Pełny tekst orzeczenia

224/3/B/2014

POSTANOWIENIE
z dnia 9 czerwca 2014 r.
Sygn. akt Ts 178/13

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Leon Kieres – przewodniczący
Stanisław Biernat – sprawozdawca
Marek Zubik,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 marca 2014 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej D.D.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 13 czerwca 2013 r. (data nadania) D.D. (dalej: skarżący) wystąpił o zbadanie zgodności art. 7674 § 1 w zw. z art. 394 § 1 w zw. z art. 13 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) z art. 45 ust. 1, art. 78 i art. 176 ust. 1 Konstytucji.
Postanowieniem z 4 marca 2014 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu wniesionej skardze, stwierdziwszy, że nie spełnia ona przesłanki określonej w art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Trybunał ustalił, że norma prawna, którą skarżący wywiódł łącznie z art. 7674 § 1, art. 394 § 1 i art. 13 § 2 k.p.c., nie była podstawą ostatecznego orzeczenia wydanego w jego sprawie. Trybunał zaznaczył przy tym, że skarżący sformułował zarzut zbyt ogólnie, przez co zarzut ten abstrahował od orzeczenia, z którym skarżący wiązał naruszenie swoich praw, tj. postanowienia sądu oddalającego skargę na czynność komornika polegającą na niezawiadomieniu skarżącego o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Niezależnie od wyżej wskazanej podstawy odmowy, Trybunał ocenił zarzuty skargi jako oczywiście bezzasadne (art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK). Trybunał uznał za chybione argumenty skarżącego mające wykazać naruszenie przysługującego mu prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji), ponieważ skarżący skutecznie wniósł skargę na bezczynność komornika (która jednak została merytorycznie rozpoznana niekorzystnie dla niego). Podobnie Trybunał ocenił postawiony w skardze zarzut naruszenia „prawa do środka zaskarżenia”, które skarżący wywiódł z art. 78 Konstytucji. Zdaniem Trybunału skarżący pominął to, że postanowienie, z którym wiąże naruszenie, nie zostało wydane w toku instancji, o którym mowa w przywołanym przepisie Konstytucji. Trybunał stwierdził też, że zasady dwuinstancyjnego postępowania sądowego nie można odnosić do postępowania egzekucyjnego, jak uczynił to skarżący. Sformułowany przez skarżącego zarzut naruszenia art. 176 ust. 1 Konstytucji nie zasługiwał na uwzględnienie, skoro Trybunał uprzednio stwierdził oczywistą bezzasadność zarzutów opartych na art. 45 ust. 1 oraz art. 78 Konstytucji.
W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący podnosi, że kwestionował zgodność art. 394 § 1 k.p.c. z art. 45 ust. 1, art.78 i art. 176 ust. 1 Konstytucji w zakresie, w jakim zamyka on drogę do zaskarżenia postanowienia sądu merytorycznie rozstrzygającego skargę na bezczynność komornika. Tym samym „określił przepis prawa, w stosunku do którego domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją, czyniąc (…) zadość wymaganiom formalnym formułowanym w art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK”. Skarżący twierdzi też, że art. 7674 § 1 w zw. z art. 394 § 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. „nie były w takim ujęciu przywołane w skardze”. Ponadto skarżący ponownie zaznacza, że łączy naruszenie swoich konstytucyjnych praw z wydanym w jego sprawie postanowieniem Sądu Okręgowego we Wrocławiu – Wydział II Cywilny Odwoławczy z 21 grudnia 2012 r. (sygn. akt II Cz 1836/12), w którym sąd odrzucił zażalenie skarżącego na postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia – Wydział I Cywilny z 13 lipca 2012 r. (sygn. akt I Co 325/12). Zdaniem skarżącego postanowienie z 13 lipca 2012 r. było „postanowieniem sądu I instancji kończącym postępowanie w sprawie”, czego nie uwzględniły sądy rozpatrujące zażalenie na to postanowienie i w konsekwencji „naruszyły (…) konstytucyjne prawa skarżącego”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w zw. z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b in fine w zw. z art. 36 ust. 6 i 7 ustawy o TK). Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał bada przede wszystkim, czy w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego kwestionowane postanowienie jest prawidłowe, a argumenty przytoczone w zażaleniu nie podważają ustaleń przedstawionych w tym orzeczeniu i dlatego nie zasługują na uwzględnienie.
W zażaleniu skarżący podnosi, że źródło naruszenia swoich praw upatrywał wyłącznie w art. 394 § 1 k.p.c., a nie – jak uznał Trybunał w zaskarżonym postanowieniu – w „art. 7674 § 1 w zw. z art. 394 § 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.”.
Trybunał zwraca jednak uwagę na to, że we wniesionej skardze skarżący wprost przywołał art. 7674 § 1 k.p.c. Ze skargi wynika jednoznacznie, że „zdaniem skarżącego art. 7674 § 1 [k.p.c.] jest niezgodny z Konstytucją w zakresie, w jakim nie przewiduje możliwości wniesienia zażalenia od każdego postanowienia sądu wydanego w następstwie rozpoznania skargi na czynności komornika”.
Trybunał ponownie przypomina, że zarzut skarżącego powinien być ograniczony do przepisu (normy prawnej), który był podstawą ostatecznego orzeczenia wydanego w jego sprawie (art. 79 ust. 1 Konstytucji w zw. z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK). Tymczasem we wniesionej skardze zarzut skarżącego był ujęty szerzej, nie miał więc związku ze sprawą skarżącego, co wyraźnie zaznaczył Trybunał w postanowieniu o odmowie nadania dalszego biegu. Skarżący kwestionował bowiem brak zaskarżenia postanowienia oddalającego skargę na (bez)czynność komornika niezależnie od tego, czy jest postanowieniem, o którym mowa w art. 394 § 1 in principio w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
Trybunał zauważa też, że art. 394 § 1 k.p.c. dotyczy przede wszystkim postępowania rozpoznawczego, a w odniesieniu do postępowania egzekucyjnego jest stosowany odpowiednio (art. 13 § 2 k.p.c.). Skarżący powinien był zatem, w ocenie Trybunału, formułować zarzut zamknięcia drogi do zaskarżenia postanowienia sądu merytorycznie rozstrzygającego skargę na bezczynność komornika wobec przepisów zawartych w części trzeciej kodeksu postępowania cywilnego, a nie wobec art. 394 § 1 k.p.c.
W związku z powyższym Trybunał ponownie stwierdza, że wniesiona skarga nie spełniała przesłanki określonej w art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, co zasadnie przemawiało za odmową nadania jej dalszego biegu (art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK).
W zażaleniu skarżący podnosi, że „postępowanie wszczęte na skutek skargi na bezczynność komornika jest postępowaniem odrębnym w stosunku do samego postępowania egzekucyjnego, dlatego też postanowienie sądu oddalające skargę na tę bezczynność jest postanowieniem sądu I instancji kończącym postępowanie w sprawie”. Skarżący podkreśla przy tym, że orzekające w jego sprawie sądy, „oddal[iwszy] jego zażalenie na postanowienie o oddaleniu skargi na bezczynność komornika jako niezaskarżalne (…) naruszyły (…) [przysługujące mu] konstytucyjne prawa (…)”.
Trybunał przypomina jednak, że w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji w postępowaniu skargowym niedopuszczalne jest kwestionowanie aktów stosowania prawa, choćby doprowadziły one do skutku niepożądanego przez skarżącego. Przedmiotem skargi może być bowiem wyłącznie akt stanowienia prawa, na podstawie którego wydano ostateczne orzeczenie o prawach lub wolnościach albo o obowiązkach określonych w Konstytucji. Tymczasem wydaje się, że w zażaleniu skarżący wiąże naruszenie swoich praw nie z przepisami wskazanymi w skardze, lecz z orzeczeniami Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu i Sądu Okręgowego we Wrocławiu, które odmiennie od skarżącego oceniły to, czy na wydane w jego sprawie postanowienie o oddaleniu skargi na bezczynność komornika przysługiwało zażalenie. Tak postawiony zarzut również nie uzasadniałby jednak nadania skardze dalszego biegu (art. 79 ust. 1 Konstytucji w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).

W związku z powyższym Trybunał Konstytucyjny postanowił jak na wstępie.