Sygn. akt: KIO 1231/14
WYROK
z dnia 3 lipca 2014 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: J. Markowska
Protokolant: Paulina Nowicka
po rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniu 1 lipca 2014 r. odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 16 czerwca 2014 r. przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia Konsorcjum: TNS Polska S.A., Fundacja
Centrum Badania Opinii Społecznej, GfK Polonia Sp. z o.o., ul. Wspólna 56, 00-687
Warszawa w postępowaniu prowadzonym przez Instytut Badań Edukacyjnych, ul.
Górczewska 8, 01-180 Warszawa,
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Konsorcjum:
Millward Brown S.A., PBS Sp. z o.o., ul. Branickiego 17, 02-972 Warszawa
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego,
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Konsorcjum: TNS Polska S.A., Fundacja Centrum Badania Opinii
Społecznej, GfK Polonia Sp. z o.o., ul. Wspólna 56, 00-687 Warszawa, i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr.
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Konsorcjum: TNS Polska
S.A., Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej, GfK Polonia Sp. z o.o.,
ul. Wspólna 56, 00-687 Warszawa tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………….…………
Sygn. akt KIO 1231/14
Uzasadnienie
Zamawiający: Instytut Badań Edukacyjnych z siedzibą w Warszawie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „Społeczne i ekonomiczne
uwarunkowania wyborów osób w wieku 19 - 30 lat dotyczących studiowania”. Ogłoszenie
o zamówieniu zostało zamieszczone w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod
numerem 2014/S 068-117167 w dniu 5 kwietnia 2014 r.
Konsorcjum wykonawców w składzie: TNS Polska S.A., Fundacja Centrum Badania
Opinii Społecznej oraz GfK Polonia sp. z o.o. wniosło odwołanie wobec czynności
zamawiającego z dnia 2 czerwca 2014 r. w przedmiocie dokonania badania i oceny ofert
oraz wyboru oferty najkorzystniejszej. Odwołujący podniósł, że jest on uprawniony do
wniesienia odwołania, gdyż zostały spełnione przesłanki określone w art. 179 ust. 1 Pzp.
Odwołujący stwierdził, że ma interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia oraz jego
interes doznał uszczerbku w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy
Pzp. Odwołujący ponadto wskazał, że jego działanie jest uzasadnione z uwagi na
konieczność kontroli legalności czynności dokonywanych przez zamawiającego na każdym
etapie postępowania.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu, iż dokonując ww. czynności naruszył przepisy
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r.,
poz. 907 ze zm.), zwanej dalej „Pzp”:
- art. 91 ust. 1, 2 i 3, poprzez dokonanie czynności badania i oceny ofert w sposób
uznaniowy i dowolny, niezastosowanie obiektywnych kryteriów oceny oraz zaniechanie
dokonania uzasadnienia przyjętych kryteriów i wyników badania i oceny ofert, jak również
dokonanie oceny ofert w sposób sprzeczny z kryteriami ustalonymi w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia (zwanej dalej „siwz”), co doprowadziło do nieuzasadnione
i sprzecznej z siwz oraz Pzp oceny ofert, a w konsekwencji do nieuzasadnionego
i sprzecznego z siwz i Pzp wyboru oferty najkorzystniejszej;
- art. 7 ust. 1, 2 i 3, poprzez dokonanie w sposób dyskryminacyjny, uznaniowy, dowolny
i nieobiektywny oraz sprzeczny z siwz i Pzp czynności badania i oceny ofert oraz wyboru
oferty najkorzystniejszej.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz:
- unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej lub nakazanie zamawiającemu
unieważnienia tej czynności;
- unieważnienia czynności badania i oceny ofert lub nakazanie zamawiającemu
unieważnienia tej czynności;
- nakazanie zamawiającemu kontynuowania postępowania zgodnie z warunkami
określonymi w ogłoszeniu o zamówieniu oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
oraz obciążenie zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego według norm
przepisanych.
W postępowaniu oferty złożyło dwóch wykonawców: konsorcjum odwołującego oraz
konsorcjum: Millward Brown S.A. i PBS sp. z o.o. (dalej jako „Konsorcjum MB/PBSW).
Zamawiający przyznał ofercie odwołującego we wszystkich kryteriach łącznie - 88,75 pkt.,
natomiast ofercie Konsorcjum MB/PBS - 94,67 pkt. W związku z powyższym, zamawiający
wybrał ofertę złożoną przez Konsorcjum MB/PBS jako najkorzystniejszą.
Zgodnie z siwz, zamawiający ustalił następujące kryteria i ich znaczenie przy ocenie
ofert:
1) kryterium „Cena” - waga/liczba punktów: 40,00,
2) kryterium „Projekt sposobu doboru próby” - waga/liczba punktów: 20,00,
3) kryterium „Projekt planu rekrutacji i motywacji respondentów do udziału w badaniach”
- waga/liczba punktów: 15,00,
4) kryterium „Plan zapewnienia reprezentatywności danych z międzyspływu” -
waga/liczba punktów: 15,00,
5) kryterium „Propozycja planu zarządzania projektem” - waga/liczba punktów: 10,00.
Łącznie wykonawca mógł uzyskać maksymalnie 100,00 punktów.
W ocenie odwołującego, ocena ofert w kryterium „Cena” została dokonana należycie.
Kryteria wskazane powyżej w punktach 2-5 zostały podzielone na pod-kryteria szczegółowo
opisane w § 13 siwz. W ramach ww. kryteriów, każdy z członków Komisji Przetargowej
dokonywał indywidualnej oceny zaoferowanego projektu. Przedmiotowe podkryteria
wskazują przesłanki i wytyczne, jakimi winni kierować się członkowie Komisji Przetargowej,
dokonując oceny w ramach poszczególnych podkryteriów. Ponadto, w ramach
poszczególnych podkryteriów, w § 13 siwz wskazano liczbę punktów, jaka winna być
przyznana ofercie z tytułu spełnienia szczegółowych wymagań opisanych w § 13 siwz.
Odwołujący podniósł, że dokonując badania i oceny ofert, poszczególni członkowie
Komisji Przetargowej ocenili ofertę odwołującego w oderwaniu od kryteriów wskazanych
powyżej w pkt 2-5. Oceny poszczególnych członków Komisji Przetargowej, cechują się
uznaniowością i dowolnością, brakiem zastosowania obiektywnych kryteriów oceny.
Ponadto, ocena oferty odwołującego i przyznanie danej liczby punktów w poszczególnych
kryteriach/podkryteraich nie została poparta uzasadnieniem merytorycznym ani formalnym.
NARUSZENIA w ZAKRESIE KRYTERIUM NR 2: PROJEKT SPOSOBU DOBORU PRÓBY.
1. W odniesieniu do kryterium 2 podkryterium 2 „Plan doboru próby do badania
ilościowego opisanego w punkcie B.1.i” członek Komisji Przetargowej G. B.,
odmawiając przyznania ofercie odwołującego punktów w tym zakresie wskazała
(zgodnie z protokołem postępowania), iż:
„Wątpliwości budzi fakt, iż Wykonawca zamierza uzyskać reprezentatywność próby ze
wzglądu na podział terytorialny i obszary nauki i wylosować z każdej uczelni taką samą
liczbą nauczycieli akademickich”.
Odwołujący wskazał, że reprezentatywność ze względu na podział terytorialny
i obszar nauki są wymagane przez zamawiającego (opis przedmiotu zamówienia, dalej
„OPZ”, s. 6). Zaproponowany schemat doboru próby, w którym na drugim etapie w każdej
warstwie w każdej uczelni losowana jest taka sama liczba nauczycieli akademickich,
pozwala uzyskać próbę „automatycznie wyważoną”, a więc taką, dla której nieobciążonym
estymatorem średniej w populacji jest średnia z próby. Jest to standardowe działanie
w badaniach społecznych stosowane m.in. w badaniach PISA i zalecane w szeregu
publikacjach na temat doboru prób reprezentacyjnych (patrz. „Designing Household Survey
Samples: Practical Guidelines”, Studies in Methods, Series F, No. 98, United Nations New
York, 2008, s. 117).
Dokonana w powyższym zakresie ocena nie tylko nie została poparta należytym
uzasadnieniem, ale również nie znajduje podstaw merytorycznych i jest sprzeczna z przyjętą
w nauce metodologią prowadzenia badań.
2. W odniesieniu do kryterium 2 podkryterium 2 ..Plan doboru próby do badania
ilościowego opisanego w punkcie B.1.i” członek Komisji Przetargowej J. L.,
odmawiając przyznania ofercie odwołującego punktów wskazał, iż (zgodnie
z protokołem postępowania):
„Projekt nie jest w pełni spójny i adekwatny w stosunku do planowanych do przeprowadzenia
badań, gdyż:
- nie jest jasne dlaczego badana populacja ma zostać podzielona wg województw
i dziedzin nauki tylko na 40 warstw, skoro jest 16 województw i 8 dziedzin nauki,
- nie jest określona liczba uczelni, która zostanie wylosowana,
- nie jest określona liczba nauczycieli, którzy zostaną wylosowani z każdej uczelni,
w tym budzi wątpliwości możliwość spełnienia założenia, że liczba nauczycieli w każdej
uczelni będzie taka sama.”
Odwołujący wskazał, że w ofercie odwołującego użyto sformułowania „zostanie
podzielona na około 40 warstw utworzonych z uwzględnieniem podziału administracyjnego
Polski na 16 województw oraz 8 obszarów nauki”. Nie jest więc przesądzone, że warstw
będzie dokładnie 40. Co więcej, zamawiający stwierdził w dokumentacji przetargowej,
że w próbie „kontrolowane będą następujące charakterystyki respondentów: płeć,
województwo zamieszkania, obszar nauki (OPZ s.6)”.
Zgodnie z tym wymogiem, odwołujący uwzględnił wszystkie ww. czynniki, przy czym
nie zdefiniował dokładnie, jak utworzone zostaną warstwy, ponieważ zamawiający nie podał
w tym zakresie żadnych szczegółowych wytycznych. Propozycja odwołującego zakładała,
iż zamawiający na etapie konsultacji z wybranym wykonawcą ustali, czy interesuje go
wnioskowanie na poziomie wszystkich województw i obszarów nauki, czy też możliwe jest
scalenie niektórych warstw w jedną, w przypadku, gdy są one małe pod względem
liczebności. Ponadto, liczbę nauczycieli losowanych z każdej uczelni można wyznaczyć
dopiero po ustaleniu liczby warstw i alokacji próby, co należy wykonać na etapie konsultacji
z zamawiającym, ponieważ w siwz brak jest odpowiednich wytycznych. Podobny zapis
odnośnie badania A nie wzbudził wątpliwości ww. oceniającego - projekt został uznany za
spójny i adekwatny. Podanie liczby szkół losowanych przez odwołującego nie było
elementem uwzględnionym w dokumentacji przetargowej. Odwołujący zamierzał ustalić ich
liczbę w drodze konsultacji z zamawiającym. Zaproponowany schemat doboru próby,
w którym na drugim etapie w każdej warstwie w każdej uczelni losowana jest taka sama
liczba nauczycieli akademickich, pozwala uzyskać próbę „automatycznie wyważoną”, a więc
taką, dla której nieobciążonym estymatorem średniej w populacji - jest średnia z próby. Jest
to standardowe działanie w badaniach społecznych, stosowane m.in. w badaniach PISA
i zalecane w szeregu publikacjach na temat doboru prób reprezentacyjnych (patrz.
„Designing Household Survey Samples: Practical Guidelines”, Studies in Methods, Series F,
No. 98, United Nations New York, 2008, s. 117).
Zatem, również w tym przypadku, dokonana ocena jest nie tylko niepoparta
należytym uzasadnieniem, ale również nie znajduje podstaw merytorycznych i jest sprzeczna
z przyjętą w nauce metodologią prowadzenia badań.
Naruszenia W zakresie kryterium nr 3: Projekt planu rekrutacji i motywacji
respondentów do udziału w badaniach.
1. W odniesieniu do kryterium 3 podkryterium 1 „Proponowany plan działań
rekrutacyjnych grupa respondentów opisana w punkcie A OPZ” członek Komisji
Przetargowej G. B., odmawiając przyznania ofercie odwołującego punktów w tym
zakresie, wskazała, iż proponowany plan działań rekrutacyjnych jest (zgodnie z
protokołem postępowania): „Mało spójny projekt w stosunku do planowanych do
przeprowadzenia badań na danej grupie respondentów”
Odwołujący podkreślił, że zakres planowanych działań rekrutacyjnych w projekcie
odwołującego oraz w projekcie Konsorcjum MB/PBS (które otrzymało maksymalną liczbę
punktów w tej kategorii) są bardzo podobne (elementy wspólne: list zapowiedni; ulotka
informacyjna; wizyta ankietera, infolinia telefoniczna; strona www; nagrody materialne), przy
czym zakładany response rate w ofercie odwołującego jest wyższy.
Niezależnie od powyższego, zgodnie ze szczegółowymi zasadami oceny ofert,
zawartymi w § 13 siwz, uznanie przedstawionego planu jako mało spójnego, abstrahując od
zasadności tego twierdzenia - powinno skutkować przyznaniem co najmniej 0,5 pkt, nie zaś
0 pkt.
2. W odniesieniu do kryterium nr 3 podkryterium nr 1 „Proponowany plan działań
rekrutacyjnych - grupa respondentów opisana w punkcie A OPZ” członek Komisji
Przetargowej J. L., przyznając ofercie odwołującego 0,5 punktu (poniżej maksymalnej
wartości) wskazał, że plan działań rekrutacyjnych skierowanych do danej grupy
respondentów zawarty w ofercie odwołującego zawiera (zgodnie
z protokołem postępowania): „niewystarczające propozycje działań służących
uzyskaniu reprezentatywności zrealizowanej próby w sytuacji, gdy duża liczba
respondentów może mieszkać na stałe poza miejscem zameldowania (ze wzglądu na
nauką w szkole wyższej lub pracę)”
Odwołujący wyjaśnił, że zawarł plan działań przewidzianych w takiej sytuacji:
„W przypadku, gdy osoba wylosowana faktycznie mieszka w innym miejscu, ankieter będzie
zobowiązany do uzyskania informacji o jego najbliższym, planowanym pobycie w miejscu
zamieszkania. Jeśli termin obecności wylosowanej osoby przekroczy termin wskazany przez
Zamawiającego, ankieter będzie zobowiązany do próby pozyskania aktualnego adresu
respondenta na podstawie informacji od osób przebywających pod adresami z próby.
Pozyskane w ten sposób dane kontaktowe respondenta - jego adres bądź numer kontaktowy
- posłużą do nawiązania kontaktu z osobą wskazaną w próbie. Aby zwiększyć stopę
realizacji badania, Wykonawcy będą premiować wszystkich ankieterów, którzy przekażą
miejsce faktycznego zamieszkania respondenta.” (s. 7 oferty). Z doświadczeń odwołującego
wynika, że przyjęcie takiego planu działań, wsparte przez system motywacyjny, polegający
na premiowaniu ankieterów, którzy zdobędą informacje o miejscu faktycznego zamieszkania
respondenta, zapewni założony w badaniu poziom reprezentatywności.
3. W odniesieniu do kryterium nr 3 podkryterium nr 1 „Proponowany plan działań
rekrutacyjnych - grupa respondentów opisana w punkcie B.1.ii OPZ” członek Komisji
Przetargowej G. B., odmawiając przyznania ofercie odwołującego punktów wskazała,
iż proponowany plan działań rekrutacyjnych jest (zgodnie
z protokołem postępowania): „Mało spójny projekt w stosunku do planowanych do
przeprowadzenia badań na danej grupie respondentów".
Odwołujący wskazał, że przedstawiony projekt składa się z kilku wzajemnie
powiązanych działań, w tym: wysłanie listu informacyjnego do pracownika dziekanatu,
osobista wizyta ankietera, informacja o zachętach, plan działań w sytuacji niechęci / odmowy
respondenta. Po wprowadzeniu korekty, polegającej na rozpoczęciu rekrutacji od kontaktu
z przełożonymi pracowników dziekanatu, kolejne fazy planu rekrutacji pozostałyby bez
zmian. W takiej sytuacji przyznanie 0 pkt za cały projekt działań rekrutacyjnych jest
krzywdzące i niezgodne ze szczegółowymi zasadami oceniania oferty, zawartymi w § 13
siwz.
Niezależnie od powyższego, zgodnie ze szczegółowymi zasadami oceny ofert,
zawartymi w § 13 siwz, uznanie przedstawionego planu jako mało spójnego, abstrahując od
zasadności tego twierdzenia, powinno skutkować przyznaniem co najmniej 0,5 pkt, nie zaś 0
pkt.
4. W odniesieniu do kryterium nr 3 podkryterium nr 1 „Proponowany plan działań
rekrutacyjnych - grupa respondentów opisana w punkcie B.2.ii OPZ” członek Komisji
Przetargowej J. B. przyznając ofercie odwołującego 0,5 punktu (poniżej maksymalnej
wartości) wskazała w odniesieniu do planu działań rekrutacyjnych skierowanych do
danej grupy respondentów zawarty w ofercie odwołującego (zgodnie z protokołem
postępowania): „informacje o możliwościach dotarcia do respondentów postanowiono
zaczerpnąć ze stron uczelni, co w opinii oceniającego jest mało skuteczną metodą.
Nie wszystkie uczelnie publikują w sposób ogólne dostępny informacje o członkach
organizacji studenckich, czy starostach roku".
Odwołujący wyjaśnił, że na etapie opracowywania oferty sprawdził strony internetowe
20 losowo wybranych wydziałów z 10 polskich uczelni. Nie napotkał przy tym żadnych
trudności z odnalezieniem, na każdej ze sprawdzanych stron, informacji i danych
kontaktowych do organizacji studenckich oraz planów zajęć dla poszczególnych grup
i specjalizacji. Jednocześnie, w ofercie uwzględniono, że może się zdarzyć, iż na właściwej
stronie nie udostępniono niezbędnych informacji, wówczas, jak zapisano w ofercie: „innym
źródłem ww. informacji będzie dziekanat właściwy dla kierunku wyznaczonego do badania”,
ponadto „w przypadku braku możliwości uzyskania kontaktu do interesujących nas
studentów ankieter wykorzysta wszystkie dostępne źródła w celu ustalenia takiego kontaktu
(strony internetowe, dziekanaty, inni studenci danego kierunku itp.) w celu ustalenia
tożsamości i kontaktów do takich osób” (s. 40 oferty).
W związku z powyższym, obiektywnie nie ma podstaw do uznania projektu działań
rekrutacyjnych za mało spójny i/lub mało adekwatny w stosunku do planowanych do
przeprowadzenia badań na danej grupie respondentów.
5. W odniesieniu do kryterium nr 3 podkryterium nr 2 „Rodzaje proponowanych zachęt
motywacyjnych” członek Komisji Przetargowej G. B. odmówiła przyznania ofercie
odwołującego punktów, uznając, iż są one (zgodnie z protokołem postępowania):
„Mało skuteczne”
Odwołujący zauważył, że dla każdej z pięciu grup respondentów przygotował
złożony, wielostronny i wzajemnie powiązany system zachęt motywacyjnych. Dla każdej
grupy przewidziano przynajmniej:
- kampanię informacyjno-motywacyjną obejmującą przekazanie listów zapowiednich i ulotek
informacyjnych, uruchomienie infolinii telefonicznej oraz strony www projektu. Taka
wielostronna kampania pozwoli na dotarcie do wszystkich grup respondentów i zbudowanie
u nich pożądanej motywacji poprzez zróżnicowaną i przemyślaną argumentację odwołującą
się zarówno do dobra wspólnego jakiemu służyć ma badanie, jak i do korzyści osobistych
związanych z nagrodami przeznaczonymi dla uczestników badaniu (zasada wzajemności);
- osobista wizyta ankietera w gospodarstwie - z doświadczeń odwołującego się wynika,
że bezpośredni kontakt z potencjalnym respondentem jest najskuteczniejszą zachętą
motywującą. Ankieter przeszkolony w zakresie motywowania respondentów i radzenia sobie
z ich odmowami potrafi najlepiej dobrać argumenty i wskazać korzyści związane z udziałem
w badaniu;
- upominki dla respondentów za poświęcony czas i zaangażowanie dostosowane do potrzeb
respondentów.
Ponadto, dla poszczególnych grup przewidziano takie zachęty motywacyjne jak
przekazanie informacji o wynikach badania czy dodatkowa pula nagród dla osób
niezdecydowanych. Nie można również zgodzić się z oceną, według której Komisja
Przetargowa nie uznaje żadnego z elementów wszechstronnej kampanii informacyjno-
motywującej za skuteczne zachęty motywujące. Za nieuzasadnione należy uznać także nie
uznanie roli motywującej takich zachęt, jak:
- grupa B.1.i - przekazanie informacji o udostępnieniu wyników badania na stronach
zamawiającego (uzależnione od zgody zamawiającego). Żaden inny członek Komisji
Przetargowej niż G. B., nie uznał takiego rozwiązania za nierealistyczne.
Z doświadczenia odwołującego wynika, że możliwość zapoznania się z wynikami badania
wpływa pozytywnie na decyzję o udziale w nim. Odwołujący posiada wiedzę i doświadczenie
pozwalające stwierdzić, że będzie to szczególnie skuteczna zachęta dla grupy respondentów
jaką są nauczyciele akademiccy. Wymieniona w ofercie Konsorcjum MB/PBS zachęta
polegająca na przekazaniu informacji o wynikach grupie respondentów B.2.i została przez
tego samego oceniającego uznana za skuteczną zachętę,
- grupa B. 1 .ii - upominki dla respondentów (organizator z kalendarzem),
- grupa B. 1.ii - pula nagród dla niezdecydowanych,
- grupa B.2.i - upominki dla respondentów (bon zakupowy) - oceniający źle zrozumiał zdanie
zawarte w ofercie, iż „gratyfikacja zostanie wręczona respondentom bezpośrednio po
zakończeniu spotkania”. Zdanie to nie odnosi się do spotkania rekrutacyjnego ankietera
z respondentem, ale do spotkania grupy fokusowej. Zgodnie z przyjmowanymi przez
odwołującego procedurami realizacji badań jakościowych, gratyfikacje za udział w badaniu
przekazywane są zawsze po zakończeniu wywiadu, nigdy przed spotkaniem grupy,
- grupa B.2.ii - upominki dla respondentów (bilety do kina/wybranego muzeum/wystawy
w mieście) - oceniający źle zrozumiał zdanie zawarte w ofercie, iż „gratyfikacja zostanie
wręczona respondentom bezpośrednio po zakończeniu spotkania”. Zdanie to nie odnosi się
do spotkania rekrutacyjnego ankietera z respondentem, ale do spotkania grupy fokusowej.
W związku z powyższym, za bezzasadne, bezpodstawne i krzywdzące należy uznać
oceny członków Komisji Przetargowej, którzy uznali, że oferta odwołującego zawiera mniej
niż trzy skuteczne zachęty motywacyjne dla poszczególnych grup respondentów. Ponadto są
one sprzeczne z zasadami oceny ofert wskazanymi w § 13 siwz.
6. W odniesieniu do kryterium nr 3 podkryterium nr 2 „Rodzaje proponowanych zachęt
motywacyjnych” członek Komisji Przetargowej J. B. odmówiła przyznania ofercie
odwołującego punktów wskazując, iż (zgodnie z protokołem postępowania):
„Proponowane zachęty motywacyjne dla respondentów w badaniu opisanym w pkt.
B.2.i.: przewidziano, że już na etapie rekrutacji potencjalni respondenci zostaną
poinformowani o formach zachęt materialnych, taka forma zachęty budzi sprzeciw
oceniającego, gdyż może doprowadzić do nierzetelnych odpowiedzi w oczekiwaniu
na obiecaną nagrodę.
1) list z zaproszeniem do wzięcia udziału w badaniu - mało skuteczna zachęta -0 pkt
2) infolinia telefoniczna - mało skuteczna forma zachęty - 0 pkt
3) strona internetowa mało skuteczna forma zachęty - 0 pkt
4) list zapowiedni - mało skuteczna forma zachęty – 0 pkt ”
Z przyczyn obiektywnych nie można zgodzić się z przedstawioną oceną,
w szczególności w zakresie nie uznania osobistej wizyty ankietera, przeszkolonego
w zakresie motywowania respondentów i radzenia sobie z odmowami, za skuteczną zachętę
dla poszczególnych grup respondentów. Za bezpodstawne i krzywdzące odwołujący uważa
także nieuznanie roli motywującej takich zachęt jak:
- grupa B.1.ii - pula nagród dla niezdecydowanych,
- grupa B.2.i - upominki dla respondentów (bon zakupowy) - nie można zgodzić się
z twierdzeniem, że informowanie na etapie rekrutacji potencjalnych respondentów
o przyjętych formach zachęt materialnych może prowadzić do nierzetelnych odpowiedzi
w oczekiwaniu na obiecaną nagrodę. Nagrody mogą być elementem skutecznego systemu
motywującego do udziału w badaniu tylko wtedy, gdy respondenci na etapie rekrutacji są
świadomi ich istnienia. W przeciwnym razie, nie mogłyby stanowić skutecznej zachęty.
Argumentacja o nierzetelności odpowiedzi może prowadzić do zakwestionowania wszelkich
działań motywacyjnych. Przyznanie nagrody jest uzależnione tylko od uczestniczenia
respondenta w badaniu, a nie od tego, jakie informację przekazuje w badaniu - nie ma zatem
wpływu na jego rzetelność.
W związku z powyższym, nieprzyznanie odwołującemu jakichkolwiek punktów za
rodzaje proponowanych zachęt motywacyjnych dla poszczególnych grup respondentów
przez dwóch członków Komisji Przetargowej uznać należy za krzywdzące, bezpodstawne
i niezgodne ze szczegółowymi zasadami oceniania przyjętymi w § 13 siwz.
Naruszenia w zakresie kryterium nr 4: Plan zapewnienia reprezentatywności danych
z miedzyspływu.
1. W odniesieniu do kryterium nr 4 „Spójność, kompletność i przejrzystość propozycji
planu zapewnienia reprezentatywności danych pochodzących z międzyspływu”
członek Komisji Przetargowej G. B., odmawiając przyznania ofercie odwołującego
maksymalnej liczby punktów wskazała, iż (zgodnie z protokołem postępowania):
„Wykonawca przedstawił plan zapewnienia reprezentatywności danych z
międzyspływu w poszczególnych jednostkach terytorialnych. Wątpliwości budzi
losowanie 10% respondentów, co zapewnia minimalną liczebność obserwacji
z próby głównej i podjęcie jednego kontaktu przez ankietera - działania podejmowane
są zagrożeniem dla realizacji badania 10 pkt.”
Odwołujący podkreślił, że ww. członek Komisji Przetargowej wskazał na jedną próbę
kontaktu, podczas, gdy w ofercie użyto sformułowania „przynajmniej jedna próba kontaktu”.
Co więcej, proponowana procedura zakłada, że 10% respondentów, o których mowa,
zostanie dobranych w sposób losowy ze wszystkich miejscowości, w których ma być
realizowane badanie. Dzięki temu zagwarantowana zostanie reprezentatywność próby ze
względu na takie cechy respondentów jak płeć, wiek oraz typ miejscowości zamieszkania
(wieś/miasto). Wylosowanie 10% respondentów oznacza uzyskanie próby 60 tys. osób,
a więc minimum dla międzyspływu zostanie wypełnione przy zrealizowaniu 33,3%
wywiadów. Jest to zgodne z prezentowanymi przez odwołującego założeniami. Nie powstaje
zatem ryzyko, że pod jakimkolwiek względem próba z międzyspływu będzie
niereprezentatywna, a tym bardziej brak jest podstaw dla twierdzenia, iż podejmowane
działania stanowią zagrożenia dla realizacji.
2. W odniesieniu do kryterium nr 4 „Spójność, kompletność i przejrzystość propozycji
planu zapewnienia reprezentatywności danych pochodzących z międzyspływu”
członek Komisji Przetargowej J. B. odmówiła przyznania ofercie odwołującego
maksymalnej liczby punktów gdyż (zgodnie z protokołem postępowania): „Mało
szczegółowy plan zapewnienia reprezentatywności danych
z międzyspływu ”
Zdaniem odwołującego, w ujęciu obiektywnym plan w ofercie odwołującego jest
wysoce szczegółowy. Zgodnie z wymaganiami siwz, przedstawiony został mechanizm, dzięki
któremu próba z międzyspływu będzie miała zagwarantowaną pełną reprezentatywność ze
względu na wszystkie wskazane wskaźniki demograficzne. Co więcej, mechanizm losowania
pozwala uniknąć popełniania błędów systematycznych przy doborze respondentów.
Brak jest zatem podstaw dla dokonania oceny jak wyżej. Ponadto, są one sprzeczne
z zasadami oceny ofert wskazanymi w § 13 siwz.
3. W odniesieniu do kryterium nr 4 „Spójność, kompletność i przejrzystość propozycji
planu zapewnienia reprezentatywności danych pochodzących z międzyspływu”
członek Komisji Przetargowej J. L. odmówił przyznania ofercie odwołującego
maksymalnej liczby punktów, gdyż (zgodnie z protokołem postępowania): „Nie jest
jasne, co Oferent rozumie pod pojęciem „próba główna”,
a tym samym nie wiadomo z jaką liczbą respondentów zamierza się skontaktować
w ciągu 70 dni od podpisania umowy. Można się domyślić (por. Część B Sposób
doboru próby, s. 4), że chodzi o liczebność próby głównej wynosi 60.000 osób,
a zatem w pierwszej kolejności kontakt zostanie podjęty z 6.000 osób. Oferent
zakłada, że z każdą z tych osób w w/w okresie zostanie podjęta co najmniej 1 próba
kontaktu. Przy założeniu, że response rate dla pierwszego kontaktu wyniesie co
najmniej 33%, pozwoli to na realizację 2000 wywiadów. W takim jednak wypadku
próba zrealizowana nie będzie reprezentatywna w tym sensie, że będą w niej
nadreprezentowane osoby, które dużo czasu spędzają w domu (np. osoby
bezrobotne i bierne zawodowo), zaś niedoreprezentowane osoby rzadko
przebywające w domu (np. pracujące) oraz osoby nie mieszkające w miejscu
zameldowania (np. osoby, które przeniosły się na stałe ze wsi do miast ale nie
przemeldowały się).”
Odwołujący zauważył, że zamawiający w siwz dokładnie określił wymagania odnośnie
charakterystyki danych z międzyspływu, przedstawiając tabelę rozkładu z minimalnymi
liczebnościami różnych kategorii respondentów w próbie (OPZ s. 6-7). Odwołanie się do
reprezentatywności, rozumianej jako zachowania proporcji między osobami aktywnymi
i biernymi zawodowo, jest niezrozumiałe zwłaszcza, że wcześniej nie podano wytycznych
w tym zakresie, w szczególności nie odwołano się do żadnych danych zewnętrznych (np.
GUS), które pozwalałyby stwierdzić, czy próba jest reprezentatywna, czy też nie. Najlepszym
gwarantem reprezentatywności w tym zakresie jest stosowanie prób losowych, które
pozwalają uniknąć błędów systematycznych opisanych w siwz.
Brak jest zatem podstaw dla dokonania oceny jak wyżej. Ponadto, są one sprzeczne
z zasadami oceny ofert wskazanymi w § 13 siwz.
Naruszenia W zakresie kryterium nr 5: Propozycja planu zarządzania projektem
1. W odniesieniu do kryterium nr 5 podkryterium nr 5A „Spójność, kompletność
i przejrzystość całej propozycji planu zarządzania projektem” członek Komisji
Przetargowej J. B., odmawiając przyznania ofercie odwołującego maksymalnej liczby
punktów wskazała, iż (zgodnie z protokołem postępowania): „Badanie zostało
podzielone na 6 podprojektów, do każdego z nich został przyporządkowany
konsorcjant. Opisano zasady współpracy Oferenta
z Zamawiający. Jednakże zasady zarządzania projektem oparto na ogólnikowym
założeniu, że połączone doświadczenie konsorcjantów jest wystarczające w tym
względzie.”
Odwołujący podniósł, że według zasad oceny wskazanych w § 13 siwz, 1 pkt
przyznaje się za propozycję planu zarządzania projektem wykazującą braki pod względem
przejrzystości i/lub spójności i/lub kompletności. Oceniający nie wskazał braków propozycji
pod względem przejrzystości i/lub spójności i/lub kompletności. Zdanie „zasady zarządzania
projektem oparto na ogólnikowym założeniu, że połączone doświadczenie konsorcjantów
jest wystarczające w tym względzie” nie jest słusznym uogólnieniem merytorycznej
zawartości planu zarządzania projektem. Proponowane zasady zarządzania są
kompleksowe i spójne, co obrazuje zawartość merytoryczna propozycji planu zarządzania
projektem. Warunkiem koniecznym złożenia oferty jest założenie, że połączone
doświadczenie konsorcjantów umożliwia realizację projektu. Nie jest to jednak warunek
wystarczający, co obrazują przyjęte w propozycji planu zarządzania projektem szczegółowe
zasady zarządzania projektem (szczegółowo opisany i wyjaśniony w treści oferty
odwołującego).
Co więcej, przedstawiona ocena odnosi się do właściwości odwołującego jako wykonawcy,
które zgodnie z art 91 ust. 3 Pzp nie mogą stanowić kryterium oceny ofert. Ponadto,
przedmiotowa ocena jest sprzeczna z zasadami oceny ofert wskazanymi w § 13 siwz.
2. W odniesieniu do kryterium nr 5 podkryterium nr 5B „Wartość merytoryczna
zidentyfikowanych ryzyk oraz przedstawionych schematów radzenia sobie z nimi”
członek Komisji Przetargowej J. B., odmawiając przyznania ofercie odwołującego
maksymalnej liczby punktów, kwestionując większość przedstawionych ryzyk
wskazała, iż (zgodnie z protokołem postępowania): „Wskazany katalog ryzyk jest
rozbudowany jednak mało przekonujący. Brak określenia wagi /prawdopodobieństwa
wystąpienia każdego z ryzyk”
Zgodnie z zasadami oceny ofert wskazanymi w § 13 siwz, zamawiający ustalił „0,5
pkt za każde zidentyfikowane i przedstawione istotne ryzyko wraz ze skutecznym w ocenie
Zamawiającego planem radzenia sobie z nim, łącznie nie więcej jednak niż 3 pkt.” Zasady
oceny nie narzucały obowiązku przypisywania ryzykom wagi/prawdopodobieństwa
wystąpienia. Ocena jest więc niezgodna z kryteriami wskazanymi w § 13 siwz.
Dalej, w tym samym zakresie oceniający wskazał, iż (zgodnie z protokołem postępowania):
„Opóźnienia w realizacji badania - w dużej mierze od wykonawcy badania zależy
dotrzymanie terminowości - 0 pkt ”
Odwołujący wyjaśnił, że ten projekt narzuca na wykonawców harmonogram obarczony
bardzo dużym ryzykiem w zakresie niedotrzymania terminów, któremu mogą przeciwdziałać
tylko specjalnie podjęte środki. Rzeczywiście są to środki podejmowane przez wykonawcę,
co nie stanowi wady, a powszechną praktykę w zarządzaniu ryzykiem.
Przedstawione uzasadnienie nie jest zgodne z zasadami oceny ofert wskazanymi w § 13
siwz (0 pkt za każde zidentyfikowane nieistotne z punktu widzenia realizowanego
zamówienia ryzyko, a także za każde zidentyfikowane i opisane istotne dla niniejszego
zamówienia ryzyko, ale przedstawione z nieskutecznym w ocenie Zamawiającego planem
radzenia sobie z nim).
Dalej, w tym samym zakresie oceniający wskazał, iż (zgodnie z protokołem
postępowania): „Wakacyjny termin realizacji badania - nie jest to informacja zaskakująca dla
oferenta - 0 pkt”
Odwołujący przyznał, że nie jest to informacja zaskakująca, lecz nie wyklucza to,
że wakacyjny termin realizacji badania stanowi ryzyko projektu. Przedstawione uzasadnienie
nie jest zgodne z zasadami oceny ofert wskazanymi w § 13 siwz (0 pkt za każde
zidentyfikowane nieistotne z punktu widzenia realizowanego zamówienia ryzyko, a także za
każde zidentyfikowane i opisane istotne dla niniejszego zamówienia ryzyko, ale
przedstawione z nieskutecznym w ocenie Zamawiającego planem radzenia sobie z nim).
Dalej, w tym samym zakresie oceniający wskazał, iż (zgodnie z protokołem
postępowania): „Błędy ankieterskie - oferent zapewnił w swojej ofercie, że dysponuje
sprawdzoną siatką ankieterów - 0 pkt ”
Obiektywnie ujmując, błędy ankieterskie stanowią ryzyko projektów badawczych,
a sprawdzona siatka ankieterów to jeden ze skutecznych sposobów radzenia sobie z tym
ryzykiem. Zdaniem odwołującego, przedstawione uzasadnienie nie jest zgodne z zasadami
oceny ofert wskazanymi w § 13 siwz (0 pkt za każde zidentyfikowane nieistotne z punktu
widzenia realizowanego zamówienia ryzyko, a także za każde zidentyfikowane i opisane
istotne dla niniejszego zamówienia ryzyko, ale przedstawione z nieskutecznym w ocenie
Zamawiającego planem radzenia sobie z nim).
Dalej, w tym samym zakresie oceniający wskazał, iż (zgodnie z protokołem
postępowania): „Nieprzewidziane sytuacje - warunki pogodowe są ryzykiem na które żadna
ze stron nie ma wpływu - 0 pkt ”
Zdaniem odwołującego, oceniający nieprawidłowo uogólnia brzmienie ryzyka
„Nieprzewidziane sytuacje pojawiające się podczas realizacji badania w terenie np. trudne
warunki pogodowe, niespodziewane reakcje respondentów na badanie mogą przyczynić się
do niezrealizowania wywiadów z niektórymi z wylosowanych do badania osób, a tym samym
zmniejszyć stopę realizacji.” Oznacza to, że oceniający nie zrozumiał przedstawionych treści,
które zgodnie z zasadami oceny ofert wskazanymi w § 13 siwz nie powinny mieć wpływu na
ocenę w przedmiotowym zakresie.
Dalej, w tym samym zakresie oceniający wskazał, iż (zgodnie z protokołem
postępowania): „Fałszowanie wywiadów przez ankieterów - oferent zapewnił o posiadaniu
wysokokwalifikowanego zespołu - 0 pkt”
Odwołujący wyjaśnił, że fałszowanie wywiadów przez ankieterów stanowi ryzyko
projektów badawczych, a wykwalifikowany i stale kontrolowany zespół ankieterów to jeden
ze skutecznych sposobów radzenia sobie z tym ryzykiem.
Przedstawione uzasadnienie nie jest zgodne z zasadami oceny ofert wskazanymi w § 13
siwz (0 pkt za każde zidentyfikowane nieistotne z punktu widzenia realizowanego
zamówienia ryzyko, a także za każde zidentyfikowane i opisane istotne dla niniejszego
zamówienia ryzyko, ale przedstawione z nieskutecznym w ocenie Zamawiającego planem
radzenia sobie z nim).
Dalej, w tym samym zakresie oceniający wskazał, iż: „Problemy technicznie - oferenci
są doświadczonymi firmami badawczymi, więc ryzyko techniczne nie powinno się zdarzyć - 0
pkt ”
Zdaniem odwołującego, nieznajdujące oparcia w przyczynach obiektywnych i błędne
jest przekonanie zakładające, że doświadczone firmy badawcze nie konfrontują się
z problemami technicznymi. Np. przy obecnym rozwoju technicznym awarie sprzętu dotyczą
wszystkich firm, a od ich doświadczenia i zasobów zależy to, na ile szybko problem
techniczny zostanie wyeliminowany. Brak jest zatem podstaw dla zmniejszenia liczby
punktów przyznawanych odwołującemu.
3. W odniesieniu do kryterium nr 5 podkryterium nr 5D „Wartość merytoryczna schematu
proponowanych zasad zarządzania jakością, w tym sposobów kontroli pracy
ankieterów oraz sposobów kontroli jakości przekazywanych baz danych” członek
Komisji Przetargowej J. B., odmawiając przyznania ofercie odwołującego
maksymalnej liczby punktów w tym zakresie, przy akceptacji jedynie 2 sposobów
kontroli jakości, wskazała, iż proponowane przez odwołującego zasady są: „Za mało
skuteczne (i w dużej mierze standardowe) sposoby dbania o jakość badania
oceniający uważa: Przygotowanie szczegółowego planu realizacji projektu - 0 pkt,
Doświadczona sieć ankieterów - 0 pkt, Motywacyjny system wynagrodzeń - 0 pkt,
Szkolenie ankieterów - 0 pkt, Szkolenie moderatorów - 0 pkt, Szkolenie osób
przygotowujących transkrypcje - 0 pkt, Szkolenie osób zajmujących się kodowaniem-
0 pkt, Platforma do zarządzania badaniem - 0 pkt Kontrola sieci ankieterów - 0 pkt,
Kontrola jakości przekazywanych zbiorów danych - 0 pkt, Przyg. rap. met. -tech. - 0
pkt”.
Opinia o nieskuteczności wymienionych działań jest niezgodna z teorią i praktyką
badawczą. Nietrafny jest również zarzut negatywnie wartościujący „standardowość”
rozwiązań. Po pierwsze, nie wszystkie z wymienionych rozwiązań uznać można za
standardowe, tj. powszechnie używane przez większość firm badawczych. Co jednak
ważniejsze, rozwiązania, które stanowią standard w zarządzaniu jakością, są praktykowane,
właśnie dlatego, że są skuteczne. Brak jest obiektywnych podstaw dla zmniejszenia liczby
punktów w tym zakresie.
4. Co szczególnie istotne, trzech z czterech oceniających (M. S., J. L., G. B.) przyznało
odwołującemu w zakresie kryterium nr 5 maksymalą liczbę możliwych do uzyskania
punktów, ti. 10/10. Tylko jeden z członków - J. B., oceniając ofertę przyznał ofercie
odwołującego jedynie 6 punktów.
Powyższe świadczy o niezastosowaniu przez członka Komisji Przetargowej J. B. kryteriów
oraz zasad oceny ofert wskazanych siwz.
Przepis art. 91 ust. 1 Pzp jest powszechnie rozumiany w ten sposób, że ocena oferty
w kryteriach poza-cenowych następuje według opisanych w siwz wymagań zamawiającego
na podstawie oświadczeń wykonawcy zawartych w ofercie (tak Krajowa Izba Odwoławcza w
wyroku z dnia 25 lipca 2012 roku, KIO 1464/12).
Odwołujący wyjaśnił, że przedstawione powyżej okoliczności wykazują, że ocena
oferty odwołującego została dokonana w sposób subiektywny, uznaniowy, dowolny
i nieobiektywny. Przyznając ofertom daną liczbę punktów, zamawiający posłużył się
kryteriami i przesłankami niewyrażonymi w treści siwz.
Niezależnie od powyższego, zamawiający nie przedstawił należytego uzasadnienie
faktycznego podjętych przez siebie decyzji. Przedstawione powyżej naruszenia wielokrotnie
polegają na wrażeniu danego oceniającego członka Komisji Przetargowej, iż element oferty
jest mało spójny lub mało rozbudowany lub mało adekwatny albo też mało skuteczny.
Zamawiający nie przedstawia zaś uzasadnienia ani argumentów, jakie legły u podstaw danej
oceny. Jedyną przesłanką takiej oceny, jest subiektywna ocena osoby oceniającej, co jest
sprzeczne z zasadami prawa zamówień publicznych, a w szczególności przepisem art. 91
ust. 1 Pzp.
Brak uzasadnienia decyzji zamawiającego w kryteriach poza-cenowych uniemożliwia
dokonanie należytej kontroli działań i zaniechań zamawiającego, co powinno stanowić
samodzielną przesłankę do uwzględnienia odwołania. Co więcej, opisany powyżej sposób
oceny ofert wykazuje, że doszło do zastosowania różnych kryteriów oceny ofert
w odniesieniu do wykonawców, co doprowadziło do naruszenia zasady równego traktowania
wykonawców oraz zasady uczciwej konkurencji, wyrażonych w art. 7 ust. 1 Pzp.
Biorąc pod uwagę powyższe zamawiający naruszył przepisy art. 91 ust. 1, 2 i 3 Pzp, przez
dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej. Przyznając Konsorcjum MB/PBS w sposób
nieuzasadniony korzystniejszą pozycję rynkową, poprzez przyznanie zamówienia,
zamawiający naruszył przepis art. 7 ust. 1, 2 i 3 Pzp.
Wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia - Konsorcjum: Millward
Brown S.A., PBS Sp. z o.o., zgłosiło przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego, wnosząc o oddalenie odwołania.
Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie (pismo z dnia 27 czerwca 2014 r.
wniesione do Prezesa KIO w dniu 30 czerwca 2014 r.). Zamawiający podniósł,
że odwołujący w sposób nieprecyzyjny sformułował zarzuty odwołania, natomiast po upływie
terminu na wniesienie odwołania odwołujący nie może doprecyzowywać zarzutów, poprzez
ich zawężenie lub rozszerzenie. Zdaniem zamawiającego, zarzuty naruszenia art. 91 ust. 2
i 3 Pzp zostały podniesione po upływie ustawowego terminu, określonego w art. 182 ust. 1
pkt 1 Pzp - zarzuty dotyczą treści siwz. Zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 Pzp nie posiada
jakiegokolwiek uzasadnienia faktycznego i prawnego, do czego obliguje przepis art. 180 ust.
3 Pzp. Odwołujący nie zawarł w odwołaniu żadnej informacji lub dowodu na to, że osoby
wykonujące czynności w postępowaniu nie gwarantowały bezstronności i obiektywizmu.
Zamawiający zwrócił uwagę na specyfikę sposobu oceny ofert, określonego w § 13
siwz. Wskazał, że w ramach każdego kryterium można było otrzymać określone sztywno
ilości punktów.
W zakresie pkt III.i uzasadnienia odwołania, zamawiający wyjaśnił, że cytat użyty
z karty oceny G. B. jest niepełny i nie oddaje faktycznego brzmienia uzasadnienia oceny.
Przedmiotem oceny w tym kryterium była spójność i adekwatność projektu planu doboru
próby w stosunku do planowanych do przeprowadzenia badań. Zasadnicza wątpliwość
oceniających dotyczy problemu reprezentatywności uzyskanej poprzez zastosowanie
zaproponowanego planu doboru próby oraz trafności doboru określonej metodologii do
przedmiotu badania. Niska ocena w obszarze tego kryterium wynika z braku przedstawienia
przez odwołującego jasnej propozycji warstwowania próby opartej o dostępne informacje na
temet badanej populacji. Odwołujący przyjął błędny schemat doboru próby oparty na
losowaniu uczelni wyższych (zamiast ich mniejszych jednostek organizacyjnych) jako
jednostek pierwszego stopnia przy jednoczesnym warstwowaniu próby ze względu na
obszary nauki. Odwołujący nie wskazał też liczby jednostek losowania I stopnia ani liczby
nauczycieli badanych w każdej z wylosowanych uczelni (wskazał jedynie, że będą to zespoły
równoliczne). Oferta jest bardzo ogólnikowa
i nie przedstawia w sposób klarowny sposobu doboru próby. Odwołujący pozostawił wiele
kwestii konsultacjom po rozstrzygnięciu projektu i domysłom oceniającego. Zamawiający
zwrócił uwagę, ze odwołujący nie przedstawił żadnych dowodów czy argumentów za
przyznaniem jego ofercie maksymalnej oceny w tym kryterium.
W zakresie pkt III.ii uzasadnienia odwołania zamawiający wskazał, że w odwołaniu
posłużono się odbiegającym od prawdziwego brzmieniem uzasadnienia z karty oceny p. J.
L.ego. Zamawiający wyjaśnił, że przyjęcie 40 warstw stanowi jedynie 31% możliwych do
utworzenia warstw (16 województw x 8 obszarów nauki = 128 warstw). Dla zapewnienia
pełnej reprezentatywności próby scharakteryzowanej w siwz odwołujący powinien
zaproponować utworzenie 128 warstw. Określenie zatem w ofercie: „około 40 warstw” nie
jest choćby zbliżone do liczby 128. Przyjęcie możliwości doprecyzowania powyższych
kwestii w ramach konsultacji po zawarciu umowy jest bezprzedmiotowe, bowiem nie jest
możliwe dokonywanie zmian w treści oferty po zawarciu umowy, a ponadto stałoby to w
sprzeczności z wymaganiami siwz określonymi w § 10 ust. 9 lit.b siwz. Nie podając liczby
losowanych uczelni oraz proponując utworzenie około 40 warstw, odwołujący zobowiązał się
w ofercie do wylosowania około 40 uczelni, co nie zapewni optymalnego poziomu
reprezentatywności. Niska ocena zamawiającego związana jest z faktem,
że uczelnie wyższe są zróżnicowane i brak kontroli wielkości uczelni ze względu na liczbę
zatrudnionych nauczycieli akademickich spowoduje iż zakładany efekt samo wyważającej się
próby będzie działał.
W zakresie pkt IV.ii uzasadnienia odwołania, zamawiający wyjaśnił,
że zaprezentowana w ofercie technika ustalenia miejsca pobytu respondenta poprzez
zapytanie o jego adres jest jedną z najmniej skutecznych (co nie oznacza, że w ogóle
nieskuteczna stąd też przyznanie 0,5 pkt. Z treści odwołania wynika, że odwołujący sam ma
świadomość, że mobilność respondentów może stanowić problem w realizacji badania.
W efekcie populacja osób niezamieszkałych pod adresem zameldowania byłaby
niedoreprezentowana.
W zakresie pkt IV.iii uzasadnienia odwołania, zamawiający wyjaśnił, że powołany
w odwołaniu cytat z oceny p. G. B. nie ma oparcia w rzeczywistym brzmieniu oceny.
Oceniająca obszernie uzasadniła swoją ocenę w zakresie kryterium nr 3 podkryterium 1
Proponowany plan działań rekrutacyjnych, co zostało pominięte przez odwołującego.
Twierdzenie odwołującego, że oferta została oceniona jako mało spójna nie znajduje
potwierdzenia w treści oceny.
W zakresie pkt IV.iv uzasadnienia odwołania, zamawiający stwierdził, że podtrzymuje
w całości stanowisko wyrażone w treści oceny p. J. B., która przyznała 0,5 pkt uznając
przedstawiony przez odwołującego plan za mało adekwatny. Powody takiej oceny zostały
jasno podane w karcie oceny, a odwołujący nie przedstawił żadnych dowodów
uprawdopodabniających chociaż tezy stawiane w odwołaniu.
W zakresie pkt IV.v uzasadnienia odwołania, zamawiający podniósł, że nie jest
prawdą, ze G. B. nie przyznała ofercie odwołującego żadnych punktów. Oferta uzyskała
bowiem w tym kryterium 3,5 pkt. W treści odwołania nie znalazł się żaden argument za
uznaniem proponowanych zachęt za skuteczne, a jedynie ograniczono się do wypisania
\katalogu zachęt zawartych w ofercie.
W zakresie pkt IV.vi uzasadnienia odwołania, zamawiający stwierdził jak powyżej,
że nie jest prawdą, iż oferta odwołującego nie uzyskała żadnych punktów (oferta uzyskała
4,5 pkt).
W zakresie pkt V.i uzasadnienia odwołania, zamawiający wskazał, że odwołujący
ponownie nie powołał pełnej treści uzasadnienia podanego przez oceniającą. Oferta
odwołującego uzyskała 10 pkt, jako wykazująca mało istotne braki pod względem
przejrzystości, spójności lub kompletności.
W zakresie pkt V.ii uzasadnienia odwołania, zamawiający wyjaśnił, że ocena J. B. jest
zgodna ze sposobem oceny określonym w § 13 ust. 5 siwz. Podobnie jak w pkt powyżej
oferta odwołującego uzyskała 10 pkt z uzasadnieniem jak powyżej.
W zakresie pkt V.iii uzasadnienia odwołania, zamawiający wyjaśnił, że odwołujący nie
zadbał wystarczająco o zapewnienie reprezentatywności danych z międzyspływu mimo
spełnienia wymogu zachowania odpowiedniej struktury populacji według płci, klasy
miejscowości i wieku, podtrzymując uwagi jak w pkt lit. h oraz i powyżej.
W zakresie pkt VI.i uzasadnienia odwołania, zamawiający przyznał, że w niniejszym
zakresie uzasadnienie p. J. B. nie zostało pogłębione. Jednak nie może być tu mowy o
dokonaniu oceny przez pryzmat właściwości wykonawcy. Przyznanie maksymalnej liczby
punktów było niemożliwe, ponieważ odwołujący dostarczył jedynie ogólny opis planu
zarządzania projektem, ale nie przedstawiono metodyki zarządzania projektem, która
pozwoliłaby wyżej ocenić propozycje odwołującego. Nie wskazano formy uzgodnień
z zamawiającym odnośnie szczegółowego zakresu projektu. Przedstawione propozycje nie
są kompletne, spójne i przejrzyste. Zamawiający wyjaśnił, że nawet gdyby przyznać w tym
zakresie odwołującemu 2 pkt to nie ma to wpływu na wynik postępowania, gdyż po
zastosowaniu zasady uśredniania ocen, to wzrost oceny nastąpiłby o 0.25 pkt.
W zakresie pkt VI.iii uzasadnienia odwołania, zamawiający również przyznał,
że uzasadnienie oceny w tym punkcie nie zostało wystarczająco pogłębione. Oceniająca
przyznała odwołującemu 2 pkt na 3 możliwe. Oceniająca uznała dwa sposoby zapewnienia
jakości i przyznała im punkty. Pozostałe sposoby zostały opisane w ofercie pobieżnie.
Odwołujący zapewnił jedynie ze są one skuteczne dla zachowania wysokiej jakości badania,
ale nie zawarł argumentacji dlaczego, stad nie sposób uznać zaprezentowane metody za
adekwatne, gdyż nie zostało to wykazane. Nawet gdyby przyznać odwołującemu w kryterium
5d 3 pkt zamiast jednego, to nie ma to wpływu na wynik postepowania, gdyż po
zastosowaniu zasady uśredniania ocen spowodowałoby to wzrost oceny o średnio o 0,50
pkt. Uwzględniając zatem żądanie nawet w całym kryterium przyznania maksymalnej liczby
punktów – 10 pkt zamiast przyznanych 6 pkt, to miałoby to znikomy wpływ na zwiększenie
liczby punktów ogółem przyznanych ofercie odwołującego do 89,75 pkt a wiec w sumie o 1
pkt więcej.
W zakresie pkt IV.i uzasadnienia odwołania, zamawiający przyznał rację
odwołującemu w zakresie zarzutu dotyczącego oceny w kryterium 3 podkryterium 1
„proponowany plan działań rekrutacyjnych” dla grupy respondentów A, gdzie oceniająca G.
B., zgodnie z uzasadnieniem oceny powinna przyznać 0.5 pkt zamiast 0 pkt. Przyznanie 0
pkt wynika z prostego błędu na co wskazuje wprost treść uzasadnienia oceny i nie ma
wpływu na końcowy wynik postępowania.
Zamawiający podniósł na zakończenie, że ocena oferty odwołującego została
dokonana zgodnie z wymaganiami § 13 siwz. Wskazane przez odwołującego
niedociągnięcia w uzasadnieniu oceny co do których zgadza się zamawiający nie wpływają
na wynik postepowania, co jest warunkiem uwzględnienia odwołania. Trudno zatem mówić ,
iż o przegranej odwołującego ważą jednostkowe oceny członków komisji czy też
o zasadniczych rozbieżnościach w sposobie oceny. Odwołujący nie wykazał zaniżenia oceny
w punktach, w których sformułował zarzuty i nie przedstawił uzasadnienia dlaczego jego
oferta powinna otrzymać wyższą punktację.
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone przez strony i uczestnika postępowania
odwoławczego na rozprawie, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Konsorcjum: Millward Brown S.A., PBS Sp. z o.o. skutecznie przystąpiło do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, zgodnie z art. 184 ust. 2 i 3 Pzp.
Izba stwierdziła, że odwołujący nie wykazał przesłanek, o których mowa w art. 179
ust. 1 Pzp, potwierdzających legitymację materialno-prawną odwołującego do wniesienia
odwołania, a tym samym odwołanie podlegało oddaleniu.
Posiadanie legitymacji czynnej przez odwołującego podlega badaniu przez Izbę
w kontekście dopuszczalności wniesienia odwołania. Stwierdzenie, że odwołujący nie
posiada legitymacji do wniesienia środka ochrony prawnej prowadzi do oddalenia odwołania
bez merytorycznego rozpatrzenia zarzutów podniesionych w odwołaniu.
Zgodnie z art. 179 ust. 1 Pzp, legitymacja do wniesienia odwołania przysługuje
wykonawcy, uczestnikowi konkursu, bądź innemu podmiotowi, który wykaże łączne
spełnienie następujących przesłanek: (1) posiada lub posiadał interes w uzyskaniu danego
zamówienia, (2) poniósł lub może ponieść szkodę, (3) poniesiona lub ewentualna szkoda jest
wynikiem naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych.
Tym samym, legitymacja do wniesienia odwołania przysługuje podmiotowi, który wykaże,
że posiada lub posiadał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz jednocześnie poniósł
lub może ponieść szkodę, a szkoda ta jest wynikiem naruszenia przez zamawiającego
przepisów ustawy Pzp.
Pierwsza z ww. przesłanek wskazująca, że legitymacja do wniesienia środka ochrony
prawnej służy takiemu podmiotowi, który wykaże interes w uzyskaniu zamówienia. Nie może
ona zostać spełniona przez wykazanie posiadania interesu, rozumianego jako
zainteresowanie w rozstrzygnięciu, które nie jest oparte na normie prawa materialnego.
Odwołujący musi dowieść, iż posiada obiektywną, tj. wynikającą z rzeczywistej utraty
możliwości uzyskania zamówienia, lub ubiegania się o udzielenie zamówienia, potrzebę
uzyskania określonego rozstrzygnięcia wniesionego środka ochrony prawnej.
Jak wynika z brzmienia analizowanego przepisu, interes w uzyskaniu zamówienia
dotyczyć musi „danego” zamówienia, a zatem konkretnego postępowania, w którym środek
ochrony prawnej jest wnoszony, które ma doprowadzić do zawarcia umowy w sprawie
zamówienia publicznego. Podmiot wnoszący odwołanie, nie może powoływać się na interes
hipotetyczny, odnoszący się do innego przewidywanego w przyszłości zamówienia.
Zgodnie z definicją zamówienia publicznego zawartą w art. 2 pkt 13 Pzp, przez
zamówienie publiczne należy rozumieć umowy odpłatne zawierane między zamawiającym
a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane. Podkreślić
zatem należy, że zamówienie publiczne (umowa) posiada określone cechy (w szczególności
elementy istotne), które są niepowtarzalne, zostały określone w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia oraz są ściśle związane z danym postępowaniem. Dlatego
zamówienia nie można identyfikować wyłącznie przez tożsamość przedmiotu zamówienia.
Nie można wykluczyć sytuacji, iż w przypadku unieważnienia danego postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego, kolejne postępowanie o udzielenie zamówienia na ten
sam przedmiot zamówienia nie zostanie w ogóle wszczęte.
Przepis art. 179 ust. 1 Pzp wymaga także, aby łącznie z interesem w uzyskaniu
danego zamówienia odwołujący wykazał, że poniósł lub może ponieść szkodę. Szkoda może
być rozumiana zarówno jako szkoda majątkowa lub też niemajątkowa. Zauważyć należy, iż
utrata możliwości uzyskania zamówienia ma głównie charakter ekonomiczny, a zatem
szkoda zasadniczo przyjmuje w postępowaniu o udzielenie zamówienia charakter szkody
majątkowej.
Szkoda musi być wynikiem naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp.
Oznacza to, że wykazywana przez odwołującego szkoda musi pozostawać w adekwatnym
związku przyczynowym z naruszeniem przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp.
Odwołujący musi zatem wykazać, że zamawiający dokonał albo zaniechał dokonania
określonej czynności wbrew przepisom ustawy Pzp, czego normalnym (zwykłym)
następstwem, w okolicznościach danej sprawy, jest poniesienie lub możliwość poniesienia
szkody przez wnoszącego odwołanie.
Przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych traktują odwołanie jako środek
ochrony prawnej ukierunkowany na zmianę sytuacji wykonawcy, polegającej na możliwości
uzyskania w danym postępowaniu zamówienia (wybór oferty wykonawcy odwołującego
w danym postępowaniu). Odwołanie, w świetle ustawy Prawo zamówień publicznych ma na
celu doprowadzenie do wyboru oferty odwołującego, jako najkorzystniejszej i uzyskanie
przez niego zamówienia. Takie stanowisko zaprezentował też Sąd Okręgowy w Warszawie
w uzasadnieniu wyroku z dnia 7 grudnia 2011 r. w sprawie o sygn. V Ca 1973/11, który
w odniesieniu do oceny interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwości poniesienia
szkody wskazał, że „[…] przepis art. 179 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 roku, Nr 113, poz. 759, ze zm.), w aktualnym swym
brzmieniu, powinien być interpretowany szeroko. Środki ochrony prawnej przewidziane
w dziale ustawy inaugurowanym przez rzeczony przepis, przysługują wszystkim osobom,
które mają lub miały interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniosły lub mogą
ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. Szerokie
rozumienie wyraża się w tym, że wystarcza zadowolić się hipotetycznym interesem
w uzyskaniu zamówienia i szkodą, która nie musi być pewna. Przepis ten jednak […] nie
pełni funkcji publicznych. Postępowanie odwoławcze ma jedynie na celu ochronę interesów
osoby wnoszącej środki ochrony prawnej, o których mowa w tym artykule. Konstatacja taka
płynie nie tylko z treści przywołanego przepisu, gdzie mowa wyraźnie o „interesie
w uzyskaniu zamówienia" oraz o „szkodzie", ale z konstrukcji całego postępowania
odwoławczego. Wystarczy prześledzić poszczególne rozwiązania legislacyjne przyjęte
w kolejnych przepisach ustawy by przekonać się, że postępowanie odwoławcze i skargowe
nakierowane są na ochronę interesów uczestników i potencjalnych uczestników procedury
wyboru kontrahenta, nie zaś na ochronę interesu publicznego. Interes publiczny leży
u podstaw przepisów regulujących postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, ale
już nie przepisów mających na celu ochronę interesów konkurentów podmiotu wybranego do
wykonania zamówienia. Tu ścierają się przede wszystkim interesy uczestników
postępowania, a racje natury publicznej są jedynie refleksem właściwej funkcji postępowania
odwoławczego. Dlatego wnosząc odwołanie, a następnie sprzeciw, skarżący nie może
powoływać się na naruszenie przez zamawiającego reguł gry ze względu na interes
społeczny. […] W przeciwnym razie ustawodawca nie posłużyłby się zwrotem „interes
w uzyskaniu zamówienia" i nie warunkowałby możliwości wniesienia odwołania od szkody,
jaką może wyrządzić działanie zamawiającego naruszające przepisy ustawy. Takie
ograniczenie jest zresztą konieczne, bo łatwo wyobrazić sobie, jakie skutki powodować by
mogła nieograniczona podmiotowo możliwość kwestionowania wyników wyboru wykonawcy
zamówienia. Byłaby to pożywka dla tych wszystkich, którzy - z różnych powodów - widzieliby
korzyść w paraliżowaniu postępowania w przedmiocie udzielenia zamówienia publicznego.
Koncepcja powyższa znajduje potwierdzenie w źródle unormowania przyjętego w ustawie
w postaci dyrektywy Rady z dnia 21 grudnia 1989 roku w sprawie koordynacji przepisów
ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur
odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane
(Dz. U. UE. L.89.395.33, ze zm.), gdzie w art. 1 normującym zakres zastosowania
i dostępność procedur odwoławczych prawodawca posłużył się taką samą formułą,
stanowiąc w pkt. 3, że państwa członkowskie zapewniają dostępność procedur
odwoławczych, w ramach szczegółowych przepisów, które państwa członkowskie mogą
ustanowić, przynajmniej dla każdego podmiotu, który ma lub miał interes w uzyskaniu
danego zamówienia i który poniósł szkodę lub może ponieść szkodę w wyniku
domniemanego naruszenia.”
Sąd Okręgowy dał zatem wyraz przekonaniu, że przesłanki materialnoprawne,
o których mowa w art. 179 ust. 1 Pzp, muszą być odnoszone do rzeczywistej możliwości
uzyskania przez wykonawcę danego zamówienia oraz rzeczywistego poniesienia lub
możliwości poniesienia szkody w wyniku zarzucanego naruszenia przepisów ustawy Pzp.
W ocenie Izby do tego też nawiązuje wprost brzmienie art. 179 ust. 1 Pzp, który wskazuje na
konieczność posiadania przez odwołującego się wykonawcę „interesu w uzyskaniu danego
zamówienia”. Dane zamówienie - to konkretne zamówienie – przedmiot, warunki, procedura,
czas i miejsce realizacji oraz pozostałe elementy świadczenia, do którego zobowiązuje się
wykonawca.
Odnosząc powyższe do stanu faktycznego w rozpoznawanej sprawie, należy
wskazać, że odwołujący niewątpliwie miał w przedmiotowym postępowaniu interes
w uzyskaniu zamówienia, gdyż złożył ofertę i ubiegał się o udzielenie zamówienia. Oferta
odwołującego uzyskała drugą pozycję w ramach dokonanej przez zamawiającego oceny
ofert złożonych w tym postępowaniu z punktacją 88,75 pkt. Oferta przystępującego, która
uzyskała pierwszą pozycję, otrzymała łącznie 94,47 pkt.
Odwołujący kwestionuje w odwołaniu czynności zamawiającego polegające na
ocenie ofert w ramach kryteriów poza-cenowych, określonych w §13 siwz i w konsekwencji –
czynność wyboru oferty najkorzystniejszej. Odwołujący, podnosząc zarzuty dotyczące oceny
oferty odwołującego dokonanej przez poszczególnych członków komisji przetargowej
w ramach określonych kryteriów i podkryteriów oceny ofert, nie przedstawił jakichkolwiek
danych potwierdzających lub choćby uprawdopodabniających, że w wyniku uwzględnienia
zarzutów odwołania odwołujący może otrzymać dodatkowo określoną liczbę punktów, która
wpłynie na zmianę pozycji odwołującego z pozycji drugiej na pozycję pierwszą w rankingu
ofert w przedmiotowym postępowaniu. Przedstawiając argumentację w ramach zarzutów
odwołania, wykonawca nie wskazał w odwołaniu, jaka ilość punktów powinna być przyznana
odwołującemu i na jakiej podstawie. Wskazywał jedynie na „krzywdzącą” dla odwołującego
ocenę jego oferty, przez poszczególnych członków komisji zamawiającego w ramach
indywidualnej oceny dokonanej przez członków komisji. Zarzuty zostały przedstawione
w sposób ogólny, nieodnoszący się do konkretnych postanowień siwz w ramach
poszczególnych kryteriów i podkryteriów. Odwołujący powoływał się w sposób ogólny na
naruszenie § 13, który w specyfikacji zawiera opis kryteriów oceny ofert, o objętości kilku
stron, nie wskazując konkretnych postanowień siwz, które zostałyby naruszone przez
zamawiającego.
W pierwszej części odwołania, uzasadniając swoją legitymację do wniesienia
odwołania, odwołujący wskazał jedynie w sposób blankietowy, iż posiada interes
w uzyskaniu zamówienia i poniósł szkodę w tym postępowaniu na skutek naruszenia
przepisów ustawy Pzp. Nie przedstawił natomiast jakichkolwiek argumentów i okoliczności
faktycznych na poparcie powyższych twierdzeń.
W toku rozprawy odwołujący wyjaśnił, że nie przeliczał, jaką ilość punktów powinien
był otrzymać w przypadku dokonania prawidłowej oceny jego oferty przez zamawiającego,
w wyniku ewentualnego uwzględnienia odwołania. Wskazywał, że dokonał pewnych
szacunków w tym zakresie, jednak nie podał tych informacji do protokołu.
W odwołaniu odwołujący wskazywał ponadto, że wniesienie odwołania jest
uzasadnione z uwagi na konieczność kontroli legalności czynności dokonywanych przez
zamawiającego na każdym etapie postępowania.
Powyższe wskazuje, że podważając ocenę własnej oferty oraz wybór oferty
najkorzystniejszej odwołujący nie wykazał, że ma możliwość uzyskania przedmiotowego
zamówienia w przypadku uwzględnienia odwołania, nie uprawdopodobnił nawet jaką ilość
punktów mógłby uzyskać w poszczególnych kryteriach oraz czy dana ilość punktów
umożliwiłaby uzyskanie zamówienia przez odwołującego. Odwołujący tym samym nie
wykazał, że poniósł lub może ponieść szkodę w związku z naruszeniem przepisów
wskazanych w odwołaniu, tj. w związku z dokonaną oceną oferty odwołującego, czego
wynikiem jest uzyskana ilość punktów. Z tego punktu widzenia nieistotne jest dążenie
odwołującego do kontroli legalności czynności zamawiającego, co nie jest celem samym
w sobie w postępowaniu odwoławczym.
W ocenie Izby, w niniejszej sprawie, odwołujący nie wykazał, że spełnia łącznie
przesłanki, konieczne dla uzyskania legitymacji do wniesienia odwołania. Nie wykazał
w szczególności faktu poniesienia szkody lub możliwości jej poniesienia w ramach toczącego
się postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wraz z okolicznością, że szkoda ta
jest wynikiem naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp, wskazanych
w odwołaniu i pozostaje w adekwatnym związku z tym naruszeniem, tj. która byłby
normalnym następstwem naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp.
W tych okolicznościach uzasadnione i konieczne stało się oddalenie odwołania,
wobec czego Izba orzekła, jak w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp
oraz zgodnie z § 3 pkt 1 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzaju kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania. (Dz. U. Nr 41,
poz. 238).
Przewodniczący: ………………………………