Pełny tekst orzeczenia

479/5/B/2014

POSTANOWIENIE
z dnia 23 października 2014 r.
Sygn. akt Ts 33/14

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Maria Gintowt-Jankowicz – przewodnicząca
Zbigniew Cieślak – sprawozdawca
Mirosław Granat,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 czerwca 2014 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 4 lutego 2014 r. Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin (dalej: skarżący) zakwestionował zgodność: 1) art. 39 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) z art. 2, art. 7 i art. 32 ust. 1 Konstytucji; 2) art. 2 ust. 1 lit. e dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13, ze zm.; dalej: dekret PKWN z 1944 r. lub dekret) w zw. z § 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. Nr 10, poz. 51, ze zm.; dalej: rozporządzenie z 1945 r.) z art. 31 ust. 3, art. 64 ust. 3 w zw. z art. 21 ust. 1 Konstytucji.
Postanowieniem z 16 czerwca 2014 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, stwierdziwszy, że skarżący nie dotrzymał trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej, określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Niezależnie od powyższego Trybunał zwrócił uwagę na to, że art. 39 ust. 1 ustawy o TK nie był podstawą żadnego z orzeczeń wydanych w sprawie skarżącego. Odniósł się również do zarzutu dotyczącego rozbieżności w zastosowaniu przepisów prawa w sprawie skarżącego i przypomniał, że jako sąd prawa nie jest władny kontrolować aktów stosowania prawa, nawet jeżeli in concreto prowadziłyby one do niekonstytucyjnych skutków. Ponadto Trybunał stwierdził, że art. 2 i 32 Konstytucji nie mogą być samodzielnymi wzorcami kontroli konstytucyjnej w sprawie skarżącego, a art. 7 Konstytucji nie jest adekwatnym wzorcem.
W zażaleniu na to postanowienie skarżący podniósł, że nie podziela stanowiska Trybunału dotyczącego obliczania terminu do złożenia skargi konstytucyjnej. W przekonaniu skarżącego w jego sprawie nie można zastosować ogólnej zasady, zgodnie z którą termin do wniesienia skargi konstytucyjnej w sprawach cywilnych rozpoczyna bieg od daty doręczenia skarżącemu wyroku sądu drugiej instancji niezależnie od tego, czy w sprawie może zostać jeszcze złożona skarga kasacyjna. Rozpatrywana skarga konstytucyjna, jak to ujął skarżący, „wychodzi poza okrąg unormowanych generalnych zasad określających termin do wniesienia skargi, ze względu, iż niniejsza skarga zawiera odmienny charakter, wykluczający potraktowanie jej w oparciu o zasady generalne”. Skarżący podkreślił, że „przedmiotem złożenia skargi konstytucyjnej były przepisy stanowiące podstawę orzeczenia Sądu Najwyższego, które nie stanowiły i nie mogły stanowić podstawy orzeczeń wydanych przez sądy obu instancji”. Skarżący podniósł, że przedmiotem skargi uczynił art. 39 ust. 1 ustawy o TK, ponieważ sądy powszechne nie respektują postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 1 marca 2010 r. (P 107/08) i orzekają na podstawie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu PKWN z 1944 r. w zw. z § 5 rozporządzenia z 1945 r. Odniósłszy się do wzorców kontroli konstytucyjnej, skarżący stwierdził, że żadnego z przepisów nie wskazał pojedynczo (samodzielnie), lecz powiązał je z innymi przepisami. Skarżący podkreślił, że „nie działa w niniejszej sprawie broniąc interesu prywatnego, lecz tylko i wyłącznie interesu Państwa Polskiego oraz majątku Skarbu Państwa”, a także „pośrednio w obronie powagi Trybunału Konstytucyjnego”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w zw. z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b in fine w zw. z art. 36 ust. 6 i 7 ustawy o TK). Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał Konstytucyjny bada – w zakresie zarzutów sformułowanych w tym środku odwoławczym – czy w wydanym postanowieniu prawidłowo ustalił przesłanki odmowy nadania skardze dalszego biegu.
Trybunał stwierdza, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a argumenty przytoczone w zażaleniu nie podważają ustaleń przedstawionych w tym orzeczeniu i dlatego nie zasługują na uwzględnienie.
W zakwestionowanym postanowieniu Trybunał wyczerpująco przedstawił linię orzeczniczą dotyczącą liczenia trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Trybunał przypomina, że postanowieniem z 15 października 2013 r. (sygn. akt IV CSK 242/13) Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej skarżącego do rozpoznania, stwierdziwszy, że skarżący „powołując przesłankę występowania istotnego zagadnienia prawego nie formułuje jednak zagadnienia prawnego, a syntetyczne przedstawienie samych wątpliwości bez pogłębionego wywodu prawnego nie uzasadnia przyjęcia skargi”. Zarzucane przez skarżącego naruszenie praw i wolności konstytucyjnych można wiązać z wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu – VIII Wydział Cywilny Odwoławczy z 28 listopada 2012 r. (sygn. akt VIII Ca 489/12), którym sąd zmienił wyrok sądu pierwszej instancji i nakazał zamiast Skarbu Państwa jako właściciela, a skarżącego jako użytkownika wieczystego i właściciela budynków, wpisać jako współwłaścicieli powodów – każdego w ¼ części. Trybunał stwierdza zatem, że w sprawie skarżącego nie występuje szczególna sytuacja, w której to rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego w sprawie skargi kasacyjnej może być ostatecznym orzeczeniem w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 46 ust. 1 ustawy o TK, od doręczenia którego rozpoczyna bieg termin do wniesienia skargi konstytucyjnej. W związku z powyższym Trybunał zauważa, że wraz z doręczeniem wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu – VIII Wydział Cywilny Odwoławczy z 28 listopada 2012 r. (sygn. akt VIII Ca 489/12) rozpoczął bieg termin do złożenia skargi konstytucyjnej, który minął 8 kwietnia 2013 r. Trybunał podkreśla, że motywy, jakimi kierował się skarżący, wnosząc skargę konstytucyjną, nie mogą mieć wpływu na odstąpienie od utrwalonych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego reguł dotyczących obliczania terminu do złożenia skargi konstytucyjnej, zgodnie z którymi skorzystanie z nadzwyczajnego środka zaskarżenia w postaci skargi kasacyjnej nie wpływa na wstrzymanie biegu terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej.
Odnosząc się do zakwestionowanego przez skarżącego art. 39 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK, Trybunał przypomina, że przedmiotem skargi konstytucyjnej może być tylko ten przepis, który był podstawą ostatecznego orzeczenia o prawach i wolnościach konstytucyjnych skarżącego (art. 79 ust. 1 Konstytucji w zw. z art. 47 ust. 1 pkt ustawy o TK). Skoro w skardze konstytucyjnej skarżący zakwestionował art. 39 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK w zakresie, w jakim przewiduje on umorzenie postępowania, jeśli akt normatywnym w zaskarżonym zakresie utracił moc obowiązującą, to powinien był przedstawić wydane w jego sprawie przez Trybunał Konstytucyjny postanowienie o umorzeniu postępowania. Zaniechanie powyższego uniemożliwia nadanie skardze dalszego biegu.
W odniesieniu do wzorców kontroli Trybunał stwierdza, że w skardze konstytucyjnej skarżący domagał się zbadania zgodności art. 39 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK z art. 2, art. 7 oraz 32 ust. 1 Konstytucji. Trybunał stwierdza, że powiązanie wymienionych wzorców ze sobą, na które skarżący zwrócił uwagę w zażaleniu, nie zmienia tego, że żaden z nich nie być wzorcem kontroli konstytucyjnej w rozpoznawanej sprawie.

W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny postanowił jak na wstępie.