Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2013 r. w Lublinie

sprawy R. F.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o ustalenie podstawy wymiaru składek

na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału
w R.

od wyroku Sądu Okręgowego w Radomiu

z dnia 18 lutego 2013 r. sygn. akt VI U 1442/12

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 320/13

UZASADNIENIE

R. F. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. z dnia 12 września 2012 roku podwyższającej stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe za okres od kwietnia 2012 roku do marca 2013 roku o 50%. W uzasadnieniu wskazał, iż we wskazanym okresie zaniżono stopę procentową składek
i opłacono je w uprzednio obowiązującej wysokości, po czym dokonano korekty błędnych deklaracji.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o oddalenie odwołania.

Wyrokiem z dnia 18 lutego 2013 r. Sąd Okręgowy w Radomiu zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe (...) R. F. w M. nie ma obowiązku opłacania podwyższonej o 50% składki na ubezpieczenie wypadkowe za okres od 1 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r.

Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z przepisem art. 28 ustawy z 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 roku Nr 167 poz. 1322 ze zm.) stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych wynosi 50 % najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności, zgodnie z zasadami określonymi w art. 30 (ust. 1). Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych ustala Zakład jako iloczyn stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe określonej dla grupy działalności, do której należy płatnik składek, i wskaźnika korygującego ustalonego dla płatnika składek, z zastrzeżeniem art. 33 (ust. 2). Liczbę ubezpieczonych, o których mowa w ust. 1 i 2, ustala się jako iloraz sumy ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesięcy poprzedniego roku kalendarzowego i liczby miesięcy, przez które płatnik składek był w poprzednim roku kalendarzowym zgłoszony w Zakładzie co najmniej 1 dzień (ust. 3). Jeżeli płatnik składek zgłaszany jest w Zakładzie w okresie od dnia 1 stycznia danego roku do dnia 31 marca następnego roku, liczbę ubezpieczonych, o których mowa w ust. 3, ustala się w oparciu o liczbę ubezpieczonych podlegających zgłoszeniu do ubezpieczenia wypadkowego w miesiącu kalendarzowym, od którego płatnik składek został zgłoszony w Zakładzie (ust. 4).

Sąd Okręgowy podkreślił, że dla odwołującego się stopa procentowa na ubezpieczenie wypadkowe zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 roku (Dz. U. Nr 200, poz. 1692 ze zm.) w sprawie zróżnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków, ustalona na dany rok składkowy od 1 kwietnia 2012 roku do 31 marca 2013 roku wynosi 3,86%, zaś 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na rok składkowy od 1 kwietnia 2012 roku do 31 marca 2013 roku wynosi 1,93% i taka stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe obciąża odwołującego się.

Jak wynika z ustaleń Sądu Okręgowego skarżący podał stopę procentową wynoszącą 1%, a obowiązującą w okresie od 1 kwietnia 2011 roku do 31 marca 2012 roku, podając jednocześnie wszystkie inne informacje w sposób prawidłowy. Okoliczności te są między stronami bezsporne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. w dniu 12 września 2012 roku wydał decyzję podwyższającą o 50% stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe tj. do wysokości 2,90% za okres od 1 kwietnia 2012 roku do 31 marca 2013 roku na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

W ocenie Sądu Okręgowego powołana przez organ rentowy podstawa prawna decyzji nie może mieć zastosowania w niniejszej sprawie. Zgodnie z art. 34 ust. 1 w/w ustawy, jeżeli płatnik składek nie przekaże danych lub przekaże nieprawdziwe dane, o których mowa w art. 31, co spowoduje zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, zakład ustala, w drodze decyzji, stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości 150% stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych. Płatnik składek jest zobowiązany opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę.

Zdaniem Sądu Okręgowego z powyższego wynika, że zgodnie z treścią art. 34 ust. 1 powołanej wyżej ustawy podwyższenie stopy procentowej możliwe jest jedynie w przypadku nieprzekazania danych, lub przekazania nieprawdziwych danych, o których mowa w art. 31 ustawy. W niniejszej sprawie nie miało to miejsca. Organ rentowy nie zarzuca odwołującemu się, że nie przekazał danych, o których mowa w powołanym art. 31 ustawy wypadkowej, ani też, że przekazał nieprawdziwe dane dotyczące ilości zatrudnionych osób bądź rodzaju działalności. Pełnomocnik wnioskodawcy przyznał, iż błędnie wskazał wysokość stopy procentowej. W tych okolicznościach organ rentowy nie miał podstaw prawnych do zwiększenia wysokości stopy procentowej. Mógł, co najwyżej wydać decyzję zobowiązującą do wyrównania składki.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. zaskarżając wyrok w całości.

Wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego art. 34 ust. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1322 ze zm.) przez przyjęcie, że Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe (...) R. F. nie ma obowiązku opłacania podwyższonej o 50% składki na ubezpieczenie wypadkowe za okres od 1 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r.

Wskazując na powyższy zarzut organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie, że wnioskodawca jest zobowiązany do opłacania podwyższonej o 50% składki na ubezpieczenie wypadkowe za okres od 1 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r. ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Radomiu.

W uzasadnieniu apelacji organ rentowy podniósł, że w odniesieniu do wnioskodawcy wystąpił warunek nieprawidłowego ustalenia przez niego liczby ubezpieczonych, gdyż to płatnik zobowiązany jest do ustalenia stopy procentowej.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy wydał prawidłowe, odpowiadające prawu rozstrzygnięcie.

Zwrócić jednak należy uwagę, że art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn. Dz. U. Nr 167 z 2009 r., poz. 1322 ze zm.) dotyczy płatników zgłaszających do ubezpieczenia co najmniej 10 ubezpieczonych. Zobowiązani są oni do przekazywania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych danych służących do ustalenia kategorii ryzyka dla swojej grupy działalności oraz wskaźnika korygującego. Nieprzekazanie przez tych płatników powyższych danych lub przekazanie nieprawidłowych danych o jakich mowa w art. 31 ustawy wypadkowej i spowodowanie wskutek tego zaniżenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe skutkuje sankcją w postaci ustalenia przez ZUS stopy procentowej składki za cały rok w wysokości 150% stopy procentowej określonej na podstawie prawidłowych danych. W sprawie niniejszej płatnik składek zgłosił do ZUS mniej niż 9 ubezpieczonych, a więc będzie tu miał zastosowania art. 34 ust 3 ustawy wypadkowej i naruszenie tego artykułu zarzuca apelujący. Dla płatników zgłaszających mniej niż 9 ubezpieczonych ZUS nie ustala indywidualnej stopy procentowej składki, płatnicy ci określają ją sami, według zasad wynikających z art. 28 ust. 1 lub art. 33 ust. 1 i 2. Dla ustalenia stopy procentowej składki konieczne jest więc określenie liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego, gdyż wnioskodawca należy do tej kategorii płatników, o jakich mowa w art. 28 ust. 1 ustawy wypadkowej.

Z bezspornego stanu faktycznego niniejszej sprawy wynika, że wnioskodawca zgłosił do ZUS mniej niż 9 ubezpieczonych, a więc nie może być mowy o nieprawidłowo ustalonej liczbie ubezpieczonych. Przyznał to również ZUS w zaskarżonej decyzji, wskazując, że na podstawie dokumentów ubezpieczeniowych znajdujących się w systemie informatycznym ZUS ustalono, że płatnik składek w 2011 r. zgłaszał do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zastosować sankcję określoną w art. 34 ust. 1 w związku z art. 34 ust. 3 ustawy wypadkowej wobec płatników zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych tylko wówczas, gdy nieprawidłowo ustalili liczbę ubezpieczonych, tj. niewłaściwie zastosowali art. 28 ust. 3 ustawy, a rezultatem tej nieprawidłowości było zaniżenie stopy procentowej składki.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 4 lutego 2011 r., II UZP 1/11, OSNP 2012/7-8/102 podkreślił, że „pomiędzy nieprawidłowym ustaleniem liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego a zaniżeniem stopy procentowej składki musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy.

Ustawa wiąże bowiem sankcję z ust. 1 powołanego artykułu tylko z tak oznaczoną przyczyną zaniżenia składki na przedmiotowe ubezpieczenie, a nie z każdym przypadkiem jej niewłaściwego obliczenia. Przekazywanie przez płatnika do ZUS składki w wysokości niższej od wymaganej, jeśli wynika ono z innych powodów (np. matematycznej pomyłki w wyliczeniu kwoty składki, wadliwego przeimportowania danych do programu komputerowego) nie wyczerpuje hipotezy normy art. 34 ust. 3 w związku z ust. 1 i nie implikuje skutku objętego jej dyspozycją”.

Pogląd ten Sąd Apelacyjny w całości podziela.

Jak wyjaśniła główna księgowa firmy, zaniżone stopy procentowe podała wskutek swojej pomyłki. Prawidłowo podała do ZUS liczbę osób ubezpieczonych. Dlatego nie można tu mówić o związku przyczynowo-skutkowym.

Sąd Okręgowy wydając wyrok w niniejszej sprawie nie naruszył przepisów prawa materialnego wskazanych w apelacji.

W związku z powyższych Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.