Ts 246/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I PZ 92/00 I PA 20/85
Pełny tekst orzeczenia
442/5/B/2014
POSTANOWIENIE
z dnia 21 października 2014 r.
Sygn. akt Ts 246/13
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Wojciech Hermeliński,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Stowarzyszenia „Równi wobec Prawa” w Gorzowie Wielkopolskim,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W piśmie z 28 marca 2013 r., zatytułowanym „skarga konstytucyjna”, wniesionym do Trybunału Konstytucyjnego 15 kwietnia 2013 r., Stowarzyszenie „Równi wobec Prawa” w Gorzowie Wielkopolskim (dalej: skarżące stowarzyszenie lub stowarzyszenie) zawiadomiło „o dostrzeganym braku przestrzegania zasad konstytucyjnych i ładu prawnego w Państwie przez organy powołane do tego celu”.
Pismem z 29 kwietnia 2013 r. (znak: ZWK-450-9/13-PW) Wicedyrektor Zespołu Wstępnej Kontroli Skarg Konstytucyjnych i Wniosków (dalej: Dyrektor ZWKSKiW) poinformował stowarzyszenie, że w myśl obowiązujących przepisów wniesione do Trybunału pismo nie spełnia warunków uznania go za skargę konstytucyjną, o której mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji. Jednocześnie wyjaśnił, jakie wymogi musi spełniać ten środek prawny.
W piśmie z 6 września 2013 r. (data nadania), podpisanym m.in. przez radcę prawnego, stowarzyszenie – po pierwsze, poinformowało, że „przedmiotem złożonej skargi konstytucyjnej jest obserwowany fakt niekonstytucyjności ustaw o funkcjonowaniu sądów i prokuratur”; po drugie, zarzuciło, że ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 161, poz. 1278) jest niezgodna z art. 85 Konstytucji. Wraz z pismem radca prawny złożył skargę konstytucyjną z 28 marca 2013 r., a także oświadczenie o następującej treści: „[z]awiadamiam, że jako radca prawny przygotowałem skargę konstytucyjną datowaną 28.03.2013 r. z udziałem Zarządu Stowarzyszenia »Równi Wobec Prawa« w Gorzowie Wlkp.”.
W dniu 10 września 2013 r. Prezes Trybunału Konstytucyjnego zarządził wpisać skargę konstytucyjną do repertorium Ts, nadać jej sygnaturę i skierować do wstępnego rozpoznania.
Do pism procesowych skarżące stowarzyszenie nie dołączyło żadnego orzeczenia organu władzy publicznej.
W toku wstępnego rozpoznania skargi Trybunał powziął wątpliwość co do kwalifikacji zawodowych pełnomocnika, który sporządził to pismo procesowe. W związku z tym, zarządzeniem z 19 sierpnia 2014 r. (doręczonym 4 września 2014 r.), sędzia Trybunału Konstytucyjnego wezwał skarżące stowarzyszenie do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej, tj. po pierwsze, do wskazania: numeru wpisu mecenasa Tadeusza Kuleja na listę radców prawnych; Okręgowej Izby Radców Prawnych, do której należy, oraz aktualnego adresu pełnomocnika do doręczeń. Po drugie, do doręczenia pełnomocnictwa szczególnego do sporządzenia skargi konstytucyjnej i reprezentowania stowarzyszenia w postępowaniu przed Trybunałem.
W piśmie z 11 września 2014 r. (data nadania) skarżące stowarzyszenie oświadczyło, że mecenas Tadeusz Kulej jest wpisany na listę radców prawnych Okręgowej Izby Radców Prawnych w Zielonej Górze (dalej: OIRP w Zielonej Górze) pod numerem ZG/G/153. Pismem z 3 października 2014 r. (ZWK-451-455/14-PO) Dyrektor WKSKiW zwrócił się do Dziekana OIRP w Zielonej Górze o potwierdzenie, że pan Tadeusz Kulej jest wpisany na listę radców prawnych OIRP w Zielonej Górze pod wskazanym numerem.
W piśmie z 8 października 2014 r. (znak: l.dz. OIRP/62/2014) Dziekan OIRP w Zielonej Górze poinformował, że Tadeusz Kulej „został skreślony z listy radców prawnych prowadzonej przez tutejszą Radę uchwałą Nr 127/V/2000 z 11 grudnia 2000 r. na podst. art. 29 pkt 4a ustawy z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych[,] tj. za niepłacenie składek członkowskich przez okres dłuższy niż jeden rok. Uchwała stała się ostateczna w dniu 2 lutego 2001 r.”.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skarga konstytucyjna jest sformalizowanym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Jej merytoryczne rozpoznanie jest uzależnione od spełnienia licznych warunków wynikających zarówno z art. 79 ust. 1 Konstytucji, jak i przepisów ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Weryfikacji tych warunków Trybunał dokonuje na etapie wstępnej kontroli skargi konstytucyjnej.
Zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy o TK skargę w imieniu skarżącego sporządzają adwokat lub radca prawny.
Trybunał ustalił, że na podstawie uchwały z 11grudnia 2000 r. mecenas Tadeusz Kulej został skreślony z listy radców prawnych prowadzonej przez OIRP w Zielonej Górze. Uchwała stała się ostateczna 2 lutego 2001 r.
Osoba nieumieszczona w aktualnym spisie radców prawnych nie ma prawa do wykonywania zawodu (zob. postanowienia SN z 18 lipca 1985 r., sygn. akt I PA 20/85, PIZS z 1986 r., nr 1, s. 69 oraz 23 lutego 2001 r., sygn. akt I PZ 92/00, OSNP 2002, nr 20, poz. 495). W związku z tym nie może ona ani jako pełnomocnik skarżącego, ani we własnym imieniu sporządzić skargi konstytucyjnej.
Skardze konstytucyjnej – jako sporządzonej przez osobę nieuprawnioną – należało zatem odmówić nadania dalszego biegu.
Okoliczność ta jest – zgodnie z art. 49 w związku z art. 48 ust. 1 ustawy o TK – podstawą odmowy nadania analizowanej skardze dalszego biegu.
Niezależnie od powyższego Trybunał uznał za konieczne wskazać pozostałe przyczyny odmowy.
W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 46 i art. 47 ustawy o TK skarżący, inicjując postępowanie przed Trybunałem, zobowiązany jest: po pierwsze, dokładnie określić przedmiot skargi, tj. wskazać przepis ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach skarżącego określonych w Konstytucji (art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK); po drugie, wskazać, jakie konstytucyjne wolności lub prawa – i w jaki sposób – zostały naruszone (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK); po trzecie, dołączyć do skargi orzeczenie wydane na podstawie przepisów stanowiących przedmiot wniesionej skargi, które doprowadziło do niedozwolonej ingerencji w sferę konstytucyjnie chronionych wolności lub praw skarżącego (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK). Trzeba przy tym zwrócić uwagę, że skargę konstytucyjną należy wnieść do Trybunału po wyczerpaniu drogi prawnej, w terminie trzech miesięcy od daty doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia (art. 46 ust. 1 ustawy o TK).
Analizowana skarga konstytucyjna nie spełnia wskazanych warunków. Przede wszystkim jej przedmiotem nie jest – jak twierdzi skarżące stowarzyszenie – „ustawa lub inny akt normatywny”. Z osnowy skargi oraz jej obszernego uzasadnienia jednoznacznie wynika, że stowarzyszenie kwestionuje nieprzestrzeganie „konstytucyjnych zasad i ładu prawnego” przez organy władzy publicznej oraz „grupy interesów działające od ponad 20 lat na szkodę interesów Państwa i Narodu Polskiego”. Skarga nie spełnia zatem podstawowego warunku określonego w art. 79 ust. 1 Konstytucji, więc wydanie merytorycznego orzeczenia w niniejszej sprawie jest niedopuszczalne.
Okoliczność ta jest – zgodnie z art. 49 w związku z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK – podstawą odmowy nadania rozpatrywanej skardze dalszego biegu.
W skardze nie wskazano żadnych konstytucyjnych wolności lub praw przysługujących skarżącemu stowarzyszeniu. Z treści wniesionych pism wynika natomiast, że stowarzyszenie działa w interesie publicznym, gdyż – jak podkreśla – posiada status „organizacji strażniczej”. Stowarzyszenie domaga się zatem ochrony praw osób trzecich, nie zaś – jak przewiduje to art. 79 ust. 1 Konstytucji – swoich praw podmiotowych. Do skargi nie dołączono także żadnego orzeczenia sądowego ani decyzji organu administracji publicznej, analiza których pozwoliłaby na stwierdzenie, czy i w jakim zakresie zakwestionowany przepis stanowił podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia o konstytucyjnych prawach i wolnościach skarżącego stowarzyszenia oraz czy skarga została wniesiona w ustawowym terminie, po wyczerpaniu drogi prawnej.
Okoliczność ta jest – zgodnie z art. 49 w związku z art. 47 i art. 36 ust. 3 ustawy o TK – następną podstawą odmowy nadania analizowanej skardze dalszego biegu.
W związku z powyższym Trybunał Konstytucyjny postanowił jak na wstępie.
POSTANOWIENIE
z dnia 21 października 2014 r.
Sygn. akt Ts 246/13
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Wojciech Hermeliński,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Stowarzyszenia „Równi wobec Prawa” w Gorzowie Wielkopolskim,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W piśmie z 28 marca 2013 r., zatytułowanym „skarga konstytucyjna”, wniesionym do Trybunału Konstytucyjnego 15 kwietnia 2013 r., Stowarzyszenie „Równi wobec Prawa” w Gorzowie Wielkopolskim (dalej: skarżące stowarzyszenie lub stowarzyszenie) zawiadomiło „o dostrzeganym braku przestrzegania zasad konstytucyjnych i ładu prawnego w Państwie przez organy powołane do tego celu”.
Pismem z 29 kwietnia 2013 r. (znak: ZWK-450-9/13-PW) Wicedyrektor Zespołu Wstępnej Kontroli Skarg Konstytucyjnych i Wniosków (dalej: Dyrektor ZWKSKiW) poinformował stowarzyszenie, że w myśl obowiązujących przepisów wniesione do Trybunału pismo nie spełnia warunków uznania go za skargę konstytucyjną, o której mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji. Jednocześnie wyjaśnił, jakie wymogi musi spełniać ten środek prawny.
W piśmie z 6 września 2013 r. (data nadania), podpisanym m.in. przez radcę prawnego, stowarzyszenie – po pierwsze, poinformowało, że „przedmiotem złożonej skargi konstytucyjnej jest obserwowany fakt niekonstytucyjności ustaw o funkcjonowaniu sądów i prokuratur”; po drugie, zarzuciło, że ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 161, poz. 1278) jest niezgodna z art. 85 Konstytucji. Wraz z pismem radca prawny złożył skargę konstytucyjną z 28 marca 2013 r., a także oświadczenie o następującej treści: „[z]awiadamiam, że jako radca prawny przygotowałem skargę konstytucyjną datowaną 28.03.2013 r. z udziałem Zarządu Stowarzyszenia »Równi Wobec Prawa« w Gorzowie Wlkp.”.
W dniu 10 września 2013 r. Prezes Trybunału Konstytucyjnego zarządził wpisać skargę konstytucyjną do repertorium Ts, nadać jej sygnaturę i skierować do wstępnego rozpoznania.
Do pism procesowych skarżące stowarzyszenie nie dołączyło żadnego orzeczenia organu władzy publicznej.
W toku wstępnego rozpoznania skargi Trybunał powziął wątpliwość co do kwalifikacji zawodowych pełnomocnika, który sporządził to pismo procesowe. W związku z tym, zarządzeniem z 19 sierpnia 2014 r. (doręczonym 4 września 2014 r.), sędzia Trybunału Konstytucyjnego wezwał skarżące stowarzyszenie do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej, tj. po pierwsze, do wskazania: numeru wpisu mecenasa Tadeusza Kuleja na listę radców prawnych; Okręgowej Izby Radców Prawnych, do której należy, oraz aktualnego adresu pełnomocnika do doręczeń. Po drugie, do doręczenia pełnomocnictwa szczególnego do sporządzenia skargi konstytucyjnej i reprezentowania stowarzyszenia w postępowaniu przed Trybunałem.
W piśmie z 11 września 2014 r. (data nadania) skarżące stowarzyszenie oświadczyło, że mecenas Tadeusz Kulej jest wpisany na listę radców prawnych Okręgowej Izby Radców Prawnych w Zielonej Górze (dalej: OIRP w Zielonej Górze) pod numerem ZG/G/153. Pismem z 3 października 2014 r. (ZWK-451-455/14-PO) Dyrektor WKSKiW zwrócił się do Dziekana OIRP w Zielonej Górze o potwierdzenie, że pan Tadeusz Kulej jest wpisany na listę radców prawnych OIRP w Zielonej Górze pod wskazanym numerem.
W piśmie z 8 października 2014 r. (znak: l.dz. OIRP/62/2014) Dziekan OIRP w Zielonej Górze poinformował, że Tadeusz Kulej „został skreślony z listy radców prawnych prowadzonej przez tutejszą Radę uchwałą Nr 127/V/2000 z 11 grudnia 2000 r. na podst. art. 29 pkt 4a ustawy z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych[,] tj. za niepłacenie składek członkowskich przez okres dłuższy niż jeden rok. Uchwała stała się ostateczna w dniu 2 lutego 2001 r.”.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skarga konstytucyjna jest sformalizowanym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Jej merytoryczne rozpoznanie jest uzależnione od spełnienia licznych warunków wynikających zarówno z art. 79 ust. 1 Konstytucji, jak i przepisów ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Weryfikacji tych warunków Trybunał dokonuje na etapie wstępnej kontroli skargi konstytucyjnej.
Zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy o TK skargę w imieniu skarżącego sporządzają adwokat lub radca prawny.
Trybunał ustalił, że na podstawie uchwały z 11grudnia 2000 r. mecenas Tadeusz Kulej został skreślony z listy radców prawnych prowadzonej przez OIRP w Zielonej Górze. Uchwała stała się ostateczna 2 lutego 2001 r.
Osoba nieumieszczona w aktualnym spisie radców prawnych nie ma prawa do wykonywania zawodu (zob. postanowienia SN z 18 lipca 1985 r., sygn. akt I PA 20/85, PIZS z 1986 r., nr 1, s. 69 oraz 23 lutego 2001 r., sygn. akt I PZ 92/00, OSNP 2002, nr 20, poz. 495). W związku z tym nie może ona ani jako pełnomocnik skarżącego, ani we własnym imieniu sporządzić skargi konstytucyjnej.
Skardze konstytucyjnej – jako sporządzonej przez osobę nieuprawnioną – należało zatem odmówić nadania dalszego biegu.
Okoliczność ta jest – zgodnie z art. 49 w związku z art. 48 ust. 1 ustawy o TK – podstawą odmowy nadania analizowanej skardze dalszego biegu.
Niezależnie od powyższego Trybunał uznał za konieczne wskazać pozostałe przyczyny odmowy.
W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 46 i art. 47 ustawy o TK skarżący, inicjując postępowanie przed Trybunałem, zobowiązany jest: po pierwsze, dokładnie określić przedmiot skargi, tj. wskazać przepis ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach skarżącego określonych w Konstytucji (art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK); po drugie, wskazać, jakie konstytucyjne wolności lub prawa – i w jaki sposób – zostały naruszone (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK); po trzecie, dołączyć do skargi orzeczenie wydane na podstawie przepisów stanowiących przedmiot wniesionej skargi, które doprowadziło do niedozwolonej ingerencji w sferę konstytucyjnie chronionych wolności lub praw skarżącego (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK). Trzeba przy tym zwrócić uwagę, że skargę konstytucyjną należy wnieść do Trybunału po wyczerpaniu drogi prawnej, w terminie trzech miesięcy od daty doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia (art. 46 ust. 1 ustawy o TK).
Analizowana skarga konstytucyjna nie spełnia wskazanych warunków. Przede wszystkim jej przedmiotem nie jest – jak twierdzi skarżące stowarzyszenie – „ustawa lub inny akt normatywny”. Z osnowy skargi oraz jej obszernego uzasadnienia jednoznacznie wynika, że stowarzyszenie kwestionuje nieprzestrzeganie „konstytucyjnych zasad i ładu prawnego” przez organy władzy publicznej oraz „grupy interesów działające od ponad 20 lat na szkodę interesów Państwa i Narodu Polskiego”. Skarga nie spełnia zatem podstawowego warunku określonego w art. 79 ust. 1 Konstytucji, więc wydanie merytorycznego orzeczenia w niniejszej sprawie jest niedopuszczalne.
Okoliczność ta jest – zgodnie z art. 49 w związku z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK – podstawą odmowy nadania rozpatrywanej skardze dalszego biegu.
W skardze nie wskazano żadnych konstytucyjnych wolności lub praw przysługujących skarżącemu stowarzyszeniu. Z treści wniesionych pism wynika natomiast, że stowarzyszenie działa w interesie publicznym, gdyż – jak podkreśla – posiada status „organizacji strażniczej”. Stowarzyszenie domaga się zatem ochrony praw osób trzecich, nie zaś – jak przewiduje to art. 79 ust. 1 Konstytucji – swoich praw podmiotowych. Do skargi nie dołączono także żadnego orzeczenia sądowego ani decyzji organu administracji publicznej, analiza których pozwoliłaby na stwierdzenie, czy i w jakim zakresie zakwestionowany przepis stanowił podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia o konstytucyjnych prawach i wolnościach skarżącego stowarzyszenia oraz czy skarga została wniesiona w ustawowym terminie, po wyczerpaniu drogi prawnej.
Okoliczność ta jest – zgodnie z art. 49 w związku z art. 47 i art. 36 ust. 3 ustawy o TK – następną podstawą odmowy nadania analizowanej skardze dalszego biegu.
W związku z powyższym Trybunał Konstytucyjny postanowił jak na wstępie.