Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 15/05
POSTANOWIENIE
Dnia 16 marca 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Kazimierz Zawada (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Henryk Pietrzkowski
SSN Tadeusz Żyznowski
w sprawie z wniosku T. W.
przy uczestnictwie G. W, D. L., J. D. i Skarbu Państwa Izby Skarbowej w G.
o stwierdzenie nabycia spadku, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie
Cywilnej w dniu 16 marca 2005 r., zażalenia uczestniczki postępowania J. D. na
postanowienie Sądu Okręgowego w G. z dnia 23 czerwca 2004 r., sygn. akt III Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 24 lutego 2004 r. odrzucił apelację J. D.,
uczestniczki postępowania o stwierdzenie nabycia spadku po H. Z., od postanowienia
Sądu Rejonowego z dnia 16 lipca 2003 r. jako spóźnioną. Uczestniczka,
reprezentowana przez adwokata, wniosła na to postanowienie zażalenie. Sąd Okręgowy
postanowieniem z dnia 23 czerwca 2004 r. odrzucił wniesione zażalenie, ze względu na
nieopłacenie go, bez wzywania do uzupełnienia braków. W uzasadnieniu wyjaśnił, że
zażalenie podlegało opłacie stałej (§ 38 ust. 1 pkt 1 w związku z § 20 ust. 1 oraz § 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 1996 r. w sprawie określenia
wysokości wpisów w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 154. poz. 753 ze zm.), zaś zgodnie
z art. 17 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, wniesiony przez adwokata
2
nieopłacony środek zaskarżenia podlegający opłacie w wysokości stałej należy odrzucić
bez wzywania do uiszczenia należnej opłaty.
W zażaleniu na ostatnie z wymienionych postanowień uczestniczka neguje, aby
opłata od zażalenia na odrzucenie kasacji w wysokości 1/5 opłaty stałej w sprawach o
stwierdzenie nabycia spadku miała charakter wpisu stałego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kwestia wyłaniająca się w związku z wniesionym przez uczestniczkę zażaleniem
na odrzucenie kasacji: czy opłata sądowa w wysokości ułamka lub wielokrotności opłaty
stałej sama też jest opłatą stałą, i należy do niej stosować, jeżeli strona działa za
pośrednictwem adwokata lub radcy prawnego, art. 17 ustawy o kosztach sądowych w
sprawach cywilnych, czy też należy ją kwalifikować jako wpis ułamkowy, do którego
wymieniony przepis nie ma zastosowania, była już przedmiotem wielu wypowiedzi
orzecznictwa. W ocenie składu orzekającego Sądu Najwyższego należy opowiedzieć się
za tym ugruntowującym się nurtem orzecznictwa, zgodnie z którym opłata sądowa w
wysokości ułamka lub wielokrotności opłaty stałej sama też jest opłatą stałą, i należy do
niej stosować, jeżeli strona działa za pośrednictwem adwokata lub radcy prawnego, art.
17 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (por. w szczególności
orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 13 września 2000 r., III CZP 34/00, OSNC 2001,
nr 1, poz. 4 oraz z dnia 20 maja 2003 r., III CZP 16/03, OSNC 2004 r., nr 3, poz. 33,
z dnia). W orzeczeniach należących do wspomnianego nurtu przekonywająco
wyjaśniono, że w świetle powołanego przepisu, dla zastosowania przewidzianej w nim
sankcji decydujące znaczenie ma przynależność pisma do kategorii pism, które ze
względu na rodzaj sprawy lub rodzaj samego pisma podlegają wpisowi stałemu. Jeżeli
ze względu na rodzaj sprawy, w której pismo jest wnoszone, lub rodzaj samego
wnoszonego pisma, podlega ono opłacie stałej, taki sam charakter ma w świetle
rozpatrywanego przepisu należna od takiego pisma opłata w wysokości będącej
ułamkiem lub wielokrotnością ustalonej opłaty stałej. Trafnie przy tym zwrócono uwagę,
że ustalenie kwoty w wysokości ułamka lub wielokrotności określonej opłaty stałej jest
tak prostą operacją rachunkową, że konieczność dokonania jej przez adwokata lub
radcę prawnego oraz skonfrontowania jej wyniku z § 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 1996 r. w sprawie określenia wysokości wpisów w
sprawach cywilnych daje się w pełni pogodzić z celem art. 17 ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych.
3
Mając powyższe na względzie, orzeczono jak w sentencji (art. 39814
w związku z
3941
k.p.c. oraz art. 3 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy – kodeks
postępowania cywilnego oraz ustawy – prawo o ustroju sądów powszechnych, Dz. U. z
2005 r. Nr 13, poz. 98).