwiązał małżeństwo rodziców małoletniego powoda i zobowiązał pozwanego do uiszczania alimentów w kwocie po 350 zł na rzecz małoletniego powoda i w kwocie po 350 zł miesięcznie na rzecz jego siostry P.. W dacie wyrokowania przez Sąd Okręgowy w Gliwicach w sprawie II RC 700/05 matka małoletniego J. K. miała 31 lat, prowadziła własną działalność gospodarczą w zakresie handlu obwoźnego za średnim wynagrodzeniem w wysokości ok. 715 zł netto. Była związana z innym mężczyzną, z którym jednak nie mieszkała. Konkubent J. K. pracował w elektrociepłowni, jego zarobki wynosiły ok. 1500 zł miesięcznie. Mieszkała wraz z dwójką małoletnich dzieci S. i P. W. w czteropokojowym mieszkaniu własnościowym, w spłacie pożyczki pomagał jej konkubent. Z tytułu utrzymania mieszkania matka małoletniego powoda ponosiła miesięczne koszty w łącznej kwocie ok. 500zł. Małoletni S. W. uczęszczał do drugiej klasy szkoły podstawowej. Koszt jego utrzymania wynosił ok. 500 zł miesięcznie. Był ogólnie zdrowy. T. W. miał 33 lata, zatrudniony był w KWK (...) jako górnik podziemny za wynagrodzeniem w wysokości ok.2.349,97 zł netto po dokonaniu potrąceń alimentów z wynagrodzenia za pracę. Otrzymywał 14 pensję i Barbórkę. Przysługiwał mu deputat węglowy w ilości 8 ton węgla rocznie. Otrzymywał bony żywnościowe. Mieszkał w S. w kawalerce z konkubiną. Dokładał się do czynszu, łożąc na ten cel kwotę 200zł. Na dojazdy do pracy przeznaczał kwotę ok.700zł miesięcznie. Spłacał raty pożyczki w wysokości ok.330 zł miesięcznie. Konkubina T. W. pracowała w sklepie w charakterze sprzedawcy, otrzymywała wynagrodzenie w wysokości ok. 600 zł miesięcznie.

Obecnie małoletni powód S. W. ma 17 lat, jest uczniem pierwszej klasy Zespołu Szkół Zawodowych w W. w zawodzie ślusarz. Na jego miesięczne koszty utrzymania składają się wydatki na: wyżywienie 550 zł, odzież i obuwie 200 zł, telefon 30 zł, dojazd do szkoły 85zł, podręczniki i artykuły szkolne 50zł, basen 30zł, środki czystości 50zł, udział w kosztach utrzymania mieszkania 224,25zł. Małoletni trenuje w klubie sportowym piłkę nożną, w okresie wakacyjnym wybiera się na obóz sportowy, którego koszt wyniesie 1.550 zł. Matka małoletniego uiściła na ten cel zaliczkę w kwocie 500zł. W czasie trwania sezonu piłkarskiego, małoletni za każdą wygraną drużyny otrzymuje 40zł, jeśli siedzi na ławce rezerwowych, a jeśli gra bezpośrednio w meczu otrzymuje kwotę 80zł. Matka małoletniego J. K. ma 40 lat, z zawodu jest sprzedawcą. Od kwietnia 2014 r. pracuje na targowisku w J., a jej miesięczny dochód wynosi ok. 600zł netto miesięcznie. Wcześniej pracowała w sklepie spożywczym i zakładzie elektronicznym w J.. Mieszka wraz z mężem, małoletnim powodem i pięcioletnim synem M. w domu stanowiącym własność małżonków. Na miesięczne koszty utrzymania domu składają się wydatki na: energię elektryczną 280zł, woda 100zł, telewizja 84zł, internet 70zł, opał 250zł, wywóz śmieci 36zł, podatek od nieruchomości 47zł, ubezpieczenie domu 30zł. Matka małoletniego spłaca raty kredytu hipotecznego w wysokości po 983zł miesięcznie oraz raty pożyczki zaciągniętej na zakup kanapy w wysokości po 100zł miesięcznie. Na swoje miesięczne utrzymanie J. K. wydatkuje następujące kwoty: wyżywienie 300zł, odzież i obuwie 30zł, telefon 50zł, środki czystości i chemia 50zł. Mąż matki powoda A. K. zatrudniony jest w Spółce (...) S.A.”, a jego wynagrodzenie za okres ostatnich 12 miesięcy wraz ze wszystkimi dodatkami, premiami kształtowało się na poziomie ok. 3.227,95 zł netto miesięcznie. Za rok 2013 A. K. wykazał dochód z wynagrodzenie ze stosunku pracy w wysokości 56.972,32zł, dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej w wysokości 4.196,33 zł, dochód z umów zlecenia w wysokości 5.875,32 zł, zaś J. K. wykazała dochód z innych źródeł w wysokości 2.609,20 zł. Wspólny syn małżonków M. K. ma 5 lat, uczęszcza do przedszkola,
a koszty jego utrzymania oscylują w granicach 400zł. J. K. przekazuje na rzecz dorosłej córki P. K., pochodzącej ze związku małżeńskiego z pozwanym kwotę 350zł miesięcznie z przeznaczeniem na naukę w Wyższej Szkole (...)
w K.. Pozwany T. W. ma 41 lat, z zawodu jest mechanikiem maszyn i urządzeń. Jest zatrudniony w KWK (...)-J.”. A jego przeciętne miesięczne wynagrodzenie wraz z premiami, nagrodami, czternastą pensją, barbórką kształtuje się w granicach 5.718,98 zł netto (wynagrodzenie pozwanego bez premii BHP i nagrody pieniężnej wynosi ok. 5.501,26 zł netto miesięcznie). Pozwany pobiera bony żywnościowe. Za każdy przepracowany dzień otrzymuje bon o wartości 14zł. Mieszka wraz z żoną M. M. (2) i ich wspólną małoletnią córką w mieszkaniu w S.. Koszt utrzymania małoletniej córki małżonków oscyluje w granicach 400zł. Żona pozwanego pobiera zasiłek macierzyński w wysokości po ok. 982,46 zł miesięcznie. T. W. posiada zadłużenie w Pracowniczej Kasie Zapomogowo – Pożyczkowej w (...) S.A. KWK (...)-J.” w wysokości 15.473zł. Miesięczna rata z tego tytułu wynosi 900zł. Pozwany spłaca też raty kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup mieszkania w wysokości po 1.200zł miesięcznie. Nadto przekazuje na rzecz dorosłej już córki P. K. kwotę 350zł tytułem alimentów. T. W. w 2012r. sprzedał posiadane przez siebie w spółce akcje, za co otrzymał kwotę 20.000zł. Na miesięczny koszt utrzymania mieszkania składają się wydatki na: czynsz 680zł, energię elektryczną 200 zł, gaz 26zł, telewizję 80zł, internet 51zł, ubezpieczenie mieszkania 21 zł. Na utrzymanie siebie pozwany wydatkuje następujące kwoty: dojazdy do pracy 1.250zł, wyżywienie 350 zł, telefon 25 zł, ubezpieczenie samochodu 37,50 zł. Pozwany kontaktuje się z synem telefonicznie. Małoletni w przeszłości częściej odwiedzał ojca i jego rodzinę, jednak obecnie większość czasu spędza ze swoją dziewczyną i na treningach piłkarskich. Z okazji urodzin czy świąt T. W. ofiaruje synowi pieniądze w kwotach od 50zł do 100zł.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo podlega rozpoznaniu w oparciu o przepisy art. 133, art.135 i art. 138 k.r. i o. Zgodnie z dyspozycją wymienionych przepisów rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które jeszcze nie jest w stanie się utrzymać samodzielnie. Wykonanie tego obowiązku może polegać, w całości lub w części na osobistych staraniach
o jego utrzymanie lub wychowanie. W literaturze jednoznacznie stwierdza się, że znaczy to, iż dziecku od chwili urodzenia rodzice obowiązani są zapewnić utrzymanie na takiej samej stopie, na jakiej sami żyją, niezależnie od tego, czy żyją wspólnie z nimi czy też oddzielnie. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy jednak od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Po myśli art. 138 k.r. i o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Powszechnie w doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że przez zmianę stosunków rozumie się istotne zwiększenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie się możliwości zaspokajania potrzeb własnymi siłami. Wynika z tego, że rozstrzygniecie o żądaniu opartym na art. 138 k.r. i o. wymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich podwyższeniu, a także że upływ czasu jaki nastąpił od daty ostatniego wyroku alimentacyjnego do daty orzekania
o podwyższeniu alimentów sam w sobie nie może jeszcze przemawiać za zasadnością powództwa. Sąd orzekając w sprawie badał właśnie jak zmieniły się stosunki tak majątkowe, jak i inne po stronie małoletniego powoda oraz pozwanego od czasu zasądzenia alimentów uprzednim wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach. Od czasu zasądzenia ostatnich alimentów upłynęło prawie 9 lat. Poprzednio S. W. uczęszczał do drugiej klasy szkoły podstawowej, koszt jego utrzymania oscylował w granicach 500zł miesięcznie. Usprawiedliwione potrzeby małoletniego niewątpliwie wzrosły. Obecnie powód dorasta
i realizuje obowiązek szkolny w I klasie (...) w W.. S. W. nadal rośnie, rozwija się, z drugiej strony znacznie wzrosło zapotrzebowanie powoda na wydatki związane ze szkołą. Nie ulega również wątpliwości, że w okresie ostatnich lat znacznie wzrosły ogólne koszty utrzymania i wyżywienia małoletniego. Z ustalonego stanu faktycznego wynika, że obecnie potrzeby małoletniego, w zakresie wydatków na wyżywienie, odzież i obuwie, telefon, dojazd do szkoły, podręczniki i artykuły szkolne, basen, środki czystości, a także udział w kosztach utrzymania mieszkania kształtują się na poziomie kwoty 1.219,25 zł średnio miesięcznie. Kwota ta nie jest zawyżona uwzględniając wiek małoletniego oraz doświadczenie życiowe. Z porównania kosztów utrzymania małoletniego poprzednio i obecnie wynika, że jego usprawiedliwione potrzeby w zakresie wydatków w/w wzrosły średnio o około 700zł miesięcznie. W dacie ustalenia ostatnich alimentów matka małoletniego J. K. miała 31 lat, prowadziła własną działalność gospodarczą w zakresie handlu obwoźnego ze średnim wynagrodzeniem w wysokości ok. 715 zł netto. Mieszkała wraz z dwójką małoletnich dzieci S. i P. W. w czteropokojowym mieszkaniu własnościowym. Obecnie J. K. ma 40 lat, wyszła za mąż. Starsza córka matki małoletniego i pozwanego założyła własną rodzinę. Od kwietnia 2014 r. J. K. pracuje na targowisku w J., a jej miesięczny dochód wynosi ok. 600zł netto miesięcznie. J. K. mieszka wraz z mężem, małoletnim powodem i pięcioletnim synem M. w domu stanowiącym własność małżonków. Na miesięczne koszty utrzymania domu składają się wydatki na: energię elektryczną 280 zł, woda 100zł, telewizja 84zł, internet 70zł, opał 250zł, wywóz śmieci 36 zł, podatek od nieruchomości 47zł, ubezpieczenie domu 30zł. W świetle powyższego należy uznać, że jej możliwości zarobkowe uległy nieznacznemu pogorszeniu, a koszty utrzymania domu wzrosły. Z drugiej jednak strony matka małoletniego powoda założyła nową rodzinę
i prowadzi obecnie gospodarstwo domowe wraz z A. K., którego wynagrodzenie wraz ze wszystkimi dodatkami i premiami kształtuje się na poziomie ok. 3.227,95 zł netto miesięcznie. Na swoje miesięczne utrzymanie J. K. wydatkuje łącznie 430zł na co składają się wydatki na wyżywienie, odzież i obuwie, telefon, środki czystości i chemię. Wspólny syn małżonków M. K. ma 5 lat, uczęszcza do przedszkola, a koszty jego utrzymania oscylują w granicach 400zł. Zasądzone alimenty muszą oczywiście mieścić się w granicach możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego. Mając to na uwadze sąd badał, czy i w jakim zakresie od daty poprzedniego orzekania nastąpiły jakiekolwiek zmiany po jego stronie. Sytuacja rodzinna i osobista pozwanego uległa zmianie, bowiem ponownie się ożenił, z tego związku ma na utrzymaniu małoletnią córkę mającą kilka miesięcy. Pomimo jednak zwiększonych kosztów utrzymania, w ocenie Sądu jego sytuacja zarobkowa i majątkowa nie tylko nie uległa pogorszeniu, ale znacznie się poprawiła. Pozwany nadal jest zatrudniony w KWK (...)-J.”, natomiast jego przeciętne miesięczne wynagrodzenie wzrosło do kwoty 5.718,98 zł netto z uwzględnieniem premii, nagród, czternastej pensji, barbórki, węgla (wynagrodzenie pozwanego bez premii BHP i nagrody pieniężnej wynosi ok. 5.501,26 zł netto miesięcznie). Pozwany nadal pobiera bony żywnościowe. Żona pozwanego pobiera zasiłek macierzyński w wysokości po ok. 982,46 zł miesięcznie. Łączny dochód rodziny pozwanego oscyluje więc w granicach 6.701,44 zł. T. W. spłaca zadłużenie w Pracowniczej Kasie Zapomogowo – Pożyczkowej w (...) S.A. KWK (...)-J.”, miesięczna rata z tego tytułu wynosi 900zł. Pozwany spłaca też raty kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup mieszkania w wysokości po 1.200zł miesięcznie. Nadto przekazuje na rzecz dorosłej już córki P. K. kwotę 350zł tytułem alimentów. Pomimo zwiększonych kosztów utrzymania związanych z narodzinami dziecka, możliwości zarobkowe powoda zwiększyły się. Pozwany przeznacza na miesięczne koszty utrzymania zajmowanego z rodziną mieszkania kwotę ok.1.058zł. Na swoje utrzymanie wydatkuje miesięcznie kwotę 1.662,50 zł na co składają się wydatki na wyżywienie, ubezpieczenie samochodu, telefon, i dojazdy do pracy. W ocenie Sądu pozwany jest w stanie płacić alimenty w wysokości po 700zł miesięcznie na rzecz małoletniego. Należy wskazać, że powód decydując się na założenie nowej rodziny winien mieć świadomość ciążącego już na nim obowiązku alimentacyjnego względem dorastającego syna i jego zwiększonych potrzeb. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 maja 2002r. w sprawie sygn. akt V CKN 1032/00, sam fakt urodzenia się kolejnego dziecka może ewentualnie wpłynąć na rozmiar istniejącego już obowiązku (wysokość rat alimentacyjnych), ale nie jest to regułą. Zasadność takiego żądania jest oceniana przez sąd przez pryzmat wszystkich okoliczność ustalonych w sprawie. W świetle powyższego w sprawie doszło do istotnej zmiany stosunków w rozumieniu art. 138 k.r. i o., albowiem wzrosły potrzeby uprawnionego. Z drugiej strony orzekając o obowiązku alimentacyjnym sąd zobligowany był również do uwzględnienia zmian jakie zaszły po stronie pozwanego. Wobec tego uzasadnione było żądanie podwyższenia alimentów do kwoty po 700zł miesięcznie. Dochody pozwanego znacznie się zwiększyły, nadto są one znacznie wyższe niż dochody matki małoletniego powoda, dlatego też powinien on w większym stopniu finansowo partycypować w kosztach utrzymania syna. Matka powoda swój obowiązek alimentacyjny spełnia nie tylko finansowo uczestnicząc w utrzymaniu małoletniego, ale także poprzez osobiste starania o jego utrzymanie i wychowanie. To matka na co dzień troszczy się o powoda, interesuje się jego sytuacją szkolną, pielęgnuje w razie choroby. W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu. Również pracująca matka małoletniego powoda winna w części przyczynić się finansowo do utrzymania dziecka
i ponoszenia kosztów jego zwiększonych potrzeb. Oboje rodzice są bowiem obowiązani przyczynić się do utrzymania niesamodzielnego ekonomicznie dziecka. Sąd miał tu również na względzie, że pozwany przekazuje synowi w formie prezentów kwoty pieniężne z okazji urodzin, czy świąt. Koszty utrzymania małoletniego w zakresie jego bieżących potrzeb oscylują w granicach 1.269,25zł miesięcznie. Pozwany zatem zobowiązany będzie do uiszczania na rzecz małoletniego kwoty 700zł miesięcznie, a pozostałą kwotę potrzebną do utrzymania syna uzupełni jego matka. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd uznał, iż powództwo zasługuje na uwzględnienie nie w całości a w części i biorąc pod uwagę podwyższone, usprawiedliwione potrzeby małoletniego powoda oraz zwiększone możliwości majątkowe pozwanego Sąd zasądził od pozwanego na rzecz małoletniego powoda alimenty w kwocie po 700zł miesięcznie począwszy od dnia 30 października 2013r., w miejsce alimentów w kwocie po 350 zł miesięcznie wynikających z wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z dnia 13 września 2005 r. sygn. akt II RC 700/05. Na zasadzie art. 333 k.p.c. Sąd nadał wyrokowi w pkt 1 rygor natychmiastowej wykonalności. W oparciu o art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) Sąd obciążył pozwanego kosztami postępowania i nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 210 zł tytułem należnej opłaty sądowej. W oparciu o art. 100 k.p.c. Sąd odstąpił od obciążenia małoletniego powoda obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz pozwanego.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany T. W. zaskarżając go w części, w punkcie 1 ponad kwotę 600zł oraz co do daty od której winny zostać uiszczane alimenty w zwiększonej wysokości tj. od dnia 30.10.2013r., nadto w punkcie 3. Zarzucił skarżący Sądowi naruszenie prawa materialnego tj. art. 135 §1 k.r. i o. poprzez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie i nieuwzględnienie, iż możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego nie są wystarczające do świadczenia na rzecz powoda kwoty alimentów w wysokości po 700zł miesięcznie; art.133§1 k.r. i o. poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji nieprzyjęcie, że dochody z majątku małoletniego jakimi są „gaże” otrzymywane za grę w piłkę nożną w klubie sportowym pokrywają przynajmniej w części miesięczne usprawiedliwione koszty utrzymania powoda; art.5 k.c. przez jego niezastosowanie i niezasadne przyjecie, iż świadczenie kwoty 700zł miesięcznie tytułem alimentów nie jest połączone z nadmiernym dla pozwanego i jego rodziny obciążeniem i winno nastąpić od dnia wniesienia pozwu tj. dnia 30.10.2013r. – mimo, iż to nie z winy pozwanego doszło do przewlekłości postępowania, a pozwany już na pierwszym posiedzeniu zgodził się uiszczać na rzecz powoda alimenty w wysokości 600zł oraz przepisów prawa procesowego tj. art. 233 §1 k.p.c. poprzez błędne przyjecie, iż kwota 700zł alimentów miesięcznie przy dochodach i wydatkach pozwanego oraz jego obecnej rodziny leży w zakresie jego majątkowych możliwości, nadto nieuwzględnienie faktu, iż matka powoda i jego ojczym żyją na wysokim poziomie finansowym i mogą w wyższym stopniu niż przyjął to Sąd przyczyniać się do usprawiedliwionych potrzeb powoda, nadto nie uwzględnienie faktu, iż małoletni powód uzyskuje dochody pozwalające na pokrywanie przynajmniej w części jego usprawiedliwionych potrzeb, błędne przyjecie że łączny miesięczny koszy utrzymania powoda oscyluje w granicach 1.219,25zł, w tym, że matka na zakup odzieży dla niego przeznacza miesięcznie kwotę 200zł, na jego wyżywienie 550zł, że regularnie uczęszcza on na basen, nadto nie uwzględnił przy orzekaniu kryterium równej stopy życiowej rodziców, rodzeństwa i małoletniego powoda. We wnioskach apelacyjnych skarżący wniósł o zmianę zaiskrzonego wyroku we wskazanej części i ustalenie kwoty alimentów w uznanej przez pozwanego wysokości 600zł miesięcznie, a także o zasądzenie kwoty alimentów od dnia uprawomocnienia się wyroku bądź ogłoszenia oraz zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych za obie instancje, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje. Równocześnie wniósł o dopuszczenie dowodu z przedłożonych wydruków ze stron internetowych klubu piłkarskiego do którego należy małoletni powód oraz ligi okręgowej grupy K. III na okoliczność, iż małoletni powód jest w stałym składzie kadry oraz ilości meczy rozgrywanych przez klub w sezonie, podnosząc, iż wcześniej nie mógł powołać tego dowodu bo powód tylko sporadycznie grał w lidze okręgowej, nadto o dopuszczenie dowodu z zaświadczenia lekarskiego z dnia 6.11.2014r. wykazującego, iż małżonka pozwanego jest osobą przewlekle chorą wymagającą systematycznego leczenia endokrynologicznego, że została skierowania do (...) Zakładu (...) dnia 6.10.2014r. na jodową scyntygrafię tarczycy, oświadczenia pracodawcy małżonki pozwanego i decyzji Urzędu Pracy wykazujących, iż małżonka pozwanego jest osobą bezrobotną, wydruków ze stron internetowych potwierdzających, iż małoletni powód stale gra w klubie (...) SA i informacji dotyczących zarobków piłkarzy w III lidze.

W odpowiedzi na apelację przedstawicielka małoletniego powoda wniosła o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania w sprawie, na poparcie swojego stanowiska przedstawiła obszerną argumentację. Nadto wniosła o dopuszczenie dowodu z paragonów i faktur wykazujących na zakup przez nią odzieży powodowi na okoliczność ponoszonych przez nią z tego tytułu wydatków na syna i zaświadczenia z klubu (...) na okoliczność, iż powód nie uzyskuje z klubu żadnego wsparcia finansowego i uposażenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jest niezasadna i nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżony wyrok należy uznać za trafny.

Zarzuty podniesione w apelacji przez pozwanego, a dotyczące naruszenia prawa materialnego i procesowego należy uznać za chybione.

Sąd Okręgowy podziela w całości i uznaje za swoje ustalenia faktyczne i prawne poczynione przez Sąd pierwszej instancji, ponieważ ustalenia te znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, które to dowody Sąd ten ocenił w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c., wbrew twierdzeniom pozwanego. Sąd Rejonowy orzekając nie uchybił zasadom logicznego rozumowania, ani też doświadczenia życiowego. Tymczasem skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez Sąd art.233§1k.p.c. wymaga wykazania, że Sąd uchybił powyższym zasadom. Taki zarzut może być jedynie przeciwstawiony uprawnieniu Sądu do dokonani swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony, o innej niż przyjął Sąd wadze poszczególnych dowodów i ich odmienna ocena niż ocena Sądu. Wnioski Sądu pierwszej instancji, co do faktów w sposób logiczny wynikają z treści dowodów zgromadzonych w sprawie, a zaoferowanych przez obie strony, równocześnie Sąd poddał wnikliwej ocenie cały materiał dowodowy zebrany w niej.

Sąd Okręgowy mając na uwadze regulację art. 381k.p.c., w okolicznościach sprawy, także z uwagi na podnoszone przez pozwanego w apelacji zarzuty, uznał za uzasadnione dopuszczenie dowodu z przedstawionego przez małoletniego powoda w odpowiedzi na apelację zaświadczenia klubu sportowego „ (...)” z dnia 25 sierpnia 2014r. celem ustania czy powód uzyskuje jakieś uposażenie jako zawodnik tego klubu sportowego oraz z faktury VAT i rachunków dołączonych do tego pisma celem ustalenia czy powód ponosi wydatki na zakup sprzętu sportowego ( dowód: zaświadczenie, faktura i rachunki k.168, 166 i167akt ), nadto z części dowodów dołączonych przez pozwanego do apelacji – z zaświadczenia lekarskiego M. M. (2) z dnia 6 października 2014r. i skierowania jej do poradni specjalistycznej wystawionego w dniu 6 października 2014r. oraz z decyzji Starosty (...) z dnia 1 grudnia 2014r., celem ustalenia, czy żona pozwanego jest osobą bezrobotną i chorującą ( dowód: k. k.177,178, 181akt).

Równocześnie Sąd Okręgowy oddalił pozostałe wnioski dowodowe zawarte w apelacji pozwanego i jego piśmie z dnia 17 grudnia 2014r., uznając je za nieistotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, nadto przyjmując, iż wnoszący w dostatecznym stopniu nie uprawdopodobnił tego, iż potrzeba ich powołania wynikła dopiero w toku postępowania odwoławczego, równocześnie ich przeprowadzenie skutkowałoby wyjaśnieniem okoliczności koniecznych dla prawidłowego rozstrzygnięcia niniejszego sporu. Należy zauważyć, iż przedstawione przez pozwanego wydruki ze stron internetowych potwierdzają fakt bezsporny pomiędzy stronami, mianowicie to, iż małoletni powód gra w piłkę nożną w klubie sportowym, natomiast w żaden sposób nie wykazują faktu uzyskiwania przez niego z tego tytułu konkretnych, określonych dochodów i profitów. Tym samy, zdaniem Sądu Okręgowego, nie są przydatne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, na co słusznie zwróciła uwagę przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda.

Natomiast przedstawione przez powoda zaświadczenie z klubu sportowego, w którym ten obecnie gra, jednoznacznie wskazuje na to, iż S. W. będąc zawodnikiem Klubu Sportowego „ (...)” w sezonie 2014/2015 występuje w rezerwowej drużynie rywalizującej w rozgrywkach klasy C Podokręgu R. i gra w klubie na podstawie Deklaracji Amatora, co oznacza, iż z tego tytułu nie otrzymuje żadnego uposażenia. Równocześnie z przedstawionych faktur i rachunków, wynika, iż powód ponosi w związku z uprawianiem sportu określone wydatki związane z zakupem odzieży sportowej niezbędnej mu w tym celu. Tym samym za bezzasadny należało uznać podniesiony w apelacji przez pozwanego zarzut naruszenia art.133§1 k.r. i o., skoro zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dawał podstaw do przyjęcia, iż małoletni uzyskuje dochody z tytułu gry w piłkę nożną, które w części pokrywają jego miesięczne usprawiedliwione koszty utrzymania.

Z kolei przedstawione przez pozwanego zaświadczenia dotyczące stanu zdrowia jego małżonki M. M. (2), wskazują na fakt pozostawania tej osoby pod opieką Poradni Endokrynologicznej w O., ale nie wyjaśniają w związku z jaką konkretnie chorobą. Równocześnie fakt skierowania małżonki pozwanego na badanie scyntygrafii tarczycy celem kwalifikacji do terapii radio-jodem sam w sobie nie wykazuje, iż żona pozwanego rzeczywiście poddała się takiej terapii i w związku z tym pozwany musiał ponieść jakieś konkretne wydatki. Także przedłożone dokumenty przez pozwanego nie wykazują zakresu i wysokości poniesionych przez niego wydatków w związku z chorobą małżonki ( pozwany nie dołączył konkretnych rachunków za lekarstwa, badania, wizyty lekarskie itp.). Równocześnie jak wynika z decyzji Starosty (...) od 1 grudnia 2014r. małżonkę pozwanego uznano za osobę bezrobotną. Nie mniej jednak jak wynika z tej decyzji przez okres pierwszych 90 dni otrzymywać będzie ona zasiłek w wysokości 831,10 zł brutto miesięcznie, natomiast w okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku dla bezrobotnych zasiłek w wysokości 652,60zł brutto miesięcznie. Zatem sam fakt utraty pracy przez małżonkę pozwanego nie wiąże się automatycznie z zupełną utratą przez nią dochodów i nie może świadczyć jeszcze, przy poziomie zarobków uzyskiwanych przez pozwanego o tym, iż pozwany nie jest w stanie łożyć alimentów na rzecz syna w wysokości po 700zł miesięcznie. Należy mieć na uwadze, iż poziom dochodów samego pozwanego to kwota w skali miesiąca ok.6.000zł przy uwzględnieniu uzyskiwanych przez niego także talonów na żywność o wartości ok.280zł w skali miesiąca ( jego wynagrodzenie w skali miesiąca to 5.718.98zł netto przy uwzględnieniu wszystkich składników). Należy nadto zauważyć, iż pozwany należy do grona osób dobrze sytuowanych, skoro ma kilka samochodów (cztery), w tym trzy samochody zarejestrowane na siebie. Także potwierdza powyższą okoliczność fakt dysponowania akcjami spółki, w której pracuje i ich sprzedaży w roku 2012, za kwotę 20.000zł. Równocześnie fakt obciążenia pozwanego spłatą łącznie kwoty w wysokości ok. 2.100zł w skali miesiąca, z tytułu zaciągniętych przez niego pożyczek w zakładzie pracy i kredytów, nie może rzutować na obowiązek alimentacyjny pozwanego, bowiem w chwili ich zaciągania pozwany miał świadomość ciążących na nim obowiązków alimentacyjnych względem syna. Zatem, z uwagi na powyższe należało uznać, iż Sąd meriti nie naruszył także regulacji art. 135 §1 k.r. i o. poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, trafnie bowiem uznał, iż możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego są wystarczające do świadczenia na rzecz powoda kwoty alimentów w wysokości po 700zł miesięcznie.

Ponadto zgodzić się należało z Sądem meriti, że łączny miesięczny koszy utrzymania powoda oscyluje w granicach ok.1.200zł. Przy czym, należy zauważyć, iż kwota ta nie uwzględnia dodatkowych wydatków ponoszonych w związku z jego wyjazdami na obozy sportowe ( koszt ostatniego to 1.550zł), czy też ponoszonych kosztów z tytułu dojazdów na mecze i na treningi. W świetle całości zebranego w sprawie materiału dowodowego zasadnie Sąd meriti także przyjął, iż matka małoletniego powoda przeznacza na jego wyżywienie w skali miesiąca kwotę 550zł, a na zakup dla niego odzieży kwotę 200zł miesięcznie. Na poziom, wysokość ponoszonych z tego tytułu wydatków wpływ ma na pewno fakt czynnego i bardzo intensywnego uprawiania sportu przez powoda, w związku z tym konieczność lepszego odżywiania się przez niego, także konieczność zakupu specjalistycznej odzieży sportowej, w tym butów sportowych, dla niego. Również za uzasadnione należało uznać, w okolicznościach sprawy, z uwagi na fakt czynnego uprawianiem sportu przez powoda, koszty ponoszone przez jego matkę w związku z regularnym uczęszczaniem przez niego na basen. Przy czym kwestią drugorzędną jest to czy powód na zajęcia na basenie chodzi sam czy też z bratem.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd meriti uwzględnił przy orzekaniu kryterium równej stopy życiowej rodziców, rodzeństwa i małoletniego powoda. W tym zakresie, mając na uwadze usprawiedliwione potrzeby małoletniego powoda i innych członków rodzin tak jego matki jak i ojca, zarzut podnoszony przez pozwanego, w tym zakresie, należało uznać za bezzasadny. Trafnie przyjął Sąd meriti, iż kwota 700zł alimentów miesięcznie przy dochodach i wydatkach pozwanego oraz jego obecnej rodziny leży w zakresie jego majątkowych możliwości. Równocześnie pozwany niezasadnie uważa, iż na ojczymie powoda ciąża jakieś zobowiązania alimentacyjne wobec powoda. Tego rodzaju zobowiązania względem powoda ciążą jedynie na matce powoda. Tymczasem poziom uzyskiwanych przez nią dochodów, zarobków jest kilkakrotnie razy niższy niż dochody pozwanego ( 650zł netto w skali miesiąca).

Sąd Okręgowy także uznał za bezzasadny zarzut naruszenia art.5 k.c., poprzez jego niezastosowanie, albowiem świadczenie kwoty 700zł miesięcznie tytułem alimentów przez pozwanego na rzecz powoda nie jest połączone z nadmiernym dla pozwanego i jego rodziny obciążeniem. Równocześnie zachowanie uprawnionego powoda dochodzącego podwyższenia alimentów od pozwanego po prawie 9 latach od ich uprzedniego ustalenia w wysokości 350zł miesięcznie nie narusza zasad współżycia społecznego, ani też nie może świadczyć o tym, iż powód nadużywa przysługującego mu prawa podmiotowego.

Także zasądzenie alimentów od pozwanego na rzecz powoda od dnia 30 października 2013r. nie narusza regulacji art. 5 k.c. Odpis pozwu pozwany otrzymał bowiem w styczniu 2014r., zatem od tego momentu winien był się liczyć z tym, iż może zostać zobowiązany przez Sąd do łożenia alimentów w podwyższonej wysokości na rzecz syna, nawet w wysokości 1.000zł miesięcznie, począwszy od 30 października 2013r. Zatem na ten cel winien gromadzić stosowne środki. Nadto należy zauważyć, iż kwota przyznanych alimentów od pozwanego na rzecz powoda jedynie w nieznacznym stopniu jest wyższa od kwoty alimentów uznawanej przez niego tzn. kwoty 600zł.

Zdaniem Sądu Okręgowego brak było uzasadnionych podstaw do podważenia wyroku Sądu Rejonowego. Trafnie Sąd Rejonowy podkreślił, że w sprawach o podwyższenie alimentów kluczowe znaczenie ma treść art. 138 k.r. i o., który opiera możliwość zmiany wysokości obowiązku alimentacyjnego, na wyniku badania czy doszło do istotnej zmiany stosunków i to odnoszących się do obydwu stron procesu. W niniejszej sprawie zasadnie przyjął Sąd merit, że doszło do istotnej zmiany stosunków, tak po stronie uprawnionego małoletniego powoda - istotnego zwiększenia jego usprawiedliwionych potrzeb, jak i podwyższenia możliwości zarobkowych zobowiązanego pozwanego, które to ustalenia skutkować musiały zmianą wysokości obowiązku alimentacyjnego.

Przy ustaleniu wysokości alimentów Sąd Rejonowy miał na względzie dyspozycję przepisów art. 133 k.r. i o. oraz art. 135 k.r. i o., z których to norm wynika obowiązek świadczeń alimentacyjnych względem nie mogącego się samodzielnie utrzymać dziecka obojga rodziców oraz zakres tych świadczeń, zależny od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanych do alimentacji. W dalszej kolejności uwzględnił także regulację art. 135 § 2 k.r. i o., zgodnie z którą wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie. Wypada zauważyć, że w zasadniczej części to matka małoletniego, która samodzielnie sprawuje nad nim pieczę, a nie pozwany, także poprzez osobiste starania o jego utrzymanie i wychowanie realizuje swój obowiązek alimentacyjny względem syna. Ponadto matka małoletniego powoda ponosi bieżące wydatki związane z utrzymaniem i zapewnieniem jemu stosownych warunków życia, zgodnie z własnymi możliwościami zarobkowymi i majątkowymi, co także trafnie miał na uwadze Sąd meriti wydając rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.

Ponadto należy podkreślić, że rodzice winni dokładać wszelkich starań, by w miarę posiadanych zdolności i możliwości, uzyskiwać jak najwyższe świadczenia z tytułu wykonywanej pracy, po to by dzielić się nimi z dziećmi, co z kolei umożliwi im zapewnienie odpowiednich warunków życia, nauki i startu życiowego. Ta świadomość winna przyświecać pozwanemu podczas podejmowania decyzji życiowych i zawodowych oraz przy wykorzystywaniu posiadanych możliwości zarobkowych, które stanowią każdorazowo odniesienie dla wysokości świadczenia alimentacyjnego.

Mając na względzie powyższe argumenty, Sąd Okręgowy uznając apelację pozwanego za bezzasadną, w oparciu o art. 385 k.p.c. oddalił ją.

SSR (del.) Maryla Majewska – Lewandowska SSO Barbara Braziewicz SSO Andrzej Dyrda