Pełny tekst orzeczenia

457/5/B/2014

POSTANOWIENIE
z dnia 2 kwietnia 2014 r.
Sygn. akt Ts 295/13

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Kotlinowski,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej M.J. w sprawie zgodności:
art. 124 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.), w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 12 czerwca 2003 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2008 r., Nr 189, poz. 1159, ze zm.) z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 8 listopada 2013 r. (data nadania) M.J. (dalej: skarżący) zakwestionował zgodność art. 124 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.; dalej: k.p.k.), w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 12 czerwca 2003 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2008 r., Nr 189, poz. 1159, ze zm.), z art. 45 ust. 1 Konstytucji.
Skargę konstytucyjną wniesiono na podstawie następującego stanu faktycznego. Postanowieniem z 23 października 2012 r. (sygn. akt VIII W 1286/11) Sąd Rejonowy Katowice-Zachód w Katowicach – VIII Wydział Karny odmówił skarżącemu przywrócenia terminu zawitego do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego Katowice-Zachód w Katowicach z 10 października 2012 r. (sygn. akt VIII 1286/11). W uzasadnieniu sąd stwierdził, że przekroczenie terminu nastąpiło z przyczyn zależnych od ukaranego i przez niego zawinionych. Po rozpoznaniu zażalenia złożonego na powyższe orzeczenie Sąd Okręgowy w Katowicach utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie postanowieniem z 19 grudnia 2012 r. (sygn. akt VI Kz 428/12). W posiedzeniu, na którym wydano powyższe postanowienie, uczestniczył skarżący.
Z odmową przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku skarżący wiąże naruszenie prawa do sądu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 Konstytucji. W chwili wydania wyroku z 10 października 2012 r. skarżący znajdował się poza terytorium RP, w kraju, w którym nie było polskiego urzędu konsularnego, gdzie – zgodnie z brzmieniem zaskarżonego przepisu – mógłby złożyć pismo procesowe. Co oczywiste, skarżący nie mógł też złożyć pisma w polskiej placówce pocztowej. Jego zdaniem zaskarżony przepis wskazujący na możliwość złożenia pism w polskich placówkach pocztowych lub polskich urzędach konsularnych jest – w czasach, w których obywatele polscy bardzo często przebywają poza terytorium RP – anachroniczny. Ograniczenie zakresu placówek pocztowych, w których można złożyć pismo procesowe, tylko do polskich placówek pocztowych nie ma w dzisiejszych czasach – zdaniem skarżącego – żadnego uzasadnienia. Polska jest bowiem członkiem Unii Europejskiej oraz sygnatariuszem konwencji pocztowych, na podstawie których poczty różnych krajów działają według jednolitych standardów. Powyższe ograniczenie skutkuje – zdaniem skarżącego – faktycznym uniemożliwieniem mu „skorzystania z procedury sądowej” (naruszenie art. 45 ust. 1 Konstytucji).

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:


Skarga konstytucyjna jest środkiem ochrony konstytucyjnych praw i wolności, którego rozpoznanie zostało uzależnione od spełnienia licznych warunków wynikających bezpośrednio z art. 79 ust. 1 Konstytucji, a doprecyzowanych w ustawie z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o TK skargę konstytucyjną można wnieść po wyczerpaniu drogi prawnej, w terminie trzech miesięcy od dnia doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Gdy sąd II instancji nie doręczył skarżącemu orzeczenia, termin do wniesienia skargi liczy się od dnia, w którym skarżący poznał treść tego orzeczenia (zob. postanowienie TK z 24 stycznia 2012 r., Ts 74/10, OTK ZU 2/B/2012, poz. 183).
Zgodnie z art. 100 § 2 k.p.k. w postępowaniu karnym obowiązuje zasada mówiąca, że orzeczenia wydane poza rozprawą należy doręczyć prokuratorowi, a także stronie i osobie niebędącej stroną, którym przysługuje środek zaskarżenia, jeżeli nie uczestniczyli oni w posiedzeniu lub nie byli obecni przy ogłoszeniu rozstrzygnięcia. Z protokołu posiedzenia, na którym zostało wydane postanowienie decydujące o wyczerpaniu drogi prawnej wynika, że skarżący był obecny na posiedzeniu. Postanowienie utrzymujące w mocy orzeczenie odmawiające skarżącemu przywrócenia terminu zawitego do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku sądu I instancji nie został mu zatem doręczone. Bieg terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej należy więc liczyć od daty wydania postanowienia, czyli od 19 grudnia 2012 r.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że w rozpatrywanej sprawie skarżący wniósł skargę ze znacznym przekroczeniem ustawowego terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Sąd II instancji wydał postanowienie 19 grudnia 2012 r. W dniu 3 czerwca 2013 r. – a więc już po upływie ustawowego trzymiesięcznego terminu do złożenia skargi – skarżący wniósł o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi konstytucyjnej. Należy przypomnieć, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego wystąpienie z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu skutkuje zawieszeniem biegu terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej, jednakże gdy termin ten już minął, zastosowanie art. 48 ust. 2 staje się bezprzedmiotowe (zob. postanowienie TK z 10 lipca 2001 r. Ts 26/01, OTK ZU nr 6/2001, poz. 193; 5 listopada 2003 r., Ts 118/03, OTK ZU nr 1/B/2004 , poz. 61).

W związku z powyższym, na podstawie art. 49 w zw. z art. 46 ust. 1 ustawy o TK, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.