Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Krystyna Hadryś

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2015 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w K.

przeciwko E. K.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Jastrzębiu-Zdroju

z dnia 17 lipca 2014 r., sygn. akt I C 1873/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 300 zł (trzysta złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Krystyna Hadryś

Sygn. akt III Ca 1857/14

UZASADNIENIE

Powód H. I Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego E. K., w trybie przepisów o elektronicznym postępowaniu upominawczym, kwoty 6.215,78 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego od kwoty 2.975,36 zł od dnia 26 lipca 2013r., tj. od daty wniesienia pozwu wraz z kosztami postępowania według norm przepisanych, za wyjątkiem kosztów zastępstwa procesowego.

Na uzasadnienie roszczenia powód wskazał, iż w dniu 15 czerwca 2009r. pozwany E. K. zawarł z (...) Bank SA we W. umowę nr (...). Pozwany zobowiązał się do spłaty zadłużenia na zasadach określonych w umowie i Regulaminie udzielania pożyczek i kredytów. W związku z nieuregulowanie w terminie zaległości bank wypowiedział umowę oraz wezwał pozwanego do zapłaty. Pozwany mimo działań windykacyjnych nie uregulował w pełni zadłużenia w terminie wyznaczonym przez bank. Pozostała do zapłaty wierzytelność została zbyta w dniu 7 czerwca 2013r. przez (...) Bank SA na rzecz powoda. Powód poinformował pozwanego o cesji wierzytelności i wezwał do zapłaty. Pozwany nie uregulował zadłużenia, w związku z tym powód postanowił dochodzić wymagalnego roszczenia. Na wymagalne roszczenie składa się kapitał w wysokości 2.975,36 zł, odsetki umowne w wysokości 275,63 zł, odsetki karne w wysokości 2.964,79 zł oraz dalsze odsetki, które obciążają pozwanego od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty obliczone od kwoty kapitału.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Jastrzębiu Zdroju zasądził od pozwanego E. K. na rzecz powoda (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w K. kwotę 2.975,36 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego Narodowego (...) w stosunku rocznym od dnia 26 lipca 2013 r.; w pozostałej części powództwo oddalił; zniósł wzajemnie między stronami koszty postępowania; zwrócił powodowi (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w K. kwotę 172 zł tytułem nienależnie uiszczonej opłaty od pozwu.

Orzeczenie to zapadło przy ustaleniu, że w dniu 15 czerwca 2009 r. (...) Bank SA we W. i pozwany E. zawarli umowę pożyczki nr (...), na mocy której (...) Bank SA udzielił pozwanemu E. K. pożyczkę w kwocie 8.806,69 zł. Pożyczkobiorca upoważnił bank do pomniejszenia kwoty pożyczki o opłatę przygotowawczą w kwocie 40 zł, prowizję bankową w kwocie 65,26 zł, składkę ubezpieczeniową w kwocie 834,44 zł. Oprocentowanie nominalne pożyczki wynosiło 16 % w stosunku rocznym i było stałe. Całkowity koszt pożyczki wynosił 2.531,83 zł, a rzeczywista stopa oprocentowania 31,22 %. Łączna kwota wszystkich kosztów, opłat i prowizji, do zapłaty których był zobowiązany pożyczkobiorca wynosiła 2.531,83 zł. Pozwany E. K. zobowiązał się do spłaty pożyczki w 24 ratach płatnych w kwotach i terminach określonych w harmonogramie spłat. Oprocentowanie od zadłużenia przeterminowanego liczone było jako czterokrotność obowiązującej stopy kredytu lombardowego NBP. Zgodnie z postanowieniami umowy, w przypadku zwłoki z zapłatą co najmniej dwóch pełnych rat za co najmniej dwa pełne okresy płatności bank wezwie pożyczkobiorcę korespondencyjnie do zapłaty zaległych rat w terminie 7 dni od otrzymania wezwania, pod rygorem wypowiedzenia umowy. W przypadku, gdy pożyczkobiorca nie ureguluje zaległości w powyższym terminie, bank ma prawo wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Z uwagi, iż pozwany E. K. nie spłacił zadłużenia wynikającego z umowy (...) Bank SA we W. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...), któremu klauzulę wykonalności nadał Sąd Rejonowy w Jastrzębiu-Zdroju postanowieniem z dnia 12 września 2012r. wydanym w sprawie sygn. akt I Co 1852/12. Na podstawie w/w tytułu wykonawczego była prowadzona przeciwko pozwanemu E. K. egzekucja przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi P. P. w sprawie Km 9332/13. W toku postępowania egzekucyjnego od pozwanego E. K. wyegzekwowano kwotę 455,33 zł. Postanowieniem z dnia 7 października 2013r. Komornik P. P. umorzył postępowanie w sprawie Km 9332/13 na wniosek wierzyciela.

Ponadto Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 7 czerwca 2013r. powód H. I Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. nabył od (...) Bank SA we W. wierzytelność przysługującą (...) Bank SA wobec pozwanego E. K. z tytułu umowy pożyczki nr (...). Po zbyciu wierzytelności (...) Bank SA poinformował pozwanego E. K. o cesji wierzytelności. Strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty nieuregulowanej należności. W wezwaniu do zapłaty wysokość należności na dzień 1 lipca 2013r. została określona na kwotę 6.182 zł, na którą składał się kapitał w kwocie 2.975,36 zł, odsetki umowne w kwocie 275,63 zł, odsetki karne w kwocie 2.931,94 zł.

Powyższe okoliczności doprowadziły Sąd Rejonowy do przekonania, że powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie. Wskazał, że jak wynika z treści umowy pożyczki, pozwany E. K. zobowiązał się zwrócić poprzednikowi prawnemu powoda pieniądze w ratach w odstępach miesięcznych. Pozwany nie spłacał jednak w całości zadłużenia. Powód wskazywał, iż na kwotę dochodzonego roszczenia składa się kapitał w wysokości 2.975,36 zł, odsetki umowne w wysokości 275,63 zł, odsetki karne w wysokości 2.964,79 zł oraz dalsze odsetki, które obciążają pozwanego od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, obliczone od kwoty kapitału. Sąd Rejonowy uznał, iż o ile kwota żądanego od pozwanego kapitału kredytu w wysokości 2.975,36 zł znajduje uzasadnienie w umowie pożyczki łączącej pozwanego, o tyle żądane od pozwanego skapitalizowane odsetki umowne w wysokości 275,63 zł i skapitalizowane odsetki karne w wysokości 2.964,79 zł, jako nieudowodnione, nie zasługują na uwzględnienie. Powód nie wskazał podstawy wyliczenia odsetek umownych i karnych ograniczając się jedynie do wskazania wartości odsetek skapitalizowanych, nie wiadomo natomiast za jaki okres te odsetki zostały skapitalizowane, od jakiej kwoty, w jaki sposób zostały wyliczone. Wysokość odsetek umownych nie wynika z dołączonej do pozwu umowy pożyczki albowiem plan spłaty pożyczki został określony w harmonogramie spłat stanowiącym załącznik umowy, który to harmonogram nie został przedłożony przez powoda. W rozpoznawanej sprawie powód, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, nie przejawił inicjatywy dowodowej w zakresie dowodu na okoliczność kwoty odsetek umownych oraz kwoty będącej podstawą naliczenia skapitalizowanych odsetek karnych, powód nie wykazał, w jaki sposób dokonał kapitalizacji odsetek w sytuacji, gdy spłata zadłużenia nie nastąpiła jednorazowo, a następowała sukcesywnie, a część kapitału została przez pozwanego spłacona. Sąd Rejonowy uznał, że zarzut pozwanego co do przedawnienia roszczenia i powagi rzeczy osądzonej nie zasługuje na uwzględnienie. W okresie trzyletniego (art.118 kc) biegu terminu przedawnienia roszczenia powoda nastąpiło jego przerwanie zgodnie z art. 123 § 1 kc wywołane złożeniem do Sądu Rejonowego w Jastrzębiu-Zdroju wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przeciwko dłużnikowi E. K., w wyniku którego zapadło postanowienie z dnia 12 września 2012 r., sygn. akt I Co 1852/12. Na podstawie tego tytułu wykonawczego została skierowana przeciwko pozwanemu egzekucja. Nie można również mówić o powadze rzeczy osądzonej z uwagi, iż powodem nie jest pierwotny wierzyciel tj. (...) Bank SA. Powód nie jest bankiem i dlatego nie mógł wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wystawionemu przez (...) Bank SA w trybie art. 788 kpc, a jedynie o zasądzenie należności. Powód wykazał przelew wierzytelności umową cesji z dnia 7 czerwca 2013r., co prawda w załączniku do umowy przelewu wskazano, iż roszczenie wynika z umowy kredytu, a nie z umowy pożyczki, jednakże nr umowy wskazuje, iż przelew dotyczył umowy pożyczki nr (...) zawartej przez (...) Bank SA z pozwanym E. K.. W związku z powyższym Sąd, na podstawie art.720§1 k.c. w zw. z art.2, art.7 ust.1 i 2, art.7a i art.14 ustawy z dnia 20 lipca 2001r. o kredycie konsumenckim w zw. z art. 509§1 i 2 k.c. orzekł jak w sentencji. O odsetkach za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. zasądzając odsetki umowne od kwoty należności głównej 2.975,36 zł w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym, zgodnie z żądaniem, od dnia wniesienia powództwa tj. 26 lipca 2013r. O kosztach procesu orzeczono na zasadzie art.100 k.p.c. dokonując ich wzajemnego zniesienia.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód, zaskarżając go w części oddalającej powództwo, wnosząc o orzeczenie zgodnie z pozwem oraz przeprowadzenie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach o sygn. I Co 1852/12 Sądu rejonowego w Jastrzębiu Zdroju na okoliczność stwierdzonej wymagalności zadłużenia pozwanego i wykazania należności odsetkowych wobec pozwanego z tytułu umowy pożyczki oraz z dokumentów znajdujących się w aktach sygn. KM 9332/13 Komornika S. przy Sądzie Rejonowym w Łodzi na okoliczność wysokości dochodzonego roszczenia. Zarzucił naruszenie przepisu art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów oraz błąd w ustaleniach faktycznych, w tym w szczególności poprzez uznanie, że powód nie udowodnił wysokości dochodzonego roszczenia w zakresie odsetek karnych, pomimo że z załączonych do pozwu dokumentów wynikało, z jakiego tytułu i w jakiej wysokości objęta została niniejszym pozwem należność.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Sąd Odwoławczy nie znalazł podstaw do uwzględnienia zawartego w apelacji wniosku skarżącego o przeprowadzenie postępowania dowodowego w II instancji. Wnioski dowodowe zgłoszone przez skarżącego nie noszą bowiem cech nowości i w ocenie Sądu Odwoławczego mogły zostać zgłoszone przed sądem merita, zatem nie zachodzą przesłanki z art. 381 k.p.c. do prowadzenia w zakresie wnioskowanym postępowania dowodowego przed Sądem Odwoławczym.

Sprawa została rozpoznana w trybie uproszczonym, a Sąd Odwoławczy nie przeprowadził postępowania dowodowego. Art. 505 ¹³ § 1 k.p.c. jest przepisem szczególnym do art. 387 § 1 k.p.c. Jeżeli Sąd II instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie winno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Mając na względzie powyższe unormowanie, Sąd Odwoławczy dokonując oceny całości ustaleń i oceny prawnej, uznał że apelacja powoda nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela w całości i uznaje za swoje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd pierwszej instancji, ponieważ ustalenia te znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, które to dowody Sąd ten ocenił w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c. Orzekając Sąd Rejonowy nie uchybił zasadom logicznego rozumowania, ani też doświadczenia życiowego. Wnioski Sądu pierwszej instancji, co do faktów w sposób logiczny wynikają z treści dowodów zgromadzonych w sprawie, a zaoferowanych przez obie strony.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia prawa procesowego objętego regulacją art. 233 k.p.c., stwierdzić należy, że stanowisko prezentowane w apelacji w zasadzie nie można określić jako zarzut, lecz polemikę z ustaleniami zaskarżonego wyroku. Sąd I instancji nie uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, natomiast apelujący nie wykazał, aby Sąd meriti dopuścił się powyższych naruszeń, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające wyłącznie przekonanie skarżącego o odmiennej niż przyjął Sąd Rejonowy ocenie zgromadzonego materiału dowodowego niż ocena sądu, a z takim sformułowaniem treści apelacji mamy do czynienia w niniejszej sprawie.

Odnosząc się do pozostałych zarzutów apelacji, podzielić należy ustalenie Sądu Rejonowego, iż powód w toku postępowania nie wskazał w rozumieniu art. 6 k.c. podstawy wyliczenia odsetek umownych i karnych, ograniczając się jedynie do wskazania wartości odsetek skapitalizowanych, a na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego nie można ustalić za jaki okres i od jakiej kwoty odsetki zostały skapitalizowane, w jaki sposób zostały wyliczone, nie sposób ustalić także daty początku obliczenia odsetek karnych jak i daty otrzymania przez pozwanego wypowiedzenia umowy kredytu. Podkreślenia wymaga, iż wysokość odsetek umownych nie wynika z dołączonej do pozwu umowy pożyczki. Sąd Odwoławczy uznał za zasadne wskazać, iż stosownie do art. 6 k.c. powód jako strona inicjująca postępowanie sądowe, występująca z żądaniem opartym na twierdzeniu istnienia roszczenia w określonej wysokości, zobligowany był do udowodnienia faktu, z którego wywodzi takie skutki prawne. Wynika to wprost z treści tego przepisu i nie budzi wątpliwości interpretacyjnych, gdy odniesie się zasady prawa materialnego do procesowego uregulowania w art. 232 k.p.c. Zgodzić należy się z Sądem meriti, iż wobec konsekwentnego zaprzeczania przez pozwanego istnieniu należności we wskazanej wysokości, obowiązek ten nie może zostać niejako przerzucony na pozwanego, który ponadto na żadnym etapie postępowania sądowego nie przyznał powyższych okoliczności. Powód na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego nie przedstawił dokumentów, z których wynikałaby podstawa wyliczenia odsetek ustawowych i karnych, dlatego oddalenie w tym zakresie przez Sąd Rejonowy żądania powoda należało uznać za prawidłowe, jako zgodne z prawidłowo dokonanymi ustaleniami faktycznymi w sprawie. Na powodzie spoczywał ciężar dowodowy w kwestii wykazania w jaki sposób dokonał kapitalizacji odsetek wobec dokonywania ratalnej spłaty zadłużenia przez pozwanego, czemu powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie podołał.

Ponadto treść przepisu art. 232 k.p.c. w sposób jednoznaczny kształtuje obowiązki stron procesu, przerzucając na strony procesowe odpowiedzialność za wynik procesu cywilnego. Dlatego strona ma obowiązek wyraźnego powołania konkretnego środka dowodowego i w niniejszej sprawie brak jest obowiązku działania sądu z urzędu. Utrwalone orzecznictwo sądów – w tym Sądu Najwyższego – w sposób jednoznaczny wskazuje, że dopuszczenie z urzędu dowodu jest prawem nie obowiązkiem sądu, a przede wszystkim nie może zastąpić bezczynności strony, gdyż takie działanie prowadziłoby do naruszenia zasady kontradyktoryjności. W literaturze stwierdza się, że sąd ma obowiązek działania z urzędu, jeżeli za tym przemawia interes publiczny. W sprawie niniejszej brak było podstaw do działania sądu z urzędu.

Okoliczność, że skarżący nie dysponował w I instancji niezbędnymi informacjami oraz związaną ze sprawą dokumentacją poprzedniego wierzyciela ( k – 100 ), jednoznacznie wskazuje na to, że nie był w stanie wykazać swoich twierdzeń wskutek zaniedbania w przygotowaniu materiału dowodowego na etapie merytorycznego sądowego postępowania przed sądem meriti. Nie został wykazane, by skarżący obiektywnie nie mógł prawidłowo wykazać swojego żądania w zakresie zaskarżonym apelacją. Niewątpliwie za takie nie może być uznana „ K. ość pozyskania niezbędnych informacji oraz dokumentacji dla poparcia zawartych w pozwie twierdzeń ” ( k – 100 verte ).

W ocenie Sądu Okręgowego, pozostałe podniesione w apelacji zarzuty mają charakter czysto polemiczny i sprowadzają się do negowania właściwej oceny i ustaleń Sądu meriti, przeciwstawiając im własne oceny i wnioski, które w żadnym razie nie mogą podważyć trafności rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego.

Z uwagi na powyższe - na podstawie art. 385 k.p.c. oddalono apelację jako bezzasadną.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. oraz art. 108 § 1 k.p.c., zasądzając od powoda na rzecz pozwanego kwotę 300 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego, przy zastosowaniu § 6 pkt 3 i § 12 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu .

SSO Krystyna Hadryś