KIO 1993/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Marta Polkowska
Powołane przepisy:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 1993/14
WYROK
z dnia 13 października 2014 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Izabela Niedziałek-Bujak
Protokolant: Marta Polkowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 października 2014 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 26 września 2014 r. przez
Odwołującego TurboCare Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu, ul. Paprotna 12, 51-117
Wrocław w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego System Gazociągów
Tranzytowych EuRoPol GAZ S.A. z siedzibą w Warszawie, ul. Topieli 12, 00-342
Warszawa
orzeka:
1. Oddala odwołanie
2. Kosztami postępowania obciąża Odwołującego i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr.
(słownie: piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania;
2.2 zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3.600 zł 00 gr. (słownie:
trzy tysiące sześćset złotych, zero groszy) stanowiącą koszty strony poniesione z
tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………………
Sygn. akt: KIO 1993/14
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym w trybie negocjacji z ogłoszeniem przez Zamawiającego
– System Gazociągów Tranzytowych EuRoPol GAZ S.A. z siedzibą w Warszawie na zakup
pakietu serwisowego dla zespołów turbosprężarkowych typu SGT600+60P2+system
sterowania turbiną UCS na tłoczniach gazu Kondratki, Zambrów, Ciechanów, Włocławek i
Szamotuły, wobec postanowień ogłoszenia dotyczących ustalonych warunków udziału w
postępowaniu w zakresie potencjału technicznego, wykonawca TurboCare Sp. z o.o. z
siedzibą we Wrocławiu (dalej jako Odwołujący) wniósł w dniu 26 września 2014 r. odwołanie
do Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO 1993/14).
Ogłoszenie o zamówieniu zamieszczone zostało w Dzienniku Urzędowym Wspólnot
Europejskich z 16.09.2014 r., 2014/S 177-313656.
Szacunkowa wartość przedmiotu zamówienia przekracza kwotę określoną w
Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie kwot wartości
zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń
Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej (Dz. U. poz. 1735) dla dostaw i usług, stanowiącej o
obowiązku prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w pełnej
procedurze „unijnej”.
W odwołaniu Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 22 ust. 4 oraz art. 7
ust. 1 ustawy przez opisanie sposobu oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu
sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia, niezwiązany z przedmiotem
zamówienia z rażącym naruszeniem uczciwej konkurencji oraz preferujący dotychczasowego
wykonawcę zamówienia będącego jednocześnie producentem urządzeń których dotyczy
zamówienie.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania zmiany treści ogłoszenia o
zamówieniu w sekcji 3 pkt III.2.3 Kwalifikacje techniczne ppkt 2 i 3 (przez usunięcie typu
turbiny gazowej tj. SGT600), ppkt 4 i 5 (przez usunięcie typu kompresora tj. 60P2), ppkt 6
(przez usunięcie typu kompresora tj. 60P2 i typu turbiny gazowej tj. SGT600), ppkt 7 (jego
zastąpienie zapisem: „W okresie ostatnich dziesięciu lat przed upływem terminu składania
wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres działalności jest
krótszy, w tym okresie, prowadził lub prowadzi co najmniej dwie długoterminowe (Long Time
Program – LTP), trwające co najmniej 3 lata każda umowy serwisowe obejmujące przeglądy
planowane oraz gotowość do usuwania uszkodzeń dla jednego Klienta obejmujące dla
każdej z umów co najmniej jeden zespół turbosprężarkowy składający się z kompresora
gazu i turbiny gazowej o mocy powyżej 20 MW”, ppkt 8 tiret czwarty (przez usunięcie zapisu:
stanowisko umożliwiającym wykonanie pełnych testów obciążeniowych turbiny na paliwie
gazowym), ppkt 11 (przez usunięcie zapisu).
W uzasadnieniu podnoszonych zarzutów, Odwołujący odwołał się do przedmiotu
zamówienia, jakim ma być świadczenie przez wykonawcę szeregu usług serwisowych dla
dwóch konkretnych typów urządzeń, tj. turbiny gazowej SGT600 i kompresora 60P2, których
producentami są odpowiednio Siemens (turbina) oraz Dresser-Rand (sprężarka), wkrótce
także należący do Grupy Siemens. Wszystkich instalacji na świecie typu turbina SGT600-
sprężarka 60P2 jest ok. 25-30, z czego 16 należy do Zamawiającego. Opis sposobu
spełnienia warunku udziału w postępowaniu zawarty w sekcji III ogłoszenia jest niezwykle
obszerny (obejmuje 11 warunków), szczegółowy i wygórowany. Ponadto ogranicza
możliwość złożenia wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wyłącznie do
wykonawców wykonujących usługi serwisowe dla urządzeń będących przedmiotem
zamówienia, a w kilku przypadkach wręcz wyłącznie do producentów tych urządzeń.
Opis warunku wskazuje na konieczność wykazania się doświadczeniem w przeglądach
serwisowych konkretnego typu turbiny, eliminując z zamówienia tych wykonawców, którzy
posiadają doświadczenie w wykonywaniu wskazanych przez Zamawiającego czynności
serwisowych na innym typie turbiny, zdolnych do wykonania czynności dla turbiny gazowej
SGT600 (ppkt 2, ppkt 3 i ppkt 6). Podobna argumentacja dotyczy wymagania doświadczenia
w wykonywaniu czynności serwisowych kompresora 60P2 (ppkt 4, ppkt5 i ppkt 6). Ponieważ
podstawa konstrukcyjna wszystkich wyprodukowanych kompresorów o rodzaju działania jak
kompresor 60P2 jest taka sama, zawężenie wymogu posiadania doświadczenia przeglądów
serwisowych tylko do jednego określonego typu 60P2 jest warunkiem wygórowanym.
Odwołujący zakwestionował jako naruszający uczciwą konkurencję, poprzez preferowanie
dotychczasowego wykonawcy serwisu, opis warunku z ppkt 7, w którym Zamawiający
wymaga doświadczenia w prowadzeniu dwóch długoterminowych umów serwisowych (Long
Time Program – LTP), obejmujących dla każdej z umów co najmniej trzy zespoły
turbosprężarkowe składające się z kompresora gazu i turbiny gazowej o mocy powyżej 20
MW. Mając na uwadze rzadką sytuację, kiedy zamawiający dysponuje jednocześnie więcej
niż jednym zespołem turbosprężarkowym, oraz stwierdzenie, że nie ma różnicy pomiędzy
doświadczeniem w wykonaniu umów serwisowych długoterminowych dla jednego zestawu
turbosprężarkowego oraz trzech zestawów, warunek ten preferuje wykonawcę, który do tej
pory wykonuje dla Zamawiającego taką umowę serwisową, w dodatku zawartą w trybie
zamówienia z wolnej ręki.
Zamawiający w ppkt 8 wymaga od wykonawcy, aby ten dysponował centrum serwisowym
zlokalizowanym na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EEA), wyposażonym w
zaplecze techniczne, umożliwiające co najmniej przeprowadzenie kompletnego demontażu i
montażu turbiny gazowej SGT600 oraz części wewnętrznych kompresora 60 P2. Z punktu
widzenia prawidłowego wykonania zamówienia wymóg ten jest w ocenie Odwołującego
zbędny, gdyż test przy pełnym obciążeniu może być wykonany na miejscu normalnej pracy
turbiny u Zamawiającego, bez konieczności wykorzystywania specjalnego stanowiska u
Wykonawcy.
Zamawiający w dniu 30 września 2014 r. zamieścił na stronie internetowej
WWW.europolgaz.com.pl. oraz na tablicy ogłoszeń kopię odwołania wraz z wezwaniem
potencjalnych wykonawców do przystąpienia do postępowania odwoławczego. W terminie
przewidzianym ustawą nie wpłynęło do Izby żadne przystąpienie do postępowania
odwoławczego.
Stanowisko Izby
Na podstawie zebranego materiału, stanowiącego dokumentację postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego, w tym treści odwołania, dokumentów przedłożonych na
rozprawie oraz stanowisk stron Izba uznała, iż odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Przystępując do rozpoznania merytorycznego zarzutów Izba w pierwszej kolejności
zobowiązana była do ustalenia, czy wnosząc odwołanie Odwołujący ma lub miał interes w
uzyskaniu zamówienia, a także czy poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia
przez Zamawiającego przepisów ustawy, stanowiących materialno prawną przesłankę do
wniesienia odwołania (art. 179 ust. 1 ustawy). Uwzględniając zakres zarzutów, w których
Odwołujący zmierza do zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu w zakresie warunku udziału
w postępowaniu dotyczącego kwalifikacji technicznych, ustalenie iż wymagania
Zamawiającego ograniczają dostęp do zamówienia szerszemu gronu wykonawców zdolnych
do wykonania zamówienia (w tym Odwołującemu) mogła naruszać interes Odwołującego w
uzyskaniu zamówienia oraz prowadzić do powstania szkody, przez pozbawienie wykonawcy
możliwości ubiegania się o uzyskanie przedmiotowego zamówienia. Wystarczającym dla
wykazania spełnienia przesłanek z art. 179 ust. 1 ustawy jest wskazanie na obiektywne
okoliczności mogące prowadzić do naruszenia interesu wykonawcy w uzyskaniu zamówienia
oraz możliwości poniesienia szkody. Ponadto interes ten należy rozumieć szeroko jako
potencjalną możliwość uzyskania zamówienia i potrzebę uzyskania określonego
rozstrzygnięcia. Na Odwołującym spoczywa ciężar dowiedzenia, iż posiada obiektywną
potrzebę ochrony tego interesu, co na etapie postanowień ogłoszenia zostaje wykazane
przez wskazanie tych postanowień, które mają ograniczyć Odwołującemu dostęp do
zamówienia. Skoro Odwołujący zajmuje się profesjonalnie świadczeniem usług objętych
przedmiotem zamówienia, okoliczność ta w sposób dostateczny wskazuje na posiadanie
interesu w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia. Zamawiający oczekiwał aby Odwołujący
udowodnił, iż jest zdolny do wykonania przedmiotu zamówienia, co zdaniem Izby było
żądaniem nadmiernym dla wykazania posiadania interesu podlegającego ochronie w świetle
przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych. Na etapie kwestionowania treści
ogłoszenia, które ograniczają udział wykonawcy w postępowaniu nie jest koniecznym
wykazanie możliwości złożenia oferty przez wykonawcę domagającego się złagodzenia
warunków udziału w postępowaniu. Skoro kwestionowane są warunki nie można oczekiwać
od wykonawcy, aby udowodnił on zdolność do realizacji przedmiotu zamówienia, będącej
przedmiotem weryfikacji podmiotowej wykonawcy ubiegającego się o zamówienie, do której
zmiany (złagodzenia) dąży Odwołujący. Takie oczekiwanie czyniłoby pozornym prawo
wykonawcy do ochrony interesu w uzyskaniu zamówienia, którego wykonania jest gotowy się
podjąć w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej.
Mając powyższe na uwadze, przy braku podstaw do odrzucenia odwołania, Izba
rozpoznała zarzuty na posiedzeniu jawnym z uwzględnieniem poczynionych, na podstawie
dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, ustaleń faktycznych.
Zarzuty Odwołującego dotyczyły treści ogłoszenia określającej sposób oceny
spełnienia warunku udziału w postępowaniu dotyczącego kwalifikacji technicznych
wymaganych od wykonawców (sekcja 3 pkt III.2.3). Odwołujący kwestionował zapisy w
części wskazującej na typ turbiny gazowej (SGT600) oraz typ kompresora (60P2), w
serwisowaniu i regeneracji których Zamawiający żądał doświadczenia. Ponadto Odwołujący
kwestionował zasadność żądania od wykonawców wykazania się doświadczeniem w
prowadzeniu umów długoterminowych obejmujących swym zakresem co najmniej trzy
zespoły turbosprężarkowe, chociaż wystarczającym powinno być doświadczenie w obsłudze
umów długoterminowych obejmujących po jednym zespole turbosprężarkowym. Dążył do
wykreślenia wymagania wyposażenia zaplecza technicznego w stanowisko umożliwiające
wykonanie pełnych testów obciążeniowych oraz dysponowania co najmniej jednym
kompletnym zapasowym Gas Generatorem turbiny gazowej SGT600. Powyższe stanowiło
uzasadnienie dla zarzutu naruszenia art. 22 ust. 4 ustawy praz art. 7 ust. 1 ustawy.
W oparciu o wyjaśnienia Zamawiającego złożone w odpowiedzi na odwołanie i dodatkowo
uzupełnione ekspertyzą Instytutu Maszyn Przepływowych Politechniki Łódzkiej,
sporządzonej na jego zlecenie, Izba ustaliła, iż usługa serwisowa dotyczy zespołu
turbosprężarkowego typu SGT600+60P2+system sterowania turbiną UCS na tłoczniach
gazu stanowiących fragment gazociągu Jamał-Europa Zachodnia. Zamawiający potrzebę
weryfikacji wykonawcy pod kątem doświadczenia w obsłudze konkretnego typu urządzeń
uzasadniał koniecznością znajomości aspektów technicznymi, know-how, stosowaniem
oryginalnych części zamiennych, narzędzi specjalnych, znajomością instrukcji i kodów
źródłowych, w celu zapewnienia prawidłowej pracy urządzeń po przeprowadzeniu prac
serwisowych. Zamawiający zaprzeczył jakoby na świecie użytkowanych miało być ok. 30
turbin i sprężarek tego typu, gdyż według jego wiedzy zamontowanych i funkcjonujących jest
ok. 320 turbin typu SGT600 oraz ok. 180 sprężarek typu 60P2, co potwierdzać miał
przedłożony wykaz urządzeń. Odwołujący nie zakwestionował tej okoliczności i zapoznał się
z wykazem przedłożonym na rozprawie. Odwołujący nie odniósł się również w żaden sposób
do argumentów Zamawiającego związanych z różnicami w serwisowaniu różnych typów
urządzeń, dotyczących nie tylko techniki montażu i demontażu, ale przede wszystkim
znajomości specyficznych parametrów urządzeń (luzy łożyskowe, sztywność łopatek,
sztywność korpusów i parametry łożysk, rodzaje uszczelnień), wpływających na efekt
końcowy, tj. prawidłowe wykonanie czynności serwisowych na tego typu urządzeniach.
Zamawiający wskazał na istniejące na terenie Europy zespoły turbosprężarkowe posiadane
przez jednego Klienta, przy których możliwe było zdobycie doświadczenia pozwalającego na
pozytywną weryfikację zdolności wykonawcy do wykonania usługi na rzecz Zamawiającego,
który dysponuje 16 zestawami turbosprężarek dla których świadczona ma być usługa
serwisowa. Zamawiający wskazał na harmonogram prac zgodnie, z którym w roku 2015
konieczne będzie przeprowadzenie serwisu trzech zespołów. Zamawiający odnosząc się do
zarzutu nadmiernego wymagania dotyczącego zaplecza technicznego oraz konieczności
dysponowania co najmniej jednym kompletnym zapasowym Gas Generatorem turbiny
gazowej SGT600 wskazał, iż nie jest wymagane od wykonawcy posiadanie własnego
zaplecza, czy też urządzenia zapasowego, a zatem dopuszczalne są różne formy
zabezpieczenia przez wykonawcę dostępu do infrastruktury technicznej. Ponadto
Zamawiający uzasadniał utrzymanie zapisów w niezmienionej formie, rzeczywistą potrzebą
wykorzystania tych urządzeń oraz zaplecza w trakcie świadczenia usługi. Odwołujący w
żaden sposób nie podważył zasadności argumentów merytorycznych zamawiającego
odnoszących się do przedmiotu umowy, a swoją linię obrony opierał na twierdzeniu, iż zapisy
preferują dotychczasowego wykonawcę usługi i jednocześnie producenta urządzeń.
Izba oddaliła zarzuty w całości uznając, iż opis sposobu oceny spełnienia warunku
udziału w postępowaniu w zakresie wymaganych kwalifikacji technicznych jest związany z
przedmiotem zamówienia i proporcjonalny, a tym samym nie prowadzi do naruszenia art. 7
ust. 1 ustawy. Powyższe ustalenie wynikało z uznania, iż Odwołujący nie wykazał słuszności
swoich twierdzeń o niedozwolonym zawężeniu kręgu podmiotów mogących ubiegać się o
zamówienie, co wymagałoby wykazania (udowodnienia) iż warunki udziału w postępowaniu
wykraczają poza uzasadnioną potrzebę oceny zdolności do wykonania przedmiotu
zamówienia. Odwołujący nie przedstawił żadnych konkretnych danych, z których możliwe
byłoby ustalenie, iż adekwatnym i wystarczającym dla potwierdzenia koniecznego
doświadczenia byłoby dopuszczenie wykonawców, którzy nie wykonywali dotychczas
serwisu wskazanego typu urządzeń. Zamawiający bardzo szeroko argumentował potrzebę
weryfikacji kwalifikacji technicznych wykonawcy pod kątem znajomości urządzeń
eksploatowanych przez Zamawiającego, natomiast Odwołujący ograniczał się do
gołosłownych stwierdzeń o wystarczalności znajomości innego typu urządzeń dla wykonania
przedmiotu zamówienia, nie odnosząc się do merytorycznej wypowiedzi Zamawiającego, w
której odnosił się do specyfiki rozwiązań technicznych. Izba nie dała wiary zapewnieniom
Odwołującego, tym bardziej iż w toku rozprawy Odwołujący sugerował w swojej wypowiedzi,
iż oczekuje przekazania przez Zamawiającego niezbędnych narzędzi do przeprowadzenia
demontażu i montażu urządzeń, co dodatkowo podważało ocenę zdolności tego wykonawcy
i jego znajomość praktyczną w obsłudze urządzeń posiadanych przez Zamawiającego. W
ocenie Izby w przedmiotowym stanie faktycznym warunki (opis sposobu oceny spełnienia
warunków udziału w postępowaniu) może ograniczać dostęp do zamówienia Odwołującemu,
który dotychczas nie pracował na wskazanym typie urządzeń, co jednak samo przez się nie
oznacza naruszenia przez Zamawiającego przepisów w zakresie wskazanym przez
Odwołującego. Izba przychyla się do stwierdzenia, iż zamówienia publiczne nie mogą
stanowić pola doświadczalnego dla wykonawcy, który chciałby dopiero wykazać się
zdolnościami i przygotowaniem do wykonania tego rodzaju usługi, tym bardziej iż przedmiot
zamówienia dotyczy wysoko specjalistycznych urządzeń, których obsługa wymaga
posiadania wiedzy, znajomości procedur i narzędzi niezbędnych dla zapewnienie
niezakłóconej pracy Zamawiającego. Nie bez znaczenia pozostaje okoliczność, iż
przeprowadzenie serwisu urządzeń obywać się ma w ruchu przedsiębiorstwa w krótkim
okresie, tak aby w jak najmniejszym stopniu ograniczyć ryzyko wystąpienia zakłócenia w
eksploatacji gazociągu. Odwołujący w żaden sposób nie wykazał, iż doświadczenie w
obsłudze innego typu urządzeń dostarcza niezbędnej wiedzy do sprawnego serwisu i
regeneracji typu urządzeń eksploatowanych u Zamawiającego. Brak stanowiska
pozwalającego na ocenę znajomości rozwiązania technicznego właściwego dla danego typu
urządzeń prowadzi do wniosku, iż Odwołujący dopiero przy tym zamówieniu miałby
możliwość poznania urządzeń eksploatowanych przez Zamawiającego, co nie dawałoby
pewności należytego wykonania przedmiotu umowy.
Odnośnie pozostałych zapisów związanych z oceną doświadczenia wykonawcy Izba
przyjęła wyjaśnienia Zamawiającego oparte na uzasadnionej potrzebie zweryfikowania
doświadczenia wykonawcy w świadczeniu przedmiotowej usługi w realiach istniejących u
Zamawiającego. Izba nie dopatrzyła się naruszenia przepisu ustawy w żądaniu wykazania
się umiejętnością w obsłudze umów długoterminowych obejmujących więcej niż jeden
zestaw turbosprężarkowych, gdyż argumentacja Odwołującego w tym zakresie sprowadzała
się wyłącznie do żądania obniżenia tego wymagania bez merytorycznej oceny wypowiedzi
Zamawiającego prezentowanej w toku rozprawy, a dotyczącej kwestii związanych z logistyką
i organizacją obrotu częściami poddanymi regeneracji. Podobnie Izba oceniła stanowisko
Odwołującego dotyczące zabezpieczenia zapasowego urządzenia Gaz Generatora oraz
zapewnienie odpowiedniego zaplecza technicznego niezbędnego do przeprowadzenia
części prac.
W związku z powyższym, zarzuty naruszenia art. 22 ust. 4, art. 7 ust. 1 ustawy w
świetle poczynionych powyżej ustaleń faktycznych nie znalazły potwierdzenia, co prowadziło
do oddalenia odwołania w całości.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie art. 192
ust. 9 i 10 ustawy w oparciu o przepisy § 3, § 5 ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba zaliczyła do kosztów postępowania odwoławczego kwotę
wpisu wniesioną przez Odwołującego w wysokości 15 tyś zł. oraz koszty wynagrodzenia
pełnomocnika Zamawiającego i obciążyła nimi Odwołującego.
Przewodniczący: ………………………………
WYROK
z dnia 13 października 2014 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Izabela Niedziałek-Bujak
Protokolant: Marta Polkowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 października 2014 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 26 września 2014 r. przez
Odwołującego TurboCare Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu, ul. Paprotna 12, 51-117
Wrocław w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego System Gazociągów
Tranzytowych EuRoPol GAZ S.A. z siedzibą w Warszawie, ul. Topieli 12, 00-342
Warszawa
orzeka:
1. Oddala odwołanie
2. Kosztami postępowania obciąża Odwołującego i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr.
(słownie: piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania;
2.2 zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3.600 zł 00 gr. (słownie:
trzy tysiące sześćset złotych, zero groszy) stanowiącą koszty strony poniesione z
tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………………
Sygn. akt: KIO 1993/14
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym w trybie negocjacji z ogłoszeniem przez Zamawiającego
– System Gazociągów Tranzytowych EuRoPol GAZ S.A. z siedzibą w Warszawie na zakup
pakietu serwisowego dla zespołów turbosprężarkowych typu SGT600+60P2+system
sterowania turbiną UCS na tłoczniach gazu Kondratki, Zambrów, Ciechanów, Włocławek i
Szamotuły, wobec postanowień ogłoszenia dotyczących ustalonych warunków udziału w
postępowaniu w zakresie potencjału technicznego, wykonawca TurboCare Sp. z o.o. z
siedzibą we Wrocławiu (dalej jako Odwołujący) wniósł w dniu 26 września 2014 r. odwołanie
do Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO 1993/14).
Ogłoszenie o zamówieniu zamieszczone zostało w Dzienniku Urzędowym Wspólnot
Europejskich z 16.09.2014 r., 2014/S 177-313656.
Szacunkowa wartość przedmiotu zamówienia przekracza kwotę określoną w
Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie kwot wartości
zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń
Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej (Dz. U. poz. 1735) dla dostaw i usług, stanowiącej o
obowiązku prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w pełnej
procedurze „unijnej”.
W odwołaniu Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 22 ust. 4 oraz art. 7
ust. 1 ustawy przez opisanie sposobu oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu
sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia, niezwiązany z przedmiotem
zamówienia z rażącym naruszeniem uczciwej konkurencji oraz preferujący dotychczasowego
wykonawcę zamówienia będącego jednocześnie producentem urządzeń których dotyczy
zamówienie.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania zmiany treści ogłoszenia o
zamówieniu w sekcji 3 pkt III.2.3 Kwalifikacje techniczne ppkt 2 i 3 (przez usunięcie typu
turbiny gazowej tj. SGT600), ppkt 4 i 5 (przez usunięcie typu kompresora tj. 60P2), ppkt 6
(przez usunięcie typu kompresora tj. 60P2 i typu turbiny gazowej tj. SGT600), ppkt 7 (jego
zastąpienie zapisem: „W okresie ostatnich dziesięciu lat przed upływem terminu składania
wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres działalności jest
krótszy, w tym okresie, prowadził lub prowadzi co najmniej dwie długoterminowe (Long Time
Program – LTP), trwające co najmniej 3 lata każda umowy serwisowe obejmujące przeglądy
planowane oraz gotowość do usuwania uszkodzeń dla jednego Klienta obejmujące dla
każdej z umów co najmniej jeden zespół turbosprężarkowy składający się z kompresora
gazu i turbiny gazowej o mocy powyżej 20 MW”, ppkt 8 tiret czwarty (przez usunięcie zapisu:
stanowisko umożliwiającym wykonanie pełnych testów obciążeniowych turbiny na paliwie
gazowym), ppkt 11 (przez usunięcie zapisu).
W uzasadnieniu podnoszonych zarzutów, Odwołujący odwołał się do przedmiotu
zamówienia, jakim ma być świadczenie przez wykonawcę szeregu usług serwisowych dla
dwóch konkretnych typów urządzeń, tj. turbiny gazowej SGT600 i kompresora 60P2, których
producentami są odpowiednio Siemens (turbina) oraz Dresser-Rand (sprężarka), wkrótce
także należący do Grupy Siemens. Wszystkich instalacji na świecie typu turbina SGT600-
sprężarka 60P2 jest ok. 25-30, z czego 16 należy do Zamawiającego. Opis sposobu
spełnienia warunku udziału w postępowaniu zawarty w sekcji III ogłoszenia jest niezwykle
obszerny (obejmuje 11 warunków), szczegółowy i wygórowany. Ponadto ogranicza
możliwość złożenia wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wyłącznie do
wykonawców wykonujących usługi serwisowe dla urządzeń będących przedmiotem
zamówienia, a w kilku przypadkach wręcz wyłącznie do producentów tych urządzeń.
Opis warunku wskazuje na konieczność wykazania się doświadczeniem w przeglądach
serwisowych konkretnego typu turbiny, eliminując z zamówienia tych wykonawców, którzy
posiadają doświadczenie w wykonywaniu wskazanych przez Zamawiającego czynności
serwisowych na innym typie turbiny, zdolnych do wykonania czynności dla turbiny gazowej
SGT600 (ppkt 2, ppkt 3 i ppkt 6). Podobna argumentacja dotyczy wymagania doświadczenia
w wykonywaniu czynności serwisowych kompresora 60P2 (ppkt 4, ppkt5 i ppkt 6). Ponieważ
podstawa konstrukcyjna wszystkich wyprodukowanych kompresorów o rodzaju działania jak
kompresor 60P2 jest taka sama, zawężenie wymogu posiadania doświadczenia przeglądów
serwisowych tylko do jednego określonego typu 60P2 jest warunkiem wygórowanym.
Odwołujący zakwestionował jako naruszający uczciwą konkurencję, poprzez preferowanie
dotychczasowego wykonawcy serwisu, opis warunku z ppkt 7, w którym Zamawiający
wymaga doświadczenia w prowadzeniu dwóch długoterminowych umów serwisowych (Long
Time Program – LTP), obejmujących dla każdej z umów co najmniej trzy zespoły
turbosprężarkowe składające się z kompresora gazu i turbiny gazowej o mocy powyżej 20
MW. Mając na uwadze rzadką sytuację, kiedy zamawiający dysponuje jednocześnie więcej
niż jednym zespołem turbosprężarkowym, oraz stwierdzenie, że nie ma różnicy pomiędzy
doświadczeniem w wykonaniu umów serwisowych długoterminowych dla jednego zestawu
turbosprężarkowego oraz trzech zestawów, warunek ten preferuje wykonawcę, który do tej
pory wykonuje dla Zamawiającego taką umowę serwisową, w dodatku zawartą w trybie
zamówienia z wolnej ręki.
Zamawiający w ppkt 8 wymaga od wykonawcy, aby ten dysponował centrum serwisowym
zlokalizowanym na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EEA), wyposażonym w
zaplecze techniczne, umożliwiające co najmniej przeprowadzenie kompletnego demontażu i
montażu turbiny gazowej SGT600 oraz części wewnętrznych kompresora 60 P2. Z punktu
widzenia prawidłowego wykonania zamówienia wymóg ten jest w ocenie Odwołującego
zbędny, gdyż test przy pełnym obciążeniu może być wykonany na miejscu normalnej pracy
turbiny u Zamawiającego, bez konieczności wykorzystywania specjalnego stanowiska u
Wykonawcy.
Zamawiający w dniu 30 września 2014 r. zamieścił na stronie internetowej
WWW.europolgaz.com.pl. oraz na tablicy ogłoszeń kopię odwołania wraz z wezwaniem
potencjalnych wykonawców do przystąpienia do postępowania odwoławczego. W terminie
przewidzianym ustawą nie wpłynęło do Izby żadne przystąpienie do postępowania
odwoławczego.
Stanowisko Izby
Na podstawie zebranego materiału, stanowiącego dokumentację postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego, w tym treści odwołania, dokumentów przedłożonych na
rozprawie oraz stanowisk stron Izba uznała, iż odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Przystępując do rozpoznania merytorycznego zarzutów Izba w pierwszej kolejności
zobowiązana była do ustalenia, czy wnosząc odwołanie Odwołujący ma lub miał interes w
uzyskaniu zamówienia, a także czy poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia
przez Zamawiającego przepisów ustawy, stanowiących materialno prawną przesłankę do
wniesienia odwołania (art. 179 ust. 1 ustawy). Uwzględniając zakres zarzutów, w których
Odwołujący zmierza do zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu w zakresie warunku udziału
w postępowaniu dotyczącego kwalifikacji technicznych, ustalenie iż wymagania
Zamawiającego ograniczają dostęp do zamówienia szerszemu gronu wykonawców zdolnych
do wykonania zamówienia (w tym Odwołującemu) mogła naruszać interes Odwołującego w
uzyskaniu zamówienia oraz prowadzić do powstania szkody, przez pozbawienie wykonawcy
możliwości ubiegania się o uzyskanie przedmiotowego zamówienia. Wystarczającym dla
wykazania spełnienia przesłanek z art. 179 ust. 1 ustawy jest wskazanie na obiektywne
okoliczności mogące prowadzić do naruszenia interesu wykonawcy w uzyskaniu zamówienia
oraz możliwości poniesienia szkody. Ponadto interes ten należy rozumieć szeroko jako
potencjalną możliwość uzyskania zamówienia i potrzebę uzyskania określonego
rozstrzygnięcia. Na Odwołującym spoczywa ciężar dowiedzenia, iż posiada obiektywną
potrzebę ochrony tego interesu, co na etapie postanowień ogłoszenia zostaje wykazane
przez wskazanie tych postanowień, które mają ograniczyć Odwołującemu dostęp do
zamówienia. Skoro Odwołujący zajmuje się profesjonalnie świadczeniem usług objętych
przedmiotem zamówienia, okoliczność ta w sposób dostateczny wskazuje na posiadanie
interesu w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia. Zamawiający oczekiwał aby Odwołujący
udowodnił, iż jest zdolny do wykonania przedmiotu zamówienia, co zdaniem Izby było
żądaniem nadmiernym dla wykazania posiadania interesu podlegającego ochronie w świetle
przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych. Na etapie kwestionowania treści
ogłoszenia, które ograniczają udział wykonawcy w postępowaniu nie jest koniecznym
wykazanie możliwości złożenia oferty przez wykonawcę domagającego się złagodzenia
warunków udziału w postępowaniu. Skoro kwestionowane są warunki nie można oczekiwać
od wykonawcy, aby udowodnił on zdolność do realizacji przedmiotu zamówienia, będącej
przedmiotem weryfikacji podmiotowej wykonawcy ubiegającego się o zamówienie, do której
zmiany (złagodzenia) dąży Odwołujący. Takie oczekiwanie czyniłoby pozornym prawo
wykonawcy do ochrony interesu w uzyskaniu zamówienia, którego wykonania jest gotowy się
podjąć w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej.
Mając powyższe na uwadze, przy braku podstaw do odrzucenia odwołania, Izba
rozpoznała zarzuty na posiedzeniu jawnym z uwzględnieniem poczynionych, na podstawie
dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, ustaleń faktycznych.
Zarzuty Odwołującego dotyczyły treści ogłoszenia określającej sposób oceny
spełnienia warunku udziału w postępowaniu dotyczącego kwalifikacji technicznych
wymaganych od wykonawców (sekcja 3 pkt III.2.3). Odwołujący kwestionował zapisy w
części wskazującej na typ turbiny gazowej (SGT600) oraz typ kompresora (60P2), w
serwisowaniu i regeneracji których Zamawiający żądał doświadczenia. Ponadto Odwołujący
kwestionował zasadność żądania od wykonawców wykazania się doświadczeniem w
prowadzeniu umów długoterminowych obejmujących swym zakresem co najmniej trzy
zespoły turbosprężarkowe, chociaż wystarczającym powinno być doświadczenie w obsłudze
umów długoterminowych obejmujących po jednym zespole turbosprężarkowym. Dążył do
wykreślenia wymagania wyposażenia zaplecza technicznego w stanowisko umożliwiające
wykonanie pełnych testów obciążeniowych oraz dysponowania co najmniej jednym
kompletnym zapasowym Gas Generatorem turbiny gazowej SGT600. Powyższe stanowiło
uzasadnienie dla zarzutu naruszenia art. 22 ust. 4 ustawy praz art. 7 ust. 1 ustawy.
W oparciu o wyjaśnienia Zamawiającego złożone w odpowiedzi na odwołanie i dodatkowo
uzupełnione ekspertyzą Instytutu Maszyn Przepływowych Politechniki Łódzkiej,
sporządzonej na jego zlecenie, Izba ustaliła, iż usługa serwisowa dotyczy zespołu
turbosprężarkowego typu SGT600+60P2+system sterowania turbiną UCS na tłoczniach
gazu stanowiących fragment gazociągu Jamał-Europa Zachodnia. Zamawiający potrzebę
weryfikacji wykonawcy pod kątem doświadczenia w obsłudze konkretnego typu urządzeń
uzasadniał koniecznością znajomości aspektów technicznymi, know-how, stosowaniem
oryginalnych części zamiennych, narzędzi specjalnych, znajomością instrukcji i kodów
źródłowych, w celu zapewnienia prawidłowej pracy urządzeń po przeprowadzeniu prac
serwisowych. Zamawiający zaprzeczył jakoby na świecie użytkowanych miało być ok. 30
turbin i sprężarek tego typu, gdyż według jego wiedzy zamontowanych i funkcjonujących jest
ok. 320 turbin typu SGT600 oraz ok. 180 sprężarek typu 60P2, co potwierdzać miał
przedłożony wykaz urządzeń. Odwołujący nie zakwestionował tej okoliczności i zapoznał się
z wykazem przedłożonym na rozprawie. Odwołujący nie odniósł się również w żaden sposób
do argumentów Zamawiającego związanych z różnicami w serwisowaniu różnych typów
urządzeń, dotyczących nie tylko techniki montażu i demontażu, ale przede wszystkim
znajomości specyficznych parametrów urządzeń (luzy łożyskowe, sztywność łopatek,
sztywność korpusów i parametry łożysk, rodzaje uszczelnień), wpływających na efekt
końcowy, tj. prawidłowe wykonanie czynności serwisowych na tego typu urządzeniach.
Zamawiający wskazał na istniejące na terenie Europy zespoły turbosprężarkowe posiadane
przez jednego Klienta, przy których możliwe było zdobycie doświadczenia pozwalającego na
pozytywną weryfikację zdolności wykonawcy do wykonania usługi na rzecz Zamawiającego,
który dysponuje 16 zestawami turbosprężarek dla których świadczona ma być usługa
serwisowa. Zamawiający wskazał na harmonogram prac zgodnie, z którym w roku 2015
konieczne będzie przeprowadzenie serwisu trzech zespołów. Zamawiający odnosząc się do
zarzutu nadmiernego wymagania dotyczącego zaplecza technicznego oraz konieczności
dysponowania co najmniej jednym kompletnym zapasowym Gas Generatorem turbiny
gazowej SGT600 wskazał, iż nie jest wymagane od wykonawcy posiadanie własnego
zaplecza, czy też urządzenia zapasowego, a zatem dopuszczalne są różne formy
zabezpieczenia przez wykonawcę dostępu do infrastruktury technicznej. Ponadto
Zamawiający uzasadniał utrzymanie zapisów w niezmienionej formie, rzeczywistą potrzebą
wykorzystania tych urządzeń oraz zaplecza w trakcie świadczenia usługi. Odwołujący w
żaden sposób nie podważył zasadności argumentów merytorycznych zamawiającego
odnoszących się do przedmiotu umowy, a swoją linię obrony opierał na twierdzeniu, iż zapisy
preferują dotychczasowego wykonawcę usługi i jednocześnie producenta urządzeń.
Izba oddaliła zarzuty w całości uznając, iż opis sposobu oceny spełnienia warunku
udziału w postępowaniu w zakresie wymaganych kwalifikacji technicznych jest związany z
przedmiotem zamówienia i proporcjonalny, a tym samym nie prowadzi do naruszenia art. 7
ust. 1 ustawy. Powyższe ustalenie wynikało z uznania, iż Odwołujący nie wykazał słuszności
swoich twierdzeń o niedozwolonym zawężeniu kręgu podmiotów mogących ubiegać się o
zamówienie, co wymagałoby wykazania (udowodnienia) iż warunki udziału w postępowaniu
wykraczają poza uzasadnioną potrzebę oceny zdolności do wykonania przedmiotu
zamówienia. Odwołujący nie przedstawił żadnych konkretnych danych, z których możliwe
byłoby ustalenie, iż adekwatnym i wystarczającym dla potwierdzenia koniecznego
doświadczenia byłoby dopuszczenie wykonawców, którzy nie wykonywali dotychczas
serwisu wskazanego typu urządzeń. Zamawiający bardzo szeroko argumentował potrzebę
weryfikacji kwalifikacji technicznych wykonawcy pod kątem znajomości urządzeń
eksploatowanych przez Zamawiającego, natomiast Odwołujący ograniczał się do
gołosłownych stwierdzeń o wystarczalności znajomości innego typu urządzeń dla wykonania
przedmiotu zamówienia, nie odnosząc się do merytorycznej wypowiedzi Zamawiającego, w
której odnosił się do specyfiki rozwiązań technicznych. Izba nie dała wiary zapewnieniom
Odwołującego, tym bardziej iż w toku rozprawy Odwołujący sugerował w swojej wypowiedzi,
iż oczekuje przekazania przez Zamawiającego niezbędnych narzędzi do przeprowadzenia
demontażu i montażu urządzeń, co dodatkowo podważało ocenę zdolności tego wykonawcy
i jego znajomość praktyczną w obsłudze urządzeń posiadanych przez Zamawiającego. W
ocenie Izby w przedmiotowym stanie faktycznym warunki (opis sposobu oceny spełnienia
warunków udziału w postępowaniu) może ograniczać dostęp do zamówienia Odwołującemu,
który dotychczas nie pracował na wskazanym typie urządzeń, co jednak samo przez się nie
oznacza naruszenia przez Zamawiającego przepisów w zakresie wskazanym przez
Odwołującego. Izba przychyla się do stwierdzenia, iż zamówienia publiczne nie mogą
stanowić pola doświadczalnego dla wykonawcy, który chciałby dopiero wykazać się
zdolnościami i przygotowaniem do wykonania tego rodzaju usługi, tym bardziej iż przedmiot
zamówienia dotyczy wysoko specjalistycznych urządzeń, których obsługa wymaga
posiadania wiedzy, znajomości procedur i narzędzi niezbędnych dla zapewnienie
niezakłóconej pracy Zamawiającego. Nie bez znaczenia pozostaje okoliczność, iż
przeprowadzenie serwisu urządzeń obywać się ma w ruchu przedsiębiorstwa w krótkim
okresie, tak aby w jak najmniejszym stopniu ograniczyć ryzyko wystąpienia zakłócenia w
eksploatacji gazociągu. Odwołujący w żaden sposób nie wykazał, iż doświadczenie w
obsłudze innego typu urządzeń dostarcza niezbędnej wiedzy do sprawnego serwisu i
regeneracji typu urządzeń eksploatowanych u Zamawiającego. Brak stanowiska
pozwalającego na ocenę znajomości rozwiązania technicznego właściwego dla danego typu
urządzeń prowadzi do wniosku, iż Odwołujący dopiero przy tym zamówieniu miałby
możliwość poznania urządzeń eksploatowanych przez Zamawiającego, co nie dawałoby
pewności należytego wykonania przedmiotu umowy.
Odnośnie pozostałych zapisów związanych z oceną doświadczenia wykonawcy Izba
przyjęła wyjaśnienia Zamawiającego oparte na uzasadnionej potrzebie zweryfikowania
doświadczenia wykonawcy w świadczeniu przedmiotowej usługi w realiach istniejących u
Zamawiającego. Izba nie dopatrzyła się naruszenia przepisu ustawy w żądaniu wykazania
się umiejętnością w obsłudze umów długoterminowych obejmujących więcej niż jeden
zestaw turbosprężarkowych, gdyż argumentacja Odwołującego w tym zakresie sprowadzała
się wyłącznie do żądania obniżenia tego wymagania bez merytorycznej oceny wypowiedzi
Zamawiającego prezentowanej w toku rozprawy, a dotyczącej kwestii związanych z logistyką
i organizacją obrotu częściami poddanymi regeneracji. Podobnie Izba oceniła stanowisko
Odwołującego dotyczące zabezpieczenia zapasowego urządzenia Gaz Generatora oraz
zapewnienie odpowiedniego zaplecza technicznego niezbędnego do przeprowadzenia
części prac.
W związku z powyższym, zarzuty naruszenia art. 22 ust. 4, art. 7 ust. 1 ustawy w
świetle poczynionych powyżej ustaleń faktycznych nie znalazły potwierdzenia, co prowadziło
do oddalenia odwołania w całości.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie art. 192
ust. 9 i 10 ustawy w oparciu o przepisy § 3, § 5 ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba zaliczyła do kosztów postępowania odwoławczego kwotę
wpisu wniesioną przez Odwołującego w wysokości 15 tyś zł. oraz koszty wynagrodzenia
pełnomocnika Zamawiającego i obciążyła nimi Odwołującego.
Przewodniczący: ………………………………