KIO 1389/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Natalia Dominiak
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:V Ca 264/04
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 1389/14
WYROK
z dnia 21 lipca 2014 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Magdalena Rams
Protokolant: Natalia Dominiak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 lipca 2014 r. w Warszawie odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 lipca 2014 r. przez wykonawcę S………..,
S………….. „STARKAM” Spółka Jawna w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego pn. „Dostawa sprzętu ochrony układu oddechowego – ucieczkowych aparatów
regeneracyjnych dla kopalń Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. w 2014 r.”
prowadzonym przez Katowicki Holding Węglowy z siedzibą w Katowicach,
przy udziale wykonawcy Fabryki Sprzętu Ratunkowego i Lamp Górniczych „FASER” S.A., z
siedzibą w Tarnowskich Górach zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego
po stronie odwołującego,
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu Katowickiemu Holdingowi Węglowemu
wprowadzenie zmian do Rozdziału I, pkt 13 Lp. 2, J= Jakość, ppkt a) oraz b) Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia poprzez uszczegółowienie opisu zasad oceny ofert w
ramach kryterium jakości, precyzyjne wskazanie obiektywnego sposobu dokonywania
oceny ofert na podstawie kryterium jakości lub poprzez rezygnację z tego kryterium.
2. kosztami postępowania obciąża Katowicki Holding Węglowy, z siedzibą w Katowicach
i :
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę S…………,
S…………. „STARKAM” Spółka Jawna tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Katowickiego Holdingu Węglowego z siedzibą w Katowicach na rzecz
wykonawcy S…………, S………… „STARKAM” Spółka Jawna kwotę 18 600 zł 00 gr
(słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy), stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący: ……………………….. …
Sygn. akt KIO 1389/14
UZASADNIENIE
W dniu 7 lipca 2014 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie wykonawcy
S………., S………. „STARKAM” Spółka Jawna (dalej „Odwołujący”) wobec treści Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia (dalej „SIWZ”). Odwołujący zaskarżył postanowienie SIWZ
określone Rozdziale I pkt 13 SIWZ - Opis kryteriów oceny, Lp.2 (Tabela): o nazwie J = Jakość
w brzmieniu:
„Jeżeli w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert:
a) Organy nadzoru górniczego stwierdziły w czasie przeprowadzonych kontroli
nieprawidłowości w działaniu aparatów ucieczkowych tego samego typu co
wskazane w ofercie, które mogły utrudnić lub wręcz uniemożliwić bezpieczne
wycofywanie się pracowników w tych aparatach z zagrożonego rejonu - 0 punktów;
b) W kopalniach KHW S.A. zaistniały przypadki wymagające użycia aparatów
ucieczkowych tego samego typu co w ofercie i w trakcie użycia tych aparatów
stwierdzono, ze aparaty nie były w pełni sprawne, a tym samym nie gwarantowały
bezpiecznego wycofania się z zagrożonego rejonu - 0 punktów;
c) Nie zaszła żadna z w/w okoliczności -20 punktów
Uwaga: na potwierdzenie pkt. c) oferent dołączy stosowne oświadczenie i przydzielenie mu
wagi 20%”.
W ocenie Odwołującego Zamawiający naruszył następujące przepisy ustawy Pzp:
1. art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez prowadzenie postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego w sposób niezapewniający zachowania uczciwej
konkurencji oraz równego traktowania wykonawców, w szczególności ustalenie
kryteriów oceny ofert zależnych od dowolnego uznania Zamawiającego, w sposób
nieproporcjonalny, nieprecyzyjny, bezpodstawnie ograniczający i tym samym
wyłączający uczciwą konkurencję (np. preferujący wykonawców wprowadzających
nowe produkty na rynek górniczy oraz producentów nigdy nie oferujących aparatów
do Zamawiającego, eliminujący dotychczasowych dostawców wprowadzający
dowolność oceny aparatów dotychczas użytkowanych u Zamawiającego);
2. art. 7 ust. 1 i art. 36 ust. 1 pkt 13 ustawy Pzp w zw. z art. 91 ust. 1 i 2 ustawy Pzp.,
poprzez ustalenie i opisanie kryteriów oceny ofert w kryterium zwanym „Jakość”,
zawartych w pkt 13 SIWZ o liczbie porządkowej nr 2, które utrudniają uczciwą
konkurencję poprzez faworyzowanie wykonawców oferujących nowe produkty lub
wykonawców, którzy dotychczas nie oferowali swoich wyrobów u Zamawiającego,
a tym samym sformułowanie kryteriów oceny ofert, które nie zapewniają
obiektywizmu oceny i porównania ofert, umożliwiając Zamawiającemu dokonanie
oceny dowolnej i uznaniowej.
W związku z powyższymi zarzutami Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: (i)
usunięcia opisu kryterium w tabeli lp. 2, J=Jakość w brzemieniu jak w SIWZ w tabeli w
Rozdziale I, pkt. 13 z w sekcji IV.2.1) - Ogłoszenia z dnia 27.06.2014 r., (ii) przedefiniowanie
kryterium „Cena” z uwzględnieniem powyższego usunięcia i jego zmianę w zakresie znaczenia
(waga) - do 100% i w zakresie skala punktowa - do 100 punktów, ewentualnie (iii) nakazanie
Zamawiającemu dokonania opisu kryterium „Jakość”, z zachowaniem zasad udzielania
zamówień publicznych i uwzględnieniem obiektywnych, weryfikowalnych cech i właściwości
produktu; (iv) zasądzenie od Zamawiającego zwrotu kosztów postępowania odwoławczego, w
tym zwrotu kosztów wynagrodzenia pełnomocnika oraz kosztów dojazdu (według rachunków,
które zostaną przedłożone na posiedzeniu bądź na rozprawie).
W uzasadnieniu swoich zarzutów Odwołujący wskazał, że Zamawiający prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na
"Dostawę sprzętu ochrony układu oddechowego - ucieczkowych aparatów regeneracyjnych
dla kopalń Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. w 2014 roku, numer sprawy ZP/058/2014.
Postępowanie jest prowadzone na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych w trybie przetargu nieograniczonego o wartości szacunkowej co
najmniej 400 000 euro. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym UE pod nr w dniu 27.06.2014r. pod numerem nr 2014/S 121-216105. Specyfikacja
Istotnych Warunków Zamówienia, zwana dalej SIWZ w zakresie kryteriów oceny ofert „J-
Jakość” narusza zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania podmiotów, w
szczególności uprzywilejowując niektórych wykonawców i wprowadzając dowolność ustalenia
czy wcześniej aparaty dostarczane do KHW S.A. „nie były w pełni sprawne”.
Odwołujący podkreślił, iż zarzut o dyskryminowaniu Odwołującego jest uzasadniony,
chociażby z uwagi na fakt, iż Zamawiającego używane są w większości aparaty producenta
którego dostawcą jest Odwołujący.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w specyfikacji w pkt.13 SIWZ ustanowił inne niż cena
kryteria oceny ofert, dotyczące jakości aparatów, przyznając mu 20% wagi, w następującym
brzmieniu:
„Jeżeli w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert:
(a) Organy nadzoru górniczego stwierdziły w czasie przeprowadzonych kontroli
nieprawidłowości w działaniu aparatów ucieczkowych tego samego typu co
wskazane w ofercie, które mogły utrudnić łub wręcz uniemożliwić bezpieczne
wycofywanie się pracowników w tych aparatach z zagrożonego rejonu - 0 punktów;
(b) W kopalniach KHW S.A. zaistniały przypadki wymagające użycia aparatów
ucieczkowych tego samego typu co w ofercie i w trakcie użycia tych aparatów
stwierdzono, że aparaty nie były w pełni sprawne, a tym samym nie gwarantowały
bezpiecznego wycofania się z zagrożonego rejonu - 0 punktów;
(c) Nie zaszła żadna z w/w okoliczności - 20 punktów.
Uwaga: na potwierdzenie pkt. c) oferent dołączy stosowne oświadczenie ”
Odwołujący wskazał, że choć Zamawiający, ustalając ww. kryterium oceny ofert, winien co
prawda kierować się przede wszystkim własnymi potrzebami, jednak ma obowiązek dbać o to,
aby każdy wykonawca, który jest w stanieje zaspokoić, był równo traktowany. Kryteria ustalane
przez Zamawiającego winny być zatem jednoznaczne i precyzyjne, nie naruszać zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania podmiotów. Niezachowanie tego wymogu
prowadzić może do wady postępowania uniemożliwiającej zgodny z prawem wybór
najkorzystniejszej oferty, a tym samym zawarcie nieważnej umowy w sprawie zamówienia.
W ocenie Odwołującego opis kryterium oceny ofert w kryterium „jakość” preferuje dostawców
i producentów aparatów, którzy nie sprzedawali dotychczas aparatów do Zamawiającego. W
ocenie Odwołującego aparaty dotychczas użytkowane mogą być dowolnie przez
Zamawiającego ocenione co do ich jakości, w szczególności dokonania oceny czy „aparaty
nie były w pełni sprawne”, a zatem utrudnia dotychczasowym dostawcom i producentom udział
konkurencyjny w przedmiotowym zamówieniu.
Odwołujący wskazał, że ustawa Pzp nie definiuje kryterium ,jakości”. Słownik języka polskiego
przedstawia definicję jakości jako „właściwość, rodzaj, gatunek, wartość, zespół cech
stanowiących o tym, że dany przedmiot jest tym przedmiotem , a nie innym” [Słownik języka
Polskiego, 2002,t.l, s.769]. Natomiast Dyrektywa 85/374/EEC z dnia 25 lipca 1985 roku o
odpowiedzialności producentów za szkody wywołane wadami produktów określa jakość jako
„prawdopodobieństwo spełnienia oczekiwań klienta” i jednocześnie określa, że wadą jest to,
czego klient ma prawo nie oczekiwać. Z kolei normy ISO definiują jakość jako „ogół cech i
właściwości wyrobu lub usługi decydujących o zdolności wyrobu do zaspokojenia
stwierdzonych lub przewidywanych potrzeb” [PN-ISO 8402:1994 1996, s. 12].
W ocenie Odwołującego kryterium dotyczący jakości w ww. pkt. a) nie zawiera wymiernych
wskaźników, a nadto nie przewiduje określenia o jakie organy nadzoru górniczego chodzi
Zamawiającemu, jakiego rodzaju kontrole miały one prowadzić oraz jakiego rodzaju
nieprawidłowości w działaniu aparatów ucieczkowych ma dotyczyć owo stwierdzenie.
Zamawiający nie określił formy stwierdzenia przez organy nadzoru nieprawidłowości. W
ocenie Odwołującego nie wiadomo zatem czy organy nadzoru mają stwierdzić ww.
nieprawidłowości w formie decyzji administracyjnej czy w innych dokumentach. Tak
sformułowane kryterium nie uwzględnia faktu czy od (stwierdzenia) decyzji organów nadzoru
dany wykonawca się odwołał i czy sprawa jest osądzona prawomocnie czy też decyzja o
nieprawidłowościach została uchylona i w konsekwencji anulowana. Ocena w tym kryterium
jest zatem zupełnie dowolna, a może prowadzić do nadużyć, w szczególności z inicjatywy
konkurencji. Zamawiający nie wyjaśnił również o jakie organy nadzoru mu chodziło tj. z jakiego
obszaru czy tylko z terenu RP, UE czy również ze światowego rynku górniczego.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z art. 164 Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne
i górnicze organami nadzoru górniczego są: (i) Prezes Wyższego Urzędu Górniczego; (ii)
dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych; (iii) dyrektor Specjalistycznego Urzędu
Górniczego, zwanego dalej "SUG". Jednak tylko Prezes Wyższego Urzędu Górniczego jest
wyspecjalizowanym organem kontroli wyrobów wprowadzonych do obrotu w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności, w odniesieniu do
wyrobów przeznaczonych do stosowania w ruchu zakładu górniczego (art. 166 ust. 1 pkt. 4
Prawa górniczego i geologicznego). Tym samym brak w zaskarżonym kryterium wskazania
konkretnego organu nadzoru górniczego, co stanowi uchybienie zasadzie obiektywizmu.
Ponadto, w ocenie Odwołującego Zamawiający nieprawidłowo opisał w treści kryterium, że
organy nadzoru stwierdziły w czasie przeprowadzonych kontroli nieprawidłowości. Odwołujący
wskazał, iż w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r, o systemach oceny zgodności, w art. 41 c)
ustawodawca wskazał, ze organ ten rozwiązuje sprawy formie decyzji administracyjnych, ust.
3 stanowi, że jeżeli w wyniku kontroli stwierdzono, że wyrób nie spełnia zasadniczych,
szczegółowych lub innych wymagań, a strona postępowania nie podjęła działań, o których
mowa w art 41b ust. 1, organ prowadzący postępowanie może, w drodze decyzji: (i) nakazać
wycofanie wyrobu z obrotu łub z użytku; (ii) zakazać udostępniania wyrobu; (iii) ograniczyć
udostępnianie wyrobu; (iv) nakazać stronie postępowania powiadomienie konsumentów lub
użytkowników wyrobu o stwierdzonych niezgodnościach z zasadniczymi lub innymi
wymaganiami, określając termin i sposób powiadomienia.
Tym samym, w ocenie Odwołującego, brak w opisie kryterium jakości formy stwierdzenia
nieprawidłowości, co narusza zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania podmiotów,
a na pewno nie spełnia wymogów ustanowienia obiektywnego kryterium, zgodnie z art. 91
Pzp.
W zakresie opis kryterium dotyczący jakości w ww. pkt. b), Odwołujący wskazał, że opis ten
nie zawiera wymiernych wskaźników. W ocenie Odwołującego, zapis, że w trakcie użycia
aparatów stwierdzono, że aparaty nie były w pełni sprawne nie może się ostać. Brak w nim
określenia podmiotu uprawnionego do owego stwierdzenia, brak określenia formy
stwierdzenia, jak też brak określenia czy chodzi o stwierdzenie ostateczne (decyzja
administracyjna ostateczna), czy o stwierdzenie prawomocne (np. prawomocny wyrok sądowy
stwierdzający wady w aparatach). Trzeba dodać, że w trakcie eksploatacji aparatów zdarzało
się bardzo często, że winę za to, że aparaty nie były w pełni sprawne ponoszą pracownicy
Zamawiającego, użytkujący aparaty niezgodnie z instrukcją użytkowania. Tym samym fakt, że
dany aparat nie był w pełni sprawy, nie oznacza jednocześnie, iż bezwzględną winę w każdej
sytuacji ponosi dostawca lub producent, który aparat wytworzył. Wszak uszkodzenia
mechaniczne, użytkowanie aparatu niezgodnie z instrukcją wyłączają zarówno gwarancję, jak
i rękojmię. Odwołujący wskazał, że w tej sytuacji wykonawca, który dotychczas dostarczał
aparaty, może w tym kryterium otrzymać 0 pkt., bowiem nawet nieuzasadnione reklamacje
mogą wpłynąć niekorzystnie na uzyskanie przedmiotowego zamówienia publicznego w
sytuacji gdy kryterium tak sformułowane się ostanie.
Z treści cyt. kryterium niewątpliwie wynika faworyzowanie wykonawców oferujących nowe
produkty lub wykonawców, którzy dotychczas nie oferowali swoich wyrobów u
Zamawiającego, a tym samym zachodzi w niniejszym postępowaniu sformułowanie kryteriów
oceny ofert, które nie zapewniają obiektywizmu oceny i porównania ofert, umożliwiając
Zamawiającemu dokonanie oceny dowolnej i uznaniowej.
Izba ustaliła co następuje:
Izba postanowiła dopuścić w poczet materiału dowodowego następujące dokumenty: (i) SIWZ
na okoliczność ustalenia przedmiotu zamówienia; (ii) protokół z przeglądu oraz sprawozdania
z badań nr 20/2013 na okoliczność wykazania sposobu ustalenia nieprawidłowości działania
aparatów ucieczkowych; (iii) pismo Wiceprezesa Wyższego Urzędu Górniczego z dnia 16
stycznia 2014 r. na okoliczność wykazania, iż aparaty ucieczkowe oferowane przez firmę
FASER S.A. odpowiadają wymogom dopuszczenia ich do obrotu; (iv) pismo Prezesa
Wyższego Urzędu Górniczego z dnia 21 lutego 2014 r. na okoliczność ustalenia stanowiska
Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego dotyczącego wymagań jakie winny być rozważane
przy zakupie aparatów ucieczkowych; (v) pismo wykonawcy fabryka Sprzętu Ratunkowego i
Lamp Górniczych FASER S.A. z dnia 10 lipca 2014 r. na okoliczność ustalenia skuteczności
przystąpienia po postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego.
Na podstawie powyższych dokumentów, Izba ustaliła, że Zamawiający - Katowicki Holding
Węglowy z siedzibą w Katowicach – prowadzi postępowanie w trybie przetargu
nieograniczonego na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) (dalej
„ustawa Pzp” lub „Pzp”) o udzielenie zamówienia pn. „Dostawa sprzętu ochrony układu
oddechowego – ucieczkowych aparatów regeneracyjnych dla kopalń Katowickiego Holdingu
Węglowego S.A. w 2014 r.”
Zgodnie z Rozdziale I pkt 13 SIWZ - Opis kryteriów oceny oferty Lp.2 (Tabela): o nazwie J =
Jakość Zamawiający wskazał, że przy wyborze oferty będzie się kierował następującymi
kryteriami i wagą:
1. C = Cena – 70%
2. J = Jakość – 20% - Jeżeli w okresie ostatnich 3 lat prze upływem terminu składania
ofert:
a) Organy nadzoru górniczego stwierdziły w czasie przeprowadzonych kontroli
nieprawidłowości w działaniu aparatów ucieczkowych tego samego typu co
wskazane w ofercie, które mogły utrudnić lub wręcz uniemożliwić bezpieczne
wycofywanie się pracowników w tych aparatach z zagrożonego rejonu - 0 punktów;
b) W kopalniach KHW S.A. zaistniały przypadki wymagające użycia aparatów
ucieczkowych tego samego typu co w ofercie i w trakcie użycia tych aparatów
stwierdzono, ze aparaty nie były w pełni sprawne, a tym samym nie gwarantowały
bezpiecznego wycofania się z zagrożonego rejonu - 0 punktów;
c) Nie zaszła żadna z w/w okoliczności - 20 punktów
Uwaga: na potwierdzenie pkt. c) oferent dołączy stosowne oświadczenie i przydzielenie mu
wagi 20%”.
3. M = Masa aparatu w obudowie bez pasów nośnych – 10%.
Izba ustaliła, że na skutek przekazania w dniu 8 lipca 2014 r. przez Zamawiającego wezwania
do wzięcia udziału w postępowaniu odwoławczym wraz z kopią odwołania do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło zgłoszenie przystąpienia do postępowania
odwoławczego po stronie Odwołującego przez wykonawcę Fabrykę Sprzętu Ratunkowego i
Lamp Górniczych FASER S.A. (dalej „Przystępujący”). Wobec dokonania zgłoszenia w formie
pisemnej, z zachowaniem 3-dniowego terminu oraz wymogu przekazania kopii zgłoszenia
stronom postępowania (zgodnie z art. 185 ust. 2 ustawy Pzp) – Izba nie miała podstaw
do stwierdzenia nieskuteczności przystąpienia, co do którego nie zgłoszono również opozycji.
Ponieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych i wpis od niego został uiszczony –
podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
Izba zważyła co następuje:
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że Odwołujący posiada interes we wniesieniu odwołania
w rozumieniu art. 179 ust. 1 Pzp. Izba stwierdziła, że w odwołaniach od treści SIWZ
wykonawca nie tyle wskazuje na brak bezpośredniej możliwości uzyskania zamówienia, co na
wadliwe i niekonkurencyjne postanowienia SIWZ, które utrudniają mu złożenie prawidłowej i
zgodnej z przepisami ustawy Pzp oferty. Uprawnienie to przysługuje każdemu wykonawcy,
który potencjalnie może ubiegać się o udzielenie zamówienia. Na tym etapie wystarczające
jest wykazanie jedynie hipotetycznej szkody polegającej na niewłaściwym sformułowaniu
treści SIWZ, które może utrudniać wykonawcy dostęp do zamówienia.
W ocenie Izby odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W art. 36 ust. 1 pkt 13 ustawy Pzp wskazano, że specyfikacja istotnych warunków zamówienia
winna zawierać m.in. opis kryteriów, którymi zamawiający będzie się kierował przy wyborze
oferty wraz z podaniem znaczenia tych kryteriów i sposobu oceny ofert. W sytuacji, gdy
zamawiający decydują się na wprowadzenie w ramach kryterium oceny ofert, kryteriów innych
niż cena, kryteria takie muszą być szczegółowo opisane wraz z podaniem w jaki sposób
nastąpi ocena treści oferty przy ich zastosowaniu. Sposób oceny ofert powinien być tak
skonstruowany, aby zapewniał obiektywną ocenę złożonych ofert. Oznacza to, iż powinna
zostać wyłączona możliwość subiektywnej, uznaniowej i dowolnej oceny dokonanej przez
członków komisji przetargowej lub inne osoby wykonujące czynności w tym zakresie z
ramienia zamawiającego. Konieczne jest bowiem zapewnienie weryfikacji prawidłowości
oceny ofert w szczególności przez wykonawców oraz organy uprawnione do orzekania o
zgodności z prawem przeprowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Osiągnąć można to wyłącznie wtedy, gdy szczegółowość, kompletność i jednoznaczność
opisu kryteriów oceny ofert umożliwia każdemu znającemu treść ofert dokonanie ich właściwej
i obiektywnie uzasadnionej oceny i hierarchizacji w rankingu ofert najkorzystniejszych (tak
m.in. Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 18 marca 2004 r., sygn. akt V Ca 264/04).
Kryterium określone w Rozdziale I, pkt 13, tabela lp. 2, J = Jakość, pkt a)
W ocenie Izby powyższe kryterium oceny ofert narusza art. 7 ust. 1 oraz art. 36 ust. 1 pkt 13
ustawy Pzp w zw. z art. 91 ust. 1 i 2 ustawy Pzp z następujących powodów:
1. Zamawiający nie określił w sposób precyzyjny i wyczerpujący organów nadzoru
górniczego, które miałyby stwierdzić nieprawidłowości w działaniu aparatów
ucieczkowych. Jak słusznie wskazał Odwołujący, zgodnie z art. 164 ustawy z dnia 9
czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze organami nadzoru są: (i) Prezes
Wyższego Urzędu Górniczego; (ii) dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych; (iii)
dyrektor Specjalistycznego Urzędu Górniczego. Jednakże tylko Prezes Wyższego
Urzędu Górniczego jest wyspecjalizowanym organem kontroli wyrobów
wprowadzanych do obrotu w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie
oceny zgodności w odniesieniu do wyrobów przeznaczonych do stosowaniu w ruchu
zakładu górniczego. Wynika to z art. 166 ust. 1 pkt 4 Prawa górniczego i
geologicznego. Ponadto, Prezes Wyższego Urzędu Górniczego jest organem
wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego w stosunku
do dyrektorów okręgowych urzędów górniczych oraz dyrektora SUG, a także sprawuje
nadzór nad ich działalnością. W ocenie Izby, zasadne jest więc nakazanie
Zamawiającemu wskazanie w/w kryterium jaki konkretnie organ nadzoru górniczego
miałby stwierdzić podczas kontroli nieprawidłowości w działaniu aparatów
ucieczkowych. Jednocześnie, wskazany przez Zamawiającego organ nadzoru musi
być organem, który z mocy przepisów prawa posiada kompetencje do wydania
ostatecznych decyzji co do zaistniałych nieprawidłowości w działaniu aparatów
ucieczkowych.
2. Zamawiający nie określił formy stwierdzenia nieprawidłowość w działaniu aparatu
ucieczkowych – w ocenie Izby jest to element koniczny i niezbędny w/w kryterium
jakości, gdyż tylko poprzez jasne i precyzyjne określenie formy stwierdzenia
zaistniałych nieprawidłowości możliwe będzie wyeliminowanie subiektywnej,
uznaniowej i dowolnej oceny ofert przez członków komisji przetargowej lub inne osoby
wykonujące czynności w tym zakresie z ramienia zamawiającego. Jednocześnie Izba
zaznacza, że forma stwierdzenia nieprawidłowości winna mieć charakter ostateczny tj.
podmiot będący adresatem decyzji wyczerpał przysługujące mu środki odwoławcze
bądź też z nich nie skorzystał. Za niedopuszczalne w ocenie Izby byłoby stwierdzenie
przez Zamawiającego wadliwości działania aparatów ucieczkowych na podstawie
nieostatecznych decyzji, co do których bądź to przysługuje prawo wniesienia środków
odwoławczych lub które są przedmiotem rozpoznania przez organ wyższego stopnia.
Tylko bowiem ostateczna decyzja jest wiarygodnym i miarodajnym wyznacznikiem
nieprawidłowości działania aparatów.
3. Zamawiający określając treść decyzji o stwierdzonych nieprawidłowościach posłużył
się niedookreślonymi i nieprecyzyjnymi stwierdzeniami – w ocenie Izby Zamawiający
w celu sprecyzowania kryterium jakościowego i treści decyzji o stwierdzonych
nieprawidłowościach w działaniu aparatów ucieczkowych winien kierować się
przepisami ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemach oceny zgodności. Zgodnie
art. 41 c) w/w ustawy ustawodawca wskazał, ze organ prowadzący postępowanie
rozwiązuje sprawy formie decyzji administracyjnych, zaś w ust. 3 zostało określone, że
jeżeli w wyniku kontroli stwierdzono, że wyrób nie spełnia zasadniczych,
szczegółowych lub innych wymagań, a strona postępowania nie podjęła działań, o
których mowa w art 41b ust. 1, organ prowadzący postępowanie może, w drodze
decyzji: (i) nakazać wycofanie wyrobu z obrotu łub z użytku; (ii) zakazać udostępniania
wyrobu; (iii) ograniczyć udostępnianie wyrobu; (iv) nakazać stronie postępowania
powiadomienie konsumentów lub użytkowników wyrobu o stwierdzonych
niezgodnościach z zasadniczymi lub innymi wymaganiami, określając termin i sposób
powiadomieni. W ocenie Izby w treści SIWZ Zamawiający winien w sposób precyzyjnie
wskazać, posługując się regulacją art. 41b ust. 3 ustawy o systemach oceny zgodności,
do jakiego rodzaj nieprawidłowości zawartych w art. 41b ust. 3 ustawy o systemach
oceny zgodności referuje w/w kryterium jakości, co pozwoli na wyeliminowanie w
możliwie najwyższym stopniu elementu subiektywnej oceny złożonych ofert.
Kryterium określone w Rozdziale I, pkt 13, tabel lp. 2, J = Jakość, pkt b)
W ocenie Izby powyższe kryterium oceny ofert narusza art. 7 ust. 1 oraz art. 36 ust. 1 pkt 13
ustawy Pzp w zw. z art. 91 ust. 1 i 2 ustawy Pzp z następujących powodów:
1. Zamawiający nie wskazał na żadne wymierne wskaźniki, które w jego ocenie
decydować o niezawodności aparatów ucieczkowych;
2. Zamawiający nie sprecyzował podmiotu uprawnionego do stwierdzenia, iż aparaty
ucieczkowe nie są w pełni sprawne;
3. Zamawiający nie określił formy stwierdzenia braku pełnej sprawności aparatu
ucieczkowego.
Z powyższych względów, w ocenie Izby, kryterium jakości w obecnym brzmieniu w treści SIWZ
winno być sprecyzowane przez Zamawiającego w zakresie wyżej wskazanych elementów. Ich
brak powoduje bowiem, iż wykonawcy nie mają pewności czy mogą złożyć oświadczenie o
niezawodności oferowanych przez nich aparatów ucieczkowych. W obecnym brzmieniu SIWZ
Zamawiający nie wskazał nawet, że brak sprawności aparatu ucieczkowego winien wynikać z
wad oferowanego produktu. W tym zakresie Izba w pełni podziela stanowisko Odwołującego,
że w trakcie eksploatacji aparatów ucieczkowych występując sytuację, że winę za to, że
aparaty nie były w pełni sprawne ponoszą pracownicy Zamawiającego, użytkujący aparaty
niezgodnie z instrukcją użytkowania. Tym samym fakt, że dany aparat nie był w pełni sprawy,
nie oznacza jednocześnie, iż bezwzględną winę w każdej sytuacji ponosi dostawca lub
producent, który aparat wytworzył. Wszak uszkodzenia mechaniczne, użytkowanie aparatu
niezgodnie z instrukcją wyłączają zarówno gwarancję, jak i rękojmię. Niejasność i brak precyzji
w/w kryterium oceny oznaczałoby, że wykonawca, który dotychczas dostarczał aparaty, może
w tym kryterium otrzymać 0 pkt., bowiem nawet uszkodzenia aparatu spowodowane
niewłaściwym obsługiwane przez pracowników mogą wpłynąć niekorzystnie na uzyskanie
przedmiotowego zamówienia publicznego.
Wobec powyższego, w ocenie Izby zasadne było nakazanie Zamawiającemu dokonać zmiany
dotychczasowego brzemienia kryterium oceny ofert określnego w Rozdziale I, pkt 13, tabela
lp. 2, J = Jakość, pkt b). Zmiana SIWZ winna polegać na uszczegółowieniu i doprecyzowaniu
zapisów, z uwzględnieniem uwag jakie Izba przedstawiła odnośnie kryterium określonego w
Rozdziale I, pkt 13, tabel lp. 2, J = Jakość, pkt a), w szczególności winna określać:
(i) podmiot uprawniony do stwierdzenia, że aparaty ucieczkowe nie są w pełni
sprawne. W tym zakresie Izba podkreśla, że winien to być organ legitymujący się
uprawnieniem do wydawania ostatecznych decyzji co nieprawidłowości działania
aparatów ucieczkowych.
(ii) formę stwierdzenia braku sprawności – w ocenie Izby każda forma stwierdzenia
braku sprawności w działaniu aparatów ucieczkowych winna mieć charakter
ostateczny. W tym zakresie, rozważania Izby zawarte powyżej w pkt 2 pozostają
aktualne.
(iii) Wskaźniki, parametry techniczne, które w ocenie Zamawiającego decydują o
jakości aparatu ucieczkowego i przekładają się na jego niezawodność.
Odnosząc się do argumentu Zamawiającego, iż wprowadzenie kryterium jakości w treści SIWZ
w obecnej formule wynikało z pismo Prezesa Głównego Urzędu Górniczego z dnia 21 lutego
2014 r., Izba zauważa, że w piśmie tym Prezes Głównego Urzędu Górniczego wyraźnie
wskazuje, że przy podejmowaniu decyzji o wyborze aparatu ucieczkowego należy brać pod
uwagę w pierwszej kolejności te parametry, które decydują o ich niezawodności i wysokiej
jakości. W ocenie Izby treść powyższego pisma należy intepretować w ten sposób, że
podmioty składające zamówienia na dostawy aparatów ucieczkowych winny wskazać cechy
aparatów, które decydują o ich niezawodności. W kryterium jakości powinno się w
największym możliwym stopniu stosować wymierne wskaźnik służące do określenia
występowania istotnych dla zamawiającego cech ocenianego produktu. W przedmiotowym
postępowaniu, Zamawiający opisał kryterium jakościowe wyłącznie poprzez posłużenie się
nieprecyzyjnymi stwierdzeniami, bez wskazania obiektywnych metod weryfikacji oświadczeń
składanych przez wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia. Izba nie znajduje
podstaw do wprowadzenia tak opisanego kryterium jakościowego w piśmie Prezesa Głównego
Urzędu Górniczego z dnia 21 lutego 2014 r. Prezes Głównego Urzędu Górniczego wyraźnie
odwołał się do parametrów urządzeń. Zamawiający zaś w kryterium jakości nie wskazał na
żadne parametry aparatów ucieczkowych, które w jego ocenie przekładają się na
niezawodność w ich działaniu.
Niezasadne jest również stanowisko Zamawiającego, że w pierwszej kolejności będzie opierał
się oświadczeniu złożonym przez wykonawcę wraz z ofertą zgodnie z pkt 13, tabela lp. 2, J =
Jakość, pkt c). Zamawiający wskazał, że to wykonawcy mają wiedzę w przedmiocie
dotychczasowego funkcjonowania aparatów ucieczkowych, które oferują. Jednakże,
Zamawiający zupełnie pomija fakt, że wobec niejednoznacznych zapisów SIWZ wykonawcy w
pierwszej kolejności nie wiedzą czy w ogóle mogą złożyć oświadczenie o niezawodności
oferowanych aparatów ucieczkowych. Brak bowiem precyzji w przyjętym opisie oznacza, że
wykonawca i Zamawiający mogą je interpretować ich treść w sposób odmienny. Po drugie,
brak precyzji i jasności obecnego zapisu oznacza, że złożone przez wykonawców
oświadczenia będą podlegały subiektywnej interpretacji ze strony Zamawiającego, który na
podstawie obecnego brzmienia SIWZ posiada uprawnienie do kwestionowana niezawodności
aparatów ucieczkowych chociażby o informacje prasowe.
Również argument Zamawiającego, że wszelkie niejasności, jakie może mieć Zamawiający w
związku ze złożonymi oświadczeniami będą wyjaśniane w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp jest
niezasadny. Obowiązkiem Zamawiającego jest dokonanie opisu przedmiotu zamówienia, tak
aby wykonawca miał jasność co do tego jaki produkt jest wymagany przez zamawiającego i
na podstawie jakich kryteriów będzie oceniana jego oferta. Brak precyzji przy formułowaniu
treści SIWZ nie może być usprawiedliwmy możliwością wyjaśnienia treści złożonych ofert na
etapie ich analizy i oceny. To właśnie na etapie konstruowania treści SIWZ Zamawiający
winien dołożyć należytej staranności i wyeliminować w stopniu możliwie najwyższym wszelkie
niejasności i nieprecyzyjne zapisy, tak aby podczas badania i oceny ofert wyeliminować
element subiektywnej oceny. Również argument Zamawiającego, że Odwołujący nie kierował
zapytań co do treści SIWZ nie stanowi usprawiedliwienia dla braku precyzji opisu. Izba
wielokrotnie podkreślała, że instytucja wyjaśnienia treści SIWZ nie wstrzymuje biegu terminu
do wniesienia odwołania wobec treści SIWZ. Z tego też względu wykonawcy winni działać
niejako dwutorowo – wystosować odpowiednie zapytanie do Zamawiającego oraz skorzystać
ze środków ochrony prawnej, jako jedynej drogi gwarantującej rozstrzygnięcia wątpliwości co
do brzmienia SIWZ.
W ocenie Izby okolicznością zupełnie pominiętą przez Zamawiającego w obecnym brzmieniu
kryterium jakości w SIWZ jest przyczyna zaistniałych nieprawidłowości w aparatach
ucieczkowych. Należy bowiem zauważyć, że urządzenia te spełniają swoją funkcję przy
założeniu, że są obsługiwane zgodnie z instrukcją producenta oraz regularnie serwisowane.
Obarczenie producentów i dostawców aparatów ucieczkowych nieprawidłowościami w ich
działaniu spowodowanymi niewłaściwą obsługą czy też brakiem regularnych przeglądów czy
też serwisu nie może być podstawą do uznania nieprawidłowości w działaniu aparatów
ucieczkowych. Zamawiającemu winien tak sprecyzować brzmienie kryterium jakości w SIWZ,
aby w sposób jasny i precyzyjnego wynikało z niego, iż wszelkie nieprawidłowości w działaniu
aparatów ucieczkowych muszą wynikać z wad samego produktu, nie zaś z niewłaściwej
obsługi lub braku regularnych przeglądów urządzeń, a więc czynników na które producent
aparatów ucieczkowych nie ma wpływu.
Jednocześnie Izba podkreśla, że w przypadku, gdy Zamawiający nie będzie w stanie opisać
kryterium jakości z uwzględnieniem wytycznych Izb, co może być spowodowane faktem, że
są to kryteria trudno mierzalne, ma on obowiązek zrezygnować z ich zastosowania i tym
kierunku dokonać zmiany w treści SWIZ.
Mając powyższe na uwadze i działając na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 Pzp, Izba orzekła jak w
sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku, na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i 2 lit. b rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………….
WYROK
z dnia 21 lipca 2014 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Magdalena Rams
Protokolant: Natalia Dominiak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 lipca 2014 r. w Warszawie odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 lipca 2014 r. przez wykonawcę S………..,
S………….. „STARKAM” Spółka Jawna w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego pn. „Dostawa sprzętu ochrony układu oddechowego – ucieczkowych aparatów
regeneracyjnych dla kopalń Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. w 2014 r.”
prowadzonym przez Katowicki Holding Węglowy z siedzibą w Katowicach,
przy udziale wykonawcy Fabryki Sprzętu Ratunkowego i Lamp Górniczych „FASER” S.A., z
siedzibą w Tarnowskich Górach zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego
po stronie odwołującego,
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu Katowickiemu Holdingowi Węglowemu
wprowadzenie zmian do Rozdziału I, pkt 13 Lp. 2, J= Jakość, ppkt a) oraz b) Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia poprzez uszczegółowienie opisu zasad oceny ofert w
ramach kryterium jakości, precyzyjne wskazanie obiektywnego sposobu dokonywania
oceny ofert na podstawie kryterium jakości lub poprzez rezygnację z tego kryterium.
2. kosztami postępowania obciąża Katowicki Holding Węglowy, z siedzibą w Katowicach
i :
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę S…………,
S…………. „STARKAM” Spółka Jawna tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Katowickiego Holdingu Węglowego z siedzibą w Katowicach na rzecz
wykonawcy S…………, S………… „STARKAM” Spółka Jawna kwotę 18 600 zł 00 gr
(słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy), stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący: ……………………….. …
Sygn. akt KIO 1389/14
UZASADNIENIE
W dniu 7 lipca 2014 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie wykonawcy
S………., S………. „STARKAM” Spółka Jawna (dalej „Odwołujący”) wobec treści Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia (dalej „SIWZ”). Odwołujący zaskarżył postanowienie SIWZ
określone Rozdziale I pkt 13 SIWZ - Opis kryteriów oceny, Lp.2 (Tabela): o nazwie J = Jakość
w brzmieniu:
„Jeżeli w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert:
a) Organy nadzoru górniczego stwierdziły w czasie przeprowadzonych kontroli
nieprawidłowości w działaniu aparatów ucieczkowych tego samego typu co
wskazane w ofercie, które mogły utrudnić lub wręcz uniemożliwić bezpieczne
wycofywanie się pracowników w tych aparatach z zagrożonego rejonu - 0 punktów;
b) W kopalniach KHW S.A. zaistniały przypadki wymagające użycia aparatów
ucieczkowych tego samego typu co w ofercie i w trakcie użycia tych aparatów
stwierdzono, ze aparaty nie były w pełni sprawne, a tym samym nie gwarantowały
bezpiecznego wycofania się z zagrożonego rejonu - 0 punktów;
c) Nie zaszła żadna z w/w okoliczności -20 punktów
Uwaga: na potwierdzenie pkt. c) oferent dołączy stosowne oświadczenie i przydzielenie mu
wagi 20%”.
W ocenie Odwołującego Zamawiający naruszył następujące przepisy ustawy Pzp:
1. art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez prowadzenie postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego w sposób niezapewniający zachowania uczciwej
konkurencji oraz równego traktowania wykonawców, w szczególności ustalenie
kryteriów oceny ofert zależnych od dowolnego uznania Zamawiającego, w sposób
nieproporcjonalny, nieprecyzyjny, bezpodstawnie ograniczający i tym samym
wyłączający uczciwą konkurencję (np. preferujący wykonawców wprowadzających
nowe produkty na rynek górniczy oraz producentów nigdy nie oferujących aparatów
do Zamawiającego, eliminujący dotychczasowych dostawców wprowadzający
dowolność oceny aparatów dotychczas użytkowanych u Zamawiającego);
2. art. 7 ust. 1 i art. 36 ust. 1 pkt 13 ustawy Pzp w zw. z art. 91 ust. 1 i 2 ustawy Pzp.,
poprzez ustalenie i opisanie kryteriów oceny ofert w kryterium zwanym „Jakość”,
zawartych w pkt 13 SIWZ o liczbie porządkowej nr 2, które utrudniają uczciwą
konkurencję poprzez faworyzowanie wykonawców oferujących nowe produkty lub
wykonawców, którzy dotychczas nie oferowali swoich wyrobów u Zamawiającego,
a tym samym sformułowanie kryteriów oceny ofert, które nie zapewniają
obiektywizmu oceny i porównania ofert, umożliwiając Zamawiającemu dokonanie
oceny dowolnej i uznaniowej.
W związku z powyższymi zarzutami Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: (i)
usunięcia opisu kryterium w tabeli lp. 2, J=Jakość w brzemieniu jak w SIWZ w tabeli w
Rozdziale I, pkt. 13 z w sekcji IV.2.1) - Ogłoszenia z dnia 27.06.2014 r., (ii) przedefiniowanie
kryterium „Cena” z uwzględnieniem powyższego usunięcia i jego zmianę w zakresie znaczenia
(waga) - do 100% i w zakresie skala punktowa - do 100 punktów, ewentualnie (iii) nakazanie
Zamawiającemu dokonania opisu kryterium „Jakość”, z zachowaniem zasad udzielania
zamówień publicznych i uwzględnieniem obiektywnych, weryfikowalnych cech i właściwości
produktu; (iv) zasądzenie od Zamawiającego zwrotu kosztów postępowania odwoławczego, w
tym zwrotu kosztów wynagrodzenia pełnomocnika oraz kosztów dojazdu (według rachunków,
które zostaną przedłożone na posiedzeniu bądź na rozprawie).
W uzasadnieniu swoich zarzutów Odwołujący wskazał, że Zamawiający prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na
"Dostawę sprzętu ochrony układu oddechowego - ucieczkowych aparatów regeneracyjnych
dla kopalń Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. w 2014 roku, numer sprawy ZP/058/2014.
Postępowanie jest prowadzone na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych w trybie przetargu nieograniczonego o wartości szacunkowej co
najmniej 400 000 euro. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym UE pod nr w dniu 27.06.2014r. pod numerem nr 2014/S 121-216105. Specyfikacja
Istotnych Warunków Zamówienia, zwana dalej SIWZ w zakresie kryteriów oceny ofert „J-
Jakość” narusza zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania podmiotów, w
szczególności uprzywilejowując niektórych wykonawców i wprowadzając dowolność ustalenia
czy wcześniej aparaty dostarczane do KHW S.A. „nie były w pełni sprawne”.
Odwołujący podkreślił, iż zarzut o dyskryminowaniu Odwołującego jest uzasadniony,
chociażby z uwagi na fakt, iż Zamawiającego używane są w większości aparaty producenta
którego dostawcą jest Odwołujący.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w specyfikacji w pkt.13 SIWZ ustanowił inne niż cena
kryteria oceny ofert, dotyczące jakości aparatów, przyznając mu 20% wagi, w następującym
brzmieniu:
„Jeżeli w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert:
(a) Organy nadzoru górniczego stwierdziły w czasie przeprowadzonych kontroli
nieprawidłowości w działaniu aparatów ucieczkowych tego samego typu co
wskazane w ofercie, które mogły utrudnić łub wręcz uniemożliwić bezpieczne
wycofywanie się pracowników w tych aparatach z zagrożonego rejonu - 0 punktów;
(b) W kopalniach KHW S.A. zaistniały przypadki wymagające użycia aparatów
ucieczkowych tego samego typu co w ofercie i w trakcie użycia tych aparatów
stwierdzono, że aparaty nie były w pełni sprawne, a tym samym nie gwarantowały
bezpiecznego wycofania się z zagrożonego rejonu - 0 punktów;
(c) Nie zaszła żadna z w/w okoliczności - 20 punktów.
Uwaga: na potwierdzenie pkt. c) oferent dołączy stosowne oświadczenie ”
Odwołujący wskazał, że choć Zamawiający, ustalając ww. kryterium oceny ofert, winien co
prawda kierować się przede wszystkim własnymi potrzebami, jednak ma obowiązek dbać o to,
aby każdy wykonawca, który jest w stanieje zaspokoić, był równo traktowany. Kryteria ustalane
przez Zamawiającego winny być zatem jednoznaczne i precyzyjne, nie naruszać zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania podmiotów. Niezachowanie tego wymogu
prowadzić może do wady postępowania uniemożliwiającej zgodny z prawem wybór
najkorzystniejszej oferty, a tym samym zawarcie nieważnej umowy w sprawie zamówienia.
W ocenie Odwołującego opis kryterium oceny ofert w kryterium „jakość” preferuje dostawców
i producentów aparatów, którzy nie sprzedawali dotychczas aparatów do Zamawiającego. W
ocenie Odwołującego aparaty dotychczas użytkowane mogą być dowolnie przez
Zamawiającego ocenione co do ich jakości, w szczególności dokonania oceny czy „aparaty
nie były w pełni sprawne”, a zatem utrudnia dotychczasowym dostawcom i producentom udział
konkurencyjny w przedmiotowym zamówieniu.
Odwołujący wskazał, że ustawa Pzp nie definiuje kryterium ,jakości”. Słownik języka polskiego
przedstawia definicję jakości jako „właściwość, rodzaj, gatunek, wartość, zespół cech
stanowiących o tym, że dany przedmiot jest tym przedmiotem , a nie innym” [Słownik języka
Polskiego, 2002,t.l, s.769]. Natomiast Dyrektywa 85/374/EEC z dnia 25 lipca 1985 roku o
odpowiedzialności producentów za szkody wywołane wadami produktów określa jakość jako
„prawdopodobieństwo spełnienia oczekiwań klienta” i jednocześnie określa, że wadą jest to,
czego klient ma prawo nie oczekiwać. Z kolei normy ISO definiują jakość jako „ogół cech i
właściwości wyrobu lub usługi decydujących o zdolności wyrobu do zaspokojenia
stwierdzonych lub przewidywanych potrzeb” [PN-ISO 8402:1994 1996, s. 12].
W ocenie Odwołującego kryterium dotyczący jakości w ww. pkt. a) nie zawiera wymiernych
wskaźników, a nadto nie przewiduje określenia o jakie organy nadzoru górniczego chodzi
Zamawiającemu, jakiego rodzaju kontrole miały one prowadzić oraz jakiego rodzaju
nieprawidłowości w działaniu aparatów ucieczkowych ma dotyczyć owo stwierdzenie.
Zamawiający nie określił formy stwierdzenia przez organy nadzoru nieprawidłowości. W
ocenie Odwołującego nie wiadomo zatem czy organy nadzoru mają stwierdzić ww.
nieprawidłowości w formie decyzji administracyjnej czy w innych dokumentach. Tak
sformułowane kryterium nie uwzględnia faktu czy od (stwierdzenia) decyzji organów nadzoru
dany wykonawca się odwołał i czy sprawa jest osądzona prawomocnie czy też decyzja o
nieprawidłowościach została uchylona i w konsekwencji anulowana. Ocena w tym kryterium
jest zatem zupełnie dowolna, a może prowadzić do nadużyć, w szczególności z inicjatywy
konkurencji. Zamawiający nie wyjaśnił również o jakie organy nadzoru mu chodziło tj. z jakiego
obszaru czy tylko z terenu RP, UE czy również ze światowego rynku górniczego.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z art. 164 Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne
i górnicze organami nadzoru górniczego są: (i) Prezes Wyższego Urzędu Górniczego; (ii)
dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych; (iii) dyrektor Specjalistycznego Urzędu
Górniczego, zwanego dalej "SUG". Jednak tylko Prezes Wyższego Urzędu Górniczego jest
wyspecjalizowanym organem kontroli wyrobów wprowadzonych do obrotu w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności, w odniesieniu do
wyrobów przeznaczonych do stosowania w ruchu zakładu górniczego (art. 166 ust. 1 pkt. 4
Prawa górniczego i geologicznego). Tym samym brak w zaskarżonym kryterium wskazania
konkretnego organu nadzoru górniczego, co stanowi uchybienie zasadzie obiektywizmu.
Ponadto, w ocenie Odwołującego Zamawiający nieprawidłowo opisał w treści kryterium, że
organy nadzoru stwierdziły w czasie przeprowadzonych kontroli nieprawidłowości. Odwołujący
wskazał, iż w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r, o systemach oceny zgodności, w art. 41 c)
ustawodawca wskazał, ze organ ten rozwiązuje sprawy formie decyzji administracyjnych, ust.
3 stanowi, że jeżeli w wyniku kontroli stwierdzono, że wyrób nie spełnia zasadniczych,
szczegółowych lub innych wymagań, a strona postępowania nie podjęła działań, o których
mowa w art 41b ust. 1, organ prowadzący postępowanie może, w drodze decyzji: (i) nakazać
wycofanie wyrobu z obrotu łub z użytku; (ii) zakazać udostępniania wyrobu; (iii) ograniczyć
udostępnianie wyrobu; (iv) nakazać stronie postępowania powiadomienie konsumentów lub
użytkowników wyrobu o stwierdzonych niezgodnościach z zasadniczymi lub innymi
wymaganiami, określając termin i sposób powiadomienia.
Tym samym, w ocenie Odwołującego, brak w opisie kryterium jakości formy stwierdzenia
nieprawidłowości, co narusza zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania podmiotów,
a na pewno nie spełnia wymogów ustanowienia obiektywnego kryterium, zgodnie z art. 91
Pzp.
W zakresie opis kryterium dotyczący jakości w ww. pkt. b), Odwołujący wskazał, że opis ten
nie zawiera wymiernych wskaźników. W ocenie Odwołującego, zapis, że w trakcie użycia
aparatów stwierdzono, że aparaty nie były w pełni sprawne nie może się ostać. Brak w nim
określenia podmiotu uprawnionego do owego stwierdzenia, brak określenia formy
stwierdzenia, jak też brak określenia czy chodzi o stwierdzenie ostateczne (decyzja
administracyjna ostateczna), czy o stwierdzenie prawomocne (np. prawomocny wyrok sądowy
stwierdzający wady w aparatach). Trzeba dodać, że w trakcie eksploatacji aparatów zdarzało
się bardzo często, że winę za to, że aparaty nie były w pełni sprawne ponoszą pracownicy
Zamawiającego, użytkujący aparaty niezgodnie z instrukcją użytkowania. Tym samym fakt, że
dany aparat nie był w pełni sprawy, nie oznacza jednocześnie, iż bezwzględną winę w każdej
sytuacji ponosi dostawca lub producent, który aparat wytworzył. Wszak uszkodzenia
mechaniczne, użytkowanie aparatu niezgodnie z instrukcją wyłączają zarówno gwarancję, jak
i rękojmię. Odwołujący wskazał, że w tej sytuacji wykonawca, który dotychczas dostarczał
aparaty, może w tym kryterium otrzymać 0 pkt., bowiem nawet nieuzasadnione reklamacje
mogą wpłynąć niekorzystnie na uzyskanie przedmiotowego zamówienia publicznego w
sytuacji gdy kryterium tak sformułowane się ostanie.
Z treści cyt. kryterium niewątpliwie wynika faworyzowanie wykonawców oferujących nowe
produkty lub wykonawców, którzy dotychczas nie oferowali swoich wyrobów u
Zamawiającego, a tym samym zachodzi w niniejszym postępowaniu sformułowanie kryteriów
oceny ofert, które nie zapewniają obiektywizmu oceny i porównania ofert, umożliwiając
Zamawiającemu dokonanie oceny dowolnej i uznaniowej.
Izba ustaliła co następuje:
Izba postanowiła dopuścić w poczet materiału dowodowego następujące dokumenty: (i) SIWZ
na okoliczność ustalenia przedmiotu zamówienia; (ii) protokół z przeglądu oraz sprawozdania
z badań nr 20/2013 na okoliczność wykazania sposobu ustalenia nieprawidłowości działania
aparatów ucieczkowych; (iii) pismo Wiceprezesa Wyższego Urzędu Górniczego z dnia 16
stycznia 2014 r. na okoliczność wykazania, iż aparaty ucieczkowe oferowane przez firmę
FASER S.A. odpowiadają wymogom dopuszczenia ich do obrotu; (iv) pismo Prezesa
Wyższego Urzędu Górniczego z dnia 21 lutego 2014 r. na okoliczność ustalenia stanowiska
Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego dotyczącego wymagań jakie winny być rozważane
przy zakupie aparatów ucieczkowych; (v) pismo wykonawcy fabryka Sprzętu Ratunkowego i
Lamp Górniczych FASER S.A. z dnia 10 lipca 2014 r. na okoliczność ustalenia skuteczności
przystąpienia po postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego.
Na podstawie powyższych dokumentów, Izba ustaliła, że Zamawiający - Katowicki Holding
Węglowy z siedzibą w Katowicach – prowadzi postępowanie w trybie przetargu
nieograniczonego na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) (dalej
„ustawa Pzp” lub „Pzp”) o udzielenie zamówienia pn. „Dostawa sprzętu ochrony układu
oddechowego – ucieczkowych aparatów regeneracyjnych dla kopalń Katowickiego Holdingu
Węglowego S.A. w 2014 r.”
Zgodnie z Rozdziale I pkt 13 SIWZ - Opis kryteriów oceny oferty Lp.2 (Tabela): o nazwie J =
Jakość Zamawiający wskazał, że przy wyborze oferty będzie się kierował następującymi
kryteriami i wagą:
1. C = Cena – 70%
2. J = Jakość – 20% - Jeżeli w okresie ostatnich 3 lat prze upływem terminu składania
ofert:
a) Organy nadzoru górniczego stwierdziły w czasie przeprowadzonych kontroli
nieprawidłowości w działaniu aparatów ucieczkowych tego samego typu co
wskazane w ofercie, które mogły utrudnić lub wręcz uniemożliwić bezpieczne
wycofywanie się pracowników w tych aparatach z zagrożonego rejonu - 0 punktów;
b) W kopalniach KHW S.A. zaistniały przypadki wymagające użycia aparatów
ucieczkowych tego samego typu co w ofercie i w trakcie użycia tych aparatów
stwierdzono, ze aparaty nie były w pełni sprawne, a tym samym nie gwarantowały
bezpiecznego wycofania się z zagrożonego rejonu - 0 punktów;
c) Nie zaszła żadna z w/w okoliczności - 20 punktów
Uwaga: na potwierdzenie pkt. c) oferent dołączy stosowne oświadczenie i przydzielenie mu
wagi 20%”.
3. M = Masa aparatu w obudowie bez pasów nośnych – 10%.
Izba ustaliła, że na skutek przekazania w dniu 8 lipca 2014 r. przez Zamawiającego wezwania
do wzięcia udziału w postępowaniu odwoławczym wraz z kopią odwołania do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło zgłoszenie przystąpienia do postępowania
odwoławczego po stronie Odwołującego przez wykonawcę Fabrykę Sprzętu Ratunkowego i
Lamp Górniczych FASER S.A. (dalej „Przystępujący”). Wobec dokonania zgłoszenia w formie
pisemnej, z zachowaniem 3-dniowego terminu oraz wymogu przekazania kopii zgłoszenia
stronom postępowania (zgodnie z art. 185 ust. 2 ustawy Pzp) – Izba nie miała podstaw
do stwierdzenia nieskuteczności przystąpienia, co do którego nie zgłoszono również opozycji.
Ponieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych i wpis od niego został uiszczony –
podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
Izba zważyła co następuje:
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że Odwołujący posiada interes we wniesieniu odwołania
w rozumieniu art. 179 ust. 1 Pzp. Izba stwierdziła, że w odwołaniach od treści SIWZ
wykonawca nie tyle wskazuje na brak bezpośredniej możliwości uzyskania zamówienia, co na
wadliwe i niekonkurencyjne postanowienia SIWZ, które utrudniają mu złożenie prawidłowej i
zgodnej z przepisami ustawy Pzp oferty. Uprawnienie to przysługuje każdemu wykonawcy,
który potencjalnie może ubiegać się o udzielenie zamówienia. Na tym etapie wystarczające
jest wykazanie jedynie hipotetycznej szkody polegającej na niewłaściwym sformułowaniu
treści SIWZ, które może utrudniać wykonawcy dostęp do zamówienia.
W ocenie Izby odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W art. 36 ust. 1 pkt 13 ustawy Pzp wskazano, że specyfikacja istotnych warunków zamówienia
winna zawierać m.in. opis kryteriów, którymi zamawiający będzie się kierował przy wyborze
oferty wraz z podaniem znaczenia tych kryteriów i sposobu oceny ofert. W sytuacji, gdy
zamawiający decydują się na wprowadzenie w ramach kryterium oceny ofert, kryteriów innych
niż cena, kryteria takie muszą być szczegółowo opisane wraz z podaniem w jaki sposób
nastąpi ocena treści oferty przy ich zastosowaniu. Sposób oceny ofert powinien być tak
skonstruowany, aby zapewniał obiektywną ocenę złożonych ofert. Oznacza to, iż powinna
zostać wyłączona możliwość subiektywnej, uznaniowej i dowolnej oceny dokonanej przez
członków komisji przetargowej lub inne osoby wykonujące czynności w tym zakresie z
ramienia zamawiającego. Konieczne jest bowiem zapewnienie weryfikacji prawidłowości
oceny ofert w szczególności przez wykonawców oraz organy uprawnione do orzekania o
zgodności z prawem przeprowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Osiągnąć można to wyłącznie wtedy, gdy szczegółowość, kompletność i jednoznaczność
opisu kryteriów oceny ofert umożliwia każdemu znającemu treść ofert dokonanie ich właściwej
i obiektywnie uzasadnionej oceny i hierarchizacji w rankingu ofert najkorzystniejszych (tak
m.in. Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 18 marca 2004 r., sygn. akt V Ca 264/04).
Kryterium określone w Rozdziale I, pkt 13, tabela lp. 2, J = Jakość, pkt a)
W ocenie Izby powyższe kryterium oceny ofert narusza art. 7 ust. 1 oraz art. 36 ust. 1 pkt 13
ustawy Pzp w zw. z art. 91 ust. 1 i 2 ustawy Pzp z następujących powodów:
1. Zamawiający nie określił w sposób precyzyjny i wyczerpujący organów nadzoru
górniczego, które miałyby stwierdzić nieprawidłowości w działaniu aparatów
ucieczkowych. Jak słusznie wskazał Odwołujący, zgodnie z art. 164 ustawy z dnia 9
czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze organami nadzoru są: (i) Prezes
Wyższego Urzędu Górniczego; (ii) dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych; (iii)
dyrektor Specjalistycznego Urzędu Górniczego. Jednakże tylko Prezes Wyższego
Urzędu Górniczego jest wyspecjalizowanym organem kontroli wyrobów
wprowadzanych do obrotu w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie
oceny zgodności w odniesieniu do wyrobów przeznaczonych do stosowaniu w ruchu
zakładu górniczego. Wynika to z art. 166 ust. 1 pkt 4 Prawa górniczego i
geologicznego. Ponadto, Prezes Wyższego Urzędu Górniczego jest organem
wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego w stosunku
do dyrektorów okręgowych urzędów górniczych oraz dyrektora SUG, a także sprawuje
nadzór nad ich działalnością. W ocenie Izby, zasadne jest więc nakazanie
Zamawiającemu wskazanie w/w kryterium jaki konkretnie organ nadzoru górniczego
miałby stwierdzić podczas kontroli nieprawidłowości w działaniu aparatów
ucieczkowych. Jednocześnie, wskazany przez Zamawiającego organ nadzoru musi
być organem, który z mocy przepisów prawa posiada kompetencje do wydania
ostatecznych decyzji co do zaistniałych nieprawidłowości w działaniu aparatów
ucieczkowych.
2. Zamawiający nie określił formy stwierdzenia nieprawidłowość w działaniu aparatu
ucieczkowych – w ocenie Izby jest to element koniczny i niezbędny w/w kryterium
jakości, gdyż tylko poprzez jasne i precyzyjne określenie formy stwierdzenia
zaistniałych nieprawidłowości możliwe będzie wyeliminowanie subiektywnej,
uznaniowej i dowolnej oceny ofert przez członków komisji przetargowej lub inne osoby
wykonujące czynności w tym zakresie z ramienia zamawiającego. Jednocześnie Izba
zaznacza, że forma stwierdzenia nieprawidłowości winna mieć charakter ostateczny tj.
podmiot będący adresatem decyzji wyczerpał przysługujące mu środki odwoławcze
bądź też z nich nie skorzystał. Za niedopuszczalne w ocenie Izby byłoby stwierdzenie
przez Zamawiającego wadliwości działania aparatów ucieczkowych na podstawie
nieostatecznych decyzji, co do których bądź to przysługuje prawo wniesienia środków
odwoławczych lub które są przedmiotem rozpoznania przez organ wyższego stopnia.
Tylko bowiem ostateczna decyzja jest wiarygodnym i miarodajnym wyznacznikiem
nieprawidłowości działania aparatów.
3. Zamawiający określając treść decyzji o stwierdzonych nieprawidłowościach posłużył
się niedookreślonymi i nieprecyzyjnymi stwierdzeniami – w ocenie Izby Zamawiający
w celu sprecyzowania kryterium jakościowego i treści decyzji o stwierdzonych
nieprawidłowościach w działaniu aparatów ucieczkowych winien kierować się
przepisami ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemach oceny zgodności. Zgodnie
art. 41 c) w/w ustawy ustawodawca wskazał, ze organ prowadzący postępowanie
rozwiązuje sprawy formie decyzji administracyjnych, zaś w ust. 3 zostało określone, że
jeżeli w wyniku kontroli stwierdzono, że wyrób nie spełnia zasadniczych,
szczegółowych lub innych wymagań, a strona postępowania nie podjęła działań, o
których mowa w art 41b ust. 1, organ prowadzący postępowanie może, w drodze
decyzji: (i) nakazać wycofanie wyrobu z obrotu łub z użytku; (ii) zakazać udostępniania
wyrobu; (iii) ograniczyć udostępnianie wyrobu; (iv) nakazać stronie postępowania
powiadomienie konsumentów lub użytkowników wyrobu o stwierdzonych
niezgodnościach z zasadniczymi lub innymi wymaganiami, określając termin i sposób
powiadomieni. W ocenie Izby w treści SIWZ Zamawiający winien w sposób precyzyjnie
wskazać, posługując się regulacją art. 41b ust. 3 ustawy o systemach oceny zgodności,
do jakiego rodzaj nieprawidłowości zawartych w art. 41b ust. 3 ustawy o systemach
oceny zgodności referuje w/w kryterium jakości, co pozwoli na wyeliminowanie w
możliwie najwyższym stopniu elementu subiektywnej oceny złożonych ofert.
Kryterium określone w Rozdziale I, pkt 13, tabel lp. 2, J = Jakość, pkt b)
W ocenie Izby powyższe kryterium oceny ofert narusza art. 7 ust. 1 oraz art. 36 ust. 1 pkt 13
ustawy Pzp w zw. z art. 91 ust. 1 i 2 ustawy Pzp z następujących powodów:
1. Zamawiający nie wskazał na żadne wymierne wskaźniki, które w jego ocenie
decydować o niezawodności aparatów ucieczkowych;
2. Zamawiający nie sprecyzował podmiotu uprawnionego do stwierdzenia, iż aparaty
ucieczkowe nie są w pełni sprawne;
3. Zamawiający nie określił formy stwierdzenia braku pełnej sprawności aparatu
ucieczkowego.
Z powyższych względów, w ocenie Izby, kryterium jakości w obecnym brzmieniu w treści SIWZ
winno być sprecyzowane przez Zamawiającego w zakresie wyżej wskazanych elementów. Ich
brak powoduje bowiem, iż wykonawcy nie mają pewności czy mogą złożyć oświadczenie o
niezawodności oferowanych przez nich aparatów ucieczkowych. W obecnym brzmieniu SIWZ
Zamawiający nie wskazał nawet, że brak sprawności aparatu ucieczkowego winien wynikać z
wad oferowanego produktu. W tym zakresie Izba w pełni podziela stanowisko Odwołującego,
że w trakcie eksploatacji aparatów ucieczkowych występując sytuację, że winę za to, że
aparaty nie były w pełni sprawne ponoszą pracownicy Zamawiającego, użytkujący aparaty
niezgodnie z instrukcją użytkowania. Tym samym fakt, że dany aparat nie był w pełni sprawy,
nie oznacza jednocześnie, iż bezwzględną winę w każdej sytuacji ponosi dostawca lub
producent, który aparat wytworzył. Wszak uszkodzenia mechaniczne, użytkowanie aparatu
niezgodnie z instrukcją wyłączają zarówno gwarancję, jak i rękojmię. Niejasność i brak precyzji
w/w kryterium oceny oznaczałoby, że wykonawca, który dotychczas dostarczał aparaty, może
w tym kryterium otrzymać 0 pkt., bowiem nawet uszkodzenia aparatu spowodowane
niewłaściwym obsługiwane przez pracowników mogą wpłynąć niekorzystnie na uzyskanie
przedmiotowego zamówienia publicznego.
Wobec powyższego, w ocenie Izby zasadne było nakazanie Zamawiającemu dokonać zmiany
dotychczasowego brzemienia kryterium oceny ofert określnego w Rozdziale I, pkt 13, tabela
lp. 2, J = Jakość, pkt b). Zmiana SIWZ winna polegać na uszczegółowieniu i doprecyzowaniu
zapisów, z uwzględnieniem uwag jakie Izba przedstawiła odnośnie kryterium określonego w
Rozdziale I, pkt 13, tabel lp. 2, J = Jakość, pkt a), w szczególności winna określać:
(i) podmiot uprawniony do stwierdzenia, że aparaty ucieczkowe nie są w pełni
sprawne. W tym zakresie Izba podkreśla, że winien to być organ legitymujący się
uprawnieniem do wydawania ostatecznych decyzji co nieprawidłowości działania
aparatów ucieczkowych.
(ii) formę stwierdzenia braku sprawności – w ocenie Izby każda forma stwierdzenia
braku sprawności w działaniu aparatów ucieczkowych winna mieć charakter
ostateczny. W tym zakresie, rozważania Izby zawarte powyżej w pkt 2 pozostają
aktualne.
(iii) Wskaźniki, parametry techniczne, które w ocenie Zamawiającego decydują o
jakości aparatu ucieczkowego i przekładają się na jego niezawodność.
Odnosząc się do argumentu Zamawiającego, iż wprowadzenie kryterium jakości w treści SIWZ
w obecnej formule wynikało z pismo Prezesa Głównego Urzędu Górniczego z dnia 21 lutego
2014 r., Izba zauważa, że w piśmie tym Prezes Głównego Urzędu Górniczego wyraźnie
wskazuje, że przy podejmowaniu decyzji o wyborze aparatu ucieczkowego należy brać pod
uwagę w pierwszej kolejności te parametry, które decydują o ich niezawodności i wysokiej
jakości. W ocenie Izby treść powyższego pisma należy intepretować w ten sposób, że
podmioty składające zamówienia na dostawy aparatów ucieczkowych winny wskazać cechy
aparatów, które decydują o ich niezawodności. W kryterium jakości powinno się w
największym możliwym stopniu stosować wymierne wskaźnik służące do określenia
występowania istotnych dla zamawiającego cech ocenianego produktu. W przedmiotowym
postępowaniu, Zamawiający opisał kryterium jakościowe wyłącznie poprzez posłużenie się
nieprecyzyjnymi stwierdzeniami, bez wskazania obiektywnych metod weryfikacji oświadczeń
składanych przez wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia. Izba nie znajduje
podstaw do wprowadzenia tak opisanego kryterium jakościowego w piśmie Prezesa Głównego
Urzędu Górniczego z dnia 21 lutego 2014 r. Prezes Głównego Urzędu Górniczego wyraźnie
odwołał się do parametrów urządzeń. Zamawiający zaś w kryterium jakości nie wskazał na
żadne parametry aparatów ucieczkowych, które w jego ocenie przekładają się na
niezawodność w ich działaniu.
Niezasadne jest również stanowisko Zamawiającego, że w pierwszej kolejności będzie opierał
się oświadczeniu złożonym przez wykonawcę wraz z ofertą zgodnie z pkt 13, tabela lp. 2, J =
Jakość, pkt c). Zamawiający wskazał, że to wykonawcy mają wiedzę w przedmiocie
dotychczasowego funkcjonowania aparatów ucieczkowych, które oferują. Jednakże,
Zamawiający zupełnie pomija fakt, że wobec niejednoznacznych zapisów SIWZ wykonawcy w
pierwszej kolejności nie wiedzą czy w ogóle mogą złożyć oświadczenie o niezawodności
oferowanych aparatów ucieczkowych. Brak bowiem precyzji w przyjętym opisie oznacza, że
wykonawca i Zamawiający mogą je interpretować ich treść w sposób odmienny. Po drugie,
brak precyzji i jasności obecnego zapisu oznacza, że złożone przez wykonawców
oświadczenia będą podlegały subiektywnej interpretacji ze strony Zamawiającego, który na
podstawie obecnego brzmienia SIWZ posiada uprawnienie do kwestionowana niezawodności
aparatów ucieczkowych chociażby o informacje prasowe.
Również argument Zamawiającego, że wszelkie niejasności, jakie może mieć Zamawiający w
związku ze złożonymi oświadczeniami będą wyjaśniane w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp jest
niezasadny. Obowiązkiem Zamawiającego jest dokonanie opisu przedmiotu zamówienia, tak
aby wykonawca miał jasność co do tego jaki produkt jest wymagany przez zamawiającego i
na podstawie jakich kryteriów będzie oceniana jego oferta. Brak precyzji przy formułowaniu
treści SIWZ nie może być usprawiedliwmy możliwością wyjaśnienia treści złożonych ofert na
etapie ich analizy i oceny. To właśnie na etapie konstruowania treści SIWZ Zamawiający
winien dołożyć należytej staranności i wyeliminować w stopniu możliwie najwyższym wszelkie
niejasności i nieprecyzyjne zapisy, tak aby podczas badania i oceny ofert wyeliminować
element subiektywnej oceny. Również argument Zamawiającego, że Odwołujący nie kierował
zapytań co do treści SIWZ nie stanowi usprawiedliwienia dla braku precyzji opisu. Izba
wielokrotnie podkreślała, że instytucja wyjaśnienia treści SIWZ nie wstrzymuje biegu terminu
do wniesienia odwołania wobec treści SIWZ. Z tego też względu wykonawcy winni działać
niejako dwutorowo – wystosować odpowiednie zapytanie do Zamawiającego oraz skorzystać
ze środków ochrony prawnej, jako jedynej drogi gwarantującej rozstrzygnięcia wątpliwości co
do brzmienia SIWZ.
W ocenie Izby okolicznością zupełnie pominiętą przez Zamawiającego w obecnym brzmieniu
kryterium jakości w SIWZ jest przyczyna zaistniałych nieprawidłowości w aparatach
ucieczkowych. Należy bowiem zauważyć, że urządzenia te spełniają swoją funkcję przy
założeniu, że są obsługiwane zgodnie z instrukcją producenta oraz regularnie serwisowane.
Obarczenie producentów i dostawców aparatów ucieczkowych nieprawidłowościami w ich
działaniu spowodowanymi niewłaściwą obsługą czy też brakiem regularnych przeglądów czy
też serwisu nie może być podstawą do uznania nieprawidłowości w działaniu aparatów
ucieczkowych. Zamawiającemu winien tak sprecyzować brzmienie kryterium jakości w SIWZ,
aby w sposób jasny i precyzyjnego wynikało z niego, iż wszelkie nieprawidłowości w działaniu
aparatów ucieczkowych muszą wynikać z wad samego produktu, nie zaś z niewłaściwej
obsługi lub braku regularnych przeglądów urządzeń, a więc czynników na które producent
aparatów ucieczkowych nie ma wpływu.
Jednocześnie Izba podkreśla, że w przypadku, gdy Zamawiający nie będzie w stanie opisać
kryterium jakości z uwzględnieniem wytycznych Izb, co może być spowodowane faktem, że
są to kryteria trudno mierzalne, ma on obowiązek zrezygnować z ich zastosowania i tym
kierunku dokonać zmiany w treści SWIZ.
Mając powyższe na uwadze i działając na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 Pzp, Izba orzekła jak w
sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku, na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i 2 lit. b rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………….