Pełny tekst orzeczenia

252/4/B/2014

POSTANOWIENIE

z dnia 4 kwietnia 2014 r.

Sygn. akt Tw 42/12



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Andrzej Wróbel,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Rady Miasta Knurowa o zbadanie zgodności:

1) art. 66 § 3 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r. poz. 1015, ze zm.) z:

a) art. 32 ust. 1 w związku z art. 2 oraz art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także art. 3 ust. 1 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego, sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 124, poz. 607);

b) art. 168, art. 167 ust. 2 i 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 9 ust. 3 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego, sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 124, poz. 607);

c) art. 165 ust. 1 zdanie drugie oraz art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 32 ust. 1 i art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

2) art. 1a pkt 6 i art. 66 § 3 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r. poz. 1015, ze zm.) z:

a) art. 32 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji;

b) art. 165 ust. 1 zdanie drugie w związku z art. 167 ust. 2 i 3 Konstytucji;

c) art. 167 ust. 2 i 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 9 ust. 1 i 2 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego, sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 124, poz. 607);

3) art. 66 § 4 pkt 2 w związku z art. 19 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r. poz. 1015, ze zm.) z:

– art. 32 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 84 Konstytucji;

4) art. 66 § 4 pkt 3 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r. poz. 1015, ze zm.) z art. 32 ust. 1 w związku z art. 2, art. 84 i art. 168 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także art. 9 ust. 3 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego, sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 124, poz. 607),



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.



UZASADNIENIE



W dniu 10 sierpnia 2012 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Rady Miasta Knurowa o zbadanie zgodności: po pierwsze, art. 66 § 3 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r. poz. 1015, ze zm.; dalej: ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji) z art. 32 ust. 1 w związku z art. 2 oraz art. 84 Konstytucji, a także art. 3 ust. 1 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego, sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 124, poz. 607; dalej: EKSL); art. 168, art. 167 ust. 2 i 3 Konstytucji oraz art. 9 ust. 3 EKSL; art. 165 ust. 1 zdanie drugie oraz art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 32 ust. 1 i art. 2 Konstytucji; po drugie, art. 1a pkt 6 i art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z art. 32 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji; art. 165 ust. 1 zdanie drugie w związku z art. 167 ust. 2 i 3 Konstytucji; art. 167 ust. 2 i 3 Konstytucji oraz art. 9 ust. 1 i 2 EKSL; po trzecie, art. 66 § 4 pkt 2 w związku z art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z art. 32 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 84 Konstytucji; po czwarte, art. 66 § 4 pkt 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z art. 32 ust. 1 w związku z art. 2, art. 84 i art. 168 Konstytucji, a także art. 9 ust. 3 EKSL.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



1. Zgodnie z art. 36 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) wniosek przedstawiony przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. W postępowaniu tym Trybunał Konstytucyjny w składzie jednego sędziego bada, czy wniosek odpowiada wymogom formalnym (art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o TK), czy nie jest oczywiście bezzasadny i czy braki zostały usunięte w określonym terminie (art. 36 ust. 3 ustawy o TK), a w szczególności, czy wniosek pochodzi od uprawnionego podmiotu (art. 191 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 191 ust. 2 Konstytucji).



2. Przedmiotem zaskarżenia w rozpatrywanej sprawie jest, po pierwsze, art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w brzmieniu: „wierzyciel, na rzecz którego organ egzekucyjny dokonał czynności egzekucyjnych, jest obowiązany, z zastrzeżeniem § 4, do uiszczenia opłaty komorniczej”.

Wzorcami kontroli kwestionowanego przepisu Rada Miasta Knurowa uczyniła, po pierwsze, art. 32 ust. 1 w zw. z art. 2 oraz art. 84 Konstytucji, a także art. 3 ust. 1 EKSL; po drugie, art. 168, art. 167 ust. 2 i 3 Konstytucji oraz art. 9 ust. 3 EKSL; po trzecie, art. 165 ust. 1 zdanie drugie oraz art. 64 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 ust. 1 i art. 2 Konstytucji.



3. We wniosku podkreślono: „Na podstawie art. 32 ust. 2 ustawy (…) o Trybunale Konstytucyjnym (…) wnioskodawca wskazuje, iż jest organem stanowiącym jednostki samorządu terytorialnego – Gminy (Miasta) Knurów. Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym – »Do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach«. Zaskarżone w niniejszym wniosku przepisy dotyczą egzekucji administracyjnej, a więc postępowania, które zostaje wdrożone w sytuacji gdy zobowiązany nie reguluje dobrowolnie i w terminie m.in. podatków i opłat lokalnych”. Wnioskodawca dodaje: „Organ ten [Rada Miasta Knurowa], uchwalając, czy nowelizując budżet na dany rok, działając na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym, musi uwzględniać po stronie wydatków odpowiednią kwotę na pokrycie kosztów prowadzenia egzekucji, w tym w szczególności opłaty komorniczej. Ponadto, zgodnie z art. 7 ust. 1 zdanie 1 ustawy o samorządzie gminnym – »Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy«”.



3.1. Trybunał Konstytucyjny ustalił, że art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, po pierwsze, nie dotyczy kompetencji stanowiących rady gminy, po drugie, nie ma w nim mowy o podatkach ani opłatach lokalnych.



3.2. Trybunał zwraca uwagę, że zawarte w art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji unormowanie dotyczy relacji pomiędzy wierzycielem a organem egzekucyjnym jako podmiotami postępowania egzekucyjnego. Zaskarżony przepis nie rozstrzyga, komu przysługuje status wierzyciela, a komu status organu egzekucyjnego.



3.3. Trybunał Konstytucyjny ustalił, że – w rozumieniu ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji – wierzycielem jest podmiot uprawniony do żądania wykonania obowiązku lub jego zabezpieczenia w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym (art. 1a pkt 13 tej ustawy). W myśl art. 2 tejże ustawy egzekucji administracyjnej podlegają m.in. podatki, opłaty i inne należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749). Uprawnionym do żądania wykonania w drodze egzekucji administracyjnej obowiązków określonych w art. 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jest – w odniesieniu do obowiązków wynikających z decyzji lub postanowień organów jednostek samorządu terytorialnego – właściwy do orzekania organ I instancji (art. 5 § 1 pkt 1 tej ustawy). Z kolei stosownie do art. 1c ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613, ze zm.; dalej: ustawa o podatkach i opłatach lokalnych) organem podatkowym właściwym w sprawach podatków i opłat unormowanych w tej ustawie jest wójt (burmistrz, prezydent miasta).

W myśl art. 5 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji uprawnionym do żądania wykonania w drodze egzekucji administracyjnej obowiązków określonych w art. 2 jest nadto: dla obowiązków wynikających z orzeczeń sądów lub innych organów albo bezpośrednio z przepisów prawa – organ lub instytucja bezpośrednio zainteresowana w wykonaniu przez zobowiązanego obowiązku albo powołana do czuwania nad wykonaniem obowiązku, a w przypadku braku takiej jednostki lub jej bezczynności – podmiot, na którego rzecz wydane zostało orzeczenie lub którego interesy prawne zostały naruszone w wyniku niewykonania obowiązku (pkt 2); dla obowiązków wynikających z tytułów wykonawczych wystawionych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych na podstawie art. 44 ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz art. 16 ustawy o udzielaniu przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom finansowym – minister właściwy do spraw finansów publicznych (pkt 3); w odniesieniu do obowiązków wynikających z wydanych przez naczelnika urzędu celnego decyzji, postanowień lub mandatów karnych oraz z przyjętych przez naczelnika urzędu celnego zgłoszeń celnych, deklaracji albo informacji o opłacie paliwowej – właściwy dla tego naczelnika dyrektor izby celnej (pkt 4) .

W myśl art. 5 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji uprawnione do żądania wykonania, w drodze egzekucji administracyjnej, obowiązków, o których mowa w art. 2 § 1 pkt 8 tej ustawy (należności pieniężne państwa członkowskiego wynikające z określonego tytułu) i w art. 2 § 1 pkt 9 tej ustawy (należności pieniężne przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska), jest również państwo członkowskie (tj. państwo będące członkiem Unii Europejskiej inne niż Rzeczpospolita Polska – art. 1a pkt 8c tej ustawy) lub państwo trzecie (tj. państwo niebędące członkiem Unii Europejskiej art. 1a pkt 8d tej ustawy).



3.4. Wnioskodawca przyznaje, że „samo prowadzenie egzekucji nie leży w zakresie działania Rady Miejskiej w Knurowie”. Tym samym potwierdza, że Rada Miasta Knurowa nie występuje w stosunkach prawnych ani w charakterze wierzyciela, ani organu egzekucyjnego. W konsekwencji, nie jest ona adresatem zaskarżonego przepisu.



3.5. Pomiędzy powołanymi we wniosku przepisami ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594, ze zm.), tj. art. 7 ust. 1 zdanie pierwsze, art. 18 ust. 2 pkt 4, art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym, a art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie ma zatem takiego powiązania, które wskazywałoby na to, że kwestionowany przepis dotyczy spraw objętych zakresem działania Rady Miasta Knurowa.

Okoliczność powyższa uzasadnia odmowę nadania wnioskowi dalszego biegu w odniesieniu do badania zgodności art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z powołanymi wzorcami kontroli (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).



3.6. Rada Miasta Knurowa nie zaskarżyła art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w związku z art. 1a pkt 13, art. 2 (w szczególności § 1 pkt 1 i 2) i art. 5 § 1 pkt 1 tej ustawy ani w związku z art. 1c ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Świadczy o tym niewskazanie art. 1a pkt 13, art. 2 § 1 i art. 5 § 1 pkt 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ani art. 1c ustawy o podatkach i opłatach lokalnych jako przedmiotów zaskarżenia w uchwale nr XXI/303/12 z 20 czerwca 2012 r. „w sprawie: wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego”.

3.7. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że Radzie Miasta Knurowa nie przysługuje legitymacja procesowa do podważania konstytucyjności art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji rozpatrywanego samoistnie, gdyż przepis ten dotyczy instytucji wierzyciela w ogólności i usunięcie tego przepisu z porządku prawnego rzutowałoby na sytuację wszystkich podmiotów, o których mowa w art. 5 i art. 19 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Żądanie zbadania z powołanymi wzorcami kontroli tak wyznaczonego przedmiotu zaskarżenia wykracza poza ograniczoną rzeczowo zdolność wnioskową organu stanowiącego gminy, „konsumując” cechy wniosku, który mogą złożyć jedynie podmioty legitymowane generalnie, wymienione w art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).



4. Niezależnie od powyższego Trybunał Konstytucyjny odniósł się do sformułowanych pod adresem art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zarzutów naruszenia art. 32 ust. 1 w zw. z art. 2 i art. 84 Konstytucji oraz art. 3 ust. 1 EKSL.

Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę, że wnioskodawca – przedstawiając uzasadnienie zarzutów naruszenia powołanych wzorców kontroli – koncentruje się na rozważaniach poświęconych nie tyle relacji wierzyciel – organ egzekucyjny, ukształtowanej przez art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ile stosunkowi prawnemu istniejącemu pomiędzy stronami postępowania egzekucyjnego, tj. wierzycielem a zobowiązanym, którego to stosunku kwestionowany przepis bezpośrednio nie wyznacza.

W postępowaniu egzekucyjnym w administracji wierzyciel jest instytucją ściśle procesową (zob. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 maja 2009 r., sygn. akt II OSK 758/08 oraz z 29 czerwca 2011 r., sygn. akt II OSK 1149/10, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych). W konsekwencji, nie można zasadniczo utożsamiać organu pełniącego funkcję wierzyciela z podmiotem publicznoprawnym (np. gminą), w interesie którego działa.

Przyjęty przez wnioskodawcę tok rozumowania opiera się na błędnym założeniu. Rada Miasta Knurowa mylnie utożsamia wierzyciela, którym może być organ gminy, z samą gminą. Tę ostatnią, w oderwaniu od kwestii podmiotowości prawnej, uznaje za wspólnotę samorządową, w skład której wchodzą – zdaniem wnioskodawcy – nie tyle mieszkańcy gminy, co podmioty zobowiązane do ponoszenia ciężarów w postaci podatków i opłat lokalnych. W konsekwencji, wnioskodawca uznaje za wierzyciela abstrakcyjnie pojmowany podmiot zbiorowy w postaci podatników opłacających podatki lokalne stanowiące dochód budżetu gminy, z którego pokrywa się opłatę komorniczą.

Przyjmując kryterium obowiązku ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych (art. 84 Konstytucji), wnioskodawca przeciwstawia – w ramach uzasadnienia zarzutu naruszenia art. 32 ust. 1 Konstytucji – „podatnikom regulującym zobowiązania terminowo” i w związku z tym niejako wspólnie ponoszącym koszt opłaty komorniczej (zdaniem wnioskodawcy dyskryminowani), sytuację podatników, „przeciwko którym istnieje konieczność wszczęcia postępowania egzekucyjnego” (zdaniem wnioskodawcy faworyzowani). Z perspektywy „fundamentów sprawiedliwego, procesu, a więc i egzekucji”, wywodzonych przez wnioskodawcę – jak się wydaje – z art. 2 Konstytucji, opisaną wyżej sytuację Rada Miasta Knurowa uznaje za krzywdzącą dla opłacających podatki i opłaty lokalne podmiotów, których wnioskodawca stawia w pozycji wierzyciela względem zobowiązanego. Zdaniem wnioskodawcy „na płaszczyźnie postępowania egzekucyjnego sprawiedliwość przejawia się m.in. w tym, że koszty związane z prowadzeniem postępowania winna ponieść osoba, która spowodowała jego wszczęcie (i przegrała sprawę)”.

Nie można – co oczywiste – utożsamiać z członkami wspólnoty samorządowej podatników podatków lokalnych, gdyż ci ostatni nie muszą być ani mieszkańcami gminy, ani nawet osobami fizycznymi (w szczególności podatnicy podatku od nieruchomości – art. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zobowiązani do opłaty targowej – art. 15 ust. 1 tej ustawy, zobowiązani do opłaty miejscowej – art. 17 ust. 1 tej ustawy, zobowiązani do opłaty uzdrowiskowej – art. 17 ust. 1a tej ustawy). Jednocześnie, co ma znaczenie w tej sprawie, wnioskodawca nie wskazał art. 16 ust. 1 Konstytucji w uchwale nr XXI/303/12 Rady Miasta Knurowa z 20 czerwca 2012 r. „w sprawie: wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego” jako wzorca kontroli art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że wystąpienie przez Radę Miasta Knurowa w interesie ogólnospołecznym, tj. w interesie „podatników podatku lokalnego czy podmiotów zobowiązanych do ponoszenia opłat lokalnych”, nie zaś bezpośrednio w interesie występującego w charakterze wierzyciela organu gminy (czy pośrednio gminy jako jednostki samorządu terytorialnego, czy nawet wspólnoty samorządowej jako zbioru mieszkańców tej gminy), wykracza poza zakres ograniczonej rzeczowo zdolności wnioskowej (art. 191 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 191 ust. 2 Konstytucji).

Na marginesie trzeba zasygnalizować, że trudno zrozumieć, z czego wnioskodawca wywodzi naruszenie art. 84 Konstytucji przez kwestionowany przepis, skoro nie zwalnia on zobowiązanego z obowiązku opłacania podatków czy uiszczania opłat lokalnych, z którego wywiązali się „solidni” podatnicy. Zaskarżony art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przewiduje opłatę dla organu egzekucyjnego, którego zadaniem jest wyegzekwowanie od zobowiązanego obowiązku ciążącego na nim z mocy art. 84 Konstytucji.

Nie ulega nadto wątpliwości, że konieczność uiszczania opłaty komorniczej nie przekreśla kierowania i zarządzania zasadniczą częścią spraw publicznych przypadających gminie (art. 3 ust. 1 EKSL).

Okoliczności powyższe uzasadniają odmowę nadania wnioskowi dalszego biegu w odniesieniu do badania zgodności art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z: po pierwsze, art. 32 ust. 1 w zw. z art. 2 i art. 84 Konstytucji – przez wzgląd na niedopuszczalność wydania orzeczenia (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK); po drugie, art. 3 ust. 1 EKSL – z uwagi na oczywistą bezzasadność postawionego zarzutu (art. 36 ust. 3 ustawy o TK) .



5. Rada Miasta Knurowa występuje o zbadanie art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z art. 167 ust. 2 i 3 i art. 168, Konstytucji oraz art. 9 ust. 3 EKSL.



5.1. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, skoro wnioskodawca wyraża przekonanie, że „ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie jest aktem prawnym, który dotyczy źródeł dochodów jednostek samorządu terytorialnego”, to tym samym przyznaje, że art. 167 ust. 2 i 3 i art. 168 Konstytucji nie są adekwatnymi wzorcami kontroli art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Okoliczność powyższa uzasadnia odmowę nadania wnioskowi dalszego biegu we wskazanym zakresie (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).



5.2. Zdaniem Rady Miasta Knurowa art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji to „regulacja dotycząca pomniejszenia dochodów własnych”. Wnioskodawca, przekonując, że „przeznaczenie części środków na pokrycie tej opłaty ma bezpośredni wpływ na finansowanie innych zadań Miasta Knurów” i „oznacza (…) uszczuplenie całej puli środków dostępnych w danym roku a w konsekwencji niemożność sfinansowania innych zadań”, zarzuca kwestionowanemu przepisowi naruszenie nie tyle art. 167 ust. 2 i 3 czy art. 168 Konstytucji, co art. 167 ust. 1 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny ustalił, że art. 167 ust. 1 Konstytucji nie został powołany w uchwale nr XXI/303/12 Rady Miasta Knurowa z 20 czerwca 2012 „w sprawie: wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego” jako wzorzec kontroli art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Oznacza to, że tak postawiony zarzut nie pochodzi od podmiotu uprawnionego w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 3 Konstytucji (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).



6. Rada Miasta Knurowa występuje o zbadanie zgodności art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z art. 165 ust. 1 zdanie drugie oraz art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji w związku z art. 32 ust. 1 i art. 2 Konstytucji.



6.1. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że skoro stosowane przez organ egzekucyjny środki mają na celu ściągnięcie dla działającego na rzecz gminy wierzyciela przypadającej tej gminie należności pieniężnej lub spowodowanie jej zapłacenia przez zobowiązanego, to tym samym opłata komornicza służy ochronie własności komunalnej (podporządkowanej realizacji zadań własnych, tj. publicznych), zagwarantowanej jednostkom samorządu terytorialnego przez ustrojodawcę w art. 165 Konstytucji, nie zaś w art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji.

Okoliczności powyższe uzasadniają odmowę nadania wnioskowi dalszego biegu w odniesieniu do badania zgodności art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, po pierwsze, z art. 165 ust. 1 zdanie drugie Konstytucji – z uwagi na oczywistą bezzasadność postawionego zarzutu (art. 36 ust. 3 ustawy o TK), po drugie, z art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji – przez wzgląd na nieadekwatność wzorca kontroli w rozpatrywanej sprawie (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).



6.2. Zdaniem wnioskodawcy: „art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji narusza (…) zasadę równej ochrony własności i innych praw majątkowych. Środki pieniężne pochodzące z podatków i opłat lokalnych stanowią majątek gminy – najpierw jako wierzytelność wobec zobowiązanego, następnie jako gotówka w kasie lub na rachunku bankowym. (…) Naruszenie zasady równej ochrony własności można rozpatrywać w (…) relacjach: gmina – zobowiązany”.

Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę, że w uzasadnieniu zarzutów naruszenia powołanych wzorców kontroli wnioskodawca koncentruje się na rozważaniach poświęconych nie tyle relacji wierzyciel – organ egzekucyjny, ukształtowanej przez art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ile stosunkowi prawnemu istniejącemu – jego zdaniem – pomiędzy gminą a zobowiązanym.

Niezależnie od powyższego Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę na następujące kwestie.

Jeżeli Rada Miasta Knurowa twierdzi, że „gromadzenie środków pieniężnych (…) na zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty stanowi podstawowe zadanie gminy”, to tym samym dostrzega specyfikę własności komunalnej (art. 165 ust. 1 zdanie drugie Konstytucji), która ma charakter odmienny od własności przysługującej podmiotom niepublicznym (art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji). Skoro tak, to tym samym wnioskodawca nie może skutecznie przekonywać, że gmina i zobowiązany to podmioty podobne (art. 32 ust. 1 Konstytucji), których sytuację prawną można oceniać z perspektywy takich samych „własnościowych” wzorców kontroli.

Okoliczności powyższe uzasadniają odmowę nadania wnioskowi dalszego biegu w odniesieniu do badania zgodności art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 32 ust. 1 i art. 2 Konstytucji (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).

Wymaga nadto podkreślenia, że twierdzenie, iż „sytuacja w której w przypadku skutecznej egzekucji część kosztów postępowania ponosi wierzyciel w ogóle nie może być kwalifikowana, jako zgodna z zasadą ochrony prawa własności i innych praw wierzyciela” jest nie tyle zarzutem naruszenia przez kwestionowany przepis wzorców „własnościowych” w związku z art. 2 Konstytucji, ile żądaniem zbadania art. 66 § 1 i 3 oraz art. 64c § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w aspekcie celowości rozstrzygnięcia w tych przepisach kwestii rozłożenia ciężaru finansowania postępowania egzekucyjnego między wierzyciela a zobowiązanego. Orzekanie co do trafności przyjętych przez ustawodawcę rozwiązań nie mieści się w kompetencjach Trybunału Konstytucyjnego (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).



6.3. Zdaniem Rady Miasta Knurowa „naruszenie zasady równej ochrony własności można rozpatrywać (…) w kontekście relacji pomiędzy poszczególnymi członkami wspólnoty. (…) Naruszenie tej zasady polega na akceptacji sytuacji, w której częściowo koszt postępowania egzekucyjnego jest finansowany ze wspólnych środków. Tak więc w sensie ekonomicznym, osoby płacące dobrowolnie ciążące na nich zobowiązania, finansują koszty postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko niesolidnym podatnikom (zobowiązanym)”.

Pomijając kwestię niewskazania art. 16 ust. 1 Konstytucji w powołanej uchwale z 20 czerwca 2012 r. jako wzorca kontroli kwestionowanego przepisu, Trybunał Konstytucyjny przypomina, że nie można utożsamiać z wierzycielem – nawet działającym na rzecz gminy – zbioru podatników podatków lokalnych, gdyż ci ostatni (o czym była mowa wyżej) nie muszą być ani mieszkańcami gminy, ani nawet osobami fizycznymi, a zatem nie muszą być członkami wspólnoty samorządowej.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że wystąpienie przez Radę Miasta Knurowa w interesie ogólnospołecznym, tj. w interesie „podatników podatku lokalnego czy podmiotów zobowiązanych do ponoszenia opłat lokalnych”, nie zaś bezpośrednio w interesie – występującego w charakterze wierzyciela – organu gminy (czy pośrednio gminy jako jednostki samorządu terytorialnego), wykracza poza zakres ograniczonej rzeczowo zdolności wnioskowej (art. 191 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 191 ust. 2 Konstytucji). Tak sformułowany zarzut naruszenia przez art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z art. 165 ust. 1 zdanie drugie oraz art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 32 ust. 1 i art. 2 Konstytucji uzasadnia odmowę nadania wnioskowi dalszego biegu we wskazanym zakresie (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).



6.4. W ocenie Trybunału, bezpodstawna jest także teza o niezgodności art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z art. 2 Konstytucji. Skoro opłata komornicza przypada na rzecz organu, który dokonał ściągnięcia należności pieniężnej, to tym samym uiszczenie tej opłaty przez wierzyciela jest równoznaczne z wypłaceniem swoistego wynagrodzenia za skuteczną egzekucję (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 22 marca 2000 r., sygn. SA/Sz 114/99, LEX nr 41539), i niewątpliwie stanowi wyraz poszanowania zasad sprawiedliwości społecznej. Jeżeli wierzyciel uzyska należność pieniężną bez potrzeby angażowania organu egzekucyjnego (art. 66 § 4 pkt 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji) lub wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym (art. 66 § 4 pkt 2 w zw. z art. 26 § 4 tej ustawy), to wtedy nie uiszcza opłaty komorniczej (art. 66 § 4 in principio tej ustawy).

Oczywista bezzasadność zarzutu naruszenia art. 2 Konstytucji przez 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji uzasadnia odmowę nadania wnioskowi dalszego biegu we wskazanym zakresie (art. 36 ust. 3 ustawy o TK).



7. Rada Miasta Knurowa czyni przedmiotem zaskarżenia także art. 1a pkt 6 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w brzmieniu: „ilekroć w ustawie jest mowa o (…) opłacie komorniczej – rozumie się przez to opłatę wynoszącą 5% kwot przekazanych wierzycielowi przez organ egzekucyjny lub przekazanych wierzycielowi przez zobowiązanego w wyniku zastosowania środków egzekucyjnych”.

W ocenie wnioskodawcy: „art. 1a pkt 6 i art. 66 § 3 ustawy (…) o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie w jakim nie określają żadnych kryteriów ustalania wysokości opłaty komorniczej w konkretnym postępowaniu egzekucyjnym, a także w zakresie w jakim nie przewidują one maksymalnej wysokości opłaty komorniczej są sprzeczne z: art. 32 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji, art. 165 ust. 1 zdanie 2 w związku z art. 167 ust. 2 i 3 Konstytucji, art. 167 ust. 2 i 3 Konstytucji oraz art. 9 ust. 1 i 2 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego”.



7.1. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, jeżeli art. 1a pkt 6 i art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie faworyzują ani nie dyskryminują żadnej kategorii wierzycieli z punktu widzenia wysokości opłaty komorniczej, to tym samym zarzut naruszenia przez kwestionowane przepisy art. 32 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji cechuje oczywista bezzasadność.

Okoliczność ta, zgodnie z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, stanowi samoistną podstawę odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu we wskazanym zakresie.



7.2. Rada Miasta twierdzi: „w pkt 4.1. i 4.2. [wniosku] przedstawiono uzasadnienie zarzutu sprzeczności art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji m.in. z art. 165 ust. 1 zdanie 2 Konstytucji. Uzasadnienie to w pełni odnosi się również do art. 1a pkt 6 rozpatrywanego w powiązaniu z art. 66 § 3 ustawy. (…) W pkt 3.1. i 3.2. przedstawiono uzasadnienie zarzutu sprzeczności art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji m.in. z art. 167 ust. 1 i 2 Konstytucji. Uzasadnienie to w pełni odnosi się (…) również do art. 1a pkt 6 rozpatrywanego w powiązaniu z art. 66 § 3 ustawy”.

W odniesieniu do tak zajętego stanowiska Trybunał Konstytucyjny odsyła do pkt 5 i pkt 6 uzasadnienia niniejszego postanowienia, poświęconych zarzutom naruszenia przez art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji art. 165 ust. 1 zdanie drugie i art. 167 ust. 2 i 3 Konstytucji.



7.3. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego żądanie zbadania zgodności art. 66 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z określonymi w art. 9 ust. 1 i 2 EKSL zasadą posiadania własnych wystarczających zasobów finansowych oraz zasadą adekwatności wysokości zasobów finansowych społeczności lokalnych do zakresu uprawnień przyznanych im przez Konstytucję (odesłanie do ustawy zasadniczej) łączy się z koniecznością uprzedniej kontroli kwestionowanego przepisu z art. 167 ust. 1 Konstytucji. Pominąwszy okoliczność, że Rada Miasta Knurowa nie przedstawiła dowodów na poparcie twierdzenia, iż „przeznaczenie części środków na pokrycie tej opłaty [komorniczej] (…) oznacza (…) niemożność sfinansowania innych zadań”, Trybunał ustalił, że art. 167 ust. 1 Konstytucji (do której odsyła EKSL) nie został wskazany jako wzorzec kontroli w powołanej uchwale w sprawie wystąpienia z wnioskiem. Tym samym Trybunał odmawia nadania w tym zakresie dalszego biegu wnioskowi jako pochodzącemu od podmiotu innego niż uprawniony w świetle art. 191 ust. 1 pkt 3 Konstytucji (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).



8. Rada Miasta Knurowa poddaje kontroli art. 64 § 4 pkt 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w brzmieniu: „nie pobiera się opłaty komorniczej od należności ściągniętych przez organ egzekucyjny będący jednocześnie ich wierzycielem” oraz art. 19 § 2 tej ustawy w brzmieniu: „właściwy organ gminy o statusie miasta, wymienionej w odrębnych przepisach oraz gminy wchodzącej w skład powiatu warszawskiego jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości, w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych, dla których ustalania lub określania i pobierania jest właściwy ten organ”.



8.1. Zdaniem wnioskodawcy art. 64 § 4 pkt 2 w zw. z art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji „w zakresie w jakim nie przewiduje (…) zwolnienia od opłaty komorniczej gmin innych, niż wymienione w art. 19 § 2, których właściwy organ jest uprawniony do ustalania lub określania i pobierania należności pieniężnych, jest sprzeczny z art. 32 ust. 1 w zw. z art. 2 i art. 84 Konstytucji”.



8.2. Odnosząc się do przywołanej argumentacji, Trybunał Konstytucyjny przypomina, że organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych jest naczelnik urzędu skarbowego (art. 19 ust. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji). Właściwy organ gminy o statusie miasta oraz gminy wchodzącej w skład powiatu warszawskiego jest organem egzekucyjnym w określonych przypadkach (art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji). Przewidziany w art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wyjątek potwierdza regułę określoną w art. 19 § 1 tej ustawy. W przypadku bowiem, gdy organ egzekucyjny, o którym mowa w art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, korzystając z dostępnych temu organowi środków egzekucyjnych, nie jest w stanie zaspokoić roszczeń, powinien zwrócić się jako wierzyciel do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w celu prowadzenia egzekucji za pomocą innych środków egzekucyjnych, w szczególności egzekucji z nieruchomości (zob. W. Piątek, A. Skoczylas, [w:] Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, red. R. Hauser, A. Skoczylas, Warszawa 2012, s. 140; P. Pietrasz, [w:] Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Komentarz, red. D.R. Kijowski, LEX 2010, komentarz do art. 19, uwaga 4.1, zob. też wyroki: Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 marca 2011 r., sygn. II FSK 1904/09, LEX nr 992243, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 stycznia 2004 r., sygn. III SA 1233/02, LEX nr 686499 oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 18 września 2008 r., sygn. I SA/Ke 269/08, LEX nr 489625).

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, nawet przy pominięciu okoliczności, że rozwiązanie przyjęte w art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jest odstępstwem od zasady wynikającej z art. 19 § 1 tej ustawy i jako wyjątek nie podlega rozszerzeniu, i tak nie można by było na podstawie art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ustalić grupy podmiotów, które miałyby być porównywane z gminą Knurów (lub jej odpowiednimi organami) – w celu ustalenia istnienia ewentualnego podobieństwa.

Wnioskodawca wyraża przekonanie, że „nie ma żadnego uzasadnienia, aby jedynie te kilkadziesiąt miast, o których mowa w art. 19 § 2 ustawy [o postępowaniu egzekucyjnym w administracji] miało mieć uprawnienie do prowadzenia egzekucji przysługujących im należności, a pozostałe jednostki – w szczególności pozostałe gminy miejskie – nie zostały wyposażone w to uprawnienie”.

Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę, że – wbrew twierdzeniu wnioskodawcy – art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie zawiera wyliczenia wskazanych z nazwy „kilkudziesięciu miast”, lecz odesłanie do odrębnych przepisów, których Rada Miasta Knurowa nie uczyniła przedmiotem zaskarżenia. Trybunał przypomina, że w art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jest mowa nie tyle o „właściwym organie gminy o statusie miasta”, ile o „właściwym organie gminy o statusie miasta, wymienionej w odrębnych przepisach”. Trybunał stwierdza, że bez zbadania treści „odrębnych przepisów”, do których odsyła art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nie można ocenić, czy gminy o statusie miasta, wymienione w odrębnych przepisach, i gminy w tych odrębnych przepisach niewymienione można uznać za podmioty podobne. Nie da się zatem na gruncie art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wskazać ani zbioru faworyzowanych „gmin o statusie miasta”, ani zbioru dyskryminowanych „gmin o statusie miasta”. Jeżeli tak, to na podstawie rozpatrywanego samoistnie art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie sposób wskazać adresata istniejącego – zdaniem wnioskodawcy – uprzywilejowania, a tym samym ocenić, czy narusza ono art. 32 ust. 1 Konstytucji.

Powyższą tezę potwierdza sam wnioskodawca, który przyznaje: „Przepis ten [tj. art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji] odsyła do »odrębnych przepisów«, czyli do art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872, z późn. zm. [dalej: przepisy wprowadzające]). Zgodnie z tym przepisem – »Zadania i odpowiadające im kompetencje przejęte przez gminy o statusie miasta na podstawie art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych (Dz. U. z 1997 r. Nr 36, poz. 224, Nr 123, poz. 780 i Nr 162, poz. 1120), stają się zadaniami i kompetencjami tych miast«. Ustawa z 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach publicznych [dalej: ustawa zmieniająca] przewidywała w art. 2 ust. 4, że począwszy od dnia 1 stycznia 1997 r., do właściwości organów gmin wymienionych w załączniku do tej ustawy przeszły, jako zadania własne, zadania i odpowiadające im kompetencje należące dotychczas do urzędów skarbowych, określone w art. 19 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w zakresie należności z tytułu podatków i opłat, dla których organ gminy jest właściwy do ich ustalania i pobierania. W załączniku do ustawy wymienionych zostało 46 miast. (…) Tak więc obecnie funkcjonuje kilkadziesiąt gmin miejskich, których organ wykonawczy jest uprawniony do prowadzenia postępowania egzekucyjnego, m.in. w zakresie podatków i opłat lokalnych stanowiących dochód tych gmin”.

W świetle powyższego nie ulega wątpliwości, że postawiony we wniosku zarzut „»uprzywilejowania« niektórych miast w zakresie prowadzenia egzekucji administracyjnej” jest skierowany przede wszystkim przeciwko utrzymanemu w mocy na podstawie art. 87 przepisów wprowadzających załącznikowi do ustawy zmieniającej (art. 87 przepisów wprowadzających w związku z art. 2 ust. 4 ustawy zmieniającej w związku z art. 1 pkt 1 ustawy zmieniającej odsyłającym do załącznika do tej ustawy). Przedstawiona we wniosku argumentacja świadczy o tym, że w przekonaniu Rady Miasta Knurowa w rozpatrywanej sprawie zasadę równości narusza powołany załącznik przez to, że w wyliczeniu kilkudziesięciu miast pomija Knurów.

Powyższe dowodzi, że Rada Miasta Knurowa domaga się zbadania zgodności z art. 32 ust. 1 Konstytucji nie tyle art. 64 § 4 pkt 2 w zw. z art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, co art. 64 § 4 pkt 2 w związku z art. 19 § 2 tej ustawy w powiązaniu z art. 87 przepisów wprowadzających w związku z art. 2 ust. 4 w zw. z art. 1 pkt 1 ustawy zmieniającej i w związku z załącznikiem do tej ustawy.

Trybunał Konstytucyjny ustalił, że art. 87 przepisów wprowadzających w związku z art. 2 ust. 4 w związku z art. 1 pkt 1 ustawy zmieniającej i w związku z załącznikiem do tej ustawy nie zostały wskazane jako przedmiot zaskarżenia w uchwale nr XXI/303/12 Rady Miasta Knurów z 20 czerwca 2012 r. Oznacza to, że w powyższym zakresie wniosek nie pochodzi od podmiotu uprawnionego w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 3 Konstytucji. Okoliczność ta uzasadnia odmowę nadania wnioskowi dalszego biegu we wskazanym zakresie (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego sformułowany w powołanej uchwale wyłącznie pod adresem art. 64 § 4 pkt 2 i art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zarzut naruszenia zasady równości cechuje oczywista bezzasadność. Okoliczność ta, zgodnie z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, stanowi samodzielną podstawę odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu we wskazanym zakresie.

Nie należy do kompetencji Trybunału Konstytucyjnego, ani nie jest jego zadaniem, uzupełnianie w zastępstwie Rady Miasta Knurowa określonego przez nią w uchwale w sprawie wystąpienia z wnioskiem zakresu zaskarżenia o niewymienione tamże przepisy w taki sposób, ażeby skonstruować normę prawną, której kompletność pozwoli sądowi konstytucyjnemu na rozpoznanie przedłożonej sprawy.

Na marginesie trzeba zasygnalizować, że postawiony we wniosku zarzut pominięcia w załączniku nie tylko Knurowa czy też niektórych innych miast, lecz wszystkich „pozostałych” gmin o statusie miasta, jest w istocie niepodlegającym kognicji Trybunału zarzutem zaniechania prawodawczego, tj. braku generalnego uregulowania przyznającego status organu egzekucyjnego każdej gminie o statusie miasta.



9. Rada Miasta Knurowa występuje o zbadanie zgodności art. 66 § 4 pkt 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z art. 32 ust. 1 w zw. art. 2, art. 84 i art. 168 Konstytucji oraz art. 9 ust. 3 EKSL.



9.1. W ocenie wnioskodawcy: „nie ma żadnych uzasadnionych przesłanek, aby egzekucja takich samych co do istoty i rodzaju należności przysługujących Skarbowi Państwa była zwolniona z opłaty komorniczej, a przysługujących gminom – opłacie tej podlegała. Tak więc omawiana (…) regulacja prawna, w zakresie w jakim nie przewiduje zwolnienia od opłaty komorniczej należności egzekwowanych na podstawie tytułów wykonawczych wystawionych przez wójta (burmistrza/prezydenta) gminy (miasta) narusza zasadę równości wobec prawa w kontekście wartości konstytucyjnych wywodzonych z zasady demokratycznego państwa prawnego oraz zasady sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji) z uwzględnieniem chronionego przez konstytucję (art. 168) i EKSL (art. 9 ust. 3) prawa jednostek samorządu terytorialnego do ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych”.

Trybunał Konstytucyjny nie podziela przywołanego stanowiska. Zdaniem Trybunału, nawet przy pominięciu okoliczności, że rozwiązanie przyjęte w art. 66 § 4 pkt 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jest odstępstwem od zasady wynikającej z art. 66 § 3 tej ustawy i jako wyjątek nie podlega rozszerzeniu, nie można doszukać się podobieństwa pomiędzy należnościami objętymi uregulowaniem kwestionowanego przepisu a należnościami, które powinny zdaniem wnioskodawcy zostać uwzględnione w treści art. 66 § 4 pkt 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Jeżeli – jak twierdzi wnioskodawca – „omawiana regulacja dotyczy egzekucji podatków należnych budżetowi państwa”, to nie znajduje uzasadnienia zarzut pominięcia w kwestionowanym przepisie tytułu wykonawczego wystawionego przez wójta gminy (burmistrza/prezydenta miasta), który jest wierzycielem podatków i opłat lokalnych. Tym samym bezpodstawna jest teza o dochodzeniu na podstawie tytułów wystawionych przez wójta gminy (burmistrza/prezydenta miasta) i tytułów wystawionych przez naczelnika urzędu skarbowego „takich samych co do istoty i rodzaju należności”. Brak podobieństwa (art. 32 ust. 1 Konstytucji) pomiędzy występującymi w charakterze wierzycieli wójtem gminy (burmistrza/prezydenta miasta) a naczelnikiem urzędu skarbowego, poparty dodatkowo niemożnością rozpatrywania sytuacji obu podmiotów przez pryzmat tych samych wzorców kontroli (art. 168 Konstytucji i art. 9 ust. 3 EKSL), nakazuje uznać postawiony zarzut pominięcia w art. 66 § 4 pkt 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji odrębnej kategorii pochodzących od organów „samorządowej” administracji podatkowej („opłatowej”) tytułów wykonawczych za oczywiście bezzasadny. Okoliczność ta, zgodnie z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, stanowi samodzielną podstawę odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu we wskazanym zakresie.

Na marginesie należy zasygnalizować, że postulowane przez wnioskodawcę „uzupełnienie” art. 66 § 4 pkt 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji naruszyłoby niewątpliwie zasady sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji) przez to, że pozbawiłoby organ egzekucyjny należnego mu „wynagrodzenia” (zob. powołany wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 marca 2000 r., sygn. SA/Sz 114/99) za ściągnięcie dla wierzyciela „samorządowego” należności i niejako „wzbogacałoby” tego ostatniego kosztem pierwszego (zob. art. 66 § 5 w związku z art. 19 § 1 w związku z art. 19 § 2 in fine ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji).



W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.