Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 40/05
POSTANOWIENIE
Dnia 20 maja 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa A. S. i S. T.
przeciwko S. W.
o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, po rozpoznaniu
w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym w dniu 20 maja 2005 r., zażalenia powódki
A. S. na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 4 listopada 2004 r., sygn. akt II
Ca (…),
uchyla zaskarżone postanowienie w części odrzucającej zażalenie (pkt 1) i
orzekającej o kosztach postępowania odwoławczego w stosunku do powódki A.
S. (pkt 3) i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w K. do
ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
Sąd Rejonowy w K. – po rozpoznaniu sprawy z powództwa A. S. i S. T. przeciwko
S. W. o usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym
w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym – wyrokiem z dnia 6 lutego 2004
r. odrzucił pozew A. S., a powództwo S. T. oddalił. Powódki zaskarżyły ten wyrok
apelacją.
Sąd Okręgowy w K. – uznając, że apelacja w części, w której dotyczy orzeczenia
w stosunku do powódki A. S., jest w istocie zażaleniem na zawarte w wyroku
postanowienie o odrzuceniu pozwu – postanowieniem z dnia 4 listopada 2004 r.
2
zażalenie to odrzucił, natomiast w części oddalającej powództwo uchylił zaskarżony
wyrok i pozew S. T. odrzucił. W uzasadnieniu Sąd Okręgowy między innymi stwierdził,
że zażalenie zostało wniesione po upływie terminu, ponieważ Sąd Rejonowy doręczył
zarówno A. Ś., jak i S. T. odpis wyroku z uzasadnieniem w dniu 9 marca 2004 r., a
apelacja została przez powódki wniesiona dopiero 22 marca 2004 r. Skoro zaś apelacja
w części, w której dotyczyła postanowienia o odrzuceniu pozwu, była w istocie
zażaleniem, powinna być wniesiona w terminie tygodniowym od doręczenia orzeczenia
(art. 394 § 2 k.p.c.). Wobec przekroczenia tego terminu Sąd Okręgowy – powołując się
na przepisy art. 373 w związku z art. 397 § 2 k.p.c. – złożone zażalenie odrzucił.
Powódka A. Ś. w zażaleniu na postanowienie odrzucające zażalenie zarzuciła
Sądowi Okręgowemu naruszenie przepisów art. 373 k.p.c. w związku z art. art. 397 § 2,
327 § 1 i 168 § 1 k.p.c. przez błędne przyjęcie, że wniesiona apelacja, będąca w istocie
zażaleniem, została złożona z przekroczeniem tygodniowego terminu. Podniosła, że po
ogłoszeniu wyroku w dniu 6 lutego 2004 r. została przez Sąd pierwszej instancji
pouczona o przysługującej jej od tego wyroku apelacji. W konkluzji żaląca wnosiła o
uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Podniesiony w zażaleniu zarzut naruszenia przepisów art. 373 w związku z art.
397 § 2 k.p.c. jest uzasadniony.
Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale połączonych Izb: Izby Cywilnej oraz Izby
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6 marca 1972 r., III CZP 27/71, w razie
odrzucenia pozwu wyrokiem środek odwoławczy podlega rozpoznaniu jako zażalenie
również wtedy, gdy skarżący nazwał go rewizją; nie może być jednak odrzucony z
powodu niezachowania terminu przewidzianego w art. 394 § 2 k.p.c. (OSNCP 1973, nr
1, poz. 1). W uchwale tej Sąd Najwyższy przesądził ostatecznie występujące zarówno w
doktrynie, jak i w orzecznictwie kontrowersje co do tego, czy o rodzaju środka
odwoławczego decyduje przedmiot rozstrzygnięcia, czy forma nadana orzeczeniu przez
sąd i jaki ma to wpływ na termin zaskarżenia. Pomimo licznych nowelizacji kodeksu
postępowania cywilnego, w tym także przepisów regulujących problematykę środków
odwoławczych, wymieniona uchwała nie utraciła swej aktualności (zob. wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 19 września 2002 r., II CKN 1090/00, OSNC 2003, nr 12, poz. 166).
W niniejszej sprawie Sąd pierwszej instancji zamieścił postanowienie
o odrzuceniu pozwu w wyroku, a, zgodnie z art. 367 § 1 k.p.c., od wyroku sądu
pierwszej instancji przysługuje apelacja do sądu drugiej instancji. Wnosi się ją – jak
3
wynika z art. 369 § 1 k.p.c. – do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, w terminie
dwutygodniowym od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem. Zważywszy,
że doręczenie wyroku z uzasadnieniem nastąpiło w dniu 9 marca 2004 r. oraz że
apelacja powódek została wniesiona do sądu w dniu 22 marca 2004 r., trzeba
stwierdzić, iż termin do wniesienia apelacji został zachowany. Zachowanie terminu do
wniesienia apelacji w konkretnym wypadku przesądza automatycznie o terminowym
wniesieniu środka odwoławczego na zawarte w wyroku postanowienie o odrzuceniu
pozwu, mimo że środek ten nie jest on w istocie apelacją, lecz zażaleniem.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy, w uwzględnieniu zażalenia, na
podstawie art. 39815
§ 1 w związku z art. 3941
§ 2 k.p.c. postanowił, jak w sentencji.

III CZ 40/05

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia