Sygn. akt III CZ 128/04
POSTANOWIENIE
Dnia 24 lutego 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Marek Sychowicz
SSA Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi J. S. o wznowienie postępowania w sprawie I C (...) Sądu
Okręgowego w K. z powództwa J. S.
przeciwko Miejskiemu Przedsiębiorstwu Komunikacyjnemu w K. i Ubezpieczeniowemu
Funduszowi Gwarancyjnemu w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 lutego 2005 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 4 października 2004 r.,
sygn. akt I ACz (…),
1. oddala zażalenie
2. oddala wniosek pełnomocnika z urzędu powoda adwokata A. Ż. o przyznanie
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi w postępowaniu
zażaleniowym przed Sądem Najwyższym.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił kasację powoda od
postanowienia tego Sądu z dnia 1 kwietnia 2004 r., którym oddalono zażalenie powoda
na postanowienie Sądu Okręgowego w K. w przedmiocie odrzucenia skargi powoda o
wznowienie postępowania w sprawie I C (...).
Sąd Apelacyjny przyjął, że zaskarżone postanowienie z dnia 1 kwietnia 2004 r.
nie należy do kategorii orzeczeń wymienionych w art. 392 k.p.c., co do których istnieje
2
możliwość zaskarżenia ich kasacją. Dlatego też kasacja jako niedopuszczalna podlegała
odrzuceniu.
W zażaleniu na postanowienie Sądu Apelacyjnego odrzucające kasację powód
wniósł o jego uchylenie zarzucając, że jest ono „nieuzasadnione”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Powołany przez Sąd Apelacyjny art. 392 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym przed
dniem 6 lutego 2005 r., który miał zastosowanie w sprawie, a którego odpowiednikiem
jest obecnie art. 3981
§ 1 k.p.c., przewidywał dopuszczalność kasacji jedynie od tego
rodzaju orzeczeń Sądu drugiej instancji, które w tym przepisie zostały wprost
wymienione. Nie należy do nich postanowienie oddalające zażalenie na postanowienie
Sądu pierwszej instancji o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania. Zasadnie Sąd
Apelacyjny ocenił zatem, że kasacja wniesiona na postanowienie tego Sądu z dnia 1
kwietnia 2004 r. była niedopuszczalna i podlegała odrzuceniu w oparciu o
dotychczasowe brzmienie art. 3935
k.p.c. Wymaga podkreślenia, że odwoływanie się
przez skarżącego do cytowanego w uzasadnieniu zażalenia stanowiska o
dopuszczalności kasacji nie uwzględnia faktu , że zostało ono wyrażone na tle innego
brzmienia art. 392 k.p.c., którego treść została zmieniona ustawą z dnia 24 maja 2000 r.
o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o zastawie rejestrowym i
rejestrze zastawów, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o
komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 48, poz. 554). Wcześniej przepis ten
przewidywał dopuszczalność kasacji od wyroków i postanowień wydanych przez Sąd
drugiej instancji i kończących postępowanie w sprawie, co istotnie różniło go od treści
przepisu mającego zastosowanie obecnie.
W tej sytuacji sam fakt wniesienia zażalenia, w którym skarżący ograniczył się
praktycznie do stwierdzenia, że zaskarżone postanowienie jest „nieuzasadnione” i które
to zażalenie nie mogło odnieść skutku wobec oczywistego brzmienia art. 392 k.p.c., nie
uzasadniał wniosku pełnomocnika z urzędu powoda o przyznanie mu kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej w postępowaniu zażaleniowym i wniosek ten
należało oddalić.
Sąd Najwyższy w wielu orzeczeniach wyrażał już wcześniej pogląd, że pomoc
prawna świadczona z urzędu powinna być udzielana zgodnie z wymaganiami
stawianymi profesjonaliście i tylko przy zachowaniu tego warunku uzasadnia przyznanie
pełnomocnikowi z urzędu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej na podstawie § 21
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 1997 r. w sprawie opłat za
3
czynności adwokackie oraz opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. Nr 154, poz.
1013; zm. Dz. U. Z 1998 r. Nr 159, poz. 1049), przy czym obecnie odpowiednią
regulację zawiera § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348).
Przykładowo wskazać można postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 1999
r., I CKN 1946/97, OSNC 1999, nr 10, poz. 178 i z dnia 12 lutego 1999 r. II CKN 341/98,
OSNC 1999, nr 6 poz. 123. Treść zażalenia złożonego w rozpoznawanej sprawie nie
pozwala zaś przyjąć, że jego wniesienie miało charakter działania profesjonalnego
związanego z udzieleniem stronie pomocy prawnej.
Z przyczyn wyżej wskazanych zawarty w zażaleniu wniosek o przyznanie
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu nie zasługiwał na
uwzględnienie, zaś zażalenie jako pozbawione uzasadnionych podstaw podlegało
oddaleniu w oparciu o treść art. 3941
§3 i 39814
k.p.c.