Pełny tekst orzeczenia

595/6/B/2014

POSTANOWIENIE
z dnia 3 listopada 2014 r.
Sygn. akt Ts 329/13

Trybunał Konstytucyjny w składzie:




Andrzej Wróbel – przewodniczący


Małgorzata Pyziak-Szafnicka – sprawozdawca


Wojciech Hermeliński,


po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 maja 2014 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej „Dworek Polski” spółki jawnej K.J., R.G.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 27 grudnia 2013 r. „Dworek Polski” spółka jawna K.J., R.G. (dalej: skarżąca) zakwestionowała zgodność działu I rozdziału 2 „Zasady ogólne” oraz art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267; dalej: k.p.a.) z preambułą, art. 4, art. 8, art. 31 oraz art. 87 ust. 1 Konstytucji. Skarżąca stwierdziła, że orzekające w jej sprawie organy nie oparły swoich rozstrzygnięć na Konstytucji i w swoich działaniach nie kierowały się interesem publicznym, lecz źle rozumianą zasadą legalizmu. Bezrefleksyjnie stosując przepisy ustawowe, nie odniosły ich bowiem do wartości konstytucyjnych i tym samym doprowadziły do naruszenia istoty konstytucyjnych praw i wolności.
Postanowieniem z 19 maja 2014 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał stwierdził, że jako wzorce kontroli przepisów zakwestionowanych w skardze skarżąca wskazała jedynie te unormowania Konstytucji, które nie mogą być samodzielnymi wzorcami kontroli w postępowaniu skargowym. Nie gwarantują one bowiem konstytucyjnych wolności lub praw, których ochronie służy skarga. Trybunał podkreślił, że takiego charakteru nie mają w szczególności zasady wynikające – zdaniem skarżącej – z preambuły, art. 4 i art. 8 Konstytucji ani katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego, ustanowiony w art. 87 ust. 1 Konstytucji. Ponadto Trybunał stwierdził, że choć petitum skargi skarżąca powołała cały art. 31 Konstytucji, to jednak z uzasadnienia tego środka prawnego wyraźnie wynika, że postawione zarzuty dotyczą jedynie zakazu naruszenia istoty konstytucyjnych wolności i praw wyrażonego w art. 31 ust. 3 Konstytucji. Przepis ten nie formułuje jednak samodzielnego prawa podmiotowego, lecz odnosi się do zasad ograniczania wolności i praw wyrażonych w innych przepisach Konstytucji. Zarzut jego naruszenia mógłby więc być przedmiotem skargi jedynie wtedy, gdyby skarżąca powiązała go z zarzutem naruszenia innych przepisów Konstytucji gwarantujących poszczególne wolności i prawa. Niezależnie od powyższego Trybunał wskazał również, że sformułowane przez skarżącą zarzuty dotyczyły nieprawidłowego stosowania prawa, nie zaś niekonstytucyjności zakwestionowanych przepisów. Skarżąca zarzuciła bowiem w szczególności, że orzekające w jej sprawie organy nie wzięły pod uwagę ani interesu skarżącej, ani interesu publicznego związanego z realizowaną przez nią inwestycją; nie skorzystały także z możliwości szybszego rozstrzygnięcia sprawy.
Zażalenie na powyższe postanowienie wzniósł pełnomocnik skarżącej. Stwierdził w nim, że istotą złożonej skargi było wskazanie, iż przepisy zastosowane w sprawie skarżącej „w sposób kompletny pomijały przepisy Konstytucji, których obowiązek stosowania i nadrzędności wynika bezpośrednio z Konstytucji”. Skarga dotyczyła więc przepisów prawa, a nie ich nieprawidłowego stosowania. Pełnomocnik podkreślił, że – w przekonaniu skarżącej – art. 31 ust. 3 Konstytucji (zabraniający naruszenia istoty konstytucyjnych wolności i praw) odnosi się również do „prawa oczekiwania, że sądy nie będą pomijać konstytucyjnych przepisów, że Konstytucja będzie traktowana jako źródło prawa (art. 87 ust. 1), że Konstytucja będzie uznawana jako najwyższe prawo Rzeczypospolitej, a jej przepisy będą stosowane bezpośrednio (art. 8)”. Zdaniem pełnomocnika sądy i organy administracji niesłusznie nie traktują Konstytucji jako źródła prawa i dokonują swoich rozstrzygnięć w oparciu o zasadę legalizmu rozumianą jako możliwość zastosowania wyłącznie przepisów aktów prawnych bardziej szczegółowych niż Konstytucja.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy w wydanym postanowieniu prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że Trybunał Konstytucyjny analizuje te zarzuty sformułowane w zażaleniu, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego postanowienia, i do tego ogranicza rozpoznanie tego środka odwoławczego.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego w rozpatrywanym zażaleniu skarżąca nie przedstawiła żadnych argumentów, które podałyby w wątpliwość przesłanki odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, przedstawione w postanowieniu z 19 maja 2014 r. Trybunał stwierdza, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
W zakwestionowanym postanowieniu Trybunał słusznie uznał, że żadne z unormowań Konstytucji wskazanych przez skarżącą nie gwarantuje konstytucyjnych praw i wolności, a tym samym nie może być samodzielnym wzorcem kontroli przepisów zakwestionowanych w skardze konstytucyjnej. Wbrew twierdzeniom skarżącej takich wolności i praw nie zawierają wskazane przez nią w zażaleniu art. 8 i art. 87 ust. 1 Konstytucji. Przepisy te dotyczą systemu źródeł prawa – wyznaczają miejsce Konstytucji w polskim porządku prawnym oraz wskazują źródła prawa powszechnie obowiązującego. Nie formułują natomiast praw podmiotowych (w szczególności wskazanego przez skarżącą prawa do oczekiwania, że organy administracji będą stosować – w pożądany przez nią sposób – unormowania Konstytucji). Nie mogą więc – ani samodzielnie, ani w powiązaniu z art. 31 ust. 3 Konstytucji – stanowić wzorców kontroli w postępowaniu inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej.
W zaskarżonym postanowieniu Trybunał prawidłowo przyjął również, że sformułowane w skardze zarzuty dotyczą nieprawidłowości stosowania prawa, nie zaś niekonstytucyjności zakwestionowanych przepisów. Skarżąca stwierdziła bowiem przede wszystkim, że orzekające w jej sprawie organy niesłusznie nie uwzględniły przepisów Konstytucji. Jednocześnie sama zauważyła, że taki obowiązek wynika wprost z unormowań ustawy zasadniczej – w szczególności z art. 8 Konstytucji, przewidującego jej bezpośrednie stosowanie. Skarżąca sformułowała więc nie zarzut wadliwości wskazanych przez nią przepisów k.p.a., lecz zarzut ich niewłaściwego zastosowanie w jej sprawie.

W związku z powyższym Trybunał Konstytucyjny nie uwzględnił zażalenia wniesionego na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.