Pełny tekst orzeczenia

357/4/B/2014

POSTANOWIENIE
z dnia 3 lipca 2014 r.
Sygn. akt Ts 43/14

Trybunał Konstytucyjny w składzie:




Wojciech Hermeliński – przewodniczący


Stanisław Biernat – sprawozdawca


Małgorzata Pyziak-Szafnicka,


po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 kwietnia 2014 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej J.A.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 15 lutego 2014 r. J.A. (dalej: skarżący) wystąpił o zbadanie zgodności art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2013 r. poz. 667, ze zm.; dalej: ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy) w związku z art. 12 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 82, poz. 558; dalej: ustawa nowelizująca) z art. 42 ust. 1 Konstytucji.
Zdaniem skarżącego wprowadzenie w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy regulacji odmawiającej prawa do renty przyznawanej na podstawie tej ustawy funkcjonariuszom, którzy zostali skazani za popełnienie określonych przestępstw, nawet jeśli popełnili je przed wejściem w życie tej regulacji (a jedynie zostali za to skazani już w czasie jej obowiązywania), narusza art. 42 ust. 1 Konstytucji. Godzi bowiem w zasadę, że za dany czyn można wymierzyć jedynie taką karę, która była przewidziana przez ustawę obowiązującą w momencie jego popełnienia.
Postanowieniem z 11 kwietnia 2014 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej z powodu jej oczywistej bezzasadności. Trybunał stwierdził, że argumentacja skarżącego opiera się na błędnym założeniu, iż niemożność otrzymania renty policyjnej jest sankcją karną w rozumieniu art. 42 ust. 1 Konstytucji. Trybunał podkreślił, że postępowania w sprawie ustalenia prawa do renty policyjnej nie można uznać za postępowanie dotyczące pociągnięcia skarżącego do odpowiedzialności karnej w rozumieniu tego przepisu. Artykuł 42 ust. 1 Konstytucji nie stanowi więc adekwatnego wzorca kontroli regulacji zakwestionowanej w skardze.
Zażalenie na powyższe postanowienie wzniósł pełnomocnik skarżącego. Stwierdził w nim, że pozbawienie skarżącego prawa do renty policyjnej było ściśle związane z wyrokiem sądu karnego i miało charakter sankcji. Pełnomocnik podkreślił, że nieprzyznanie skarżącemu uprawnienia do otrzymania renty na szczególnych – korzystniejszych – zasadach prowadzi do pozbawienia go godnego zabezpieczenia społecznego, a tym samym jest sankcją surowszą niż pozbawienie wolności. Jednocześnie pełnomocnik wskazał, że Europejski Trybunał Praw Człowieka przyjmuje w swoim orzecznictwie, iż pozbawienie prawa do renty policyjnej ma charakter kary w rozumieniu art. 7 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, ze zm.; dalej: Konwencja), a zakres zastosowania art. 42 ust. 1 Konstytucji powinien być taki sam jak zakres zastosowania art. 7 Konwencji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy w wydanym postanowieniu prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że Trybunał Konstytucyjny analizuje te zarzuty sformułowane w zażaleniu, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego postanowienia, i do tego ogranicza rozpoznanie tego środka odwoławczego.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego w rozpatrywanym zażaleniu skarżący nie przedstawił żadnych argumentów, które podałyby w wątpliwość przesłanki odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej przedstawione w postanowieniu z 11 kwietnia 2014 r. Trybunał stwierdza zatem, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
W postanowieniu z 11 kwietnia 2014 r. Trybunał słusznie stwierdził, że do postępowania w sprawie ustalenia prawa do renty policyjnej nie ma zastosowania art. 42 ust. 1 Konstytucji. Postępowanie to nie ma bowiem charakteru postępowania karnego. Jego celem nie jest ustalenie, czy dana osoba popełniła czyn zabroniony oraz wymierzenie sankcji za jego popełnienie, lecz ustalenie, czy spełnia ona przesłanki otrzymania świadczenia określone w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy. Trybunał prawidłowo przyjął więc, że sformułowany przez skarżącego zarzut niezgodności zakwestionowanych przepisów z art. 42 ust. 1 Konstytucji jest oczywiście bezzasadny.
Jednocześnie Trybunał zauważa, że wbrew temu, co sugeruje skarżący, żadne ze wskazanych w zażaleniu orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (wyrok z 9 lutego 1995 r. w sprawie Welch przeciwko Wielkiej Brytanii [skarga nr 17440/90] oraz wyrok z 8 czerwca 1995 r. w sprawie Jamil przeciwko Francji [skarga nr 15917/89]) nie dotyczy pozbawienia osoby skazanej za określony typ przestępstw prawa do renty lub emerytury ustalanej na korzystniejszych – niż w wypadku innych ubezpieczonych – zasadach. Oba przywołane orzeczenia dotyczą orzekanej przez sądy karne grzywny za naruszenie przepisów celnych oraz możliwości jej zamiany na karę pozbawienia wolności. Wbrew twierdzeniu skarżącego nie wynika z nich więc, że pozbawienie skarżącego prawa do renty policyjnej można uznać za karę w rozumieniu art. 7 Konwencji. Nie można ich więc traktować jako wskazówki co do interpretacji art. 42 ust. 1 Konstytucji w niniejszej sprawie.

Wziąwszy powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny nie uwzględnił zażalenia wniesionego na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.