Ts 205/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Pełny tekst orzeczenia
160/2/B/2014
POSTANOWIENIE
z dnia 15 kwietnia 2014 r.
Sygn. akt Ts 205/13
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Teresa Liszcz – przewodnicząca
Stanisław Rymar – sprawozdawca
Leon Kieres,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 listopada 2013 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej J.B.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 15 lipca 2013 r. J.B. (dalej: skarżący) wystąpił o zbadanie zgodności: po pierwsze, § 23 ust. 2 i § 43 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 1998 r. w sprawie komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli i trybu postępowania dyscyplinarnego (Dz. U. Nr 15, poz. 64; dalej: rozporządzenie w sprawie komisji dyscyplinarnych) z art. 42 ust. 2 zdanie pierwsze Konstytucji; po drugie, § 23 ust. 5 rozporządzenia w sprawie komisji dyscyplinarnych z art. 78 Konstytucji; po trzecie, art. 85 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zm.; dalej: Karta Nauczyciela) z art. 78 zdanie drugie Konstytucji; po czwarte, art. 77 ust. 5a zdanie pierwsze Karty Nauczyciela w związku z art. 378 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) z art. 42 ust. 2 zdanie drugie oraz art. 78 zdanie drugie w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji.
Zdaniem skarżącego przepisy zakwestionowanego rozporządzenia w sprawie komisji dyscyplinarnych, które pozwalają na rozstrzyganie w sprawie zawieszenia nauczyciela w pełnieniu obowiązków na posiedzeniach niejawnych, naruszają konstytucyjne prawo do obrony, gdyż uniemożliwiają nauczycielowi, którego dotyczy postępowanie, bycie wysłuchanym. Skarżący stwierdził też, że umożliwienie zaskarżenia postanowienia komisji dyscyplinarnej organowi, który wydał decyzję uchyloną przez tę komisję, narusza art. 78 Konstytucji. Wprowadza bowiem wyjątek od zasady, zgodnie z którą prawo zaskarżenia orzeczenia przysługuje tylko stronom postępowania. Skarżący zarzucił także, że art. 85 Karty Nauczyciela jest niezgodny z art. 78 zdanie drugie Konstytucji, gdyż upoważnia ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do uregulowania w rozporządzeniu kwestii, które powinny być uregulowane w ustawie. W konsekwencji w rozporządzeniu uregulowana jest między innymi możliwość zaskarżenia decyzji w sprawie zawieszenia nauczyciela, wydanej przez komisję dyscyplinarną pierwszej instancji, której to możliwości nie przewiduje ustawa. Ponadto skarżący zaznaczył, że stosowanie do postępowania dyscyplinarnego przepisów procedury cywilnej, nie zaś karnej, naruszyło w jego sprawie zakaz reformationis in peius, gdyż pozwoliło sądowi apelacyjnemu na zmianę podstawy prawnej zawieszenia go w pełnieniu obowiązków.
Postanowieniem z 26 listopada 2013 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał stwierdził, że skarżący nie uprawdopodobnił naruszenia swoich konstytucyjnych wolności i praw, a sformułowane przez niego zarzuty są oczywiście bezzasadne. Trybunał podkreślił, że wynikające z art. 42 Konstytucji gwarancje procesowe znajdują zastosowanie w postępowaniu dyscyplinarnym jedynie odpowiednio oraz że rozstrzyganie o zawieszeniu nauczyciela w pełnieniu obowiązków nie jest orzekaniem co do meritum odpowiedzialności dyscyplinarnej, lecz jedynie co do zastosowania swoistego środka zabezpieczającego w trakcie trwania tego postępowania. Za oczywiście bezzasadne Trybunał uznał więc twierdzenie skarżącego, że przepisy przewidujące orzekanie o zastosowaniu tego środka na posiedzeniu niejawnym naruszają prawo skarżącego do obrony. W ocenie Trybunału skarżący bezzasadnie twierdzi również, że umożliwienie złożenia zażalenia na decyzję komisji dyscyplinarnej pierwszego stopnia organowi, który wydał rozstrzygnięcie zaskarżone do tej komisji, stanowi niedopuszczalny wyjątek od zasady zaskarżania decyzji i orzeczeń wydanych w pierwszej instancji wyłącznie przez strony postępowania. Jak Trybunał zaznaczył, to że art. 78 Konstytucji gwarantuje prawo zaskarżania rozstrzygnięć stronom postępowania, nie oznacza, iż tego uprawnienia nie można rozszerzyć na inne podmioty. W odniesieniu do zarzutu niezgodności art. 85 Karty Nauczyciela z art. 78 Konstytucji Trybunał stwierdził, że skarżący niesłusznie wiąże sformułowane przez siebie zarzuty z zakwestionowanym przepisem. Zarzucając, że uregulowanie trybu zaskarżenia decyzji o zawieszeniu nauczyciela w rozporządzeniu, a nie ustawie jest nieprawidłowe, skarżący nie wskazał bowiem jako przedmiotu kontroli ani art. 83 Karty Nauczyciela (który reguluje tryb wydania takiej decyzji, ale pomija kwestię możliwości jej zaskarżenia), ani § 23 rozporządzenia w sprawie komisji dyscyplinarnych (który dotyczy zaskarżenia takiej decyzji). Skarżący zakwestionował jedynie art. 85 Karty Nauczyciela, który samodzielnie nie dotyczy istoty sformułowanego przez niego zarzutu. Ponadto Trybunał stwierdził, że skarżący nie uprawdopodobnił naruszenia wobec niego art. 42 ust. 2 zdanie drugie oraz art. 78 zdanie drugie w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji w zakresie, w jakim przepisy te – jego zdaniem – gwarantują przestrzeganie zakazu reformationis in peius. Naruszenie tego zakazu skarżący wiąże bowiem z wyrokiem, którym utrzymano w mocy wcześniejszą decyzję wydaną wobec niego, a więc z wyrokiem, który nie doprowadził do pogorszenia jego sytuacji prawnej.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł pełnomocnik skarżącego. Jego zdaniem Trybunał nieprawidłowo przyjął, że skarżący nie uprawdopodobnił naruszenia swoich konstytucyjnych praw i wolności. W przekonaniu pełnomocnika, ze względu na dotkliwość, z jaką wiąże się zawieszenie nauczyciela w pełnieniu obowiązków, rozstrzyganie zastosowaniu tego środka powinno odbywać się przy udziale obwinionego nauczyciela. Zdaniem pełnomocnika możliwość przedstawienia swojego stanowiska na piśmie nie gwarantuje nauczycielowi w wystarczającym stopniu prawa do bycia wysłuchanym. Pełnomocnik skarżącego wskazał również, że w wypadku innych grup zawodowych – na przykład sędziów – orzekanie o zawieszeniu w czynnościach służbowych odbywa się po wysłuchaniu osoby obwinionej. Zaznaczył również, że wcześniejsze orzeczenia przywołane przez Trybunał w zakwestionowanym postanowieniu nie dotyczyły prawa do obrony, lecz innych fragmentów art. 42 Konstytucji. Pełnomocnik skarżącego podkreślił również, że przyznanie dyrektorowi szkoły, który wydał decyzję o zawieszeniu nauczyciela w pełnieniu obowiązków, prawa do zaskarżenia rozstrzygnięcia o uchyleniu tej decyzji jest wyjątkiem, o którym mowa w art. 78 Konstytucji. Prawo do zaskarżenia decyzji wydanej w pierwszej instancji, gwarantowane w tym przepisie, obejmuje bowiem również prawo do jej niezaskarżenia, a tym samym daje stronie autonomię w zakresie tego, czy decyzja zostanie zaskarżona czy też nie. Umożliwienie zaskarżenia decyzji innemu podmiotowi jest natomiast wkroczeniem w sferę tej autonomii. Ponadto pełnomocnik skarżącego stwierdził, że sformułowany w skardze zarzut nieprawidłowości uregulowania trybu zaskarżenia decyzji o zawieszeniu nauczyciela wiąże się z art. 85, a nie z art. 83 Karty Nauczyciela. Drugi z wymienionych przepisów reguluje bowiem tylko materialne przesłanki wydania takiej decyzji, nie zaś tryb jej wydania.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy w wydanym postanowieniu prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że Trybunał Konstytucyjny analizuje te zarzuty sformułowane w zażaleniu, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego postanowienia, i do tego ogranicza rozpoznanie tego środka odwoławczego.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego w rozpatrywanym zażaleniu skarżący nie przedstawił żadnych argumentów, które podałyby w wątpliwość przesłanki odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej wskazane w postanowieniu z 26 listopada 2013 r. Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Trybunał słusznie stwierdził w szczególności, że zarzuty skarżącego dotyczące niezgodności § 23 ust. 2 i § 43 ust. 2 rozporządzenia w sprawie komisji dyscyplinarnych z art. 42 ust. 2 zdanie pierwsze Konstytucji są oczywiście bezzasadne. Jak prawidłowo zaznaczył Trybunał, charakter postępowania dyscyplinarnego oraz to, że orzekanie o zawieszeniu nauczyciela w pełnieniu obowiązków nie jest rozstrzyganiem co do meritum odpowiedzialności dyscyplinarnej, umożliwiają ograniczenie niektórych uprawnień procesowych strony w procedurze rozpoznawania środków odwoławczych od decyzji o zawieszeniu nauczyciela. Pozwalają w szczególności na to, aby prawo skarżącego do obrony było realizowane w innych formach niż obecność na posiedzeniu, na którym rozpoznawane jest odwołanie od takiej decyzji (m.in. przez przedstawienie swojego stanowiska na piśmie). Nieprzekonujące jest przy tym odwołanie się przez skarżącego do przykładu postępowania dyscyplinarnego w sprawie sędziów. Po pierwsze, fakt, że ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 427, ze zm.) reguluje kwestię zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych inaczej niż czynią to w stosunku do nauczycieli Karta Nauczyciela i rozporządzenie w sprawie komisji dyscyplinarnych, nie stanowi dowodu na niekonstytucyjność którejś z tych regulacji. Po drugie zaś, ze względu na szczególny charakter postępowania dyscyplinarnego wobec sędziów (którego celem jest zapewnienie nie tylko prawidłowego wykonywania tego zawodu, ale również gwarancji niezawisłości sędziów i niezależności sądów) nie sposób przenosić regulacji związanych ze statusem sędziego na inne zawody mające odrębne tryby postępowania dyscyplinarnego. Niezasadny jest również zarzut, jakoby, odwołując się w zaskarżonym postanowieniu do swojego wcześniejszego orzecznictwa dotyczącego odpowiedniego stosowania gwarancji procesowych charakterystycznych dla postępowania karnego w postępowaniu dyscyplinarnym, Trybunał wskazał na wyroki, które nie dotyczą kwestii zgodności zaskarżonych przepisów z art. 42 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji. Trybunał wyraźnie zwrócił bowiem uwagę na poglądy dotyczące ogólnie uprawnień gwarancyjnych wynikających z Konstytucji. Następnie odniósł się do meritum zarzutów skarżącego, powiązanych przez niego z art. 42 ust. 2 zdanie pierwsze Konstytucji. Trybunał prawidłowo stwierdził więc istnienie przesłanek odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu w zakresie badania zgodności § 23 ust. 2 i § 43 ust. 2 rozporządzenia w sprawie komisji dyscyplinarnych z art. 42 ust. 2 zdanie pierwsze Konstytucji.
Nie znajduje uzasadnienia również twierdzenie skarżącego, że § 23 ust. 5 rozporządzenia w spawie komisji dyscyplinarnych, przyznając prawo zaskarżenia rozstrzygnięcia komisji dyscyplinarnej organowi, który wydał decyzję uchyloną przez tę komisję, narusza art. 78 Konstytucji. Jak bowiem prawidłowo wskazał Trybunał w postanowieniu z 26 listopada 2013 r., art. 78 Konstytucji przyznaje stronie postępowania prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji. Z przepisu tego nie wynika natomiast prawo do tego, aby żaden inny podmiot nie zaskarżył takiej decyzji. O ile więc – jak słusznie zauważa skarżący – strona może zrezygnować z zaskarżenia rozstrzygnięcia wydanego w jej sprawie, o tyle na podstawie art. 78 Konstytucji nie ma ona prawa oczekiwać, że nie uczyni tego inny podmiot. Trybunał trafnie stwierdził więc, że również w zakresie badania zgodności § 23 ust. 5 rozporządzenia w sprawie komisji dyscyplinarnych z art. 78 Konstytucji skarga konstytucyjna jest oczywiście bezzasadna.
Trybunał prawidłowo uznał również, że w zakresie badania zgodności art. 85 Karty Nauczyciela z art. 78 zdanie drugie Konstytucji skarżący niesłusznie wiąże sformułowane zarzuty z zakwestionowanym przepisem. Jak trafnie wskazał Trybunał, tryb wydania decyzji o zwieszeniu nauczyciela w pełnieniu obowiązków oraz tryb jej zaskarżenia zostały uregulowane w art. 83 Karty Nauczyciela oraz § 23 rozporządzenia w sprawie komisji dyscyplinarnych. Ewentualne zarzuty dotyczące braków regulacji ustawowej w tym zakresie lub wkroczenia rozporządzenia w sferę zastrzeżoną dla ustawy powinny więc zostać przez skarżącego powiązane nie tylko z art. 85 Karty Nauczyciela, ale również z tymi przepisami. Zarzut naruszenia praw skarżącego przez sam art. 85 Karty Nauczyciela jest natomiast oczywiście bezzasadny.
Ponadto Trybunał zauważa, że w rozpatrywanym zażaleniu skarżący w żaden sposób nie odniósł się do – przedstawionych w postanowieniu z 26 listopada 2013 r. – podstaw odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu w zakresie badania zgodności art. 77 ust. 5a zdanie pierwsze Karty Nauczyciela w związku z art. 378 § 1 k.p.c. z art. 42 ust. 2 zdanie drugie oraz art. 78 zdanie drugie w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji. Trybunał w obecnym składzie stwierdza, że również w tym zakresie zakwestionowane postanowienie jest prawidłowe.
Wziąwszy powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny nie uwzględnił zażalenia wniesionego na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
POSTANOWIENIE
z dnia 15 kwietnia 2014 r.
Sygn. akt Ts 205/13
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Teresa Liszcz – przewodnicząca
Stanisław Rymar – sprawozdawca
Leon Kieres,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 listopada 2013 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej J.B.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 15 lipca 2013 r. J.B. (dalej: skarżący) wystąpił o zbadanie zgodności: po pierwsze, § 23 ust. 2 i § 43 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 1998 r. w sprawie komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli i trybu postępowania dyscyplinarnego (Dz. U. Nr 15, poz. 64; dalej: rozporządzenie w sprawie komisji dyscyplinarnych) z art. 42 ust. 2 zdanie pierwsze Konstytucji; po drugie, § 23 ust. 5 rozporządzenia w sprawie komisji dyscyplinarnych z art. 78 Konstytucji; po trzecie, art. 85 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zm.; dalej: Karta Nauczyciela) z art. 78 zdanie drugie Konstytucji; po czwarte, art. 77 ust. 5a zdanie pierwsze Karty Nauczyciela w związku z art. 378 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) z art. 42 ust. 2 zdanie drugie oraz art. 78 zdanie drugie w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji.
Zdaniem skarżącego przepisy zakwestionowanego rozporządzenia w sprawie komisji dyscyplinarnych, które pozwalają na rozstrzyganie w sprawie zawieszenia nauczyciela w pełnieniu obowiązków na posiedzeniach niejawnych, naruszają konstytucyjne prawo do obrony, gdyż uniemożliwiają nauczycielowi, którego dotyczy postępowanie, bycie wysłuchanym. Skarżący stwierdził też, że umożliwienie zaskarżenia postanowienia komisji dyscyplinarnej organowi, który wydał decyzję uchyloną przez tę komisję, narusza art. 78 Konstytucji. Wprowadza bowiem wyjątek od zasady, zgodnie z którą prawo zaskarżenia orzeczenia przysługuje tylko stronom postępowania. Skarżący zarzucił także, że art. 85 Karty Nauczyciela jest niezgodny z art. 78 zdanie drugie Konstytucji, gdyż upoważnia ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do uregulowania w rozporządzeniu kwestii, które powinny być uregulowane w ustawie. W konsekwencji w rozporządzeniu uregulowana jest między innymi możliwość zaskarżenia decyzji w sprawie zawieszenia nauczyciela, wydanej przez komisję dyscyplinarną pierwszej instancji, której to możliwości nie przewiduje ustawa. Ponadto skarżący zaznaczył, że stosowanie do postępowania dyscyplinarnego przepisów procedury cywilnej, nie zaś karnej, naruszyło w jego sprawie zakaz reformationis in peius, gdyż pozwoliło sądowi apelacyjnemu na zmianę podstawy prawnej zawieszenia go w pełnieniu obowiązków.
Postanowieniem z 26 listopada 2013 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał stwierdził, że skarżący nie uprawdopodobnił naruszenia swoich konstytucyjnych wolności i praw, a sformułowane przez niego zarzuty są oczywiście bezzasadne. Trybunał podkreślił, że wynikające z art. 42 Konstytucji gwarancje procesowe znajdują zastosowanie w postępowaniu dyscyplinarnym jedynie odpowiednio oraz że rozstrzyganie o zawieszeniu nauczyciela w pełnieniu obowiązków nie jest orzekaniem co do meritum odpowiedzialności dyscyplinarnej, lecz jedynie co do zastosowania swoistego środka zabezpieczającego w trakcie trwania tego postępowania. Za oczywiście bezzasadne Trybunał uznał więc twierdzenie skarżącego, że przepisy przewidujące orzekanie o zastosowaniu tego środka na posiedzeniu niejawnym naruszają prawo skarżącego do obrony. W ocenie Trybunału skarżący bezzasadnie twierdzi również, że umożliwienie złożenia zażalenia na decyzję komisji dyscyplinarnej pierwszego stopnia organowi, który wydał rozstrzygnięcie zaskarżone do tej komisji, stanowi niedopuszczalny wyjątek od zasady zaskarżania decyzji i orzeczeń wydanych w pierwszej instancji wyłącznie przez strony postępowania. Jak Trybunał zaznaczył, to że art. 78 Konstytucji gwarantuje prawo zaskarżania rozstrzygnięć stronom postępowania, nie oznacza, iż tego uprawnienia nie można rozszerzyć na inne podmioty. W odniesieniu do zarzutu niezgodności art. 85 Karty Nauczyciela z art. 78 Konstytucji Trybunał stwierdził, że skarżący niesłusznie wiąże sformułowane przez siebie zarzuty z zakwestionowanym przepisem. Zarzucając, że uregulowanie trybu zaskarżenia decyzji o zawieszeniu nauczyciela w rozporządzeniu, a nie ustawie jest nieprawidłowe, skarżący nie wskazał bowiem jako przedmiotu kontroli ani art. 83 Karty Nauczyciela (który reguluje tryb wydania takiej decyzji, ale pomija kwestię możliwości jej zaskarżenia), ani § 23 rozporządzenia w sprawie komisji dyscyplinarnych (który dotyczy zaskarżenia takiej decyzji). Skarżący zakwestionował jedynie art. 85 Karty Nauczyciela, który samodzielnie nie dotyczy istoty sformułowanego przez niego zarzutu. Ponadto Trybunał stwierdził, że skarżący nie uprawdopodobnił naruszenia wobec niego art. 42 ust. 2 zdanie drugie oraz art. 78 zdanie drugie w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji w zakresie, w jakim przepisy te – jego zdaniem – gwarantują przestrzeganie zakazu reformationis in peius. Naruszenie tego zakazu skarżący wiąże bowiem z wyrokiem, którym utrzymano w mocy wcześniejszą decyzję wydaną wobec niego, a więc z wyrokiem, który nie doprowadził do pogorszenia jego sytuacji prawnej.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł pełnomocnik skarżącego. Jego zdaniem Trybunał nieprawidłowo przyjął, że skarżący nie uprawdopodobnił naruszenia swoich konstytucyjnych praw i wolności. W przekonaniu pełnomocnika, ze względu na dotkliwość, z jaką wiąże się zawieszenie nauczyciela w pełnieniu obowiązków, rozstrzyganie zastosowaniu tego środka powinno odbywać się przy udziale obwinionego nauczyciela. Zdaniem pełnomocnika możliwość przedstawienia swojego stanowiska na piśmie nie gwarantuje nauczycielowi w wystarczającym stopniu prawa do bycia wysłuchanym. Pełnomocnik skarżącego wskazał również, że w wypadku innych grup zawodowych – na przykład sędziów – orzekanie o zawieszeniu w czynnościach służbowych odbywa się po wysłuchaniu osoby obwinionej. Zaznaczył również, że wcześniejsze orzeczenia przywołane przez Trybunał w zakwestionowanym postanowieniu nie dotyczyły prawa do obrony, lecz innych fragmentów art. 42 Konstytucji. Pełnomocnik skarżącego podkreślił również, że przyznanie dyrektorowi szkoły, który wydał decyzję o zawieszeniu nauczyciela w pełnieniu obowiązków, prawa do zaskarżenia rozstrzygnięcia o uchyleniu tej decyzji jest wyjątkiem, o którym mowa w art. 78 Konstytucji. Prawo do zaskarżenia decyzji wydanej w pierwszej instancji, gwarantowane w tym przepisie, obejmuje bowiem również prawo do jej niezaskarżenia, a tym samym daje stronie autonomię w zakresie tego, czy decyzja zostanie zaskarżona czy też nie. Umożliwienie zaskarżenia decyzji innemu podmiotowi jest natomiast wkroczeniem w sferę tej autonomii. Ponadto pełnomocnik skarżącego stwierdził, że sformułowany w skardze zarzut nieprawidłowości uregulowania trybu zaskarżenia decyzji o zawieszeniu nauczyciela wiąże się z art. 85, a nie z art. 83 Karty Nauczyciela. Drugi z wymienionych przepisów reguluje bowiem tylko materialne przesłanki wydania takiej decyzji, nie zaś tryb jej wydania.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy w wydanym postanowieniu prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że Trybunał Konstytucyjny analizuje te zarzuty sformułowane w zażaleniu, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego postanowienia, i do tego ogranicza rozpoznanie tego środka odwoławczego.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego w rozpatrywanym zażaleniu skarżący nie przedstawił żadnych argumentów, które podałyby w wątpliwość przesłanki odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej wskazane w postanowieniu z 26 listopada 2013 r. Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Trybunał słusznie stwierdził w szczególności, że zarzuty skarżącego dotyczące niezgodności § 23 ust. 2 i § 43 ust. 2 rozporządzenia w sprawie komisji dyscyplinarnych z art. 42 ust. 2 zdanie pierwsze Konstytucji są oczywiście bezzasadne. Jak prawidłowo zaznaczył Trybunał, charakter postępowania dyscyplinarnego oraz to, że orzekanie o zawieszeniu nauczyciela w pełnieniu obowiązków nie jest rozstrzyganiem co do meritum odpowiedzialności dyscyplinarnej, umożliwiają ograniczenie niektórych uprawnień procesowych strony w procedurze rozpoznawania środków odwoławczych od decyzji o zawieszeniu nauczyciela. Pozwalają w szczególności na to, aby prawo skarżącego do obrony było realizowane w innych formach niż obecność na posiedzeniu, na którym rozpoznawane jest odwołanie od takiej decyzji (m.in. przez przedstawienie swojego stanowiska na piśmie). Nieprzekonujące jest przy tym odwołanie się przez skarżącego do przykładu postępowania dyscyplinarnego w sprawie sędziów. Po pierwsze, fakt, że ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 427, ze zm.) reguluje kwestię zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych inaczej niż czynią to w stosunku do nauczycieli Karta Nauczyciela i rozporządzenie w sprawie komisji dyscyplinarnych, nie stanowi dowodu na niekonstytucyjność którejś z tych regulacji. Po drugie zaś, ze względu na szczególny charakter postępowania dyscyplinarnego wobec sędziów (którego celem jest zapewnienie nie tylko prawidłowego wykonywania tego zawodu, ale również gwarancji niezawisłości sędziów i niezależności sądów) nie sposób przenosić regulacji związanych ze statusem sędziego na inne zawody mające odrębne tryby postępowania dyscyplinarnego. Niezasadny jest również zarzut, jakoby, odwołując się w zaskarżonym postanowieniu do swojego wcześniejszego orzecznictwa dotyczącego odpowiedniego stosowania gwarancji procesowych charakterystycznych dla postępowania karnego w postępowaniu dyscyplinarnym, Trybunał wskazał na wyroki, które nie dotyczą kwestii zgodności zaskarżonych przepisów z art. 42 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji. Trybunał wyraźnie zwrócił bowiem uwagę na poglądy dotyczące ogólnie uprawnień gwarancyjnych wynikających z Konstytucji. Następnie odniósł się do meritum zarzutów skarżącego, powiązanych przez niego z art. 42 ust. 2 zdanie pierwsze Konstytucji. Trybunał prawidłowo stwierdził więc istnienie przesłanek odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu w zakresie badania zgodności § 23 ust. 2 i § 43 ust. 2 rozporządzenia w sprawie komisji dyscyplinarnych z art. 42 ust. 2 zdanie pierwsze Konstytucji.
Nie znajduje uzasadnienia również twierdzenie skarżącego, że § 23 ust. 5 rozporządzenia w spawie komisji dyscyplinarnych, przyznając prawo zaskarżenia rozstrzygnięcia komisji dyscyplinarnej organowi, który wydał decyzję uchyloną przez tę komisję, narusza art. 78 Konstytucji. Jak bowiem prawidłowo wskazał Trybunał w postanowieniu z 26 listopada 2013 r., art. 78 Konstytucji przyznaje stronie postępowania prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji. Z przepisu tego nie wynika natomiast prawo do tego, aby żaden inny podmiot nie zaskarżył takiej decyzji. O ile więc – jak słusznie zauważa skarżący – strona może zrezygnować z zaskarżenia rozstrzygnięcia wydanego w jej sprawie, o tyle na podstawie art. 78 Konstytucji nie ma ona prawa oczekiwać, że nie uczyni tego inny podmiot. Trybunał trafnie stwierdził więc, że również w zakresie badania zgodności § 23 ust. 5 rozporządzenia w sprawie komisji dyscyplinarnych z art. 78 Konstytucji skarga konstytucyjna jest oczywiście bezzasadna.
Trybunał prawidłowo uznał również, że w zakresie badania zgodności art. 85 Karty Nauczyciela z art. 78 zdanie drugie Konstytucji skarżący niesłusznie wiąże sformułowane zarzuty z zakwestionowanym przepisem. Jak trafnie wskazał Trybunał, tryb wydania decyzji o zwieszeniu nauczyciela w pełnieniu obowiązków oraz tryb jej zaskarżenia zostały uregulowane w art. 83 Karty Nauczyciela oraz § 23 rozporządzenia w sprawie komisji dyscyplinarnych. Ewentualne zarzuty dotyczące braków regulacji ustawowej w tym zakresie lub wkroczenia rozporządzenia w sferę zastrzeżoną dla ustawy powinny więc zostać przez skarżącego powiązane nie tylko z art. 85 Karty Nauczyciela, ale również z tymi przepisami. Zarzut naruszenia praw skarżącego przez sam art. 85 Karty Nauczyciela jest natomiast oczywiście bezzasadny.
Ponadto Trybunał zauważa, że w rozpatrywanym zażaleniu skarżący w żaden sposób nie odniósł się do – przedstawionych w postanowieniu z 26 listopada 2013 r. – podstaw odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu w zakresie badania zgodności art. 77 ust. 5a zdanie pierwsze Karty Nauczyciela w związku z art. 378 § 1 k.p.c. z art. 42 ust. 2 zdanie drugie oraz art. 78 zdanie drugie w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji. Trybunał w obecnym składzie stwierdza, że również w tym zakresie zakwestionowane postanowienie jest prawidłowe.
Wziąwszy powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny nie uwzględnił zażalenia wniesionego na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.