Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 czerwca 2015 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Damian Czajka

Protokolant: Karolina Nesterewicz

po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2015 roku w Kłodzku

na rozprawie

sprawy z powództwa B. J. (1)

przeciwko (...), a.s. w P. (Czechy)

o zapłatę 10.337,50 zł

I.  zasądza od strony pozwanej (...), a.s. w P. (Czechy) na rzecz powódki B. J. (1) kwotę 9.437,50 zł (dziewięć tysięcy czterysta trzydzieści siedem złotych 50/100) z odsetkami ustawowymi od dnia 10 maja 2013r. od kwoty 5.500 zł oraz od dnia 13 czerwca 2013r. od kwoty 3.937,50 zł;

II.  dalej idące powództwo oddala;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 3.539,01 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;

IV.  zwraca powódce kwotę 144,99 zł tytułem nadpłaconej opłaty i niewykorzystanej części zaliczki.

Sygnatura akt I C 1217/14

UZASADNIENIE

Powódka B. J. (1) wniosła o zasądzenie od strony pozwanej U. P. a.s. w P. kwoty 6400 zł, tytułem odszkodowania za uszkodzony samochód marki C. (...) z o numerze rejestracyjnym (...) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10 maja 2013 roku oraz kwoty 3937,50 zł, tytułem wydatków związanych z kosztami wynajmu auta zastępczego wraz odsetkami ustawowymi od dnia 13 czerwca 2013 roku wraz z kosztami postępowania. Uzasadniając żądanie powódka wskazała, że w dniu 12 kwietnia 2013 roku na autostradzie (...) na terenie Czech doszło do kolizji, w której brał udział sprawca zdarzenia kierujący samochodem o numerze rejestracyjnym (...) (CZ) oraz samochód marki C. (...) należący do powódki wraz z przyczepą marki B. (...). Sprawca zdarzenia ubezpieczony był w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym zakładzie ubezpieczeniowym, którego korespondentem ds. roszczeń w Polsce jest U. T.. B. J. (1) zgłosiła szkodę do strony pozwanej poprzez korespondenta, który uznał swoją odpowiedzialność i na podstawie wyliczenia szkody z dnia 24 kwietnia 2013 roku wypłacił odszkodowanie za uszkodzenie samochodu w kwocie 13 800 zł, uznając wartość rynkową pojazdu na poziomie 21 900 zł, zaś wartość pozostałości na poziomie 8300 zł. Powódka prowadzi działalność gospodarczą, do wykonywania, której wykorzystywała uszkodzony pojazd wraz z przyczepą. W związku z wypadkiem zmuszona była wypożyczyć pojazd zastępczy od dnia 15 kwietnia 2013 roku do dnia 10 maja 2013 roku za co zapłaciła 7887,50 zł. Pozwany zakład uznał roszczenie w tym zakresie jedynie do kwoty 2750 zł. Jako że wypłacone odszkodowanie nie pokryło w całości kosztów związanych z uszkodzeniem pojazdu oraz wydatków poniesionych na wypożyczenie auta zastępczego B. J. (2) domaga się zapłaty dalszej kwoty 6400 zł tytułem kosztu naprawy oraz 3937,50 zł jako zwrot kosztów najmu pojazdu. Powódka zażądała zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 10 maja 2013 roku to jest od dnia wypłaty odszkodowania za uszkodzony pojazd przez stronę pozwaną, z kolei ostateczny termin wypłaty należnych powódce kosztów w wysokości 3937,50 zł upłynął w dniu 13 czerwca 2013 roku, w związku z upływem 90 dniowego terminu wyznaczonego zakładowi ubezpieczeń na ostateczne uiszczenie odszkodowania, liczonego od daty złożenia zawiadomienia o szkodzie.

Strona pozwana U. P. a.s w P. , wnosząc o oddalenie powództwa w całości potwierdziła, że postępowanie likwidacyjne w imieniu i na jej rachunek przeprowadziła (...) SA w Ł., która zaspokoiła w całości wynikające dla strony powodowej roszczenia, ze zdarzenia drogowego z dnia 12 kwietnia 2013 roku, wypłacając odszkodowanie w łącznej kwocie 13 600 zł. Pozwana zarzuciła, że nie sposób zgodzić się ze wskazaną przez powódkę wartością pojazdu przed szkodą oraz wartością pozostałości. Na podstawie oględzin uszkodzonego samochodu oraz wyliczenia kosztów jego naprawy ustalono, że przywrócenie pojazdu do stanu sprzed wypadku jest ekonomicznie nieuzasadnione. W przedmiotowej sprawie zarówno wartość samochodu, jak i wartość jego pozostałości powypadkowych została wyliczona w oparciu o ocenę w techniczną pojazdu wykonaną na podstawie systemów eksperckich służących do szacowania szkody w pojeździe. Dodatkowo, w celu ustalenia wartości pojazdu w stanie uszkodzonym został on skierowany na specjalną platformę internetową, gdzie podmioty specjalizujące się w obrocie uszkodzonymi pojazdami składają oferty ich zakupu. Wartość rynkowa pojazdu uszkodzonego została oszacowana na podstawie wspomnianych ofert. W ten sposób ustalono cenę, za którą możliwe jest samodzielne zbycie pojazdu bez korzystania z usług wyspecjalizowanego pośrednika w wysokości 12 900 zł, a więc ponad 2 razy więcej niż wskazuje powódka jako wartość pozostałości. Strona pozwana zarzuciła, że wyliczenia B. J. (1) nie zostały poparte żadnym dowodem – kosztorysu, kalkulacji naprawy, opinią rzeczoznawcy, fakturami na zakup części lub umową sprzedaży pozostałości. Strona pozwana wskazała, że naprawieniu podlega szkoda w rzeczywistej postaci, a więc powódka może domagać jedynie zwrotu tego co wydatkowała na naprawę pojazdu albo, w przypadku tzw. szkody całkowitej, różnicy pomiędzy wartością pojazdu przed wypadkiem, a faktyczną wartością pozostałości, do wysokości ubezpieczenia. Natomiast, ciężar wykazania tej okoliczności spoczywa na powódce (art. 6 k.c.). Jedynie bowiem w sytuacji, gdy uszkodzony pojazd nie został jeszcze naprawiony, ustalenie zakresu naprawy, jej kosztów, a co za tym idzie wysokości odszkodowania spoczywa na ubezpieczycielu. Strona pozwana podniosła także, że żądania powódki dotyczące refundacji kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, ponad już wypłacone kwoty, nie zasługują na uwzględnienie. Pozwany zakład ubezpieczeń uznał za zasadny czas wynajmu pojazdu zastępczego przez okres 11 dni, tj. od dnia zgłoszenia szkody (15 kwietnia 2014 roku) do dnia przekazania informacji o sposobie rozliczania szkody (25 kwietnia 2013 roku). Pozwana wskazała, że przy szkodzie całkowitej uzasadniony czas najmu to okres od dnia zniszczenia pojazdu – zgłoszenia szkody do dnia, w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż do dnia zapłaty odszkodowania. W okolicznościach sprawy powódka została poinformowana o szkodzie całkowitej 25 kwietnia 2014 roku i wtedy już mogła podjąć starania o nabycie nowego pojazdu. Mając to na uwadze oraz fakt dopłacenia odszkodowania za wynajem pojazdu za okres kolejnych czterech dni, koniecznych na podjęcie czynności związanych z zakupem pojazdu, strona pozwana wypłaciła z tego tytułu kwotę 3750 zł. Strona pozwana zarzuciła także, że powódka przed zdarzeniem wynajmowała dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej przyczepę – lawetę, nie dysponując samochodem lawetą, nie może zatem żądać kosztów najmu samochodu lawety.

Pamiętając, że pomiędzy stronami nie było sporu odnośnie zasad odpowiedzialności strony pozwanej za skutki wypadku drogowego z dnia 12 kwietnia 2013 roku, jak również odnośnie inwentaryzacji uszkodzeń samochodu dokonanych w toku postępowania likwidacyjnego przez korespondenta pozwanego zakładu ubezpieczeniowego (poza wartością części, jak też wartością pracy potrzebnej do dokonania naprawy) Sąd ustalił, ponad to:

Powódka B. J. (1) prowadzi działalność gospodarczą pod firmą P.H. U (...) w N. przy ulicy (...), zajmując się prowadzeniem sklepu motoryzacyjnego oraz całodobowej autopomocy. W ramach tej działalności zajmuje się sprowadzaniem samochodów oraz zwodzi samochody z powodu awarii. Z tej przyczyny konieczne jest wyposażenie firmy samochód typu laweta, którym był uszkodzony C. (...). Powódka posiadała jeden samochód tego typu. Współwłaścicielem samochodu był A. K., występujący przed korespondentem strony pozwanej w toku postępowania likwidacyjnego. Po niewielkich naprawach tylnych najazdów, powódka wraz z A. K., zbyła uszkodzony pojazd umową z dnia 14 sierpnia 2013 roku za kwotę 10 000 zł.

Dowód:

- odpis informacji Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalność Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej (k.14),

- zeznania powódki (k.62-63),

- umowa sprzedaży (k.69).

W na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej powódka wynajęła o firmy (...) pojazd zastępczy typu laweta marki F. (...) w okresie od 15 kwietnia 2013 roku do 10 maja 2013 roku. Z tego tytułu zmuszona była do pokrycia kosztów najmu w wysokości 7687,50 zł.

Dowód:

- umowa wypożyczenia samochodu (k.17-18),

- w oświadczeniu z dnia 3 czerwca 2013 roku (k.19),

- faktura nr (...) (k.20),

- z zeznania powódki (k.62-63).

Opiniujący w sprawie biegły sądowy rzeczoznawca samochodowy H. G. na podstawie dokumentacji zawartej w aktach sprawy oraz aktach szkodowych, na podstawie wyceny pojazdu dokonanej w systemie (...) Ekspert wg danych bazowych na dzień 1 kwietnia 2013 roku określił wartość pojazdu przed zdarzeniem na poziomie 25 000 zł, zaś wartość pojazdu po szkodzie na kwotę 5900 zł. W

Dowód:

- opinia biegłego (79-88).

Decyzją z dnia 11 czerwca 2013 roku, korespondent ds. roszczeń ubezpieczeniowych strony pozwanej – (...) SA w Ł., przyznał powódce 2750 zł tytułem zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego za okres 11 dni, to jest od dnia zgłoszenia szkody do dnia uzyskania przez poszkodowaną informacji o sposobie rozliczenia szkody.

Dowód:

- decyzja o wypłacie odszkodowania (k.21).

Sąd zważył:

Opisanym wyżej stan faktyczny sporu Sąd ustalił na podstawie przedstawionych przez strony dowodów w postaci dokumentu oraz zeznań powódki, pamiętając że poza sporem była odpowiedzialność strony pozwanej co zasady, jak również zakres uszkodzeń należącego do B. J. (1) pojazdu. Dla określenia wartości szkody w ramach tzw. szkody całkowitej obliczanej jako różnica pomiędzy wartością pojazdu przed wypadkiem, a wartością pozostałości, tj. w sposób przyjęty przez stronę pozwaną (znajdujący nota bene potwierdzenie wyliczonych kosztach naprawy przez biegłego), Sąd posłużył się opinią biegłego z zakresu rzeczoznawstwa samochodowego H. G., jako że okoliczność ta wymaga wiadomości specjalnych. Opinia została sporządzona w zakresie zlecenia, w sposób rzetelny, zaś strony procesu nie kwestionowały wyliczeń w niej zawartych. Kwestią sporną, zważywszy na stanowisko strony pozwanej był usprawiedliwiony okres wynajmu auta zastępczego, jak również zakres odszkodowania, w kontekście częściowej naprawy samochodu, jego zbycia za kwotę 10 000 zł, jak też prawidłowość sposobu wyliczenia wartości rynkowej pozostałości na podstawie ofert z platformy internetowej.

Zgodnie z artykułem 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Z powyższych granicach w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Naprawienie szkody powinno nastąpić, wg wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Wysokość odszkodowania powinna wyrównać różnicę pomiędzy obecnym stanem majątkowym poszkodowanego, a tym stanem, jaki by istniał, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę, tj. hipotetycznym. Przy stosowaniu przepisu art. 363 § 1 k.c. do wypadków komunikacyjnych należy stwierdzić, że szkoda powstaje w sferze odpowiedzialności gwarancyjnej ubezpieczyciela w tym znaczeniu, że treść świadczenia zakładu ubezpieczeniowego, wynikająca z umowy ubezpieczenia OC, nie jest stricte przewróceniem pojazdu do stanu sprzed wypadku, ale naprawieniem szkody powstałej w ogóle z majątku poszkodowanego, wywołanej uszkodzeniem lub zniszczeniem pojazdu. Szkoda powstaje w chwili wypadku komunikacyjnego i podlega naprawieniu na podstawie artykułu 436 § 2 k.c. oraz wg zasad z art. 363 k.c., a w wypadku odpowiedzialności zakładu ubezpieczeniowego – wg zasad określonych w art. 363 § 2 k.c; stąd obowiązek na naprawy szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierzają naprawić. W orzecznictwie podkreśla się, że roszczenie o świadczenie należne od zakładu ubezpieczeń w ramach ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne w niezależnie od tego, czy naprawa została dokonana. Jeśli zatem naprawa samochodu i rzeczywiste poniesione koszty z tego tytułu nie jest warunkiem koniecznym dla dochodzenia odszkodowania, to nie sposób podzielić poglądu, że koszty napraw określone przez specjalistyczny warsztat nie mogą być miernikiem dla ustalenia odszkodowania należnego poszkodowanemu i to nawet w sytuacji, gdyby ten nie dokonał naprawy samochodu (por. wyrok SO w Gdańsku z dn. 26.08.2011 r. w sprawie III Ca 473/11 LEX 1713711 oraz wyrok SO w Kaliszu II Ca 321/13 z dn. 3.10.2013 r. LEX 1716896). Podkreślić należy, że w okolicznościach sporu strona pozwana sama pierwotnie przyjęła sposób rozliczania należnego powódce odszkodowania w oparciu o kalkulację szkody całkowitej wynikającej z różnicy wartości pojazdu przed wypadkiem, a wartością pozostałości, uznając ją za uzasadnioną. Taki sposób likwidacji szkody z natury rzeczy zakłada porównywanie pewnych wartości hipotetycznych, po pierwsze, hipotetycznych kalkulacji kosztów naprawy świadczących o posłużeniu się taką właśnie metodą, następnie określeniu hipotetycznym wartości pojazdu nieuszkodzonego i pozostałości. Zdaniem Sądu, przyjęcie określonej metody likwidacji szkody, co, do której nie było sporu, musi być konsekwentne, to znaczy nie można pewnych wartości przyjmować na podstawie wyliczeń kosztorysowych, zaś innych w oparciu o zgłoszone oferty, co miało miejsce na powoływanej przez pozwany zakład ubezpieczeniowy platformie handlowej, ani też na podstawie faktycznych kosztów częściowej naprawy, z uwzględnieniem ceny uzyskanej za sprzedaż częściowo uszkodzonego samochódu. Odnosząc się do cen ofertowych powoływanych przez stronę pozwaną przy określeniu wartości pozostałości wskazać można że oferty takie składane są określonym czasie, przez ograniczoną liczbę użytkowników portalu i nie ma żadnej pewności, że oferty te są reprezentatywne dla rynku, w przeciwieństwie do ustaleń biegłego, który posługuje się wartościami uśrednionymi, sposób wypracowany przez doświadczenie i metodykę pracy biegłych. Z tych powodów Sąd nie uwzględnił wartość pozostałości podnoszonej przez pozwany zakład ubezpieczeniowy, jak również wniosków dowodowych zmierzających do szczegółowego określenia zakresu i częściowej naprawy oraz stanu pojazdu w chwili jego sprzedaży. W mając na uwadze powołano dotychczas argumentację Sąd uznał za zasadne przyznanie odszkodowania wysokość wartości określonej przez biegłego, wynikającej z różnicy pomiędzy wartością pojazdu przed wypadkiem, a wartością pozostałości, a nadto po odjęciu kwoty czas wypłaconego odszkodowania. Stosując te kryteria należne B. J. (1)odszkodowanie wynosi 5500 zł, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia przyznania z świadczenia, w tym zakresie, w błędnej wysokości.

Rozstrzygając żądanie związane ze zwrotem kosztów wynajmu auta zastępczego wskazać można, że w wyroku z dnia 8 września 2004 wyroku w sprawie IV CK 672/03 Sąd Najwyższy uznał za normalne następstwo zniszczenia pojazdu, służącego do prowadzenia działalności gospodarczej, konieczność wynajęcia pojazdu zastępczego do kontynuowania tej działalności do czasu naprawienia szkody. Poszkodowanemu przysługuje wówczas od ubezpieczyciela zwrot wydatków koniecznych, ale tylko za okres między dniem wypadku a dniem, w którym może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy niż do zapłaty odszkodowania. Z kolei w wyroku z dnia 18 marca 2003 roku (w sprawie IV CKN 1916/00) Sąd Najwyższy wskazał, że za normalne następstwo zniszczenia pojazdu służącego poszkodowanemu do prowadzenia działalności gospodarczej należy uznać konieczność czasowego wynajęcia pojazdu zastępczego w celu kontynuowania tej działalności, do momentu gdy szkoda nie została naprawiona. W przypadku likwidacji szkody w sposób, jaki miał miejsce w niniejszej sprawie, momentem naprawienia szkody jest wypłacenie odszkodowania. Od tego czasu następuje wyrównanie uszczerbku w majątku poszkodowanego, który uzyskuje środki na ewentualny zakup koniecznego środka transportu. Niewątpliwie powódka zmuszona była do najmu pojazdu zastępczego typu laweta, co wynikało z charakteru prowadzonej przez nią działalności, wymuszającej pozostawanie chociażby w gotowości świadczenia usług przewozów pojazdów uszkodzonych. Skoro odszkodowanie z tytułu uszkodzenia pojazdu wypłacone zostało w dniu 10 maja 2013 roku, to strona pozwana winna pokryć koszty najmu auta zastępczego do tej daty. Prezentowane przez nią hipotetyczne wyliczenia czasu wystarczającego na nabycie pojazdu i to od daty dowolnie określonej, to jest powzięcia informacji o sposobie rozliczenia szkody nie znajdują żadnych podstaw. Mając to na uwadze Sąd zasądził od pozwanego zakładu ubezpieczeniowego na rzecz powódki w dalszą kwotę 3937,50 zł tytułem kosztów wynajmu auta zastępczego, z odsetkami ustawowymi od daty wymagalności przypadającej na koniec okresu 90 dni, przyznanego zakładowi ubezpieczeń na wypłacenie należnego świadczenia.

W pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił.

O kosztach postępowania orzeczono po myśli artykułu 100 zd. 2 k.p.c.