Pełny tekst orzeczenia

89/1/B/2014

POSTANOWIENIE
z dnia 23 stycznia 2014 r.
Sygn. akt Ts 296/13

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Andrzej Rzepliński,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej A.Ć. w sprawie zgodności:
§ 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 4 marca 2002 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń socjalnych i bytowych przysługujących policjantom oraz członkom ich rodzin (Dz. U. Nr 23, poz. 236, ze zm.) z art. 2, art. 64 ust. 1 i 2 oraz art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

1) umorzyć postępowanie w zakresie badania zgodności § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 4 marca 2002 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń socjalnych i bytowych przysługujących policjantom oraz członkom ich rodzin (Dz. U. Nr 23, poz. 236, ze zm.) z art. 2 i art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
2) odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 12 listopada 2013 r. A.Ć. (dalej: skarżący) zakwestionował zgodność § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 4 marca 2002 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń socjalnych i bytowych przysługujących policjantom oraz członkom ich rodzin (Dz. U. Nr 23, poz. 236, ze zm.; dalej: rozporządzenie w sprawie świadczeń socjalnych) z art. 2, art. 64 ust. 1 i 2 oraz art. 92 ust. 1 Konstytucji.
Skarżący wniósł w związku z tym, że jako funkcjonariusz Policji, w okresie od 1 stycznia 2007 r. do 17 sierpnia 2009 r. był zawieszony w wykonywaniu czynności służbowych. 17 sierpnia 2009 r., został zwolniony ze służby w Policji. W związku z ustaniem stosunku służbowego skarżący wystąpił z wnioskiem m.in. o dopłatę do wypoczynku za lata 2007-2009. Decyzją nr 2 z 29 marca 2011 r. Komendant Rejonowy Policji w Warszawie odmówił skarżącemu wyżej wspomnianej dopłaty. Komendant Stołeczny Policji utrzymał ją w mocy decyzją nr 31/S z 8 czerwca 2011 r. Wyrokiem z 12 grudnia 2011 r. (sygn. akt II SA/Wa 1805/11) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę na decyzję z 8 czerwca 2011 r. Wyrokiem z 26 czerwca 2013 r. (sygn. akt I OSK 1105/12) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną. W uzasadnieniu orzeczenia Sąd ten wskazał, że skarżącemu nie przysługiwała dopłata do wypoczynku, gdyż nie skorzystał on z nabytego prawa do urlopu. Sąd powołał się na § 6 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2002 r. w sprawie urlopów policjantów (Dz. U. Nr 81, poz. 740, ze zm.; dalej: rozporządzenie w sprawie urlopów) i uznał, że ze względu na treść tego przepisu wykluczone jest udzielenie urlopu skarżącemu w okresie zawieszenia w czynnościach służbowych.
Zdaniem skarżącego zakwestionowany przepis rozporządzenia w sprawie świadczeń socjalnych narusza jego prawa do: 1) „jasnych, zrozumiałych, niebudzących wątpliwości przepisów prawa”, 2) „przepisów wykonawczych rozporządzeń zgodnych z konstytucją i ustawami”, 3) „pewności prawa”, 4) „innego prawa majątkowego (…) w postaci (…) dopłaty do wypoczynku” oraz 5) równej ochrony prawnej.
Zarządzeniem z 26 listopada 2013 r. sędzia Trybunału Konstytucyjnego wezwał pełnomocnika skarżącego do uzupełnienia braków formalnych skargi, m.in. do wykazania, że zakwestionowany § 1 ust. 1 rozporządzenia w sprawie świadczeń socjalnych był podstawą ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego, a ponadto do wskazania praw podmiotowych wynikających z art. 2, art. 64 ust. 1 i 2 oraz art. 92 ust. 1 Konstytucji i określenia sposobu ich naruszenia.
W piśmie procesowym z 9 grudnia 2013 r. pełnomocnik skarżącego sformułował „nowy zarzut z pominięciem art. 2 i art. 92 ust. 1 Konstytucji”. Wystąpił o stwierdzenie, że § 1 ust. 1 rozporządzenia w sprawie świadczeń socjalnych w związku z § 6 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie urlopów jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz precyzującymi go art. 46 i art. 47 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) podmiotem uprawnionym do wniesienia skargi konstytucyjnej jest każdy, czyje wolności lub prawa zostały naruszone przez przepis aktu normatywnego spełniający podwójną kwalifikację. Po pierwsze, zaskarżony przepis powinien być podstawą prawną ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, wydanego w indywidualnej sprawie skarżącego. Po drugie, źródłem naruszenia praw i wolności skarżącego ma być normatywna treść kwestionowanych przepisów, na podstawie których organ orzekł o tych prawach i wolnościach, przy czym sposób ich naruszenia musi wskazać sam skarżący w uzasadnieniu wnoszonej skargi (art. 47 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o TK). Ponadto, skargę konstytucyjną należy wnieść w terminie trzech miesięcy od dnia doręczenia skarżącemu ostatniego orzeczenia o jego prawach i wolnościach (art. 46 ust. 1 ustawy o TK).

2. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego rozpatrywana skarga nie spełnia powyższych warunków.

3. Trybunał zwraca uwagę przede wszystkim na to, że dla oceny strony formalnej rozpatrywanej skargi konstytucyjnej znaczenie ma to, że skarżący wycofał zarzut niezgodności § 1 ust. 1 rozporządzenia w sprawie świadczeń socjalnych z art. 2 i art. 92 ust. 1 Konstytucji. Rezygnacja ta uzasadnia umorzenie postępowania w tym zakresie na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK.

4. Ponadto Trybunał zauważa, że w piśmie procesowym z 9 grudnia 2013 r. skarżący zakwestionował także § 6 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie urlopów, który nie był przedmiotem analizowanej skargi konstytucyjnej.

5. Trybunał przypomina, że zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o TK jednym z warunków merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest jej złożenie w zawitym terminie trzech miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. W uzasadnieniu wyroku w sprawie o sygn. SK 2/01 (wyrok TK z 26 marca 2002 r., OTK ZU nr 2/A/2002, poz. 15) Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że jest to ostateczny termin do sformułowania elementów skargi konstytucyjnej. Związany granicami kognicji Trybunał Konstytucyjny nie może zatem merytorycznie rozpatrzyć zarzutów sformułowanych po upływie trzech miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku (zob. postanowienie TK z 21 stycznia 1998 r., Ts 2/98, OTK ZU nr 2/1998, poz. 21 oraz wyrok TK z 14 grudnia 1999 r., SK 14/98, OTK ZU nr 7/1999, poz. 163). Skoro zarzut dotyczący § 6 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie urlopów został sformułowany w piśmie procesowym z 9 grudnia 2013 r., to oznacza, że skarżący postawił go po upływie terminu określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o TK.

6. Co do drugiego zarzutu w skardze – niezgodności § 1 ust. 1 rozporządzenia w sprawie świadczeń socjalnych z art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji – Trybunał stwierdza, że także w tym zakresie skarga nie mogła być rozpoznana merytorycznie. Wynika to z dwóch względów.

6.1. Po pierwsze, zakwestionowany § 1 ust. 1 rozporządzenia w sprawie świadczeń socjalnych w brzmieniu:
„Policjantowi, który w związku z pełnieniem służby nabył w danym roku kalendarzowym prawo do urlopu wypoczynkowego w pełnym wymiarze, oraz uprawnionym członkom jego rodziny przysługuje świadczenie pieniężne, zwane dalej »dopłatą do wypoczynku«, nie był podstawą prawną orzeczenia o prawach skarżącego do dopłaty do wypoczynku. Naczelny Sąd Administracyjny wykluczył bowiem możliwość uzyskania tego świadczenia ze względu na treść § 6 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie urlopów. Przepis ten nie został jednak – w terminie określonym w art. 46 ust. 1 ustawy o TK – objęty skargą.

6.2. Trybunał Konstytucyjny przypomina, że jedną z cech skargi konstytucyjnej jest jej zindywidualizowany charakter. Wyraża się on zarówno w tożsamości podmiotowej, jak i przedmiotowej rozpatrywanej sprawy. W postępowaniu skargowym zasadnicze znaczenie ma więc treść zarzutu niekonstytucyjności. Skarżący może uczynić przedmiotem zaskarżenia wyłącznie przepis, który był podstawą ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd lub organ administracji publicznej. Warunek ten jest spełniony wtedy, gdy kwestionowany w skardze przepis determinuje, w sensie normatywnym, treść orzeczenia przyjętego za podstawę skargi w tym jego aspekcie, w którym skarżący upatruje naruszenie przysługujących mu praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym (zob. np. postanowienia TK z 22 lutego 2001 r., Ts 193/00, OTK ZU nr 3/2001, poz. 77 oraz 2 kwietnia 2003 r., Ts 193/02, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 145). Aby ustalić, czy tak jest, trzeba odwołać się do sporu, w związku z którym zapadło prawomocne orzeczenie, i odnieść jego podstawę prawną do przedmiotu zaskarżenia (zob. postanowienie TK z 6 lipca 2005 r., SK 27/04, OTK ZU nr 7/A/2005, poz. 84).
W przypadku rozpoznawanej skargi konstytucyjnej brak zależności między podstawą prawną wyrok NSA w sprawie I OSK 1105/12, wskazanego przez skarżącego jako ostateczne, a tym wyrokiem NSA. Skarga nie spełnia więc warunków, o których mowa w art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK.

6.3. Po drugie, podstawą odmowy nadania skardze dalszego biegu jest to, że skarżący nie określił sposobu naruszenia jego praw podmiotowych. W skardze brak jest argumentów, że doszło do naruszenia praw majątkowych skarżącego (art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji). W szczególności niejasne jest, dlaczego należałoby przyjąć, że policjantowi, który nie skorzystał z urlopu, należy się dopłata do wypoczynku, skoro istotą tego świadczenia jest zrekompensowanie części wydatków faktycznie poniesionych w związku ze skorzystaniem z prawa do urlopu.

7. Wziąwszy pod uwagę powyższe względy, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.