Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Teresa Kołbuc

Sędziowie: SO Monika Kośka

SO Beata Piwko (spr.)

Protokolant: protokolant sądowy Iwona Cierpikowska

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2013 r. w Kielcach

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. S.

przeciwko A. S.

o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Starachowicach

z dnia 8 listopada 2012 r., sygn. III RC 229/12

zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I (pierwszym) w całości i alimenty należne od Z. S.na rzecz A. S.ustalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Kielcach z 26 lipca 2011 roku w sprawie
(...)3381/10 obniża z dniem 27 czerwca 2013 roku do kwoty po 300 (trzysta) złotych miesięcznie; oddala powództwo i apelację w pozostałej części; znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania apelacyjnego.

II Ca 457/13 Uzasadnienie

Sąd Rejonowy w Starachowicach wyrokiem z 8 listopada 2012r. orzekł, że obowiązek alimentacyjny Z. S.wobec A. S. ustalony wyrokiem Sądu Okręgowego w Kielcach z 26 lipca 2011roku wygasł.

Sąd Rejonowy ustalił, że pozwana nie znajduje się w niedostatku, jej zarobki „jak na warunki (...)” nie są niskie, a ponadto otrzymała od swojego ojca 70000zł. Skoro mieszkający z pozwana syn jest osobą dorosłą, to także powinien partycypować w kosztach utrzymania mieszkania.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wniosła pozwana, która zarzuciła naruszenie przepisów postepowania art.233§1kpc, a w konsekwencji sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią materiału dowodowego poprzez przyjęcie, ze pozwana nie pozostaje w niedostatku.

Podnosząc powyższe skarżąca wnosiła o zmianę zaskarżonego orzeczenia i oddalenie powództwa, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja zasadna jest częściowo.

Trafne są zarzuty skarżącej.

Art. 365 § 1 k.p.c. wyposaża prawomocne formalnie orzeczenie w moc wiążącą, która w odniesieniu do sądów oznacza, że podmioty te muszą przyjmować, iż dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak to stwierdzono w prawomocnym orzeczeniu (prawomocność materialna). W niniejszej sprawie oznacza to, że podstawą orzeczenia o alimentach należnych na rzecz A. S.w wyroku Sądu Okręgowego w sprawie (...), był art. 60§1k.r.o. ( istnienie niedostatku po stronie skarżącej).

W wypadku alimentów zasądzonych przez sąd, podstawą powództwa z art. 138 k.r.o. może być tylko zmiana stosunków, o ile zmiana taka nastąpiłaby po uprawomocnieniu się wyroku, którym zasądzono na rzecz osoby uprawnionej alimenty. W tego typu sprawach należy zawsze ustalić czy zmiana taka nastąpiła. Sąd rejonowy co prawda ustala jak wyglądała sytuacja materialna i rodzinna każdej ze strony w dacie orzekania przez Sąd Okręgowy o alimentach oraz ustala tę sytuację na datę orzekania w niniejszej sprawie, jednakże nie dokonuje porównania tych sytuacji w płaszczyźnie art.138k.r.o. Do prawidłowego orzekania w tej sprawie konieczne było ustalenie czy sytuacja materialna pozwanej uległa poprawie na tyle, że porównując ją do tej jaka istniała w dacie orzekania o alimentach, pozwala na przyjęcie, że pozwana nie już w niedostatku. Dokonując porównania o jakim mowa wyżej Sąd okręgowy ustalił, że zarobki powódki uległy zmniejszeniu (obecnie zarabia 1695,04zł, a zarabiała 1822,80zł). Dochód powoda z tytułu emerytury wzrósł ( uzyskiwał 1990zł, a obecnie 2090zł). Jedyną zmienną w dochodach stron jest to, że pozwany został pozbawiony dodatkowego źródła dochodu. Jeśli chodzi o 70000zł jakie „otrzymała” pozwana od ojca, to po pierwsze nie można mówić , że była to darowizna skoro pieniądze te są równowartością części jej majątku, jaki posiadała także w dacie orzekania przez SO w sprawie o separację, po drugie pieniądze te zostały przeznaczone na spłatę długów. Mając powyższe na uwadze w ocenie Sądu Okręgowego brak jest podstaw do uwzględnienia powództwa w całości. Analiza w powyższym zakresie doprowadza do wniosku, że stan niedostatku po stronie pozwanej nadal istnieje.

Zmiana orzeczenia w przedmiocie alimentów może polegać zarówno na orzeczeniu wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego, jak i na zmianie wysokości wypłacanych alimentów. W ocenie Sądu II instancji zmiana stosunków polegająca na utracie źródła dodatkowego dochodu pozwanego uzasadnia obniżenie alimentów na rzecz pozwanej do kwoty po 300zł miesięcznie o czym Sąd okręgowy orzekł na podstawie art.386§1kpc.

W pozostałej części apelacja nie jest zasadna. Art.232kpc stanowi, że to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Oznacza to, że zgodnie z zasadą kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one, a nie sąd są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i one wreszcie ponoszą odpowiedzialność za jego wynik. Przedstawienie przez stronę dowodu w celu wykazania określonych twierdzeń o faktach sprawy, z których wywodzi ona korzystne dla siebie skutki, nie jest jej prawem czy obowiązkiem procesowym, lecz ciężarem procesowym, wynikającym i zagwarantowanym przepisami prawa, przede wszystkim w jej własnym interesie. To interes strony, jakim jest wygranie procesu, nakazuje jej podjąć wszelkie możliwe czynności procesowe w celu udowodnienia przedstawionych twierdzeń o faktach; strony nie można zmusić do ich podjęcia.

Twierdzenia pozwanej o dodatkowych dochodach powoda związanych z pracą poza granicami kraju, czy tez w kwiaciarni nie zostały poparte żadnym dowodem.

Reasumując dalej idąca apelacja jako niezasadna uległa oddaleniu na podstawie art.385kpc. O kosztach postępowania apelacyjnego, mając na uwadze wynik sporu pomiędzy stronami, Sąd okręgowy orzekł na podstawie art.100kpc.

SSO B.Piwko SSO T.Kołbuc SSO M.Kośka