Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CK 259/04
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 grudnia 2004 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Bronisław Czech
SSN Jan Górowski
Protokolant Anna Jasińska
w sprawie z powództwa „B." Spółki Akcyjnej
przeciwko M.P., A.M., J.P. i A.M.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej
w dniu 14 grudnia 2004 r.,
kasacji pozwanych A.M. i A.M.
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 10 września 2003 r., sygn. akt […],
oddala kasację i zasądza od pozwanych A.M. i A.M. na rzecz
powódki kwotę 2.700,- złotych (dwa tysiące siedemset) tytułem
zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 16 października 2002 r., Sąd Okręgowy w S. zasądził od
pozwanych M.P., J.P., A.M. i A.M. na rzecz B. S.A. kwotę 76.605 zł z odsetkami.
Sąd ten ustalił, że M.P. i A.M. oraz K.K. zawarli umowę spółki cywilnej prowadząc
działalność gospodarczą jako PPHU "Z.". Nawiązali współpracę z powódką w
zakresie obrotu towarowego piwem na zasadach określonych umową z dnia 8
czerwca 1998 r. Następnie, 28 stycznia 1999 r., umowę spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością zawarli M.P. i A.M. Spółka ta działała pod nazwą "Z.".
W okresie od 24 kwietnia 1999 r. do 30 kwietnia 1999 r. spółka cywilna "Z."
wypożyczyła od powodowej Spółki 687 sztuk opakowań KEG 50 litrowych i 16
sztuk KEG 30 litrowych. W tym samym okresie zwrócono powódce 28 sztuk
opakowań KEG 50 litrowych oraz 83 sztuki 30 litrowe.
Pismem z dnia 4 maja 1999 r. "Z." Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
zwróciła się do powódki z propozycją przeksięgowania ze stanu księgowego spółki
cywilnej "Z." na stan księgowy Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością "Z." 550
sztuk KEG 50 litrowych i 57 sztuk KEG 30 litrowych z jednej z hurtowni oraz 642
sztuk KEG 50 litrowych oraz 38 sztuk KEG 30 litrowych z innej hurtowni. Zostało to
dokonane fakturami z dnia 4 maja 1999 r. i 28 maja 1999 r.
Przedsiębiorstwo spółki cywilnej "Z." zostało wniesione do Spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością "Z." jako aport (uchwałą Nadzwyczajnego
Zgromadzenia Wspólników z dnia 15 lipca 1999 r.).
W październiku 1999 r. pozwani M.P. i A.M. wystawili na rzecz powódki
weksel własny poręczony przez ich współmałżonków, A.M. i J.P. Do weksla tego
zostało podpisane porozumienie wekslowe dotyczące jego uzupełnienia.
Porozumienie to podpisali wystawcy oraz poręczyciele. Weksel miał stanowić
zabezpieczenie spłaty zadłużenia powstałego, m.in., z tytułu nie zwróconych
opakowań typu KEG.
W związku z nie wykonywaniem przez pozwanych obowiązków wynikających
z łączącej strony umowy B. S.A. w dniu 21 czerwca 2000 r. rozwiązała umowę ze
skutkiem natychmiastowym, a następnie, z uwagi na nie zwrócenie opakowań w
3
wyznaczonym terminie, wypełniła w dniu 8 lipca 2000 r. weksel na kwotę
221.125.00 zł, jako równowartość niezwróconych opakowań typu KEG.
W toku postępowania część opakowań została zwrócona i powodowa
Spółka w stosownej części cofnęła powództwo. Sąd zasądził zatem pozostałą
część należności wskazując jako podstawę rozstrzygnięcia odpowiedzialność
wekslową M.P. i A.M. jako wystawców oraz A.M. i J.P. jako poręczycieli. Sąd nie
podzielił stanowiska, że weksel został wystawiony przez "Z." Spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością, a nie pozwanych jako osoby fizyczne.
Apelacja pozwanych została przez Sąd Apelacyjny oddalona.
Sąd, powołując się na art. 381 k.p.c., pominął w swojej ocenie zarzut naruszenia
art. 1 w związku z art. 32 prawa wekslowego oparty na podniesionej dopiero
w apelacji okoliczności sfałszowania na wekslu i deklaracji wekslowej podpisu J.P.
Ponadto wskazał na trafne ustalenie, że weksel niezupełny został wystawiony i
poręczony przez pozwanych jako osoby fizyczne na zabezpieczenie roszczeń
powódki w stosunku do Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością "Z.". Zebrany
materiał dowodowy nie uzasadnia przyjęcia, że weksel został wystawiony dla
zabezpieczenia roszczeń powodowej Spółki w stosunku do M.P. i A.M. Stąd zarzut
nieprawidłowego wypełnienia weksla jest niezasadny.
Zdaniem Sądu drugiej instancji decydujące znaczenie ma treść weksla jako
dokumentu oraz wypełnienie go zgodnie z deklaracją wekslową. Treść weksla oraz
treść deklaracji wekslowej wskazują, że wystawcy działali w imieniu własnym, a nie
jako organ spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Kasację od wyroku Sądu Apelacyjnego wnieśli pozwani A.M. i A.M. oraz
pozwany J.P. Kasacja tego ostatniego została jednak odrzucona postanowieniem
Sądu Najwyższego z dnia 26 sierpnia 2004 r. Pozwani małżonkowie M. we
wniesionej kasacji podnieśli zarzut nieważności postępowania, wynikającej z art.
379 pkt 2 k.p.c. (w kasacji omyłkowo wskazano art. 379 ust. 2 k.p.c.) oraz
naruszenie art. 10 prawa wekslowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Pozbawiony podstaw jest najdalej idący zarzut nieważności postępowania.
4
Skarżący nie uwzględnili, że, jak wynika z oświadczenia rady prawnego
W.R., w stosunku pracy pozostaje on od daty późniejszej niż data orzekania w
sprawie przez Sąd drugiej instancji. W toku postępowania nie istniały zatem prawne
przeszkody do reprezentowania przez niego pozwanych. Zaś po zapadnięciu
wyroku Sądu Apelacyjnego pozwani udzielili pełnomocnictwa innemu radcy
prawnemu, który też wniósł w ich imieniu kasację.
Co do zarzutu naruszenia art. 10 prawa wekslowego, to także ten zarzut
pozbawiony jest racji. Sądy orzekające ustaliły, z powołaniem się na treść weksla,
że został on wystawiony przez osoby fizyczne dla zabezpieczenia zobowiązań
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością "Z.". Ustalenie to nie jest kwestionowane
w kasacji opartej tylko na podstawie naruszenia prawa materialnego (zarzut
nieważności postępowania, jak wskazano, jest niezasadny). W tej sytuacji nie mogą
odnieść skutku zamierzonego przez skarżących wywody odnoszące się w istocie
do poczynionych ustaleń. W szczególności, wobec daleko idącego formalizmu
prawa wekslowego, całkowicie nieskuteczne jest odwołanie się do woli i
świadomości istniejącej w czasie wypełniania weksla.
Sąd Apelacyjny dokonał trafnej oceny istniejącego stanu faktycznego
i słusznie, ustalając treść zobowiązania wynikającego z weksla niezupełnego
w chwili wystawienia, ograniczył się do analizy treści tego dokumentu oraz
deklaracji wekslowej podpisanej przez wystawców weksla oraz jego poręczycieli.
Z tych względów kasacja pozwanych małżonków M. podlega oddaleniu jako
pozbawiona usprawiedliwionych podstaw (art. 39312
k.p.c.). O kosztach orzeczono
zgodnie z art. 98 § 1 i art. 108 § 1 k.p.c.
5